ناترازی برق، پاشنه آشیل دولت

چندی پیش بود که با اعلام دولت مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها ممنوع شد و به‌تبع آن خاموشی‌ها به شکل امروزی در برق خانگی اتفاق افتاد که بعضا نیز با نارضایتی‌ها و واکنش‌هایی نیز مواجه گردید.
ناترازی برق، پاشنه آشیل دولت

اما در این میان این پرسش مهم نیز مطرح شد که آیا تبلیغاتی که قبلا درباره رفع ناترازی‌ها مطرح شده بود، واقعیت نداشت؟ نکته جالب اینکه آنهایی‌که تا دیروز رفع ناترازی‌ برق را به‌عنوان دستاورد بزرگ فریاد می‌زدند، چرا امروز سینه خود را سپر نمی‌کنند تا از آن اقدامات دفاع کنند؟ جالب اینکه اینها در فرار به جلو و فرافکنی آشکار شرایط فعلی را به عملکرد دولتی ربط می‌دهند که تا امروز نزدیک صد روز از آغاز به کارش گذشته است. برخی حتی در قدمی‌ فراتر، دولت روحانی را مورد هجمه قرار می‌دهند و مدعی هستند که در دولت او موجبات این ناترازی‌ها فراهم آمد. در این راستا کافی است نگاهی به خط رسانه‌ای رسانه‌های دست راستی و منتقد دولت بزنیم تا دریابیم که چه نگاهی به موضوع ناترازی داشته‌اند. رجانیوز تیتر زده بود «رکورد بین‌المللی دولت شهید رئیسی در توسعه صنعت برق». کیهان تیتر زد «خداحافظی کشور با تنش آب و برق در دولت شهید رئیسی» و دانشجو با تیتر «خاموشی‌ها در دولت سیزدهم خاموش شد»، عملکرد دولت قبل را در حوزه ناترازی برق برجسته می‌کردند. جالب‌تر اینکه امروز همان‌ها دولت پزشکیان را می‌زنند که قبلا چه بود و الان چه شده است. لذا شرایط امروز ناترازی‌ها در برق حاصل عملکرد بد و انتقادآمیز در گذشته بوده است. پرسش این است که اگر عملکرد دولت سیزدهم در حوره ناترازی‌ها خوب بود چرا امروز کشور همچنان درگیر ناترازی در برق است؟ آن هم در دولتی تازه‌کار؟ واقعیت این است که تا وقتی به همه چیز با عینک سیاسی و جناحی نگاه ‌کنیم و چیزی را گردن نگیریم همین می‌شود که مخالفان و منتقدان در اتخاذ مواضع همیشه تمام تقصیر را به گردن دولت‌های قبل و بعد از رئیسی انداخته‌اند.

*میراث نهادینه شده

معمول است در مسائلی که مستقیما با زندگی مردم در ارتباط باشد به طور مشخص آنها دولت وقت را مقصر جلوه می‌دهند و کاری به ریشه‌ها و مسائلی که باعث بروز برخی بحران‌ها شده ندارند. اما واقعیت این است که هر علتی را معلولی است و به تبع آن بدر به‌وقع پیوستن هر بحرانی نیز دلایلی مستتر است که اگر بدان دلایل پرداخته شود بهتر می‌توان ریشه مشکلات را پیدا نمود و بحران را چاره کرد. تبعا ریشه مشکلات امروز نیز در عملکردهای دیروز است. چه اینکه اگر نگاهی به واکنش‌ها به مساله ناترازی‌ها بیندازیم مشخص خواهد شد که ماجرا از چه قرار است. چنانکه مهدی عرب صادق، کارشناس حوزه انرژی در این خصوص گفت: در نیمه نخست سال 1403، 8 درصد کاهش در تأمین گاز نیروگاه‌ها منجر به رشد 2 برابری میزان مازوت و 1. 8 برابری میزان گازوئیل شده است و نکته نگران‌کننده این است که میزان پرشدگی مخازن نسبت به سال قبل از 88 درصد به 44 درصد رسیده است، یعنی 50 درصد بر ناترازی سوخت نسبت به سال گذشته افزوده شده است و متأسفانه نتیجه بخش خاموشی گسترده در زمستان خواهد بود، که این بی‌تعهدی وزارت نیرو دولت سیزدهم نسبت به دولت جدید را اثبات می‌کند، اگر خوشبین باشیم و نگوییم دام دولت سیزدهم است». محمد مهاجری فعال رسانه‌ای اصولگرا نیز در خصوص جنجال‌های دلواپسان علیه دولت پزشکیان در ایکس نوشت: «دلواپسان، تقصیر کمبود برق را به گردن دولت پزشکیان و روحانی و دولت‌های قبل از آن (بروید تا دوره خشایارشاه) می‌اندازند و جوری حرف می‌زنند که انگار دولت سیزدهم اصلا وجود نداشته یا اگر وجود داشته، بود و نبودش فرقی نمی‌کرده! چرا خودزنی می‌کنند اینها؟». واقعیت این است که آنچه دولت چهاردهم تحویل گرفت کشوری با ۲۵ درصد کسری برق در تابستان، حدود ۴۰ درصد کسری گاز در زمستان، ۲۵ درصد کسری بنزین بوده است و شاید اگر بگوییم که دولت پزشکیان امروز چیزی شبیه به هیچ در اختیار دارد، با ناترازی‌های مختلفی روبه‌رو است و در نهایت آورده‌ای از گذشته که بتواند بر مبنای آن امور را پیش ببرد در اختیار ندارد چیزی به گزافه نرفته است. لذا می‌توان گفت شرایط حاضر در ناترازی‌های برق و خاموشی‌ها میراث به جا مانده از دولت سیزدهم است و آنچه که امروز در خصوص عملکردهای دولت شاهد هستیم بیشتر ابتکارات خود دولت پزشکیان است.

* رویکرد دولت

هر چند که انتقادات در حوزه ناترازی‌های برق زیاد است و منتقدان، مخالفان و دلواپسان نیز همین مساله را دستاویزی برای حمله به دولت قرار داده‌اند اما باید عملکردها به نوعی باشد که کمترین هزینه‌ها و مشکلات در این حوزه اتفاق بیفتد و از طرف دیگر نیز در مجموعه وزارت نیرو افرادی به گفتمان وفاق ملی باور دارند در اداره امور قرار گیرند. قدرمسلم حضور برخی افراد از مجموعه‌های مختلف و منتقد دولت در این وزارتخانه فقط موجبات انتقادات بیشتر به دولت در این حوزه را فراهم می‌آورد.  آنچه که مسلم است در شرایط فعلی که صنعت برق ایران با مشکلات عمده‌ای مانند کمبود تولید، فرسودگی زیرساخت‌ها و افزایش تقاضا روبه‌روست، مجموعه‌ای از راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت برای بهبود وضعیت ضروری بوده، افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری در نوسازی شبکه توزیع و انتقال برق برای کاهش تلفات و افزایش بهره‌وری ضروری است. این اقدام می‌تواند به کاهش خاموشی‌ها و افزایش پایداری شبکه کمک کند. از سوی دیگر، ساخت نیروگاه‌های جدید با فناوری‌های پیشرفته و بهره‌وری بالا هم باید در اولویت قرار گیرد. با این حال دولت نیز همه تلاش خود را در جهت حل و فصل مساله ناترازی‌های برق و خاموشی‌ها به کار گرفته است. چنانکه روزگذشته نیز رئیس‌جمهور در حاشیه جلسه هیأت دولت در جمع خبر نگاران گفت: «ما در رابطه با بحث‌هایی که وجود دارد چون ذخایرمان کم است و در زمستان ممکن است با مشکل مواجه شویم مجبوریم ذخایر نیروگاه را طوری تنظیم کنیم که در زمستان به مشکل برنخوریم. اگر الان فکر نکنیم ممکن است در زمستان با خطر زیادی مواجه باشیم.» این رویکرد مسعود پزشکیان نشان می‌دهد که دولت پاسخگو است و در خصوص آنچه که انجام می‌دهد، خود را مسئول می‌داند.

منبع : آرمان ملی