بازگشت تهران و واشنگتن به نقطه صفر؟

رافائل گروسي مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي روز جمعه در گفت‌وگويي با رويترز مدعي شد ايران غني‌‌سازي اورانيوم را تا ۶۰ درصد خلوص تسريع كرده كه نزديك به سطح تقريبي ۹۰درصد است. همچنين آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در گزارشي محرمانه ادعايي به كشورهاي عضو تاييد كرد كه ايران در حال تسريع غني‌سازي اورانيوم است. به ادعاي رويترز يافته‌هاي نهاد پادماني اين نگراني را در كشورهاي غربي تشديد خواهد كرد كه مدعي‌اند هيچ دليلي براي غني‌‌سازي اورانيوم به چنين سطح بالايي تحت هر برنامه غيرنظامي وجود ندارد. اين در‌حالي است كه ايران ادعاي اين كشورها مبني بر كاهش آستانه گريز هسته‌اي به عنوان نتيجه اين سطح از غني‌سازي را رد مي‌كند. براساس معيارهاي ادعايي آژانس، تهران در حال حاضر به اندازه كافي ماده غني ‌شده تا ۶۰ درصد خلوص دارد كه در صورت غني‌سازي بيشتر، مي‌تواند آستانه گريز هسته‌اي خود را كاهش دهد.

در گزارشي كه به ادعاي رويترز توسط نهاد پادماني دراختيار كشورهاي عضو قرار گرفته اين ادعا مطرح است كه ايران ميزان غني‌سازي ماده‌‌اي كه به دو مجموعه متصل از سانتريفيوژهاي پيشرفته IR-6 در كارخانه فردو تغذيه مي‌شود را افزايش داده است. اين تغيير به اين معناست كه ايران به‌طور معناداري مقدار اورانيومي را كه به ميزان ۶۰‌درصد غني‌‌سازي مي‌كند، افزايش خواهد داد و اين ميزان تنها در كارخانه فردو به بيش از ۳۴ كيلوگرم در ماه خواهد رسيد. ايران همچنين در سايت ديگري به نام نطنز، اورانيوم را تا ۶۰‌درصد غني‌سازي مي‌كند.رويترز در ادامه مدعي شد كه اين گزارش مي‌افزايد كه ايران بايد به شكلي فوري تدابير سخت‌‌تري براي نظارت و بازرسي‌ها را تسهيل كند تا اطمينان حاصل شود كه كارخانه فردو براي توليد اورانيوم با سطح غني‌سازي بالاتر از آنچه ايران اعلام كرده، مورد سوءاستفاده قرار نمي‌گيرد و هيچ انحرافي ادعايي از مواد هسته‌اي اعلام‌ شده وجود ندارد. همزمان لارنس نورمن، روزنامه‌نگار ارشد وال‌استريت ژورنال با انتشار يادداشتي در اين نشريه مدعي شد، جامعه اطلاعاتي ايالات‌متحده ضمن هشدار (ادعايي) درباره برنامه هسته‌اي تهران اعلام كرد، خطر انتخاب ايران براي گريز هسته‌اي افزايش يافته است، اگرچه هنوز تهران براي عبور از اين مسير گامي جدي برنداشته است.اين گزارش اطلاعاتي (ادعايي) كه اواخر پنجشنبه منتشر شد، در بازه زماني حساسي پيش از مراسم تحليف دونالد ترامپ، رييس‌جمهور منتخب امريكا رسانه‌اي گشت و هشدار پايتخت‌هاي غربي درباب برنامه هسته‌اي ايران را تكرار مي‌كند. براساس گزارش (ادعايي) دفتر مدير اطلاعات ملي، ايران اكنون مواد شكافت‌پذير كافي براي ساخت بيش از 12 سلاح هسته‌اي (ادعايي) دراختيار دارد.لارنس نورمن در ادامه مدعي شد، ترامپ متعهد شده كه پيشرفت برنامه هسته‌اي ايران را متوقف خواهد كرد و تهديد كرده كه فشار تحريم‌ها بر تهران را تشديد مي‌كند تا بدين طريق ايران را به مذاكره‌ بر‌سر‌برنامه‌هسته‌اي‌و فعاليت‌هاي منطقه‌اي‌اش وادارد.آخرين گزارش جامعه اطلاعاتي امريكا در ماه جولاي هشدار داد كه ايران در حال انجام فعاليت‌هاي تحقيقاتي است؛ گزاره‌اي كه تهران را براي پيشرفت برنامه هسته‌اي‌اش آماده‌تر مي‌كند.در گزارش جديد، اين نهاد مدعي است ماه آوريل، يعني زماني كه اسراييل و ايران براي نخستين‌بار روياروي هم قرار گرفتند، بحث‌ها در ايران در باب ارزش تغيير دكترين هسته‌اي برجسته‌تر شده است.در اين گزارش (ادعايي) آمده كه چنين گفتماني در تهران منعكس‌كننده «كم‌رنگ شدن تابوي چند دهه‌اي بحث‌هاي عمومي در اين باره و پررنگ‌تر شدن اين تصور است كه ايران بايد عدم تعادل استراتژيك با دشمنان خود را بازتعريف و اصلاح كند.»جامعه اطلاعاتي امريكا مدعي است: «تغيير دكترين هسته‌اي خطر بلند‌تر شدن صداي حاميان عبور ايران از آستانه گريز هسته‌اي در ساختار تصميم‌سازي را افزايش داده و تغيير نگرش نخبگان فعلي و آينده ايران در مورد كاربرد سلاح‌هاي هسته‌اي (ادعايي) را به همراه دارد.» آخرين ارزيابي (ادعايي) اطلاعاتي ايالات‌متحده براساس اطلاعات جمع‌آوري شده در 26 سپتامبر، قبل از حمله اول اكتبر ايران به اسراييل و واكنش تلافي اسراييل در 26 اكتبر انجام شد. هفته گذشته، مذاكره‌كنندگان ارشد هسته‌اي ايران با همتايان اروپايي‌شان در ژنو رايزني كرده و تاكيد داشتند كه مشتاق تعامل بيشتر هستند. با اين وجود، مقامات اروپايي درگير در مذاكرات مدعي‌اند كه تهران هيچ ابتكار جديدي براي محدود كردن برنامه‌هاي هسته‌اي خود ارايه نكرده و ادعا كردند كه تهران براي كاهش نگراني‌هاي بين‌المللي درمورد فعاليت هسته‌اي‌اش گام‌هاي يكجانبه‌اي برنخواهد داشت. همزمان ارزيابي (ادعايي) اطلاعاتي ايالات‌متحده هشدار داد كه اگر ايران تحت تحريم‌هاي اضافي يا فشار ديپلماتيك يا نظامي قرار گيرد، مي‌تواند گام‌هاي خطرناك و در عين حال تازه‌اي براي عبور از آستانه گريز هسته‌اي بردارد.به ادعاي نورمن درحالي كه اين هشدار (ادعايي) در گزارش جولاي نيز آمده، نشان از چالش دولت ترامپ در ارتباط با ايران است. مقامات تيم ترامپ مدعي‌اند كه دولت جديد فشار اقتصادي بر ايران را تشديد خواهد كرد. در عين حال ترامپ ادعا كرده كه خواهان درگيري با ايران نيست و به احتمال دستيابي به توافق با ايران اشاره دارد. مقامات ايراني مدعي‌اند كه توسل ترامپ و تيمش به استراتژي فشار حداكثري مي‌تواند پاياني بر فرآيند ديپلماسي باشد.در اين ميان مقام‌هاي اروپايي در تصميم‌سازي نهايي براي اعمال مجدد تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران كه پس از توافق هسته‌اي 2015 با تهران لغو شده، اولين گام‌ها را برداشته‌اند. ايران تاكيد دارد كه اگر فشارها افزايش يابد، قادر است از پيمان منع گسترش سلاح هسته‌اي (ان‌پي‌تي) خارج شود، گزينه‌اي كه در گزارش جامعه اطلاعاتي ايالات‌متحده نيز بدان اشاره شده است.