بحران بودجه به تامین اجتماعی منتقل خواهد شد

مسأله ادغام صندوق‌های بازنشستگی چند سالی است که در محافل مختلف تصمیم‌گیری مطرح می‌شود اما برنامه هفتم توسعه صراحتا به ادغام صندوق‌ها اشاره کرده و در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ در بند «ع» تبصره (۲) هم دولت مجاز شده تمام اموال و دارایی‌های صندوق‌های بازنشستگی که بیش از ۵۰درصد منابع مالی آن برای پرداخت مستمری از محل منابع بودجه عمومی کل کشور تأمین می‌شود (به‌استثنای سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح و صندوق بازنشستگی کارکنان وزارت اطلاعات) بابت تأدیه بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی به سازمان مذکور واگذار کند. با این حال مجلس در بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۴، مسأله ادغام صندوق‌ها را کنار گذاشت و از دولت خواست تا برای ادغام صندوق‌ها لایحه دوفوریتی بدهد.

«اکبر شوکت» فعال کارگری و عضو سابق هیأت امنای صندوق تامین اجتماعی در رابطه با ادغام صندوق‌های بازنشستگی گفت: سه نوع ادغام وجود دارد. یک نوع این است که صندوق‌‎های ورشکسته را برداریم و آنها را زیرمجموعه سازمان برنامه و بودجه قرار دهیم و کل بودجه مورد نیاز آنها را نیز در بودجه سالیانه ببینیم چون صندوقی که ۹۰درصد هزینه‌های آن توسط دولت پرداخت می‌شود، چه لزومی دارد به عنوان صندوق جداگانه فعالیت کند. در این صورت دیگر نیازی هم به خرج و مخارجی که مدیران این صندوق‌ها می‌تراشند و همچنین تشکیلات ناکارآمد این صندوق‌ها نیست.

افزایش دیوان‌سالاری با هدف اشتغال مدیران سیاسی

شوکت گفت: این حجم از دیوان‌سالاری و ایجاد دفتر و دستک‌های متعدد، تنها به کار مدیران سیاسی می‌آید و کمتر کسی را در این صندوق‌ها می‌توان یافت که تفکرات اقتصادی داشته باشد و بتواند تحول‌آفرینی کند. متأسفانه هر دولت جدید، افراد خود را به این زیرمجموعه‌ها می‌آورد و این موضوع مانع از ورود افرادی با تجربه و موفق در زمینه اقتصادی می‌شود.

وی گفت: ما باید به سمت پویایی این صندوق‌ها حرکت کنیم و صندوق‌های ورشکسته را ادغام کنیم زیرا با این روند کنونی، صندوق بازنشستگی کشوری و صندوق‌های دیگر نظیر نیروهای مسلح هم مثل صندوق فولاد به مشکل خواهند خورد. اگر قرار باشد که این صندوق‌ها به همین منوال ادامه دهند، ادغام آنها منطقی‌تر به نظر می‌رسد.

شوکت گفت: راه دیگر این است که کل صندوق‌های ورشکسته را با هم ادغام کنیم که یک هیأت مدیره و یک مدیرعامل وجود داشته باشد و تشکیلات آنها هم جمع شود. ما با این هم مشکلی نداریم.

واگذاری اموال زیان‌ده به تامین اجتماعی،  خیانت است

عضو سابق هیأت امنای صندوق تأمین اجتماعی ادامه داد: اما خطرناک‌ترین کار این است که صندوق‌های ورشکسته را در صندوق تأمین اجتماعی ادغام کنیم که این کار، اقدامی ضد منافع کارگران است. به عنوان نماینده کارگران تأکید می‌کنم که نباید اجازه دهیم که صندوق‌های ورشکسته به سازمان تأمین اجتماعی منتقل شوند، چرا که این اقدام نه تنها به نفع کارگران نیست، بلکه به مشکلات موجود خواهد افزود.

شوکت تأکید کرد: این کار خیانت بزرگی در حق بازنشستگان تأمین اجتماعی است و با توجه به رویه‌ای که دولت تاکنون در قبال صندوق تأمین اجتماعی پیش گرفته، در صورت ادغام صندوق‌های ورشکسته با صندوق تأمین اجتماعی، دولت همه بار تعهدات خود را روی دوش تأمین اجتماعی می‌اندازد و وضعیت این صندوق را وخیم‌تر می‌کند.

وی گفت: صندوق فولاد در دولت احمدی‌نژاد از وزارت صنعت به وزارت تعاون منتقل شد. روزی که این اتفاق افتاد بازنشستگان می‌گفتند ما اموال و بدهی‌های بسیاری داشتیم که بعد از انتقال، واگذار نشد. هیچ کدام از طلب‌ها و تعهدات این صندوق حساب و کتاب نشد و فقط دردسرهای این صندوق بر سر ما آوار شد و ما هر سال با دولت سر این موضوع بحث داشتیم که تعهداتش را نسبت به صندوق و مطالبات بازنشستگان  اجرا کند.

اطمینانی به وعده‌های دولت نداریم

شوکت بیان کرد: البته می‌توانند حساب و کتاب کنند و بگویند مثلا این تعداد بازنشسته به عنوان حقوق‌بگیر به صندوق شما اضافه می‌کنیم و حقوق را ماهانه سر وقت می‌دهیم ولی چه تضمینی وجود دارد در شرایطی که دولت بدهی خود را به صندوق تأمین اجتماعی نمی‌دهد، تعهداتی را که نسبت به صندوق‌های دیگر برعهده دارد، پرداخت کند؟

     متاسفانه خروجی مدیریت دولتی در این شرکت‌های اقتصادی، تجمع کارگران و زیان‌های ماست. به نظر من، واگذاری شرکت‌های ورشکسته به سازمان تأمین اجتماعی نوعی کلاهبرداری است

عضو سابق هیأت امنای صندوق تأمین اجتماعی گفت: ما نباید هیچ تعهدی از دولت را قبول کنیم. دولت تاکنون در قبال بدهی‌های خود شرکت‌های ورشکسته به ما داده است. تمام مشکلات این سازمان ناشی از شرکت‌های ورشکسته‌ای است که به سازمان منتقل می‌شوند و به خوبی می‌دانیم که چه ضرر و زیان‌هایی از این بابت متوجه ما خواهد شد.

شوکت بیان کرد: اگر قرار باشد این اموال ورشکسته را به سازمان بدهیم، بهتر است که این کار را نکنیم. برخی افراد با نیت خیرخواهانه بر این باورند که باید اموال به سازمان منتقل شود اما به نظر من، اموال زیان‌ده یا کم‌سود را باید در بازار سرمایه فروخت و پول آن را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کرد. ما می‌دانیم که چه چیزی بخریم چون ۸۰درصد سوددهی ما از ۲۰درصد شرکت‌های زیرمجموعه‌مان است که خود ما در آنها سرمایه‌گذاری کرده‌ایم.

وی تاکید کرد: شرکت‌هایی که دولت به ما واگذار کرده، معمولاً زیان‌ده بوده‌اند و برای آنها باید منابع تزریق می‌کردیم. سازمان تأمین اجتماعی باید در شرکت‌های سودده سرمایه‌گذاری کند تا از بروز مشکلات برای صندوق‌های بازنشستگی جلوگیری کند. اگر قرار باشد ضعف‌های صندوق‌ها را به دوش سازمان تأمین اجتماعی بیندازند، این به نفع هیچ‌کس نخواهد بود.

دولت سر تامین اجتماعیکلاه می‌گذارد

شوکت اظهار کرد: متاسفانه خروجی مدیریت دولتی در این شرکت‌های اقتصادی، تجمع کارگران و زیان‌های ماست. به نظر من، واگذاری شرکت‌های ورشکسته به سازمان تأمین اجتماعی نوعی کلاهبرداری است.

عضو سابق هیأت امنای صندوق تأمین اجتماعی گفت: دولت باید به تعهدات اقتصادی خود پایبند باشد و هرگونه انتقال دارایی‌های ورشکسته به سازمان تأمین اجتماعی باید با دقت و شفافیت انجام شود. این موضوع باید به‌طور جدی مورد بررسی قرار گیرد و مسئولان باید از اتخاذ تصمیمات نادرست و رانت‌محور پرهیز کنند. دولت به‌عنوان کارفرمای اصلی سازمان تأمین اجتماعی باید از هرگونه فشار نادرست بر کارگران و بازنشستگان جلوگیری کند.

    تجربه نشان داده در صورت ادغام صندوق‌های ورشکسته با صندوق تأمین اجتماعی، دولت همه بار تعهدات خود را روی دوش تأمین اجتماعی می‌اندازد و وضعیت این صندوق را وخیم‌تر می‌کند

وی بیان کرد: دولت‌ها در کشورهای پیشرفته، بار را از دوش صندوق‌ها برمی‌دارند و مسیر را برای آنها هموار می‌کنند تا در آینده به مشکل نخورند. به عنوان مثال، در نروژ، صندوق ذخیره ارزی پشتوانه تأمین اجتماعی قرار می‌گیرد و امتیازات ویژه‌ای به صندوق‌ها داده می‌شود تا برای آینده کارگران و بازنشستگان سرمایه‌گذاری کنند اما در کشور ما، هرچه شرکت بی‌کیفیت وجود دارد به تأمین اجتماعی منتقل می‌شود و بابت بدهی‌ها به صندوق‌ها استفاده می‌شود.

شوکت در پایان اظهار کرد: دلیل اینکه سازمان تأمین اجتماعی وضعیت مناسبی ندارد، این است که نقش شرکای اجتماعی در آن به حداقل رسیده است. اگر شورای شرکای اجتماعی که شامل بازنشستگان و کارگران است، به درستی عمل نکند، سازمان به مشکلات بیشتری دچار خواهد شد. ما سال‌هاست که تأکید می‌کنیم که باید نقش دولت در مدیریت سازمان تأمین اجتماعی کاهش یابد زیرا افراد سیاسی توانایی انجام کارهای اقتصادی را ندارند.

وی تاکید کرد: باید افرادی را در این سازمان بگماریم که متخصص در حوزه‌های اقتصادی باشند. اگر مدیریت این سازمان به دست کارفرماها و کارگران باشد، مسلماً دلسوزی بیشتری وجود خواهد داشت و فساد کمتری در این حوزه‌ها اتفاق می‌افتد. به عنوان کسی که هشت سال عضو هیأت امنای سازمان تأمین اجتماعی بودم، با واگذاری اموال ورشکسته این صندوق‌ها به سازمان تأمین اجتماعی مخالفم.