واشنگتن پست:دستیابی به توافق به سود هر دو طرف است
در حالی که تروریست‌های داعش در عراق و سوریه، دست به پیش‌روی‌هایی زده‌اند و خاورمیانه عملا در دور جدیدی از بی‌ثباتی فرو رفته است، اکنون باید به این سوال پاسخ داد که تاثیر توافق هسته‌ای بر رابطه استراتژیک ایران و آمریکا چیست.
به گزارش روزنو، «رایان کروکر» سفیر سابق آمریکا در عراق و افغانستان، «ویلیام لوئرس» سفیر پیشین ایالات متحده در ونزوئلا، چک‌و‌اسلواکی و مدیر پروژه ایران، «توماس پیکرینگ» سفیرسابق آمریکا در سازمان ملل و کارشناس مسائل سیاسی ایالات متحده، در مقاله‌ای مشترک در روزنامه «واشنگتن پست» می‌نویسند:
آمریکا و ایران درباره این موضوع گفت‌و‌گو می‌کنند که چگونه می‌توانند با کمک یکدیگر، بحران عراق را که گرفتار تروریست‌های داعش شده است، حل و فصل کنند.
با توجه به اینکه، ایران و آمریکا با دهه‌ها دشمنی و بی‌اعتمادی رو‌به‌رو هستند، اگر تهران و واشنگتن بتوانند در مذاکرات هسته‌ای وین به یک توافق جامع دست یابند، دو کشور بسیار آسان‌تر می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
تجزیه عراق؛ فاجعه‌ای برای ایران
تجزیه عراق و ایجاد یک کشور سنی افراطی، برای ایران یک فاجعه به حساب می‌آید. اکنون رهبران ایران باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند به یک جنگ فرقه‌ای در عراق بپیوندند، یا اینکه با کشورهای دیگر همکاری کنند تا یک دولت فدرال در عراق روی کار بیاید که در آن، گروه‌های قومی در مسئولیت تشکیل یک دولت، با یکدیگر سهیم هستند.
شیخ‌نشین‌های عرب خلیج فارس پس از گذشت چند سال حمایت مخفیانه از سنی‌های تندرو در خاورمیانه، اکنون یا باید تروریست‌های دولت اسلامی عراق و شام را که تهدید بزرگی هم برای آنها به حساب می‌آیند، محکوم کنند یا اینکه به جنگ فرقه‌ای در عراق بپیوندند.
در سوریه هم، دولت بشار اسد باید تصمیم بگیرد، که آیا می‌خواهد از قدرت نظامی بر ضد تروریست‌های دولت اسلامی عراق و شام استفاده کند یا خیر. بنابراین، معنایی ندارد که غرب از جنگ بر ضد اسد و تروریست‌های داعش استفاده کند.
در این میان به نظر می‌رسد که ترکیه تصمیم گرفته است از حملات نظامی کردها بر ضد داعشی‌ها حمایت کند. با توجه به خطر تشکیل یک دولت تندرو در مرز ترکیه، آنکارا می‌خواهد کردها از استقلال بیشتری برخوردار باشند.
اسرائیل هم باید با توجه به ناآرامی‌هایی که داعش در عراق و سوریه به وجود آورده است، این موضوع را در نظر بگیرد که کدام قدرت خارجی مهم‌ترین تهدید برای تل‌آویو محسوب می‌شود.
منافع مشترک ایران و آمریکا در عراق و افغانستان
ایران و آمریکا در عراق و افغانستان منافع مشترکی دارند. با توجه به اینکه، ایران کشور مهمی با هویت مذهبی و نفوذ سیاسی زیاد در منطقه است و شبکه اطلاعاتی، تاریخ و جغرافیای تاثیر‌گذاری دارد، برای عراق و افغانستان، یک کشور بسیار مهم محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، قدرت نیروی هوایی آمریکا، نیروهای ویژه، مشاوران نظامی و تعهدی که نسبت به تلف نکردن سرمایه دارد، ایالات متحده را به کشوری که نقش مهمی در عراق و افغانستان دارد، تبدیل کرده است.
در حالی که ایران و آمریکا مذاکرات رو در روی مختصری در مورد اوضاع عراق داشته‌اند، اما قبل از اینکه تهران و واشنگتن درباره داعش گفت‌و‌گو کنند، نخست موضوعات هسته‌ای باید حل و فصل شود. ایران و آمریکا متعهد شده‌اند که حداکثر تلاش‌هایشان را برای رسیدن به توافق هسته‌ای تا قبل از تاریخ 20 جولای بکنند و انتظار می‌رود که توافق خوبی در این زمینه حاصل شود.
با وجود پیش‌بینی‌ها و انتظارات بسیاری از کارشناسان مسائل سیاسی، پیشرفت‌های خوبی در زمینه مذاکرات هسته‌ای بین ایران و آمریکا صورت گرفته است. ایران اکثر خواسته‌های کشورهای 1+5 را که در مذاکرات حضور دارند، برآورده کرده است. همه طرف‌ها تلاش می‌کنند که جدول زمانی مشخصی برای ایران تعیین شود تا این کشور بتواند با محدودیت‌هایی که در زمینه برنامه هسته‌ای‌اش وجود دارد و نظارت‌های زیادی بر آن می‌شود، خودش را وفق دهد.
بر خلاف آن چیزی که بسیاری تصور می‌کردند، گفت‌و‌گوهای هسته‌ای ایران و آمریکا بیشتر وارد مرحله غیر‌نظامی شده است، اما چیزی که اهمیت دارد، این است که هنوز جزئیاتی در مورد دامنه و اندازه تولید نهایی برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد که حل و فصل نشده است.
گسترش روابط ایران با روسیه، چین و اروپای غربی در صورت شکست مذاکرات
اگر مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا با شکست رو‌به‌رو شود، این موضوع، گزینه حمله نظامی را بار دیگر پررنگ خواهد کرد و باعث شکست همان ائتلاف جهانی می‌شود که ایران را سر میز مذاکرات آورد. همچنین، شکست مذاکرات هسته‌ای تهران-واشنگتن، روابط این دو کشور را غیر‌ممکن می‌کند، به صورتی که ایران و آمریکا یکدیگر را مسئول این شکست معرفی خواهند کرد.
اگر ائتلافی که آمریکا برای آوردن ایران به سر میز مذکرات ایجاد کرده است، شکست بخورد، ایران می‌تواند روابط سیاسی و تجاری خود را با روسیه، چین و کشورهای اروپای غربی گسترش دهد.
شکست مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، امیدهای دولت حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران را از بین خواهد برد و دولت جدید ایران در موضع ضعف قرار خواهد گرفت. ایجاد روابط جدید راهبردی میان آمریکا و ایران، ممکن است غیر‌ممکن و خطرناک به نظر برسد اما این رابطه، ضروری و به سود منافع تهران-واشنگتن است.
در حقیقت، در حالی که ما وارد دوره جدیدی از درگیری‌های خاورمیانه می‌شویم، مسیر پیشرفت به سمت جلو باریک‌تر و سخت‌تر می‌شود و آمریکا هم باید با بسیاری از کشورها و متحدانش در این زمینه همکاری کند اما در صورتی که توافق هسته‌ای میان ایران و آمریکا امضا شود و دو کشور تصمیم‌های عملی و راهبردی برای پیش‌برد روابطشان بگیرند، مسیر رو به جلو برای گسترش روابط هموارتر می‌شود.
به گزارش روزنو، «رایان کروکر» سفیر سابق آمریکا در عراق و افغانستان، «ویلیام لوئرس» سفیر پیشین ایالات متحده در ونزوئلا، چک‌و‌اسلواکی و مدیر پروژه ایران، «توماس پیکرینگ» سفیرسابق آمریکا در سازمان ملل و کارشناس مسائل سیاسی ایالات متحده، در مقاله‌ای مشترک در روزنامه «واشنگتن پست» می‌نویسند:
آمریکا و ایران درباره این موضوع گفت‌و‌گو می‌کنند که چگونه می‌توانند با کمک یکدیگر، بحران عراق را که گرفتار تروریست‌های داعش شده است، حل و فصل کنند.
با توجه به اینکه، ایران و آمریکا با دهه‌ها دشمنی و بی‌اعتمادی رو‌به‌رو هستند، اگر تهران و واشنگتن بتوانند در مذاکرات هسته‌ای وین به یک توافق جامع دست یابند، دو کشور بسیار آسان‌تر می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
تجزیه عراق؛ فاجعه‌ای برای ایران
تجزیه عراق و ایجاد یک کشور سنی افراطی، برای ایران یک فاجعه به حساب می‌آید. اکنون رهبران ایران باید تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند به یک جنگ فرقه‌ای در عراق بپیوندند، یا اینکه با کشورهای دیگر همکاری کنند تا یک دولت فدرال در عراق روی کار بیاید که در آن، گروه‌های قومی در مسئولیت تشکیل یک دولت، با یکدیگر سهیم هستند.
شیخ‌نشین‌های عرب خلیج فارس پس از گذشت چند سال حمایت مخفیانه از سنی‌های تندرو در خاورمیانه، اکنون یا باید تروریست‌های دولت اسلامی عراق و شام را که تهدید بزرگی هم برای آنها به حساب می‌آیند، محکوم کنند یا اینکه به جنگ فرقه‌ای در عراق بپیوندند.
در سوریه هم، دولت بشار اسد باید تصمیم بگیرد، که آیا می‌خواهد از قدرت نظامی بر ضد تروریست‌های دولت اسلامی عراق و شام استفاده کند یا خیر. بنابراین، معنایی ندارد که غرب از جنگ بر ضد اسد و تروریست‌های داعش استفاده کند.
در این میان به نظر می‌رسد که ترکیه تصمیم گرفته است از حملات نظامی کردها بر ضد داعشی‌ها حمایت کند. با توجه به خطر تشکیل یک دولت تندرو در مرز ترکیه، آنکارا می‌خواهد کردها از استقلال بیشتری برخوردار باشند.
اسرائیل هم باید با توجه به ناآرامی‌هایی که داعش در عراق و سوریه به وجود آورده است، این موضوع را در نظر بگیرد که کدام قدرت خارجی مهم‌ترین تهدید برای تل‌آویو محسوب می‌شود.
منافع مشترک ایران و آمریکا در عراق و افغانستان
ایران و آمریکا در عراق و افغانستان منافع مشترکی دارند. با توجه به اینکه، ایران کشور مهمی با هویت مذهبی و نفوذ سیاسی زیاد در منطقه است و شبکه اطلاعاتی، تاریخ و جغرافیای تاثیر‌گذاری دارد، برای عراق و افغانستان، یک کشور بسیار مهم محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، قدرت نیروی هوایی آمریکا، نیروهای ویژه، مشاوران نظامی و تعهدی که نسبت به تلف نکردن سرمایه دارد، ایالات متحده را به کشوری که نقش مهمی در عراق و افغانستان دارد، تبدیل کرده است.
در حالی که ایران و آمریکا مذاکرات رو در روی مختصری در مورد اوضاع عراق داشته‌اند، اما قبل از اینکه تهران و واشنگتن درباره داعش گفت‌و‌گو کنند، نخست موضوعات هسته‌ای باید حل و فصل شود. ایران و آمریکا متعهد شده‌اند که حداکثر تلاش‌هایشان را برای رسیدن به توافق هسته‌ای تا قبل از تاریخ 20 جولای بکنند و انتظار می‌رود که توافق خوبی در این زمینه حاصل شود.
با وجود پیش‌بینی‌ها و انتظارات بسیاری از کارشناسان مسائل سیاسی، پیشرفت‌های خوبی در زمینه مذاکرات هسته‌ای بین ایران و آمریکا صورت گرفته است. ایران اکثر خواسته‌های کشورهای 1+5 را که در مذاکرات حضور دارند، برآورده کرده است. همه طرف‌ها تلاش می‌کنند که جدول زمانی مشخصی برای ایران تعیین شود تا این کشور بتواند با محدودیت‌هایی که در زمینه برنامه هسته‌ای‌اش وجود دارد و نظارت‌های زیادی بر آن می‌شود، خودش را وفق دهد.
بر خلاف آن چیزی که بسیاری تصور می‌کردند، گفت‌و‌گوهای هسته‌ای ایران و آمریکا بیشتر وارد مرحله غیر‌نظامی شده است، اما چیزی که اهمیت دارد، این است که هنوز جزئیاتی در مورد دامنه و اندازه تولید نهایی برنامه هسته‌ای ایران وجود دارد که حل و فصل نشده است.
گسترش روابط ایران با روسیه، چین و اروپای غربی در صورت شکست مذاکرات
اگر مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا با شکست رو‌به‌رو شود، این موضوع، گزینه حمله نظامی را بار دیگر پررنگ خواهد کرد و باعث شکست همان ائتلاف جهانی می‌شود که ایران را سر میز مذاکرات آورد. همچنین، شکست مذاکرات هسته‌ای تهران-واشنگتن، روابط این دو کشور را غیر‌ممکن می‌کند، به صورتی که ایران و آمریکا یکدیگر را مسئول این شکست معرفی خواهند کرد.
اگر ائتلافی که آمریکا برای آوردن ایران به سر میز مذکرات ایجاد کرده است، شکست بخورد، ایران می‌تواند روابط سیاسی و تجاری خود را با روسیه، چین و کشورهای اروپای غربی گسترش دهد.
شکست مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا، امیدهای دولت حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران را از بین خواهد برد و دولت جدید ایران در موضع ضعف قرار خواهد گرفت. ایجاد روابط جدید راهبردی میان آمریکا و ایران، ممکن است غیر‌ممکن و خطرناک به نظر برسد اما این رابطه، ضروری و به سود منافع تهران-واشنگتن است.
در حقیقت، در حالی که ما وارد دوره جدیدی از درگیری‌های خاورمیانه می‌شویم، مسیر پیشرفت به سمت جلو باریک‌تر و سخت‌تر می‌شود و آمریکا هم باید با بسیاری از کشورها و متحدانش در این زمینه همکاری کند اما در صورتی که توافق هسته‌ای میان ایران و آمریکا امضا شود و دو کشور تصمیم‌های عملی و راهبردی برای پیش‌برد روابطشان بگیرند، مسیر رو به جلو برای گسترش روابط هموارتر می‌شود.
