رمزگشايي از سفر رافائل گروسي و بازديد از سايت‌هاي نطنز و فردو
آيا گره تهران و آژانس باز مي‌شود؟
مسعود پزشكيان، رييس‌جمهور كشورمان در ديدار با رافائل گروسي، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي گفته است كه دولت ايران آمادگي خود را براي حل و فصل ابهامات مربوط به برنامه هسته‌اي خود پيش از آنكه دونالد ترامپ به عنوان رييس‌جمهور منتخب امريكا به كاخ سفيد وارد شود، اعلام كرده است. پزشكيان همچنين در اين ديدار به رافائل گروسي گفت: «همچنان كه ما بارها حسن نيت خود را ثابت كرده‌ايم، آمادگي خود را نيز براي همكاري و هم راستايي با اين نهاد بين‌المللي به منظور حل و فصل ابهامات و شايعات درباره فعاليت‌هاي هسته‌اي صلح آميز كشورمان اعلام مي‌كنيم.» رافائل گروسي نيز در مقابل گفته است كه دستيابي به نتايج در مذاكرات هسته‌اي با ايران براي جلوگيري از وقوع درگيري جديد در منطقه كه هم‌اكنون تحت تاثير جنگ اسراييل با حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان است، حياتي است.
روزنو :
به گزارش الجزيره سفر رافائل گروسي به تهران تنها چند روز پس از آن صورت مي‌گيرد كه يسراييل كاتز وزير دفاع رژيم اسراييل ادعا كرده «ايران بيش از هر زمان ديگري در معرض حملات اين بازيگر به تأسيسات هسته‌اي خود قرار دارد و اين به اسراييل فرصتي براي دستيابي به مهم‌ترين هدف خود مي‌دهد.» اين درحالي است كه گروسي نيز در اين سفر تأكيد كرده است كه تأسيسات هسته‌اي ايران نبايد مورد حمله قرار گيرند.» گفتني است پيش از اين نيز مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با عباس عراقچي وزير امور خارجه كشورمان ديدار كرده بود. گروسي نيز در پستي در شبكه ايكس (توييتر) اين ملاقات را مهم و صريح توصيف كرد.
رافائل گروسي طي اين سفر به مقامات ايراني نيز گفت كه نهاد نظارتي سازمان ملل خواستار «نتايج ملموس، قابل مشاهده و محسوس» در جريان مذاكرات پيرامون برنامه هسته‌اي ايران است.در اين راستا عباس عراقچي كه پيشتر در قامت عضو ارشد تيم مذاكره‌كننده ايران كه زمينه را براي توافق هسته‌اي ايران رقم زد، گفت ايران هرگز از ميز مذاكره در خصوص برنامه هسته‌اي صلح‌آميز خود فاصله نگرفته است. عراقچي اين را هم اضافه كرد كه «توپ در زمين اتحاديه اروپا» است مراد وزير خارجه كشورمان تروييكاي اروپايي يعني بريتانيا، آلمان و فرانسه است. عراقچي همچنين در پيامي در توييتر نيز اعلام كرده كه ايران آماده است بر اساس منافع ملي و حقوق غيرقابل انكار خود مذاكره كند، اما نه تحت فشار و ارعاب. گروسي همچنين در كنفرانس خبري مشترك با محمد اسلامي رييس سازمان انرژي اتمي كشورمان گفت: شرايط حساس در منطقه اين عزم را به وجود آورده تا مذاكرات به نتيجه برسد.
به گزارش الجزيره سفر رافائل گروسي، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به تهران چند هفته پيش از آغاز رسمي رياست‌جمهوري دونالد ترامپ در ماه ژانويه انجام شد. در دولت اول دونالد ترامپ، ايالات‌متحده به طور يك‌‌جانبه از توافق ۲۰۱۵ (برجام) كه در آن ايران برنامه هسته‌اي خود را در ازاي لغو تحريم‌هاي بين‌المللي كاهش داده بود، خارج شد.
گفتني است همزمان با سفر گروسي به تهران محمد اسلامي، رييس سازمان انرژي اتمي كشورمان طي ديدار خود با او گفت كه اميدوار است كه گفت‌وگوهاي سازنده و موثر متقابل در شرايط كنوني داشته باشند. اما او نيز هشدار داد كه در صورت تصويب هر قطعنامه‌اي در شوراي حكام طي روزهاي آينده كه هدفش تحت تاثير قرار دادن برنامه هسته‌اي ايران باشد با پاسخ متقابل تهران روبه‌رو خواهد شد. گروسي نيز اما گفت: اينكه تنش‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي وجود دارند، نشان مي‌دهد كه فضاي مذاكرات و ديپلماسي نه تنها هموار‌تر نمي‌شود، بلكه در حال كوچك‌تر شدن است.
به گزارش الجزيره رافائل گروسي پيش از سفر خود از رهبران ايران خواسته بود تا اقداماتي براي حل مسائل طولاني مدت با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي انجام دهند، از جمله درخواست براي همكاري بيشتر در زمينه نظارت بر سايت‌هاي هسته‌اي و توضيحاتي در مورد بقاياي ادعايي اورانيوم يافت شده در سايت‌هاي غير اعلام‌شده. اما به نظر مي‌رسد از تلاش‌هاي او دستاورد چنداني به دست نيامده و با بازگشت مجدد ترامپ به كاخ سفيد كه به‌طور گسترده‌اي انتظار مي‌‌رود سياست موسوم به فشار حداكثري را عليه ايران از سر بگيرد، سفر گروسي شايد نتواند در باب برنامه هسته‌اي ايران گره گشا باشد.
به گزارش ادعايي الجزيره در حالي كه ديدار گروسي با مقام‌هاي رسمي ايران اهميت زيادي دارد اما احتمال دستيابي به پيشرفت بسيار كم است. چرا كه چالش‌هاي عمده‌اي ميان دو طرف وجود دارد و همچنين بياعتمادي بسياري بر روابط طرفين حاكم است. علاوه برآن آژانس بين‌المللي انرژي اتمي همچنين ايران را به امتناع از اعطاي اعتبار به بازرسان هسته‌اي سازمان ملل متهم كرده است.
در ادامه گزارش الجزيره آمده است كه «ايران نيز به نوبه خود آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را به سياسي كردن روند بازرسي و نمايندگي بازيگران ثالث، به ويژه اسراييل، متهم مي‌كند. بنابراين به ادعاي ناظران اكنون انتظار نمي‌‌رود كه اين بياعتمادي برطرف شود.
الجزيره در بخش ديگري از گزارش خود مدعي شد، افزايش غنيسازي اورانيوم توسط ايران تلاشي پنهان براي توسعه توانايي اين كشور به منظور كاهش آستانه گريز هسته‌اي است. اين در حالي است كه به ادعاي گروهي از ناظران تهران اكنون اورانيوم را تا ۶۰درصد خلوص شكافت پذير غنيسازي مي‌كند، كه نزديك به حدود ۹۰درصد مورد نياز براي گريز ادعايي از آستانه هسته‌اي است. اين درحالي است كه ايران مدت‌هاست هرگونه تمايل براي كاهش آستانه گريز هسته‌اي ادعايي را رد كرده و گفته است كه اورانيوم را تنها براي مصارف انرژي صلح آميز غنيسازي مي‌كند. اما همچنان رافائل گروسي مديركل آژانس بين‌المللي نيز مدعي شده كه در حالي كه ايران به دنبال ساخت سلاح هسته‌اي نيست، اما اورانيوم غني شده زيادي را در اختيار دارد كه ممكن است در آينده زمينه را (به ادعاي او) براي عبور از آستانه گريز هسته‌اي هموار سازد.
همزمان آسوشيتدپرس طي گزارشي در رابطه با سفر گروسي به تهران نوشته است: اظهارات رييس پادمان و همتاي ايراني‌اش در يك كنفرانس خبري نشان داد كه اختلافات قابل توجهي همچنان ميان آژانس و ايران وجود دارد. به ادعاي اين نشريه از زمان خروج واشنگتن از برجام در ۲۰۱۸، ايران محدوديت‌هاي برنامه هسته‌اي خود را كنار گذاشته و اورانيوم را تا سطح ۶۰ درصد غنيسازي كرده است. به ادعاي آسوشيتدپرس دوربين‌هاي نظارتي نصب شده توسط آژانس نيز غيرفعال شده‌اند و ايران به برخي از بازرسان اين نهاد اجازه نظارت نداده است. اين خبرگزاري همزمان با سفر گروسي به ايران مدعي شد كه برخي سياستمداران ايران پيشنهاد كرده‌اند كه تهران از پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي (NPT) خارج شود و دكترين هسته‌اي را تغيير دهد. وزير امور خارجه ايران اما تاكيد دارد كه اين كشور همچنان به عنوان يك عضو متعهد به «ان پي تي» شناخته شده است.
اين در حالي است كه رويترز به نقل از يك ديپلمات ايراني مدعي شد تهران از طريق رافائل گروسي پيامي به سه كشور اروپايي ارسال كرده؛ پيامي كه نشان از جديت تهران براي حل بن بست هسته‌اي دارد، اين ديپلمات ايراني اما تاكيد كرده است كه هرگونه فشار بر تهران نتيجه معكوس به دنبال خواهد داشت. اين ادعا توسط رويترز بعد از آن مطرح شده كه سه كشور بريتانيا و فرانسه و آلمان به دنبال انجام تصويب قطعنامه ادعايي عليه برنامه هسته‌اي ايران طي نشست آتي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هستند.
به ادعاي رويترز تيره شدن روابط روابط ميان تهران و آژانس به دليل چندين مساله طولاني‌مدت، از‌جمله منع حضور كارشناسان غنيسازي اورانيوم آژانس در ايران و عدم توضيح در مورد آثار ادعايي اورانيوم يافت شده در سايت‌هاي ادعايي اعلام نشده، تيره‌تر شده است. آژانس در ماه اوت اعلام كرد علي‌رغم قطعنامه‌اي كه در ماه ژوئن توسط هيات حكام آژانس تصويب شد توليد اورانيوم با غناي بالا در ايران ادامه دارد و همكاري با آژانس بهبود نيافته است. گفتني است رافائل گروسي روز جمعه نيز از تاسيسات هسته‌اي نطنز و سايت فردو كه در دل كوه قرار دارد بازديد كرد. اين بازديد بخش مهمي از سفر رييس پادمان به ايران محسوب مي‌شود؛ گزاره‌اي كه موجب شده گروهي اين تحليل را برجسته كنند كه تهران و آژانس شايد توانسته‌اند در راستاي حل اختلاف‌ها گام‌هايي جدي بردارند.
