پشت پرده سفر وزیر خارجه عمان به تهران

گروه سیاست خارجی- وزیر امور خارجه ایران گفت که در سفر همتای عمانی او به تهران، پیامی از جانب آمریکا رد و بدل نشده است.
«سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه و در نشست خبری مشترک با «بدر البوسعیدی» وزیر خارجه عمان در تهران گفت: سفر وزیر خارجه عمان به تهران، سفر به موقعی بود.

وی در ابتدای این نشست خبری گفت: کمیسیون مشترک ایران و عمان، ماه آینده در مسقط برگزار می‌شود.

عراقچی با بیان این که «حجم تجارت بین ایران و عمان در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۳۹۹ بیش از سه برابر شده»، گفت: حجم تجارت ایران و عمان در سال گذشته ۲ و نیم میلیارد دلار بود.

وزیر خارجه همچنین گفت: روابط ۲ کشور ایران و عمان در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی رو به گسترش هست و ما همواره رایزنی مستمری را با همدیگر داشتیم.

نقش مشخص عمان در موضوع برجام
وزیر خارجه ایران در ادامه نشست خبری با همتای عمانی خود در پاسخ به این سوال که آیا وزیر خارجه عمان در جریان سفر به تهران حامل پیام کشور ثالثی مثلاً آمریکا برای ایران بوده است؟ گفت: دولت عمان همواره برای کمک به روابط ایران با برخی از کشورها آماده بوده و در مواقع لازم، ارتباطات برقرار شده است.

وی با بیان اینکه «نقش عمان در مذاکرات هسته‌ای چه قبل از خروج آمریکا از برجام و چه بعد از آن مشخص است»، گفت: ما از این جهت از دوستان خود در عمان تشکر و قدردانی می‌کنیم .

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه «طبیعی است که اگر نیازی باشد که این کار انجام شود، صورت می‌گیرد»، گفت: در جریان این سفر پیامی رد و بدل نشده است.

عراقچی تصریح کرد: ما به تبادل پیام‌هایی که لازم باشد در زمان مقتضی با طرف آمریکایی از طریق سفارت سوئیس در تهران ادامه می‌دهیم و برادران ما در عمان نیز در شرایطی که نیاز باشد به این کار مبادرت می‌کنند و همانطور که اشاره کردم در حال حاضر چنین پیامی وجود ندارد.

باید هرچه زودتر حملات رژیم صهیونیستی به غزه پایان یابد
وی گفت: در جریان رایزنی‌های امروز در ارتباط با مسائل منطقه از جمله در مورد ضرورت توقف جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه و و اقدام این رژیم در اشغال بخش بیشتری از سرزمین سوریه و حملات وسیع آن به ساختارهای سوریه رایزنی و گفت‌وگو کردیم و بر این موضوع تاکید داریم که باید هرچه زودتر حملات رژیم صهیونیستی به غزه پایان پیدا کند.

خواهان آرامش در سوریه هستیم
وی افزود: در مورد سوریه نیز ما و عمان بر حفظ تمامیت ارضی سوریه، عدم دخالت در امور داخلی سوریه و احترام به همه اقوام و مذاهب و رعایت حقوق آنها و ضرورت تشکیل دولت فراگیر در این کشور تاکید داریم. مواضع ما در این ارتباط با مواضع کشورهای منطقه مشابهت دارد.

عراقچی در این زمینه خاطرنشان کرد: همه ما خواهان آرامش در سوریه و تشکیل دولتی فراگیر در آن متشکل از همه اقوام و اقشار سوریه هستیم و بر پایان اشغال خاک سوریه به ویژه توسط رژیم صهیونیستی تاکید داریم.

پشت پرده سفر وزیر خارجه عمان به تهران
رحمان قهرمان‌پور، کارشناس روابط بین‌الملل، در رابطه با سفر کوتاه مدت وزیر امور خارجه به امارات حین بازگشت از چین و سفر وزیر امور خارجه عمان به تهران، گفت: سفر به امارات می‌تواند مرتبط با موضوعات و مسائل مالی و نوسانات ارزی باشد، این مسائل در این سفر تأثیرگذار است. بارانداز ارزی ایران، امارات است و با توجه به نوسانات ارزی اخیر، احتمالاً این سفر نیز به همین خاطر انجام شده است و شاید کاهش قیمت دلار امروز به خاطر همین سفر بوده است.

پشت پرده سفر وزیر خارجه عمان به تهران / بدر البوسعیدی حامل چه پیامی است؟
رحمان قهرمان‌پور، کارشناس روابط بین‌الملل، در رابطه با سفر کوتاه مدت وزیر امور خارجه به امارات حین بازگشت از چین و سفر وزیر امور خارجه عمان به تهران، گفت: سفر به امارات می‌تواند مرتبط با موضوعات و مسائل مالی و نوسانات ارزی باشد، این مسائل در این سفر تأثیرگذار است. بارانداز ارزی ایران، امارات است و با توجه به نوسانات ارزی اخیر، احتمالاً این سفر نیز به همین خاطر انجام شده است و شاید کاهش قیمت دلار امروز به خاطر همین سفر بوده است.

به گزارش تجارت نیوز، وی ادامه داد: سفر آقای عراقچی به چین بیشتر به دلیل تحولات منطقه و روی کار آمدن آقای ترامپ است. دستور کار دو کشور در زمینه‌های مختلف از جمله فروش نفت و واکنش به محدودیت‌های احتمالی فروش نفت ایران به چین نیز موضوعات مهمی است. بیشترین میزان فروش نفت ما در سال گذشته به چین بوده است و مقامات آمریکایی در دولت آینده آقای ترامپ اعلام کرده‌اند که تلاش خواهند کرد فروش نفت ایران را محدود کنند و این موضوع برای ایران و چین از اهمیت بالایی برخوردار است. از طرف دیگر، آقای مارکو روبیو که قرار است وزیر خارجه آمریکا شود، فردی ضدچینی است و این موضوع نشان‌دهنده فشار بر چین و ایران خواهد بود. یکی از موضوعات مهم برای ایران و چین این است که چگونه در دولت دوم ترامپ هماهنگی لازم را داشته باشند.

این تحلیل‌گر سیاست خارجی با بیان اینکه مسائل دیگری نیز میان ایران و چین مطرح است، عنوان کرد: از جمله این مسائل، وضعیت سوریه، آتش‌بس حماس و شرایط لبنان است که همگی مهم هستند. اما در مورد روابط ایران و امارات، باید گفت که این روابط نزدیک نیست و اختلافات جدی وجود دارد. علیرغم تلاش دو کشور برای عادی‌سازی روابط در دو یا سه سال گذشته، تنش‌ها همچنان ادامه دارد. سفر به امارات از نظر مسائل ارزی بسیار مهم است، زیرا امارات به ویژه دبی به عنوان یکی از بارانداز‌های اصلی تجاری و ارزی منطقه شناخته می‌شوند و بخشی از تبادلات مالی ایران در آنجا انجام می‌شود. احتمالاً سفر آقای عراقچی نیز بی‌ارتباط با نوسانات ارزی نبوده است.

قهرمان‌پور در مورد دلایل احتمالی سفر وزیر خارجه عمان به تهران، بیان کرد: به احتمال زیاد عمان حامل پیامی از سوی آمریکا خواهد بود. اخیراً یکی از نشریات عراق ادعا کرده است که دولت ترامپ پیامی در مورد مذاکره به ایران ارسال کرده است. هر چند این خبر تکذیب شد، اما این احتمال وجود دارد که این پیام از طرف عمان به ایران منتقل شود یا از ایران خواسته شود که پیامی به آمریکا ارسال کند. به نظر می‌رسد که دستور اصلی این سفر آغاز مذاکرات احتمالی میان ایران و آمریکا باشد.

وی در رابطه با نقش عمان و امارات در شرایط منطقه و تاثیری که می‌توانند بر وضعیت ایران در خاورمیانه داشته باشند، گفت: به طور کلی، عمان در حال حاضر نقش خاصی ایفا نمی‌کند و به دنبال بلندپروازی نیست. دو کشوری که می‌توانند تاثیرگذار باشند، قطر و امارات هستند. قطر هم با ایران و هم با ترکیه روابط خوبی دارد، اما در سوریه با محور ترکیه که نگاه اخوانی دارد، همراه است و تا همین اواخر هیچ گونه رابطه‌ای با دولت اسد برقرار نکرده بود. در کنفرانس اتحادیه عرب، وقتی بشار اسد سخنرانی می‌کرد، تمیم بن حمد آل‌ثانی جلسه را ترک کرد. امارات و مصر هم تلاش می‌کردند به بشار اسد نزدیک شوند و گزارش‌هایی مبنی بر آموزش نیرو‌های اطلاعاتی اسد از سوی آنان نیز وجود دارد. همچنین در دسامبر همین امسال بنا به گزارش رویترز از آمریکا خواسته بودند که ایالات متحده تحریم‌های خود علیه سوریه را لغو کند.

امارات و مصر نگاه‌شان به عربستان سعودی است
این پژوهشگر مطالعات خاورمیانه با طرح این موضوع که نباید تصور شود، چون مصر و امارات با محور اخوانی فاصله دارند به ایران نزدیک می‌شوند، اظهار کرد: به نظر من این موضوع چندان قابل دفاع نیست. درست است که امارات اخوان المسلمین را به عنوان یک گروه تروریستی به رسمیت می‌شناسد، اما نکته این است که عربستان نمی‌خواهد وارد چنین مناقشه‌ای شود. اگر دقت کنید، عربستان در تحولات سوریه هم مواضع سفت و سختی اتخاذ نکرده است، یعنی در جا‌هایی که عربستان با امارات همراهی نکند، به سختی می‌توان انتظار داشت که امارات به تنهایی بتواند پروژه‌ای را پیش ببرد. به‌علاوه، مصر هم به عربستان نیم‌نگاهی دارد که آیا عربستان رضایت می‌دهد که چنین کاری انجام شود یا خیر.

وی اظهار کرد: اگر بخواهیم از این شکاف فرضی میان کشور‌های عربی با ترکیه برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنیم، باید امارات، عربستان و مصر را به‌عنوان سه کشور در نظر بگیریم که در مورد سوریه مواضع یکسانی ندارند. برخلاف آنچه بقیه تصور می‌کنند، این سه کشور نمی‌خواهند در سوریه وارد مناقشه جدی با ترکیه یا کشور‌های دیگر یا آمریکا شوند. در واقع، جهت‌گیری سیاست خارجی عربستان در سال‌های اخیر تغییر کرده و این کشور دیگر به دنبال ایفای نقش در مناقشات منطقه نیست.
از طرف دیگر، فراموش نکنیم که امارات در سه سال گذشته روابط خود را با ترکیه عادی‌سازی کرده و حتی در ترکیه سرمایه‌گذاری کرده است. بنابراین، تصور اینکه به دوران بعد از ۲۰۱۱ بازگردند، سخت است. به نظر من، امارات و قطر و ترکیه ممکن است تحت مدیریت آمریکا شکلی از همکاری را داشته باشند. بنابراین، استفاده استراتژیک از اختلافات بین این دو محور چندان قابل دفاع نیست. منکر وجود اختلافات نیستم، اما معتقدم این اختلافات در حدی نیست که امارات به خاطر محور اخوانی به‌طور جدی با ترکیه درگیر شود یا مقابل آمریکا بایستد.