غلامرضا ظريفيان مطرح کرد
نقش لباس شخصی ها و نيروهاي غير شناسنامه‌دار در بروز بحران كوي دانشگاه
روزنو :در شرايطي كه مسوولان دولتي تلاش بسياري را ترتيب دادند تا اعتراضات و مطالبات دانشجويان در بستر قانوني و از درون دانشگاه پاسخ داده شود، اما حضور و تحركات برخي افراد و گروه‌هاي لباس شخصي در كوي دانشگاه، مي‌رفت تا حاشيه‌هاي تازه‌اي بيافريند.
حضور سرپرست دانشگاه تهران در جمع دانشجويان و مهم‌تر از آن، لغو سفر وزير علوم به عربستان، مرهمي بر زخم‌هاي دانشجوياني گذاشت كه هنوز در شوك قتل همكلاسي خود قرار داشتند. اما افراد و جرياناتي كه پيش از اين در ماجراي كوي دانشگاه سال 78، مشكلات عديده‌اي را ايجاد كرده بودند تلاش كردند تا پيگيري عادي مطالبات دانشجويان را بدل به يك بحران جدي كنند. اما تدبير وزير علوم و سرپرست دانشگاه تهران باعث شد اين تكاپوهاي مشكوك به سرانجام نرسد. غلارضا ظريفيان معاون وزير علوم در دولت اصلاحات و يكي از تحليلگران مسائل دانشگاهي و فرهنگي در گفت‌وگو با اعتماد با نگاهي به رخدادهاي اخير تلاش مي‌كند به ابعاد پنهان دخالت افراد بدون شناسنامه در دانشگاه‌ها ورود كرده و آن را حلاجي كند.
يك بار ديگر كوي دانشگاه تيتر اخبار كشور شد. قتل يك دانشجوي 19ساله باعث شد تا دانشجويان از مسوولان افزايش امنيت كوي دانشگاه را طلب كنند. در عين حال برخي نيروهاي لباس شخصي برخوردهاي تندي را انجام دادند كه بر آتش اعتراضات دميد. شما رخدادهاي اخير كوي دانشگاه را چطور ارزيابي مي‌كنيد؟
به دليل اينكه دانشگاه اساسا يك اجتماعي نخبگاني با حضور استادان و دانشجويان است و بنياد اداره دانشگاه مبتني بر ضوابط و قواعد خاص خود است و اين قواعد از سوي بنيان‌هاي علمي و افكار عمومي به رسميت شناخته شده، ساز و كار حل مسائل دانشگاهي در درون خود دانشگاه بايد ديده شود. حتي در دوره‌اي بر اين نكته تاكيد شده بود كه هر آنچه در درون دانشگاه به وقوع مي‌پيوندد (چه در ارتباط با استادان و چه دانشجويان) بايد مبتني بر قواعد، مسائل و پروتكل‌هاي پذيرفته دروني دانشگاه باشد. تجربه‌هاي جهاني هم نشان داده كه ابعاد رخدادهايي كه در دانشگاه‌ها رخ مي‌دهد، بسيار وسيع‌تر از رخدادهايي است كه در محيط‌هاي غير دانشگاهي به وقوع مي‌پيوندد. در واقع بازتاب حوادث و رخدادها در دانشگاه‌ها به مراتب بيشتر از محيط‌هاي غير دانشگاهي است. پديده‌اي كه چندي پيش در دانشگاه آزاد رخ داد و بانويي يك رفتار غير متعارف از خود نشان داد، در ساير بخش‌هاي جامعه هم رخ داده بود، اما چون اين حادثه در دانشگاه ثبت شد، موضوع ابعاد ملي و جهاني پيدا مي‌كند و از هنرمندان و دانشگاهيان گرفته تا فعالان حوزه زنان و... نسبت به آن واكنش نشان دادند.
اين اثرگذاري‌هاي وسيع به سال‌ها و دهه‌هاي اخير مرتبط است يا ريشه‌هاي تاريخي دارد؟
اگر به قضاياي قبل از انقلاب هم باز‌گرديم، همين وسعت در بازتاب‌ها را رديابي مي‌كنيم. در سال‌هاي قبل از انقلاب رخدادي كه در 16آذر 32در دانشگاه تهران رخ داد، بارها در ساير مكان‌ها هم رخ داده بود، اما رخدادي كه در دانشگاه رخ داده به يك نماد از اعتراض و تحول بدل مي‌شود. اين روند در خصوص 18تيرماه 78 هم همينگونه است. به كرات در دانشگاه تهران (و ساير دانشگاه‌ها) اعتراضاتي صورت مي‌گرفت، دانشجويان مي‌آمدند و با استادان و كارشناسان و مسوولان گفت‌وگو مي‌كردند، بعد هم با سازو‌كارهاي درون دانشگاهي مسائل حل و فصل مي‌شد و هيچ اتفاق تلخي هم رخ نمي‌داد. هم دانشجو تمرين اجتماع‌پذيري مي‌كرد و هم اگر تخلفي صورت مي‌گرفت، با مكانيسم‌هاي قانوني درون دانشگاه موضوع فيصله پيدا مي‌كرد. اما وقتي از بيرون دانشگاه افراد و جرياناتي كه شناسنامه مشخصي ندارند و هويت پنهاني دارند، فشاري به دانشگاه وارد ساختند، برخوردي با دانشجويان صورت دادند، هم از نظر افكار عمومي و هم از منظر رسانه‌اي يك بحران جدي در كشور ظهور و بروز پيدا كرد. حادثه 18تير كوي دانشگاه امروز پيش روي همه ايرانيان است و مشخص است كه كدام افراد و جريانات در بروز اين بحران نقش‌آفرين بودند.
سرپرست دانشگاه تهران در صحبت‌هايي كه جمعه شب مطرح كرد مشخصا به نقش لباس‌شخصي‌ها و نيروهاي غير شناسنامه‌دار در بروز بحران كوي دانشگاه اشاره كرد. تا چه اندازه نقش اين جريانات را در بروز بحران‌ها جدي مي‌دانيد؟
اين فقط حرف من و آقاي حسيني و... نيست، گزارش كميته‌اي كه در آن زمان از سوي نهادهاي مسوول تشكيل شد وجود دارد. در جمع‌بندي كميته ياد شده تاكيد شد كه جريانات ناشناخته كه موسوم به لباس‌شخصي‌ها هستند تا چه اندازه مي‌توانند در تشديد بحران‌ها اثرگذار باشند. در حادثه روز جمعه هم همين روال رخ داده است. اتفاق تلخي براي دانشجويان رخ داده است. دانشجويي به قتل رسيده و دانشگاهيان حضور پيدا كرده و اعلام كردند كه يك دانشگاه امن و نه امنيتي مي‌خواهند. دانشجويان درخواست كردند در فضاي امن به امور تحصيلي‌شان بپردازند.اين مطالبه حق طبيعي دانشجويان است. اما همان رخدادهايي كه مكرر رخ داده و فضاي دانشگاه‌ها را از شكل طبيعي خود خارج مي‌سازند اين‌بار هم بحران‌ساز شد. اين در حالي است كه رييس دانشگاه ساعات بسياري را در كنار دانشجويان گذرانده و با دانشجويان گفت‌وگو مي‌كند، نهايتا در يك فضاي عادي دانشگاهي صحبت‌ها انجام گرفت. اما ناگهان برخي افراد بدون شناسنامه كه همواره هم ناشناخته مي‌مانند، برخوردهايي را با چند دانشجو صورت مي‌دهند. اين در حالي است كه دولت، وزير علوم، رييس دانشگاه در حال تدبير بحران بودند، اما برخوردهاي غير مسوولانه‌اي انجام مي‌شود كه اساسا معلوم نيست مسببان آن كدام افراد و جريانات هستند، فضا را ملتهب مي‌كند. خبر در رسانه‌ها بازتاب پيدا كرده و افكار عمومي هم نگران دانشجويان و مهياي حضور در دانشگاه مي‌شود. اين نوع ورود و اين نحوه برخوردها بسيار مشكوك است.
چرا فكر مي‌كنيد، اينگونه كنشگري‌ها از سوي افراد و جرياناتي كه هويت مشخصي ندارند، مشكوك است؟
طبيعي است كه اين نوع برخوردها هيچ كمكي به كاهش التهابات نمي‌كند، بلكه التهابات را افزايش مي‌دهد. بنابراين به نظر مي‌رسد برخي افراد و گروه‌ها بيشتر به دنبال التهاب‌آفريني هستند تا مهار بحران! اين نوع برخوردهاي غير‌مسوولانه كه مسببان و آمران آن مشخص نيستند، هزينه‌هاي بسياري را براي كشور ايجاد كرده است. طي 2الي 3دهه اخير تكليف اين نوع نيروهاي خودسر و بدون شناسنامه روشن نشده است. در 18تير 78 هم نهايتا همين نوع برخوردها باعث شكل‌گيري بحراني در آن حد شد. به هر حال دولتي روي كار آمده و تلاش مي‌كند مسائل جامعه را تمشيت كند. تلاش مي‌كند مطالبات مردم را محقق كرده و به رفع ناترازي‌ها، بحران‌هاي اقتصادي و بهبود شاخص‌ها كمك كند. ناگهان در كانوني كه محل توجه افكار عمومي است، عده قليلي ورود پيدا كرده و يك موضوع عادي را به يك بحران بدل مي‌كنند. چون هيچگاه به اين پديده درست پرداخته نشده و از كنار اين نيروهاي بدون شناسنامه بي‌تفاوت عبور شده، اين استعداد در ميان اين افراد و گروه‌ها ايجاد شده كه مدام بحران و نزاع و جنجال بيافرينند. معتقدم لازم است اين پديده را دستگاه‌هاي مسوول مورد ارزيابي و نظارت جدي قرار دهند و يك‌بار براي هميشه تكليف اين نيروهاي خودسر مشخص شود.
رييس‌جمهور، وزير علوم و سرپرست دانشگاه تهران بلافاصله موضوع را در اولويت بررسي‌ها قرار دادند. واكنش دولت را به اين رخداد چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
به عنوان فردي كه سال‌ها درگير مسائل و مطالبات دانشگاهيان است، تصور مي‌كنم هم دولت هم وزير علوم و هم ساير مسوولان واكنش مناسبي به بحران اخير كوي دانشگاه نشان دادند. وزير علوم در سفر خارجي بودند كه سفر خود را لغو كردند. در جمع دانشگاهان حضور پيدا كردند. معتقدم كارنامه دولت در اين قضيه قابل قبول و مثبت است. در عين حال دولت بايد موضوع حاشيه‌سازي برخي نيروها را دنبال كند و مطالبات دانشجويان را نيز براي امنيت بيشتر، امكانات افزون‌تر و... پاسخ دهند.
