جیمی کارتر که بود؟

زندگینامه جیمی کارتر

جیمی کارتر، با نام کامل جیمز اِرل کارتر جونیور، در اول اکتبر ۱۹۲۴ در پلینزِ جورجیا متولد شد. مادرش پرستار و پدرش کشاورز و تاجری بود که محصولات مختلفی مانند بادام‌زمینی، پنبه، شکر و ذرت کشت می‌کرد. امروز، مزرعه خانوادگی کارتر تحت نظارت خدمات پارک ملی ایالات متحده قرار دارد و بخشی از پارک ملی تاریخی جیمی کارتر است.

کارتر تحصیلات خود را در مدارس عمومی زادگاهش آغاز کرد و سپس وارد کالج جورجیا ساوت‌وسترن و مؤسسه فناوری جورجیا شد. او در نهایت در سال ۱۹۴۶ از آکادمی نیروی دریایی ایالات متحده فارغ‌التحصیل شد و به مدت هفت سال به‌عنوان افسر در نیروی دریایی خدمت کرد.

پس از فارغ‌التحصیلی، کارتر با روزالین اسمیت ازدواج کرد که بعدها بانوی اول در دوران ریاست‌جمهوری او شد. این زوج دارای سه پسر و یک دختر شدند و زندگی مشترکشان ۷۷ سال ادامه یافت که طولانی‌ترین ازدواج در تاریخ ریاست‌جمهوری آمریکا بود.

تحلیل شخصیت جیمی کارتر

کارتر سعی می‌کرد به صداقت و اخلاق‌گرایی شهره باشد، اما این ویژگی‌ها گاهی به نقطه ضعف او تبدیل می‌شد. منتقدان او را سیاستمداری ساده‌لوح و غیرعملگرا می‌دانستند که بیش از حد به اصول اخلاقی پایبند بود و توانایی تطبیق با واقعیت‌های پیچیده سیاست را نداشت، همچنین نداشتن ارتباط مؤثر او با کنگره، مانعی برای اجرای برنامه‌های داخلی‌اش شد.

آغاز مسیر سیاسی جیمی کارتر

کارتر در سال ۱۹۶۲ فعالیت سیاسی خود را با پیوستن به سنای ایالتی جورجیا آغاز کرد و در سال ۱۹۷۰ فرماندار این ایالت شد. او در این جایگاه تلاش می‌کرد تصویری از یک سیاستمدار پاک‌دست، اصلاح‌طلب و متعهد به رفع نژادپرستی ارائه کند که برای آن دوران و پس از رسوایی واترگیت پیامی مثبت و امیدوارکننده به‌شمار می‌رفت. با این وجود برخی منتقدان به او خرده می‌گرفتند که تصمیماتش در این دوران، بیشتر عوامانه، برای جلب رضایت عمومی و تأمین محبوبیت بود تا اجرای اصلاحات بنیادی. کارتر با اتخاذ رویکردی میانه‌رو، تلاش می‌کرد حمایت گروه‌های مختلف جامعه را جلب کند، اما این سیاست گاه او را از موضع‌گیری‌های قاطع و شفاف بازمی‌داشت.

پس از رسوایی واترگیت و استعفای ریچارد نیکسون، فضایی از بی‌اعتمادی به سیاستمداران سنتی در آمریکا شکل گرفت. کارتر توانست با بهره‌گیری از این فضا، کمپین انتخاباتی خود را در سال ۱۹۷۶ با شعار «دولت صادق و مردم‌مدار» آغاز کند. او با تمرکز بر ارزش‌های اخلاقی و سنتی، تصویری از یک سیاستمدار مردمی ارائه داد که می‌تواند اعتماد عمومی را بازگرداند، با این حال برخی منتقدان معتقد بودند که کارتر بیش از حد بر مسائل اخلاقی تأکید داشت و در زمینه‌های سیاست خارجی و اقتصادی تجربه کافی نداشت.

کارتر در سال ۱۹۷۴ نامزدی خود را برای ریاست‌جمهوری اعلام کرد. در انتخابات ۱۹۷۶، او با ۲۹۷ رأی الکترال در برابر ۲۴۰ رأی جِرالد فورد، رئیس‌جمهور وقت، پیروز شد. دوران ریاست‌جمهوری کارتر با بحران گروگان‌گیری ایران همراه بود که بیش از یک سال به طول انجامید و تا آخرین روز ریاست‌جمهوری او ادامه داشت. این بحران، به همراه مشکلات اقتصادی داخلی، باعث شد که او در انتخابات ۱۹۸۰ شکست بخورد و تنها ۴۱ درصد آراء عمومی و ۴۹ رأی الکترال کسب کند.

بستن پیمان «کمپ دیوید» توسط جیمی کارتر

مهمترین دستاورد جیمی کارتر در عرصه سیاست خارجی میانجیگری او بین اسرائیل و مصر بود. دو کشور در توافق صلح کمپ دیوید که در سال ۱۹۷۸ به امضای انور سادات، رئیس جمهوری مصر و مناخیم بگین، نخست وزیر اسرائیل رسید دولت‌‌های یکدیگر را به رسمیت شناختند. براساس این توافق اسرائیل از صحرای سینا عقب نشینی کرد.

انور سادات و مناخیم بگین در سال ۱۹۷۸ به دلیل امضای توافق کمپ دیوید برنده جایزه صلح نوبل شدند.

پیمان کمپ دیوید نتیجه ۱۴ ماه مذاکره فشرده دیپلماتیک پس از آغاز ریاست جمهوری جیمی کارتر بود. هر چند هدف اولیه حل اختلاف اسرائیل با کشورهای عربی بود اما گفتگوها به تدریج بر روی میانجیگری بین اسرائیل و مصر متمرکز شد.

حضور جیمی کارتر در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۸۰

رونالد ریگان، فرماندار سابق ایالت کالیفرنیا در سال ۱۹۸۰ در رقابت مقدماتی حزب جمهوریخواه توانست با غلبه بر رقبای خود از جمله جورج هربرت واکر بوش نامزدی حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری همان سال را کسب کند. رونالد ریگان، جورج هربرت واکر بوش را به عنوان معاون خود برگزید. در حالی که روسای جمهور آمریکا اغلب در پایان دوره اول ریاست جمهوری برای کسب نامزدی حزب خود با چالشی جدی روبرو نمی‌شوند اما جیمی کارتر در سال ۱۹۸۰ در حزب دموکرات رقیبی جدی داشت. تد کندی، برادر رئیس جمهوری پیشین و سناتور ایالت ماساچوست موقعیت جیمی کارتر در حزب دموکرات را به چالش کشید. جیمی کارتر در رقابتی فشرده با تد کندی توانست نامزدی حزب دموکرات را کسب کند. با این حال شکاف در حزب دموکرات نشان دهنده تضعیف جایگاه رئیس جمهوری وقت آمریکا در حزب خود بود.

جایزه صلح نوبل جیمی کارتر

کارتر پس از ترک کاخ سفید، همراه با همسرش «مرکز کارتر» را تأسیس کرد. این مرکز بر حقوق بشر، دموکراسی و کاهش رنج بشری تمرکز دارد. فعالیت‌های این مرکز شامل نظارت بر انتخابات، حل منازعات و بهبود بهداشت جهانی است. در سال ۲۰۰۲، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.

آثار جیمی کارتر

جیمی کارتر تألیفات پرشماری داشته که بیش از بیست عنوان آن چاپ شده‌است ازجمله کتاب‌های او که به فارسی ترجمه‌شده عبارت‌اند از: چرا بهترین کوشش را نکنیم؟ ترجمه منوچهر وارسته، ۴۴۴ روز ماجرای گروگان‌های آمریکایی در ایران ترجمه احمد باقری، ایران در خاطرات جیمی کارتر که ابراهیم ایران‌نژاد و طیبه غفاری ترجمه کرده‌اند.

بیماری و مرگ جیمی کارتر

در سال ۲۰۱۵، کارتر به سرطان مبتلا شد و اظهار داشت که با آرامش کامل با آینده روبه‌روست. او گفته بود: «من زندگی فوق‌العاده‌ای داشته‌ام. دوستان زیادی داشته‌ام و زندگی ماجراجویانه و رضایت‌بخشی را تجربه کرده‌ام.» او در سال‌های آخر عمر خود تصمیم گرفت به‌جای ادامه درمان در بیمارستان، در خانه و در کنار خانواده‌اش باشد. همسرش روزالین کارتر، که در نوامبر ۲۰۲۳ بر اثر زوال عقل درگذشت، در این مدت همراه او بود. سرانجام جیمی کارتر در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۴ در سن ۱۰۰ سالگی در خانه خود در پلینز، جورجیا درگذشت و خبر درگذشت او توسط پسرش، جیمز ای. کارتر سوم، بعدازظهر همان روز اعلام شد.

اندکی پس از اعلام این خبر، جو بایدن رئیس‌جمهور وقت آمریکا، بیانیه‌ای در احترام به میراث کارتر منتشر کرد و او را «مردی با اصول، ایمان و فروتن» خواند. دولت بایدن همچنین اعلام کرد که قصد دارد، یک مراسم تشییع جنازه رسمی دولتی برای وی برگزار کند.

ادای احترام دونالد ترامپ به جیمی کارتر

واکنش به درگذشت جیمی کارتر در داخل آمریکا بسیار گسترده بود. جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا کارتر را به عنوان «شخصیتی بزرگ» و «شجاع» ستود. بایدن گفت که کارتر از جمله برای ریشه‌کنی بیماری‌ها، صلح، ترویج حقوق بشر، انتخابات آزاد و عادلانه مبارزه کرد. به گفته بایدن، کارتر «زندگی مردم در سراسر جهان را نجات داد، بهبود بخشید و تغییر داد».

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا نیز از کارتر تقدیر کرد. ترامپ گفت کارتر در زمان دشوار خود «تمام تلاشش را برای بهبود زندگی همه آمریکایی‌ها به کار برد» و برای این تلاش‌ها، همه مردم از او سپاسگزارند.