پشت پرده‌های توقف ساخت مسجد قیطریه/ اقتصاد سیاسی یک مسجد، ۲۰۰ متر یا ۸۰۰ متر مساله این است؟
پارک قیطریه باقی‌مانده‌ی باغ بزرگی از دوران قاجار است و درختان کهنسال و ارزشمندی دارد. سال ۱۳۵۶ غلامرضا نیک‌پی -شهردار وقت تهران- که نوه‌ی دختری ظل‌السلطان بود، قسمتی از زمین‌های موروثی خود را وقف کرد و با خرید و تجمیع باقیمانده باغ بزرگ قیطریه، آن‌را به پارک تبدیل کرد.
روزنو :
ساخت مسجد بوستان قیطریه متوقف شد. موضوع ساخت این مسجد از اسفند ۱۴۰۲ مطرح شد و مخالفت‌ها و اعتراض‌های زیادی در پی داشت تا این‌که ناصر امانی –عضو شورای شهر تهران- خبر توقف را چهارم دی‌ماه ۱۴۰۳ اعلام کرد.
اقتصاد۲۴-ساخت مسجدی به مساحت ۸۰۰ متر مربع در پارک قیطریه، تصمیم شهرداری با مدیریت زاکانی بود که اسفند ۱۴۰۲ مطرح و با مخالفت‌ها و اعتراض‌های زیادی همراه شد و چالش‌های مرتبط با آن تا زمستان ۱۴۰۳ به درازا کشید. تا این‌که امروز چهارم دی‌ماه یکی از اعضای شورای شهر تهران (ناصر امانی) اعلام کرد: خیّر مسجد پارک قیطریه انصراف داد و به دنبال آن حصار‌های بوستان جمع‌آوری شد که جای تقدیر از رئیس شورا و شهرداری دارد.
علی اعطا –عضو سابق شورای شهر تهران- در توییتر با اشاره به صحبت‌های امانی نوشت:آقای ناصر امانی امروز در شورای شهر از منتفی شدن ساخت مسجد پارک قیطریه خبر داده‌اند.
ایشان هوشمندانه نکته مهمی گفته‌اند:
در سقف ۲۰۰ متر در حد یک مسجد معمولی… خیر محترم گفتند برای من نمی‌صرفه.
اگر خیر است، صرفیدن چیست؟
اگر صرفه مطرح است، خیّری به چه معناست؟!
آن زمان نوشته بودم مسئله بوستان قیطریه، جدال آشنای فضای سبز و ساختوساز نیست؛ ریشه‌های مسئله را در اقتصاد سیاسی شهر جست‌و‌جو باید کرد.
رابطه ساخت مسجد پارک قیطریه و اقتصاد سیاسی
هرچند شهرداری تهران ساخت مسجد را به عهده گرفته بود و ظاهرا زاکانی دغدغه‌ی ایجاد فضای مومنانه داشت، قرار نبود مسجد قیطریه با بودجه شهرداری ساخته شود و ارث مرحوم سید محمود محتشمی‌پور سرمایه‌ی آن بود. فروردین ۱۴۰۱ یاشار سلطانی در سایت خود نوشت: شهردار تهران می‌گوید که برای توسعه فضای مومنانه به دنبال ساخت مسجد در هر پارکی است...، اما زد و بند‌هایی بین برخی چهره‌ها و برخی منافع در میان است.
در بندی از وصیت‌نامه‌ی محمود محتشمی‌پور باید مبلغی پول صرف ساخت مسجد در مناطق کمتر برخوردار و محروم شود... حال عصمت‌السادات محتشمی‌پور و همسرش جواد سعیدی‌نژاد پس از توافق با زاکانی سرمایه وصیت شده را به قیطریه آورده‌اند تا مسجد جنجالی پارک را نزدیک منزلشان بسازند و از منافع اقتصادی و تجاری که در کنار این مساجد ایجاد می‌شود، بهره‌برداری کنند. این مسئله بر خلاف وصیت مرحوم محتشمی‌پور بود و باید دید زاکانی و عصمت‌السادات محتشمی‌پور و همسرش چه پاسخی برای افکار عمومی دارند
پیشینه پارک قیطریه
پارک قیطریه باقی‌مانده‌ی باغ بزرگی از دوران قاجار است و درختان کهنسال و ارزشمندی دارد. سال ۱۳۵۶ غلامرضا نیک‌پی -شهردار وقت تهران- که نوه‌ی دختری ظل‌السلطان بود، قسمتی از زمین‌های موروثی خود را وقف کرد و با خرید و تجمیع باقیمانده باغ بزرگ قیطریه، آن‌را به پارک تبدیل کرد. این بوستان با ساختار مهندسی و استاندارد دو سال بعد به شهرداری اهدا شد. سال ۱۳۷۲ بقیه محدوده باغ به بوستان اضافه و ساختمان مسکونی آن مرمت شد و با تغییر کاربری به عنوان فرهنگسرای ملل شروع به کار کرد. بوستان قیطریه حداقل ۱۵ درخت کهنسال و ارزشمند دارد و محوطه‌ی فضای سبز آن برای مردم منطقه ارزشمند است.
اصرار شهرداری و شورای شهر به ساخت مسجد پارک قیطریه
عبدالمطهر محمدخانی –سخنگوی شهرداری تهران- با تاکید بر این‌که مساحت ۸۲۰ متری مسجد فقط ۷ درصد کل پارک است، گفته بود: ضمن تشکر از دغدغه‌های ارزشمند فعالان محیط زیست و با رعایت نکات این عزیزان، مسجد پارک قیطریه چهل و چهارمین مسجد پارک‌های فرامنطقه‌ای شهر تهران خواهد بود. گزاره «درخت قطع می‌کنند تا مسجد بسازند!» را باید به کلکسیون دروغ‌های شاخدار علیه شهرداری تهران اضافه کرد. جهت استحضار مردم شریف تهران؛ نه درختی قطع می‌شود، نه مسجد جدید فضایی از کل پارک را خواهد گرفت و نه این اولین و آخرین مسجد در پارک‌های بزرگ شهر تهران است.
مهدی چمران روز ۱۴ فروردین در جلسه‌ی شورای شهر گفت: «برای ساخت مسجد در بوستان قیطریه نه قرار است درختی قطع و نه فضایی اشغال شود. پس باید کمی فکر کنیم و تحت‌تأثیر جو روانی و تبلیغاتی قرار نگیریم چرا که تهران مسجد کم دارد و باید ۴۰۰ مسجد در پایتخت ساخته شود. ما براساس قانون عمل می‌کنیم و هیچ‌کس حق ندارد کار خلاف قانون انجام دهد.»
اعتراض‌های مختلف علیه ساخت مسجد پارک قیطریه
روز ۱۳ فروردین تعدادی از اهالی قیطریه در پارک جمع شدند تا اعتراض خود را به دستکاری محوطه و قطع درختان به بهانه‌ی ساخت مسجد نشان دهند.
ناصر امانی، همان موقع در توییتی نوشت: «ساخت مسجد در بخشی از بوستان قیطریه نه‌تنها تعظیم شعائر اسلامی نیست، بلکه موجب تخریب شعائر و بدبینی بخش وسیعی از شهروندان خواهد شد، تا کِی قرار است خودزنی کنیم؟!»
کارزاری برای درخواست جلوگیری از ساخت مسجد تشکیل شد که ۱۶۴۳۵۵ نفر آن‌را امضا کردند و مخالفت‌ها و اعتراض‌ها در رسانه‌های رسمی و شبکه‌های اجتماعی ادامه پیدا کرد.
۲۲ فروردین حزب مهستان ایران و چند تشکل دیگر در نامۀ سرگشاده‌ای ۸ دلیل برای مخالفت با ساخت مسجد بوستان قیطریه آوردند که یکی از آنها اشاره به قوانین شهرداری بود. بر این اساس بوستان‌ها پهنه‌ی «جی» محسوب می‌شوند و تغییر کاربریِ این پهنه‌ها بدون مصوبه‌ی مراجع قانونی ممنوع است. همچنین طبق مصوبه‌ی سال ۱۳۹۱: «انتخاب فضای بوستان برای ساخت مسجد خلاف قانون و مصوبات شورای شهر است و ساختوساز در بوستان‌ها به جز خدمات ضروری، مثل سرویس بهداشتی و نمازخانه، ممنوع است.»
شهرداری تهران در طول تعطیلات محوطه‌ی مورد نظر را حصارکشی کرده بود و مشخص نبود در آن بخش پارک چه اتفاقی می‌افتد تا این‌که ۲۱ اردیبهشت مهدی عباسی -عضو شورای شهر تهران- به خبرآنلاین گفت: در پارک قیطریه به اشتباه ساختمانی به متراژ تقریبا ۸۰۰ متر و گودبرداری‌های عمیق جانمایی شده و بنا بود مسجد ساخته شود. شورای شهر و کمیسیون تخصصی شهرسازی و معماری به این موضوع ورود کرد و مقرر شد اگر بناست ساخت این بنا اجرایی شود نهایتا در حد مساحت ۲۰۰ متر در یک محل فاقد درخت، با ارتفاع نهایتا یک طبقه با یک نیم طبقه باشد و گود برداری عمیق صورت نگیرد
عباسی در همین مورد گفته بود: فعلا آنجا پروژه‌ای در حال احداث یا اجرا نداریم و جلوی هر گونه اجرای پروژه تا تصمیم‌گیری در این خصوص گرفته شده است.
۲۴ شهریور ۱۴۰۳، زاکانی، در پاسخ به خبرنگار فرهیختگان درمورد ساخت مسجد قیطریه گفت: در آن قسمت از پارک یک ساختمان مخروبه‌ای وجود داشت که قرار شد آن‌را نوسازی و تبدیلش کنند به مسجد؛ ملحقاتش هم پاسخگوی نیاز‌های پارک باشد. نه درختی بریده شد و نه قرار است درختی بریده شود. تا این‌که امروز اعلام شد خیر از ساخت مسجد قیطریه منصرف شده و این پروژه کلا منتفی شده است!
منبع: فرازدیلی
