نقشه ترامپ برای جایگزینی نفت ایران؟

دولت آمریکا متعهد شده است که به عنوان بخشی از کارزار «فشار حداکثری» ترامپ علیه تهران، صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
واشنگتن همچنین اعلام کرده است که با هدفِ کند کردنِ برنامه‌ی هسته‌ای ایران، درصددِ منزوی کردنِ این کشور از اقتصاد جهانی و قطعِ درآمدهای نفتی تهران است.

در همین راستا، وزیر نفت عراق روز دوشنبه در اقدامی غیرمنتظره اعلام کرد صادرات نفت اقلیم کردستان از هفته‌ آینده از سر گرفته خواهد شد. این به معنای پایان مناقشه‌ایی تقریباً دو ساله‌ای است که طی آن، صادرات روزانه بیش از ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام کردستان، از طریق ترکیه به بازارهای جهانی، متوقف شده بود.

هشت منبع آگاه در بغداد، واشنگتن و اربیل، در گفتگو با رویترز، فشار فزاینده‌ی دولت آمریکا را عامل اصلی این تصمیم ناگهانی دانستند. ایران، عراق را همسایه و متحدی حیاتی برای حفظ اقتصاد خود در میان تحریم‌ها قلمداد می‌کند. اما بغداد که هم‌پیمان هر دو کشور آمریکا و ایران محسوب می‌شود به شدت نگران عواقبِ سیاستِ فشارِ حداکثری ترامپ علیه تهران است. ترامپ از نخست‌وزیرِ عراق، محمد شیاع سودانی خواسته است که روابطِ اقتصادی و نظامیِ کشورش با ایران را قطع کند. در همین راستا، رویترز هفته‌ گذشته گزارش داد که بانک مرکزیِ عراق به درخواستِ وزارت خزانه‌داریِ آمریکا، دسترسیِ پنج بانک خصوصیِ دیگرِ به دلار را مسدود کرده است.

چهار منبع از منابع مورد استناد رویترز اذعان داشتند که اعلامِ ناگهانیِ عراق برایِ ازسرگیری صادراتِ نفت کردستان، فاقد جزئیات لازم در موردِ چگونگیِ رفعِ موانعِ فنی است که پیش از شروع مجدد صادرات نفت از این منطقه نیمه خودمختار باید برطرف شوند.

یک مقام عراقی که از حمل‌ونقل نفت خام از طریق مرز به ایران مطلع بود، گفت: «واشنگتن به بغداد فشار می‌آورد تا اطمینان حاصل کند که نفت خام کردستان از طریق ترکیه به بازارهای جهانی صادر می‌شود، نه اینکه ارزان به ایران فروخته شود.»

بنا به گزارش سال گذشته رویترز، در حالی که بسته‌شدن خط لوله ترکیه باعث افزایش قاچاق نفت کردستان از طریق ایران شده است، شبکه بزرگ‌تری که برخی کارشناسان معتقدند سالانه دست کم ۱ میلیارد دلار برای ایران و متحدانش درآمد ایجاد می‌کند، از زمان به قدرت رسیدن السودانی در سال ۲۰۲۲ رونق گرفته است. دو مقام دولت ایالات متحده تأیید کردند که واشنگتن از دولت عراق خواسته است زمینه از سرگیری صادرات نفت کردستان را در اسرع وقت فراهم کند. یکی از آنها گفت که این اقدام به تعدیل قیمت نفت و جلوگیری از افزایش آن کمک می‌کند.

مقام کاخ سفید در پاسخ به سوالی درباره فشار دولت بر عراق برای از سرگیری صادرات نفت کردستان، تصریح کرد: «اجازه دادن به شرکای کرد برای صادرات نفت، نه‌تنها برای امنیت منطقه، بلکه برای کنترل قیمت بنزین در بازارهای جهانی نیز اهمیت دارد.»

همکاری‌های نظامی نزدیکی از پیش میان مقامات کردستان عراق و ایالات متحده، در مبارزه با داعش وجود داشته است. از سرگیری کارزار «فشار حداکثری» علیه ایران، یکی از اولین اقدامات ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید در اواخر ژانویه بود. او علاوه بر تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران، به وزیر خزانه‌داری آمریکا دستور داد تا مانع از دسترسی ایران به سیستم مالی عراق شود. ترامپ همچنین با وعده کاهش هزینه‌های انرژی برای آمریکایی‌ها به قدرت بازگشت. با این حال، کاهش شدید صادرات نفت ایران می‌تواند قیمت نفت و به تبع آن، قیمت بنزین را در سراسر جهان افزایش دهد.