روزنو : سرزمين عراق میدان تقابل دو جريان معارض است. البته در طول تاريخ معاصر در منطقه عراق و خليج فارس تقابل ميان نيروهاي سلفي و جريان اسلام وجود داشته است. به يك معنا ميتوان گفت جريان معتقد به مردمسالاري ديني در نقطه اوج مبارزه با جريان سلفي قرار گرفت. تحولات سوريه و عراق امروز نمايش كوچكي از يك تقابل بزرگتر در خاورميانه و شمال آفريقاست و بيترديد ميتوان گفت در آينده نزديك خاورميانه شاهد يك تقابل بزرگ ميشود كه نمونه كوچكي از آن را در عراق و سوریه ميبينيم. البته بايد دانست طبيعت جامعه مدني در خاورميانه از سالها پيش مردمسالاري را برگزيده است اما بايد اعتراف كرد سيستمهاي حكومتي در خاورميانه يك قالب سنتي دارند و این قالب سنتي پادشاهي و خليفهگري هميشه مانعي استوار بر تحرك جامعه مدني در خاورميانه بوده است. اكنون طيف سنتي تعريف اسلام سلفي را به عنوان راهكار خود براي مقابله با مردمسالاري و روشنفكري ديني بهكار بسته است. قرائتي از اسلام كه ظاهرا تولد آن مقارن با حمايتهاي مالي و نظامي غرب در جنگ افغانستان بود. راهبرد غرب در حمايت از رژیم صهیونیستی موجب شد تا در جنگ افغانستان و پس از آن تلاش شود ذهن جهان اسلام از مساله مهم فلسطين منحرف و قرائتي ارائه شود كه بقاي خود را در تقابل با مردمسالاري و تحرك جامعه مدني در دنياي اسلام ميبيند. پس ميتوان اعتراف كرد این تفکر متولد حكومتهاي اسلامگراي سنتي و پرورش يافته سرويسهاي اطلاعاتي دولتهايي است كه حمايت از رژيم صهيونيستي را وظيفه اصلي خود ميدانند. اكنون پس از بيداري اسلامي در منطقه خاورميانه و شمال آفريقا اين سلاح مرگبار توسط حكومتهاي سنتي خاورميانه براي كنترل انقلابها و تحركات اجتماعي مورد بهرهبرداري قرار ميگيرد چنانكه در مصر، سوريه، ليبي، يمن و در نهايت عراق شاهد آن هستيم. بيترديد تقابل هواداران این تفکر و جامعه مدني جهان اسلام در آينده نزديك شديدتر از امروز ميشود. متاسفانه عمل آمريكا در جريان تحولات خاورميانه برخلاف طبيعت جامعه مدني و حركت مردم خاورميانه است و اين عملكرد هم بدان معناست كه آمريكا حفظ اسراييل را مقدم بر ايدئولوژي حمايت از مردمسالاري كه تبلیغ ميكند، ميداند. امروز پادشاهان و خلفاي جهان عرب براي بقاي خود دست به دامان گروهكها و گرايشيهایی شدهاند كه براي حقوق مردم هيچ حقي قائل نيست و اكنون اين تقابل به عراق رسيده است. تلاش جريان سلفي تضعيف جريان دموكراسي خواهي در عراق است كه بيگمان دامان كشورهايی چون لبنان را ميگيرد. هر چند تحليلگران به خوبي ميدانند كه واقعيت گريزناپذير جوامع حركت به سوي دموكراسي است اما دشمنان مردمسالاري در خاورميانه در آينده از هيچ تلاشي فروگذار نميكنند چنانكه امروز با همه عقبه خود به ميدان آمدهاند. هر تحليلگري اكنون به خوبي ميداند كه داعش و جريان تكفيري از چه منابعي تغذيه ميشود و چه اهدافي را در عراق و جهان عرب دنبال ميكند؛ به یک معنی تجزيه، اختلاف و از همه مهمتر آسيب وارد كردن به روند دموكراسي در عراق و متعاقب آن خاورميانه تلاش برنامهريزي شده غرب و پادشاهان خاورميانه است.
* مشاور بينالملل رئيس مجلس