نقد و بررسی سریال معاویه| ساخته ۱۰۰ میلیون دلاری سعودی‌ها که آتش اختلافات را شعله‌ور می‌کند
روزنو :سریال معاویه یکی از پرخرج‌ترین سریال‌ها نه تنها در خاورمیانه که در سراسر جهان است. این سریال با هزینه ۱۰۰ میلیون دلاری و با کمک دولت سعودی ساخته شده است. شبکه‌ام بی‌سی دراما مصردر تبلیغ این سریال نوشته است: «حماسه تاریخی معاویه داستان امپراطوری است که تاریخ فراموش نشدنی را نوشت که از شرق تا غرب امتداد داشت.»
سریال معاویه یکی از پرخرج‌ترین سریال‌ها نه تنها در خاورمیانه که در سراسر جهان است. این سریال با هزینه ۱۰۰ میلیون دلاری و با کمک دولت سعودی ساخته شده است.
مازیار وکیلی: کشور‌های عربی تصمیم گرفته‌اند برای عقب نماندن از قافله تبلیغات رسانه‌ای دست به تولید و ساخت سریال بزنند. جنجالیترین سریال تولید شده این سال‌ها در جهان عرب سریالی است بنام «معاویه» که توسط کشور عربستان تولید شده و قرار است امسال و بعد از دو سال تاخیر از شبکه‌ام بی سی این کشور پخش شود. سریالی با هزینه گزاف که دو سال پیش به دلیل هراس از دامن زدن به اختلاف‌های مذهبی از پخش آن جلوگیری شده بود و حتی شایعاتی در فضای مجازی پخش شد که مقتدی صدر از رهبران سیاسی شیعه عراق از مقامات عربستان خواسته بود برای جلوگیری از تفرقه میان اُمت اسلامی از پخش سریال خودداری کنند.
اما امسال و بعد از دو سال عربستانی‌ها تصمیم گرفتند که این سریال را پخش کنند. این تصمیم سوالات زیادی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند. سوال اول این است که چرا عربستان تصمیم گرفت درباره معاویه که در تاریخ اسلام شخصیت مناقشه برانگیزی است سریال بسازند؟ دوم این که چرا اعراب امسال را برای پخش سریال انتخاب کرده‌اند؟ و سوال سوم این است که هدف از ساخت سریالی با این ابعاد چیست؟
سریال معاویه درباره چیست؟
معاویه ابن ابی‌سفیان یکی از شخصیت‌های مناقشه برانگیز تاریخ اسلام است. نظر شیعیان درباره او مشخص است. معاویه به واسطه برخورد‌هایی که با خاندان پیامبر اسلام و در راس آنها حضرت علی(ع) داشته است مورد نکوهش شیعیان سراسر جهان قرار می‌گیرد و شیعیان به نیکی از او یاد نمی‌کنند. اما نظر اهل سنت درباره معاویه چیز دیگری است. برخی از اهل سنت او را از صحاب پیامبر و کاتب وحی و مراسلات می‌دانند و به او لقب «خال المومنین» یعنی دایی مومنان را داده‌اند.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی فیلم ماده| فیلم ترسناکی که جایزه بهترین بازیگر زن گلدن گلاب را برای دمی مور به ارمغان آورد
دلیل اعطای این لقب به معاویه ازدواج خواهر او با پیامبر اسلام است. ضمناً برخی علمای اهل سنت درقائل شدن مرتبه عدل و رضوان برای معاویه شک کرده‌اند؛ چه آن‌که معاویه در بیعت رضوان حضور نداشته و از سابقون الاولون نیست. هم چنین علمای اهل سنت همیشه نحوه برخورد و مواجهه او با حضرت علی را نهی و نکوهش کرده‌اند و دلیل آن را هم انتقاداتی است که دو تن از خلفای راشدین یعنی حضرت علی (ع) و عمر بن خطاب نسبت به عملکرد معاویه داشته‌اند. البته در میان مذاهب چهارگانه اهل سنت حنفی‌ها برای معاویه شان عدل قائل هستند و او را فردی عادل می‌دانند.
سریال معاویه یکی از پرخرج‌ترین سریال‌ها نه تنها در خاورمیانه که در سراسر جهان است. این سریال با هزینه ۱۰۰ میلیون دلاری و با کمک دولت سعودی ساخته شده است. شبکه‌ام بی‌سی دراما مصردر تبلیغ این سریال نوشته است: «حماسه تاریخی معاویه داستان امپراطوری است که تاریخ فراموش نشدنی را نوشت که از شرق تا غرب امتداد داشت.»
نکته مهم درباره سریال معاویه این است که قرار است تصویر تمام صحابه پیغمبر از جمله حضرت علی (ع) در آن پخش شود. طبق اطلاعاتی که به دست آمده نقش معاویه را در این سریال لجین اسماعیل بازیگر سوری بازی می‌کند که پیش از این در سریال ایرانی حبیب که درباره مدافعان حرم بود حضور داشت.
نقش حضرت علی (ع) در این سریال را ایاد انصار بازیگر اُردنی ایفا خواهد کرد. گمانه زنی‌های زیادی درباره چرایی ساخت این سریال وجود دارد. به عنوان مثال روزنامه جمهوری اسلامی درباره چرایی پخش این سریال نوشته است: «بنا به نقل برخی منابع غیررسمی محتوای این مجموعه، ضدایرانی-شیعی است و تمرکز آن بر این نکته است که فارس‌ها علت اصلی نبرد صفین هستند و جعل تاریخی ایرانی بودن صحنه گردان جنگ صفین، مهمترین پیام انحرافی آنست. مجموعه تلویزیونی «معاویه»، با پخش قطعاتی از فتنه‌الکبری یا قتل عثمان (۱۸ ذی‌الحجه ۳۵ قمری) آغاز و جنگ جمل، نبرد صفین، شهادت حضرت علی (ع)، صلح و شهادت امام حسن (ع) و شهادت امام حسین (ع) را به تصویر کشیده است.»
این روزنامه و بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند هدف از پخش این سریال دامن زدن به تنش‌های قومی و مذهبی در منطقه است. در همین راستا دولت عراق پخش سریال معاویه را در این کشور ممنوع کرده است و دلایل آن را هم در بیانیه‌ای این چنین ذکر کرده است: «پخش آثار تاریخی بحث‌برانگیز ممکن است باعث ایجاد تنش‌های فرقه‌ای شود، که این امر می‌تواند صلح اجتماعی را به خطر انداخته و بر انسجام اجتماعی به ویژه در ماه رمضان، تأثیر بگذارد.» صدور چنین بیانیه‌ای نشان می‌دهد این سریال بسیار جنجالی خواهد بود و حرف و حدیث‌های بسیار زیادی به دنبال خواهد داشت و ممکن است به حساسیت‌های مذهبی دامن بزند که خواست هیچ کشور اسلامی در منطقه نیست.
برخی معتقدند که پس از سقوط سوریه و ظهور تکفیری‌های قدیم در قالبی جدید عربستان قصد دارد با استفاده از عناصری مانند رسانه و سرگرمی به اختلافات قومی دامن بزند تا از یک طرف مواضع شیعیان خاورمیانه را تضعیف کنند و از طرف دیگر بتوانند در خاورمیانه جدیدی که غرب مدعی آن است در رقابت با ترکیه و اسرائیل دست بالاتر را داشته باشند. حال باید دید آیا شیعیان منطقه برای این اقدام عربستان طرح و برنامه‌ای دارند یا قرار است روایت قالب در دو حوزه بسیار مهم رسانه و سرگرمی منطقه در دست سلفی‌های تندرو باشد.
