به نظر می‌رسد پس از پاییز سرد سال 90 اكنون بهار تهران گرمابخش روابط ایران- بریتانیاست. بهار تهران زیبا و خاطره‌انگیز است خصوصا برای آقای سایمون گس، سفیر سابق بریتانیا در تهران. دیروز نفر دوم وزارت خارجه انگلیس و مذاكره‌كننده این كشور در جریان مذاكرات هسته‌ای به تهران آمد. سایمون گس، نخستین مقام سیاسی دولت انگلیس است که پس از مدت‌ها وقفه در روابط سیاسی تهران - لندن به ایران سفر کرده است.

سفیر قهر كرده بازگشت

به گزارش روزنو، سایمون گس که از سال 1977 کار خود را در وزارت خارجه انگلیس آغاز کرد، از فروردین ماه سال 88 (2009 تا 2011) به عنوان سفیر جدید انگلیس جایگزین «جفری آدامز» در تهران شده بود. گس پیش از این نیز مدتی عهده‌دار سفارت انگلیس در آتن (یونان) بوده است. روابط ایران و انگلیس از آذرماه 1390 پس از تجمع دانشجویان مقابل سفارت انگلیس در تهران و تصویب طرح دوفوریتی مجلس مبنی بر کاهش روابط تهران و لندن و همچنین خروج دیپلمات‌های انگلیسی از تهران، قطع شد. با قطع روابط تهران - لندن پس از مدتی عمان و سوئد به عنوان حافظان منافع دو کشور معرفی شدند. با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و رویکرد جدید دستگاه دیپلماسی، پس از چندین دور گفت‌وگو میان مقامات دو کشور، سرانجام دو طرف با تعیین کاردارهای غیرمقیم روابط خود را از سر گرفتند. در حال حاضر آجای شارما کاردار غیرمقیم انگلیس در تهران و محمدحسن حبیب‌ا...زاده کاردار غیرمقیم ایران در انگلیس است. مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزیر خارجه و همتای گس پیش از این از احتمال افزایش سطح روابط سیاسی تهران - لندن خبر داده بود. وی دیروز در گفت‌وگو با ایرنا اظهار كرد: سایمون گس مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه انگلیس و نماینده این کشور در گروه 1+5 با تعدادی از مسئولان سیاسی کشورمان دیدار و درباره روابط دو جانبه و مسائل بین‌المللی گفت‌وگو خواهد کرد. تخت روانچی گفت: این مقام وزارت خارجه انگلیس در سفر یک‌روزه خود به تهران با تعدادی از مسئولان سیاسی کشور دیدار و گفت‌وگو و دیشب تهران را به مقصد انگلستان ترك كرد.

بیانیه وزارت خارجه انگلیس

وزارت خارجه انگلیس درباره سفر روز گذشته سایمون گس به تهران بیانیه‌ای صادر کرد. در این بیانیه آمده است: «مدیر کل سیاسی وزارت خارجه، سایمون گس امروز (دیروز) در سفر به تهران با مقامات ایرانی دیدار می‌کند. در پی یک رشته دیدار موفقیت‌آمیز توسط کاردار(غیرمقیم) انگلیس، آجای شارما؛ سفر سایمون گس مرحله بعدی در بهبود روابط دو جانبه بین دو کشور محسوب می‌شود. گس طی حضور در ایران مذاکراتی با همتایان ایرانی خود درباره موضوعات دوجانبه و بین‌المللی انجام می‌دهد.» قطعا چهارراه استانبول و باغ سفارت انگلیس برای سفیر سابق بریتانیا خاطره‌انگیز است. اما نفر دوم وزارت خارجه بریتانیا اكنون پس از زنده كردن خاطرات گذشته، در سفر یك روزه خود توانست با مقامات كشورمان دیدار كند. او در مذاكرات خود گفت‌وگوهای هسته‌ای را به میان خواهد كشید و بر گسترش روابط تاكید می‌كند. مقامات كشورمان هم نشان داده‌اند كه خوش استقبال و بد بدرقه نیستند.

بازگشت سفیر پس از سه سال

گس خاطرات سه سال گذشته را مرور می‌كند. اعتراض به سفارت بریتانیا در تهران در سه‌شنبه ۸ آذر ۱۳۹۰ توسط عده‌ای از دانشجویان که وارد ساختمان سفارت شدند و پرچم بریتانیا را پایین کشیدند. موضوعی که تعطیلی سفارت‌های دو کشور در پایتخت‌های یکدیگر را در پی داشت و پس از آن سفارت سوئد در تهران حافظ منافع دولت بریتانیا و در مقابل سفارت عمان در لندن، حافظ منافع دولت ایران شد و گس، ایران را ترك كرد. اما اكنون وی در مقام مذاكره‌كننده ارشد بریتانیا و نفر دوم وزارت خارجه این كشور پای به سرزمینی گذاشته كه سه سال پیش آن را ترك كرده بود. ظاهرا آقای گس این بار دستِ پر، تهران را ترك می‌كند.

توشه گس چه خواهد بود؟

سفر تقریبا غیرمنتظره گس به تهران اما نشان‌دهنده این است که تحولات دیپلماتیک چندان بر مدار سابق حرکت نمی‌کند. هدف‌های اصلی سفر وی به تهران را می‌توان به‌شکل زیر خلاصه کرد: هدف نخست بی‌گمان مذاکره دوجانبه درباره پیش‌نویس توافقنامه جامع هسته‌ای است که نگارش آن از اواسط اردیبهشت ماه شروع خواهد شد. به نظر می‌رسد هم ایران و هم 1+5 به این جمع‌بندی رسیده‌اند که باید درباره توافق جامع دوره‌ای مذاکرات دوجانبه را آغاز کنند و بنابراین می‌توان حدس زد که به‌زودی برخی دیگر از مذاکره‌کنندگان گروه 1+5 هم مذاکراتی دوجانبه با همتایان خود داشته باشند، به‌ویژه، از آنجا که انگلیس و فرانسه عموما موضع تندی در مذاکرات دارند و اخیرا هم انگلستان در مذاکرات اندکی منفعل بوده، این مذاکرات اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. هدف دوم به تلاش‌های دولت ایران برای احیای روابط با انگلستان و بازگشایی کامل سفارتخانه این کشور در تهران برمی‌گردد. این سفارتخانه در آذر 1390 هدف اعتراض دانشجویان قرار گرفت و تعطیل شد. سومین هدف این سفر احیای چانه‌زنی منطقه‌ای میان ایران و انگلستان درباره افغانستان، عراق و سوریه است که هر 3 کشور اکنون درگیر انتخابات‌هایی هستند و در آخر، برخی اطلاعات نشان می‌دهد طرف ایرانی مایل است ببیند انگلستان چه‌نقشی در تعدیل احتمالی تحریم‌ها و رونق گرفتن دوباره تجارت اروپا با ایران ایفا خواهد کرد.

منبع: آرمان