در روزنو بخوانید
عوامل خارش واژن چیست و راه‌های درمان آن کدامند؟
روزنو – هدی کاشانیان: خارش واژن یکی از مشکلات شایع زنان است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. این وضعیت معمولاً ناراحت‌کننده است و گاه با علائمی مانند قرمزی، تورم یا ترشحات غیرعادی همراه است. خارش واژن به صورت ناگهانی بروز داده می‌شود و در ابتدا شاید بی اهمیت جلوه کند؛ اما پتانسیل آن را دارد که به یک بیماری مزمن تبدیل شود.
روزنو :
عفونت واژن چیست؟
التهاب یا عفونت واژن یک بیماری عفونی در اندام تناسلی زنانه است که تقریباً هر خانمی حداقل یکبار در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کند. واژن در دستگاه تناسلی زنان، مجرایی عضلانی و پوشیده از غشای مخاطی است که از دهانه رحم شروع می‌شود. اندازه واژن معمولاً بین ۸ تا ۱۷ سانتی‌متر است و فقط قسمت دهانه واژن از بیرون قابل‌مشاهده است. التهاب واژینال از بهم‌خوردن تعادل مخمر و باکتری‌های موجود در واژن به‌وجود می‌آید.
زمانی‌که فرد به عفونت واژن مبتلا می‌شود، معمولاً ترشح غیرعادی، سوزش، خارش، درد و بوی بد شبیه به بوی ماهی گندیده را اعلام می‌کند. به دلیل حساسیت ناحیه واژینال، احتمال ابتلا به عفونت در این ناحیه زیاد است بنابراین هرگونه علائم و نشانه عفونت را باید جدی گرفت و بلافاصله به پزشک زنان مراجعه کرد.
علائم سوزش و خارش واژن
خارش واژن یک احساس بسیار ناراحت‌کننده است که در برخی مواقع بسیار شدید است و در برابر خاراندن آن نمی‌توان مقاومت کرد. خارش بیش از حد این ناحیه موجب سوزش و بروز التهاب می‌شود. بنابراین در قسمت بیرونی واژن احساس سفتی، گرمی و درد به‌وجود می‌آید که برخی زنان در این حالت از نبض زدن ناحیه تناسلی خود گزارش می‌دهند. با توجه به علل خارش و سوزش واژن ممکن است این عارضه در شب و پس از رابطه جنسی به‌دلیل برخورد شدیدتر شود. دیگر علائمی که معمولاً با این نشانه‌ها همراه هستند، عبارتند از:
· خارش واژن و ناحیه اطراف آن
· سوزش واژن و مجرای ادرار
· احساس درد در زمان رابطه جنسی
· ترشحات زیاد و غیرمعمول سفید و خاکستری رنگ چسبناک و رقیق
· بوی نامطبوع و زننده در ناحیه واژینال
· احساس درد و تورم
· قرمز‌شدن واژن
· خونریزی خفیف یا لکه‌بینی
علت اصلی عفونت واژن
عفونت واژن می‌تواند به دلیل رشد باکتری، قارچ، انگل یا ویروس در داخل واژن و اطراف آن بوجود آید. برخی از این میکروب‌ها به طور معمول بدون ایجاد مشکل در واژن زندگی می‌کنند. اما زمانی که با سوزش، بوی بد یا ترشحات زیاد با رنگ غیرمعمولی همراه شوند، می‌تواند نشانه به‌هم خوردن تعادل آنها به دنبال عفونت، بیماری مقاربتی یا رعایت نکردن بهداشت شخصی باشد.
عدم رعایت بهداشت شخصی به‌خصوص در دوران قاعدگی می‌تواند یکی از علل ابتلا به عفونت واژینال باشد. عفونت‌های مخمری و قارچی بدون داشتن رابطه جنسی هم به وجود می‌آیند و در اثر آن فرد ترشحات سفید، غلیظ و متراکمی را تجربه می‌کند که حالت چسبنده و پنیری دارند. در مواردی که سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود، ریسک ابتلا به عفونت واژن مخمری و قارچی چند برابر می‌شود.
عوارض سوزش و خارش واژن
برخی از علل سوزش واژن در صورت عدم درمان می‌توانند عوارض جدی به همراه داشته باشند.
· خارش واژن ناشی از تریکومونیازیس باعث بروز التهاب خواهد شد و ابتلا به سایر بیماریهای مقاربتی (STI) را افزایش می‌دهد.
· اگر خارش ناحیه تناسلی زنان از واژینوز باکتریایی باشد، احتمال خطر التهاب STI افزایش می‌یابد.
· از دیگر عوارض سوزش و خارش واژن باکتریال می‌توان به زایمان زودرس زن باردار و تولد نوزاد با وزن کم اشاره کرد.
· عدم درمان به‌موقع لیکن اسکلروزوس (Lichen sclerosus) منجر به سرطان واژن و بروز اسکار می‌شود.
· بیماری التهاب لگن (PID) از دیگر عوارض خارش واژن است که در صورت عدم درمان به‌موقع سوزاک و کلامیدیا بروز پیدا می‌کند. این بیماری می‌تواند منجر به حاملگی خارج از رحم شود.
روشهای پیشگیری از عفونت واژن
گاهی‌اوقات نمی‌توان جلوی ابتلا به برخی عفونت‌های واژن را گرفت. به همین دلیل پزشکان توصیه می‌کنند برای کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی و این عارضه، حین رابطه جنسی حتماً از کاندوم استفاده کنید. دیگر راه‌کارهای پیشگیری از ابتلا به واژینیت شامل موارد زیر هستند:
· خشک نگه داشتن واژن
· عدم استفاده از ژل، صابون و شوینده‌های عطری
· عدم گرفتن دوش واژینال
· پوشیدن لباس زیر پنبه‌ای یا نخی
· عدم پوشیدن شلوارهای چسب، تنگ و نایلونی
· مصرف پروبیوتیک‌ها مانند لبنیات
· عدم استفاده از وان و جکوزی‌های عمومی
· استفاده از کاندوم لاتکس برای جلوگیری از انتقال عفونت
· خشک کردن ناحیه تناسلی از سمت جلو به پشت برای عدم انتقال باکتری‌های مقعد به واژن
مراجعه به پزشک برای تشخیص خارش واژن
خارش واژن یکی از شایع‌ترین بیماریهای التهابی دستگاه تناسلی بین زنان است که اغلب خانم‌ها حداقل یک بار به آن مبتلا شده‌اند. این بیماری انواع مختلفی دارد و بهترین گزینه درمان با توجه به نوع آن، توسط پزشک متخصص انتخاب می‌شود. باید در صورت مشاهده علائمی مانند خارش، سوزش یا احساس بوی بد در واژن سریعاً به پزشک متخصص زنان مراجعه کرد یا از طریق امکان مشاوره آنلاین با متخصص زنان در کوتاه‌ترین زمان مشورت بگیرید تا با آغاز روند درمانی به موقع، از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری شود.
درمان خارش واژن
اگرچه، خارش واژن بسیار آزاردهنده است، اما اغلب به‌صورت خودبه‌خود یا با استفاده از روشهای درمان خانگی، بهبود می‌یابد. درصورتی‌که سوزش و خارش ادامه پیدا کند یا شدیدتر شود؛ باید برای تشخیص علت به پزشک مراجعه کنید. در ادامه انواع درمان خارش واژن را باتوجه‌به علت آن بررسی می‌کنیم:
- عفونت قارچی
این نوع عفونت با داروهای ضدقارچی به شکل کرم، قرص و پماد درمان می‌شوند. برخی از این داروها را بدون نسخه نیز می‌توان تهیه کرد؛ اما بهتر است حتماً برای تشخیص نوع عفونت به پزشک مراجعه کرد و تحت نظر او درمان را انجام داد.
- واژینوز باکتریایی
بهترین دارو برای خارش واژن ناشی از واژینوز باکتریایی، آنتی‌بیوتیک است. پزشک آنتی‌بیوتیک را به‌صورت قرص یا کرم واژینال تجویز می‌کند. باید توجه کرد که حتی اگر علائم بهبود یافت، حتماً تا پایان دوره درمان، دارو را کامل مصرف کرد.
- بیماریهای مقاربتی
باتوجه‌به نوع بیماری مقاربتی، پزشک آنتی‌بیوتیک، ضدویروس و ضد انگل تجویز می‌کند. اگر خارش به علت زگیل تناسلی ایجاد شده باشد، باید حتماً به پزشک مراجعه کرد تا علاوه بر مصرف دارو، ضایعات با کوتر و یا کرایو برداشته شود.
- پساقاعدگی
دارو برای خارش واژن ناشی از پساقاعدگی، به‌صورت کرم استروژن، قرص یا حلقه واژینال تجویز می‌شود.
اگر خارش واژن به دلیل هیچ یک از موارد بالا نباشد، اغلب خودبه‌خود برطرف می‌شود. بااین‌حال، می‌توان از کرم‌‌ها یا لوسیون‌‌های استروئیدی برای کاهش التهاب و ناراحتی استفاده کرد. برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت، کرم‌های استروئیدی را باید دقیقاً طبق دستورالعمل پزشک استفاده کرد و در صورت تشدید علائم، مصرف آنها را متوقف و به پزشک متخصص اطلاع داد. زمانی که خارش به علت حساسیت ایجاد شده باشد، باید از پمادهای ضد حساسیت استفاده و از موارد آلرژی‌زا مانند اپیلاسیون و شیوکردن خودداری کنید.
درمان‌های خانگی خارش واژن
· استفاده از ظرف آب نمک
نیم فنجان نمک در یک تشت آب گرم حل کنید. انگشت خود را درون واژن فرو برده و درون وان بنشینید بدین ترتیب امکان ورود آب به درون واژن فراهم می‌شود. سپس انگشت خود را خارج ساخته برای مدت 15 تا 20 دقیقه درون آب گرم بنشینید. با انجام این کار برای مدت سه شب به طور پی در پی، خارش شما برطرف خواهد شد.
· استفاده از کاندوم
کاندوم نه تنها از بارداری ناخواسته جلوگیری می‌کند، بلکه از بیماریهای مقاربتی نیز جلوگیری می‌کند. اگر در پی استفاده از کاندوم مدتی خارش واژن دارید، ممکن است نسبت به لاتکس، مواد موجود بر سطح ان و یا خود لاستیک کاندوم حساسیت داشته باشید. برای پی بردن به واقعیت یک کاندوم استفاده نشده را برش دهید، بر روی ساعد یکی از دستانتان روی خارجی آن را قرار داده و با نوارچسب ضد حساسیت بچسبانید و بر روی ساعد دست دیگرتان رویه داخلی آن را، این دو را برای مدت 48 ساعت به حال خود رها کرده و منطقه را خشک نگه دارید. اگر در هر دو دست واکنش بروز کند، حساسیت نسبت به لاستیک کاندوم وجود دارد، اما اگر روی دستی که لایه خارجی چسبیده است واکنش تظاهر کند، مشخص خواهد شد که نسبت به پودرهای درونی کاندوم حساسیت دارید و اگر تنها در دستی که در تماس با سطح بیرونی کاندوم بوده است واکنش بروز کند به معنی آن است که نسبت به مواد روان ساز سطح کاندوم حساسیت دارید.
· دوش و پودر برای خارش واژن
دوش واژن نه تنها کمکی به تسکین خارش و یا التهاب واژن نمی‌کند، بلکه ممکن است خطرناک نیز باشد. این کار ممکن است مواد عفونت زا را به داخل رحم براند و موجب بیماریهای التهابی لگن شود. استفاده از پودرهای تاک نیز قابل بحث است، در طول زمان ذرات این پودرها را در نزدیک تخمدان‌ها تجمع یافته موجب افزایش خطر سرطان تخمدان می‌شوند.
· پرهیز از خوردن قند
قند ماده غذایی مناسبی برای مخمرها است، لذا از مصرف غذاهای حاوی قند فراوان پرهیز کنید.
ویتامین C مصرف کنید
مصرف 500 میلی‌گرم ویتامین ث دوبار در روز موجب افزایش اسیدیته واژن شده و محیط نامناسبی برای مخمرها فراهم می‌آورد.
خشک نگه داشتن محیط واژن
مخمرها برای رشد نیازمند رطوبت هستند، پس از حمام گرفتن، ناحیه را با سشوآر خشک کنید. سشوآر را در فاصله 20 سانتی‌متری از بدن نگه داشته و از هوای سرد آن استفاده کنید.
استفاده از عسل
عسل هم یکی دیگر از روشهای درمانی موثر است. در حقیقت، عسل خاصیت ضدقارچی و آنتی‌باکتریالی دارد و می‌تواند به خوبی مانع از ایجاد عفونت و از بین رفتن باکتری‌هایی شود که در ایجاد خارش نقش مهمی دارند. در این شیوه درمانی کافی است تا مقداری عسل را مانند پماد به‌طور مستقیم روی واژن بمالید و ۳۰ دقیقه صبر کنید تا عسل خشک شود و بعد با آب ولرم آن را پاک کنید. سعی کنید تا نتیجه مورد نظرتان حاصل شود ۲ بار در روز از این درمان موثر استفاده کنید.
استفاده از سرکه سیب
برای درمان خارش واژن می‌توانید از سرکه سیب هم استفاده کنید. کافی است تا نصف فنجان سرکه سیب را با مقداری آب در وان حمان یا یک لگن با اندازه مناسب مخلوط کنید و در آن بنشینید. هنگام نشستن کمی پاهای خود را باز کنید تا محلول آب و سرکه به طور طبیعی با ناحیه واژن تماس پیدا کند. سرکه سیب مانع از رشد باکتری‌ها می‌شود و هم‌زمان میزان اسید pH را تنظیم می‌کند.
