
اسپوتنیک: در مذاکرات ایران و آمریکا کارتهای بازی در دست کیست؟
مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان هم از سوی دولت ایالات متحده آمریکا و هم توسط جمهوری اسلامی ایران مثبت توصیف شده است. اما اینکه هر یک از طرفین چه امتیازاتی خواهند داد و از چه اهرمهایی برای گرفتن امتیاز استفاده خواهند کرد، نیازمند بحث و بررسی کارشناسان سیاسی است.
سا بلومی، استاد دانشگاه استکهلم و دانشیار گروه مطالعات آسیایی و خاورمیانه در این دانشگاه در این زمینه توضیح میدهد.
امتیازات ایران
موافقت تهران برای مذاکره با آمریکا به خودی خود یک امتیاز است و نشان میدهد که در صحنه پیچیده سیاسی ایران همه گروهها مخالف مذاکره با ایالات متحده نیستند و گروهی مایل به پذیرش این مذاکرات بودند.
امتیازات آمریکا
مشارکت ایالات متحده در مذاکرات، آنهم با حضور نماینده اصلی دونالد ترامپ- استیو ویتکاف- یک امتیاز مهم است، حتی اگر این موضوع تحتالشعاع افزایش مستمر نظامی ایالات متحده در منطقه خاورمیانه قرار گیرد.
اهرم فشار ایران
بزرگترین اهرم فشار ایران، کنترل این کشور بر جریان تجارت از طریق خلیج فارس و توانایی این کشور در زمینه مسدود کردن تنگه هرمز است. با این حال، به نظر نمیرسد ایران برخلاف برخی از کشورهای آن سوی اقیانوس اطلس، مشتاق درگیری نظامی در منطقه باشد.
اهرم ایالات متحده
تحریمهای اقتصادی بزرگترین اهرم فشار آمریکا بر جمهوری اسلامی ایران است. ترامپ ممکن است از آنها برای ایجاد تفرقه در جامعه ایران استفاده کند و «طبقه بازرگانان و لیبرالهای سنتی» را از «رادیکالهای سنتیتر نزدیک به نظام» دور کند.
فاکتور اسرائیل
تهدیدهای مکرر اسرائیل برای حمله به تأسیسات هستهای ایران را نباید نادیده گرفت. با این حال سا بلومی میگوید «این که آیا قدرت و نیروی نظامی آنها در برابر مکانیسمهای دفاعی ایران کارایی چندانی خواهند داشت یا نه، حکایت دیگری است».
همچنین ایالات متحده همچنان بر اسرائیل تسلط قابل توجهی دارد و قدرت و نقدینگی اقتصادی آن را تضمین میکند و تلآویو به گفته این استاد دانشگاه استکهلم «در این مرحله مستقل از سیاست آمریکا عمل نخواهد کرد».