توصیههای تغذیهای برای مبتلایان به ایدز
ایسنا: بیماری ایدز مستقیماً بر سیستم ایمنی بدن تأثیر میگذارد، تغذیه سالم بدن را برای مقابله با این ویروس تقویت میکند، در این رابطه بهنوش سبحانی، مسئول واحد بهبود تغذیه شبکه بهداشت و درمان شهرستان نیریز مطلبی را در اختیار ما قرار داده که به توصیههای تغذیهای برای مبتلایان به ایدز اشاره کرده است.
بیماری ایدز به طور مستقیم روی سیستم ایمنی بدن تاثیر گذاشته و روز به روز آن را ضعیفتر میکند. بنابراین تغذیه سالم در بهبود علائم این بیماری موثر است و توان مقابله بدن با ویروس را افزایش میدهد.
در بیماران مبتلا به ایدز، رژیم غذایی مناسب برای حفظ و تقویت عملکرد سیستم ایمنی و طولانی شدن طول عمر بیمار ضروری است.
تغذیه مناسب منجر به بهبود حفظ توده عضلانی، کاهش شدت علائم مرتبط با ایدز و بهبود کیفیت زندگی میشود.
اهداف اصلی تغذیه درمانی در بیماران مبتلا به HIV شامل موارد زیر است:
بهبود وضعیت تغذیهای و سیستم ایمنی، بهبود احساس سلامت، حفظ وزن مطلوب و توده عضلانی بدن، پیشگیری از کمبودهای تغذیهای، کاهش ابتلا به سایر بیماریها و به حداکثر رساندن اثرات درمانی داروها.
توصیههای تغذیهای:
مصرف فراوان میوه و سبزی: این مواد غذایی سرشار از آنتیاکسیدان است و از سیستم ایمنی بدن محافظت میکند.
توصیه میشود انواع میوهها با رنگهای مختلف مانند زغال اخته، هلو و انگور در برنامههای غذایی مبتلایان گنجانده شود.
مصرف مقادیر کافی از منابع پروتئینی بدون چربی یا کم چرب: بدن از این نوع پروتئین برای ساخت عضله و تقویت سیستم ایمنی استفاده میکند. مواد غذایی سالم مانند گوشت گاو، مرغ، ماهی، تخممرغ، لوبیا و آجیل انتخاب خوبی است. در صورت کمبود وزن یا قرار داشتن در مرحله آخر بیماری HIV باید افراد پروتئین بیشتری مصرف کنند.
مصرف مقادیر کافی از غلات کامل: کربوهیدراتها مهمترین منبع تأمین کننده انرژی برای بدن هستند. کربوهیدراتهای موجود در غلات سبوسدار نظیر برنج قهوهای و نان گندم سبوسدار، نان جو و حبوبات منبع غذایی خوبی محسوب میشود. غلات کامل سرشار از ویتامینهای گروه B و فیبر هستند. با مصرف فیبر فراوان، احتمال ابتلاء به سندرم «لیپو دیستروفی» (توزیع غیرطبیعی چربی در بخشهایی از بدن) که یک مشکل شایع در افراد بالغ مبتلا به عفونت HIV است، کاهش مییابد.
محدود کردن مصرف قند و نمک: در مبتلایان به بیماری ایدز به دلیل مصرف داروهای درمانی، احتمال ابتلا به مشکلات قلبی افزایش پیدا میکند. مصرف زیاد قند و نمک به قلب آسیب میرساند؛ بنابراین توصیه میشود این افراد روزانه کمتر از ۱۰ درصد کالری مصرفی خود را با غذاها و نوشیدنیهای دارای قند مصنوعی تأمین کنند. همچنین افراد مبتلا باید مصرف نمک را محدود کرده و روزانه بیشتر از ۲ هزار و ۳۰۰ میلیگرم سدیم دریافت نکنند.
مصرف کمتر چربیهای اشباع و ترانس و دریافت مقادیر متناسبی از چربیهای غیراشباع: چربی انرژی بدن را تأمین میکند، اما کالری بالایی نیز دارد. اگر این افراد نیاز به افزایش وزن ندارند، توصیه میشود مقدار مصرف آن را محدود کنند. گزینههای سالم برای قلب شامل آجیل، روغنهای گیاهی نظیر روغن زیتون، روغن کانولا و آووکادو است.
از دست دادن اشتها: کاهش ناخواسته وزن میتواند بدن را ضعیف کند؛ بنابراین تأمین کالری کافی برای حفظ سلامت بدن بسیار حائز اهمیت است. خوردن غذاهای پرانرژی مانند کره بادامزمینی یا سایر کرههای تولید شده از آجیلها برای این گروه از افراد توصیه میشود.
حالت تهوع: اگر خوردن غذا باعث ایجاد تهوع شود، میتوان مصرف مقادیر کمتر و وعدههای بیشتر را جایگزین ۳ وعده غذایی اصلی روزانه کرد.
سلامت دهان: برای رفع سختی بلعیدن غذا یا درد ناشی از زخم دهان، بهتر است سبزی ها به صورت پخته شده و به طوری که سفت و ترد نباشد، مصرف شود. از مصرف غذاهای تند یا اسیدی خودداری شود و قبل و بعد از خوردن غذا بهتر است دهان با آب شسته شود.
نوشیدن مایعات فراوان در طول روز: بیشتر افراد به اندازه کافی آب نمینوشند. توصیه میشود مبتلایان به ایدز روزانه دست کم ۸ تا ۱۰ لیوان آب یا سایر نوشیدنیهای سالم مصرف کنند. مایعات به انتقال مواد مغذی و داروهای مصرفی در بدن کمک میکند. همچنین نوشیدن مایعات سطح انرژی بدن را بالا میبرد و مانع از کمآبی بدن میشود.
افراد مبتلا به ایدز در صورت ابتلاء به اسهال یا حالت تهوع، مایعات بیشتری مصرف کنند و در رژیم غذایی خود از موز، برنج، و نان تست استفاده کنند و از مصرف نوشابههای گازدار و سایر نوشیدنیهای شیرین اجتناب و مقدار زیادی آب و مایعات دیگر بنوشند تا هیدراته بمانند.
مبتلایان به ایدز بهتر است برای کاهش شدت بیماری خود از خوردن مواد غذایی زیر پرهیز کنند:
غذاهای سرخ شده
غذاهای فرآوری شده
خوراکیهای بسیار شیرین مثل شکلات و کیک
غذاهای تند
نوشیدنیهای شیرین مثل نوشابه
پرهیز از مصرف این مواد غذایی سبب میشود تا از تضعیف سیستم ایمنی بدن پیشگیری شود.