تنور انتخابات مجلس داغ می‌شود؟

عرفان بیوک‌نژاد: انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس، به انتخاباتی گفته می‌شود که در صورت بروز خلأ یا نیاز به برگزاری انتخابات برای یک یا چند کرسی مجلس در میانه دوره‌ای که نماینده آن‌ها به دلایل مختلف (مانند استعفا، فوت یا رد صلاحیت) از مسئولیت خود کنار رفته است، برگزار می‌شود. این نوع انتخابات در نظام‌های مختلف با هدف حفظ پایداری و عملکرد کامل مجلس برگزار می‌شود.

در ایران، انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس شورای اسلامی زمانی برگزار می‌شود که یکی از نمایندگان مجلس به دلایلی از جمله استعفا یا فوت، از سمت خود کناره‌گیری کند و کرسی او خالی بماند. طبق قانون، این انتخابات باید همزمان با انتخابات سراسری برگزار شود و به طور معمول به‌طور خاص برای حوزه‌های انتخابیه‌ای که نمایندگان آن‌ها تغییر کرده‌اند، برگزار می‌گردد.

این انتخابات معمولاً شامل مراحل مختلفی است که از جمله آن‌ها می‌توان به ثبت‌نام کاندیداها، تأیید صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان، و سپس برگزاری انتخابات برای انتخاب نماینده جدید اشاره کرد. در این نوع انتخابات، کاندیداها باید از چند ماه پیش از برگزاری انتخابات استعفای خود را به مراجع مربوطه ارائه دهند.

بر اساس اطلاعات ارائه‌شده، انتخابات میان‌دوره‌ای دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برای حوزه انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو روز جمعه ۳۰ خرداد ۱۴۰۴ همزمان با انتخابات هفتمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا برگزار خواهد شد.

سخنگوی ستاد انتخابات کشور، محسن اسلامی، اعلام کرد که تا پایان روز پنجم ۱۷۹ نفر برای این انتخابات پیش‌ثبت‌نام کرده‌اند. مهلت پیش‌ثبت‌نام تا ساعت ۱۸ روز چهارشنبه ۱۴ آذر از طریق سامانه رسمی وزارت کشور به نشانی keshvar.moi.ir ادامه دارد.

موضع شورای نگهبان
طحان‌نظیف تأکید کرد که شورای نگهبان بر اساس قانون عمل می‌کند و برای آن‌ها فرقی نمی‌کند چه کسی وارد مجلس شود، مهم رعایت چارچوب‌های قانونی است.
شورای نگهبان پیشنهاد داده بود تا قوانین مرتبط با استعفا برای کاندیداتوری اصلاح شود. اما طرح دو فوریتی مرتبط در مجلس به تصویب نرسید. در نتیجه، برخی حوزه‌های انتخابیه تا چند سال آینده نماینده نخواهند داشت.

سجاد سالک، عضو حزب ندای ایرانیان به روزنامه «آرمان امروز» گفت: برای برگزاری انتخابات شورای شهر در سال آینده به‌طور پرشورتر، باید از رویکردهای ویژه برای هر حوزه انتخابیه استفاده کرد. برخی از مناطق ممکن است درگیر انتخابات باشند و برای هر نهاد و مسئول وظایف خاصی تعریف شده است. بنابراین، نمی‌توان نسخه‌ای عمومی برای برگزاری انتخابات پرشور ارائه داد و باید به وظایف هر دستگاه و مسئول توجه کرد.

حزب ندای ایرانیان گفت: به‌عنوان مثال، در حوزه شورای شهر، هیئت‌هایی که از طرف مجلس وظیفه نظارت بر تایید صلاحیت کاندیداها را دارند، باید بدون ملاحظات سیاسی و فارغ از گرایش‌ها و سلیقه‌ها، تنها بر اساس مدارک و مستندات دستگاه‌های نظارتی و مراجع قانونی عمل کنند. این امر باعث می‌شود که شهروندان در انتخاب خود احساس آزادی و تنوع کنند و انگیزه بیشتری برای مشارکت در انتخابات داشته باشند.

وی افزود: دولت چهاردهم باید فضایی از امید و خوش‌بینی ایجاد کند تا مردم نسبت به حضور در انتخابات ترغیب شوند. در صورتی که افراد از شرکت در انتخابات احساس کنند که نتایج ملموسی به همراه خواهد داشت، برای شرکت دوباره در انتخابات انگیزه بیشتری خواهند داشت. اگر دولت نتواند دستاوردهای ملموسی را به جامعه ارائه دهد، افراد ممکن است احساس کنند که شرکت در انتخابات تاثیری در سرنوشتشان ندارد.

بیان کرد: جریانات سیاسی نزدیک به حاکمیت باید از هرگونه کارشکنی و اختلال در فعالیت‌های دولت پرهیز کنند. در صورتی که تحرکات رسانه‌ای و فضاسازی‌های منفی علیه دولت رخ دهد، مردم ممکن است از انتخاب منتخبین جدید دلسرد شوند و در نتیجه از حضور در انتخابات خودداری کنند.

وی ادامه داد: صدا و سیما نقش مهمی در این فرآیند دارد و باید فضایی برای گفتگو و نقد آزادانه ایجاد کند، بدون اینکه به سیاه‌نمایی و تخریب دولت پرداخته شود. این امر باعث می‌شود که مردم احساس کنند مشکلات و دغدغه‌هایشان در رسانه عمومی شنیده می‌شود و مسئولان به آن توجه دارند. سالک در نهایت خاطر نشان کرد: احزاب و گروه‌های سیاسی باید افراد متخصص و شایسته را برای مدیریت شهری معرفی کنند. این امر موجب می‌شود که مردم احساس کنند کاندیداها ایده‌های جدید و برنامه‌های عملی برای اداره شهر دارند و انگیزه برای مشارکت در انتخابات بیشتر خواهد شد.