روزنو : گزارش حاضر حاصل دومین نظرسنجی از 923 نفر شهروند تهرانی درباره میزان و الگوی مصرف مطبوعات است که در اسفندماه سال 1392 از 55.8 درصد از زنان و 44.2 درصد از مردان ساکن در شهر تهران انجام پذیرفته است و نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که میزان استفاده و اعتماد پاسخگویان از مطبوعات بعد از صداوسیما در مقام دوم قرار داشته و مهمترین شیوه دسترسی آنها به مطبوعات هم از طریق کیوسک‌های روزنامه‌فروشی است.

به گزارش روزنو، میزان مطالعه روزنامه در میان خوانندگان آنها 49.3 دقیقه در شبانه‌روز و در رابطه با مجلات هم این رقم به 48.4 دقیقه می‌رسد. بیشترین روزنامه‌ مورد مطالعه و قابل اعتمادترین آنها از نظر پاسخگویان با رقم بالایی روزنامه همشهری و در  میان مجلات هم می‌توان به مجله خانواده سبز اشاره داشت.  

مهمترین معیار پاسخگویان که از تمام مناطق 22گانه تهران انتخاب شده و ميانگين تحصيلات آنها 12.1 سال است، در مطالعه روزنامه داشتن صداقت و بیان واقعیات و در رابطه با مجلات هم تنوع مطالب و موضوعات آن است.

عدد قابل تأمل بي‌اعتمادي به آزادي بيان مطبوعات
بر اساس اين پژوهش ميداني 23.6 درصد افراد همیشه جهت کسب اخبار و اطلاعات گوناگون از صداوسیما استفاده کرده، 35.8 درصد اغلب، 24.1درصد گاهی، 9.6 درصد بندرت و 7 درصد هم هرگز از رسانه‌ها جهت کسب اخبار استفاده نمی‌کنند.

در رابطه با نحوه بهره‌مندی از مطبوعات داخلی و یا سایت‌های مرتبط با آنها هم 6.8 درصد همیشه، 15 درصد اغلب، 26 درصد گاهی، 18.7 درصد بندرت و 33.5  درصد هم هرگز از این رسانه بهره‌ای نمی‌برند.

از ماهواره‌ها هم 7.2 درصد همیشه، 12.6درصد اغلب اوقات، 19.7 درصد گاهی و 9 درصد هم به ندرت برای کسب خبر از آنها بهره برده و در مقابل 51.5 درصد هرگز استفاده‌ای نمی‌برند.

بنابراين گزارش، از پاسخگویان پرسیده شد که: «به نظر شما روزنامه‌ها و مجلات منتشره در کشور تا چه حد در اطلاع‌رسانی از آزادی برخوردارند؟» از میان 861 پاسخگویی که به این سئوال جواب داده‌اند، 14.5 درصد آزادی مطبوعات را در این زمینه بسیار زیاد و زیاد دانسته، 30.5 درصد تاحدی،43.5 درصد کم و بسیارکم و از نظر 11.5 درصد هم این آزادی در بین مطبوعات اصلاً وجود ندارد! به عبارتي حدود 60 درصد از پاسخگويان معتقدند مطبوعات آزادي بيان ندارند و يا آزادي بيان بسيار کمي دارند.

محبوب ترين‌ها کدام‌اند؟
در اين تحقيق که در دفتر مطالعات و برنامه‌ريزي رسانه‌ها و به سفارش معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در اسفند 92 انجام شده، از پاسخگویان خواسته شد تا حداکثر به نام چهار روزنامه‌ای که بیش از سایر روزنامه‌ها مطالعه می‌کنند اشاره نمایند. نتایج نشان داد 44.1 درصد پاسخ‌ها مربوط به کسانی است که روزنامه همشهری را مطالعه کرده، سپس با فاصله بسیار زیادی، 12.2 درصد در این زمینه به روزنامه ایران، 7.5 درصد به جام‌جم، 5.9 درصد به انواع روزنامه‌های ورزشی. نکته جالب اينجاست که در تحقيقي که سال 85 انجام شد، رتبه دوم براي روزنامه جام جم بود و رتبه سوم به «ايران» رسيده بود و حالا بعد از 7 سال، اين جابه‌جايي معنادار صورت گرفته است.

درباره روزنامه همشهري، 21.2 درصد گفته‌اند که به طور مرتب و هر روز، 31.8 درصد بیشتر روزهای هفته، 30 درصد یکی دو روز در هفته و 17 درصد هم کمتر از یکی، دو روز در هفته اين روزنامه را مطالعه می‌کنند.

در رابطه با روزنامه ایران نحوه مطالعه 23.1 درصد بطور مرتب و هر روز، 27.9 درصد بیشتر روزهای هفته، 27.9 درصد یکی، دو روز در هفته و نحوه مطالعه 21.2درصد هم کمتر از یکی دو روز در هفته است.

از میان خوانندگان روزنامه جام‌جم هم 18.2درصد بطور مرتب و هر روز، 30.3 درصد بیشتر روزهای هفته، 37.9درصد یکی دو روز در هفته و 13.6 درصد هم گفته‌اند که کمتر از یکی دو روز در هفته این روزنامه را می‌خوانند.

روزنامه‌های ورزشی هم توسط 13.7 درصد پاسخگویان بطور مرتب و هر روز، 31.4 درصد بیشتر روزهای هفته، 35.3 درصد یکی دو روز در هفته و توسط 19.6درصد هم کمتر از یکی دو روز در هفته مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

از اين ميان، علت مطالعه 8.9 درصد مردم به روز بودن مطالب روزنامه، 8.9 درصد آگهی و نیازمندی‌ها، 7.6 درصد تنوع مطالب آن، 6.7 درصد بیان جامع و کامل اخبار و 6.3 درصد هم کسب موضوعات مورد علاقه‌شان بوده است. علاوه براین، دلایل 6 درصد دیگر صداقت و بیان واقعیات توسط روزنامه‌ها، 5.2 درصد کیفیت و محتوای مناسب و دلیل مطالعه 4.9 درصد هم علاقه‌مندی به مطالعه روزنامه بوده است. در این رابطه 4.6 درصد دیگر از پاسخ‌ها به دسترسی آسان به روزنامه‌ها و دلیل 3.5 درصد هم اعتماد به روزنامه بوده است.
 
کدام بخش‌ها را مي‌خوانند؟
در اين ميان، مهمترين بخش‌هاي مورد علاقه نيز از جامعه آماري پرسش شد؛ نتایج نشان داد18.6درصد به بخش‌های حوادث، 15.1 درصد موضوعات سیاسی، 13.7 درصد موضوعات اقتصادی، 10.4 درصد موضوعات اجتماعی، 7.3 رصد موضوعات ورزشی و 6.6 درصد هم خواننده موضوعات فرهنگی روزنامه‌ها هستند. علاوه بر این 5/6 درصد به تبلیغات و آگهی‌ها اشاره داشته، 6.3 درصد دیگر خواننده اخبار روز، 5.3درصد تیترها، 2 درصد جدول، 1.4درصد موضوعات علمی و 1.3 درصد هم بیش از همه خواننده موضوعات پزشکی و بهداشتی هستند.

به کدام روزنامه‌ها اعتماد دارند؟
از میان آن دسته از پاسخگویانی که به روزنامه‌های قابل اعتماد خود در سطح کشور اشاره داشته‌اند، نتایج نشان می‌دهد در میان روزنامه‌های منتشره 41.4درصد از پاسخ‌ها به روزنامه همشهری، 8.5 درصد ایران، 7.9درصد جام‌جم و 7.6 درصد هم به روزنامه اطلاعات اختصاص دارد.