ابهام در توقف حفاری تونل مترو حافظیه شیراز

گروه جامعه: بعد از رسانه‌ای‌شدن حفاری ها در جوار آرامگاه حافظیه جهت احداث خط مترو، افکار عمومی به‌شدت علیه این اقدامات مسئولان شهری موضع گرفتند. کار به‌جایی رسید که حتی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی دولت چهاردهم نیز دستور داد که فعالیت‌های حفاری مترو فعلا‌ متوقف شود.
 
به گزارش ایلنا، در این میان اما اظهارات متناقض مسئولان شهری شیراز و مدیران میراث فرهنگی نیز بحث برانگیز شده است؛ عضو شورای شهر شیراز در حالی  از «حل شدن موضوع حفاری مترو در جوار آرامگاه حافظیه» خبر می دهد که مدیرکل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی عنوان کرده که «پروژه تا زمانی که مطالعات لازم و استعلامات کافی برای آن انجام شود متوقف خواهد ماند».

از طرفی سرپرست سازمان حمل‌ ونقل ریلی شهرداری شیراز نیز اعلام کرده « دستگاه مکانیزه‌ای که در تونل قرار دارد و برای حفاری استفاده می‌شود اگر خاموش شود نمی‌تواند فشار را حفظ کند لذا افت فشار خواهد داشت و افت فشار باعث نشست زمین می شود؛ بنابراین نیم ساعت در روز این دستگاه روشن و فعال می‌شود تا افت فشار صورت نگیرد.»

علی کلانتری گفته است«هماهنگی‌هایی با میراث فرهنگی صورت گرفته تا روزی نیم ساعت دستگاه روشن می‌شود اما حفاری متوقف شده است.»از سوی دیگر محمد حسن اسدی شهردار شیراز هم در دیدار هفته گذشته خود با معاون وزیر میراث فرهنگی گفته است«ما قول داده‌ایم تا تیرماه سال آینده مترو را به کلبه سعدی برسانیم که یکی از مناطق محروم شیراز است. در راه‌اندازی ایستگاه‌های جدید، می‌خواهیم نظر میراث فرهنگی و همه دغدغه‌مندان به صورت صددرصد جلب و اقناع شود.»

 وقتی در سال ١٣٩٨ موضوع احداث خط دو مترو در کمیسیون‌های شورای شهر شیراز مطرح شد، همان زمان اداره ‌کل میراث ‌فرهنگی استان فارس اعلام کرد که سازه‌هایی در زیر زمین در جوار حافظیه وجود دارد و پروژه‌ی مترو در مسیر چهارراه حافظیه و اطلسی متوقف شود.اکنون این سئوال مطرح می‌شود که چرا مسئولان شهری شیراز، به‌رغم اطلاع قبلی از خطرات احداث خط مترو برای آرامگاه حافظیه و همچنین عدم دریافت مجوز‌های لازم، اصرار دارند که این پروژه را به انجام برسانند؟

دستگاه تی‌بی‌ام قابلیت توقف زیرزمینی ندارد
یک فعال میراث‌فرهنگی  می‌گوید: در حال حاضر دستگاه تی‌بی‌ام که در جوار حافظیه اقدام به حفر تونل می‌کند، قابلیت توقف زیرزمینی ندارد و فعالیت این دستگاه باعث می‌شود حجم زیادی از‌این‌دستگاه به پائین فرو برود.امین طباطبایی با اشاره به اینکه از بعد ماجرای رسانه‌ای‌ شدن حفاری مترو در جوار حافظیه به نظر می‌رسید که این حفاری‌ها باید متوقف شود، می‌افزاید: مسئولان شهری سرانجام اذعان کرده اند که در نزدیکی حافظیه سازه‌هایی وجود دارد که حفاری در بخش‌هایی از آن برای احداث تونل مترو باعث ایجاد مشکل برای حافظیه می‌شود.

انتشار عکس‌های سازه‌ و روشن شدن ماجرا
‌این فعال میراث‌فرهنگی با اشاره به اینکه مسئولان شهرداری تا پیش از انتشار عکس‌های مربوط به سازه‌ها منکر وجود این سازه‌ها در زیر زمین و جوار آرامگاه حافظ بودند، ادامه می‌دهد: از همان ابتدای مطرح‌شدن این موضوع، رئیس سازمان حمل‌ونقل شهری شهرداری شیراز وجود سازه را انکار می‌کرد، اما به‌محض انتشار عکس‌هایی از این سازه‌ها، اعتراف کرد این سازه‌ها تا عمق ۵ الی ٦ متری زمین وجود دارد.وی  با بیان اینکه اطلاعات مسئولان شهری از زیر زمین جوار حافظیه کامل نیست، می‌افزاید: طبق موضوعاتی که مطرح‌شده مسئولان شهری شیراز عنوان کرده‌اند که حفاری زیر زمین جوار حافظیه تا پایان سال به‌پایان می‌رسد.

حفاری تونل در جوار حافظیه ضابطه ٧٧ را دور‌ زده است
طباطبایی درباره اظهار نظر یکی از مسئولان گردشگری در استانداری فارس که عنوان کرده در این زمینه تمام مطالعات انجام شده است، می‌گوید: در تمام پروژه‌های حمل‌ونقلی باید ضابطه ٧٧ رعایت شود و بر اساس این ضابطه جهت انجام هر پروژه‌ای باید از سایر سازمان‌های ذی‌نفع استعلام‌های مبنی بر اینکه انجام پروژه آسیبی وارد نکند، دریافت شود؛ اما طبق اطلاعاتی که موجود است، حفاری شهرداری در اطراف حافظیه استعلامات لازم را از دستگاه‌هایی مانند میراث‌فرهنگی دریافت نکرده‌ است.

استانداری فارس اذعان کرد که مجوز ضابطه ٧٧ میراث‌فرهنگی وجود ندارد
این فعال میراث‌فرهنگی  با اشاره به اینکه رئیس پژوهشکده میراث‌فرهنگی عنوان کرده که تخلف ‌در زمان امکان‌سنجی مترو حافظیه کاملا محرز است، یادآور می شود: طبق نامه‌ای که استانداری فارس در سال‌جاری صادر کرده، عنوان شده که مجوز ضابطه ٧٧ پروژه مترو حافظیه وجود ندارد.

طباطبایی در ادامه با اشاره به اینکه درانجام پروژه های این چنینی باید در مرحله نخست مجوز‌ها دریافت شود و بعدا اقدام به فعالیت پروژه شود، بیان می‌کند: در موضوع مترو حافظیه عکس این اتفاق رخ‌ داده است و مسئولان شهری به‌جای اینکه در مرحله نخست اقدام به مطالعات، صدور مجوز، امکان سنجی و دریافت استعلامات کنند، پروژه‌ را جلو برده اند و زمانی که مشکلات و چالش‌ها نمایان شد اقدام به اخذ مجوزات کرده‌اند.

میراث‌فرهنگی سال ٩٨ اعلام کرده بود که پروژه مترو در جوار حافظیه باید متوقف شود
وی با بیان اینکه معاون گردشگری استاندار فارس بر خلاف نامه استانداری عنوان می‌کند که شرایط مناسب است، می‌گوید: وقتی در سال ١٣٩٨ موضوع خط دو مترو در کمیسیون‌های شورای شهر شیراز مطرح شد، همان زمان اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس اعلام کرد که سازه‌هایی در زیر زمین در جوار حافظیه وجود دارد و پروژه‌ی مترو در مسیر چهارراه حافظیه و اطلسی متوقف شود.

این فعال میراث‌فرهنگی با بیان اینکه اتفاقی که در بافت تاریخی شیراز مبنی بر حفاری جهت راه‌اندازی مترو افتاده، در حافظیه هم در حال رخ‌دادن است، خاطرنشان می‌کند: در زیر بافت تاریخی شیراز پروژه راه‌اندازی اتوبوس برقی انجام گرفته است که این مهم باعث شده در زیر بافت تونل حفر  کرده و خط دو را به خط ٤ متصل کنند.

عطش پروژه‌های تخریبی در بافت تاریخی شیراز سیری‌ناپذیر است
وی با اشاره به اینکه عطش انجام پروژه‌های تخریبی در بافت تاریخی شیراز سیری‌ناپذیر است، می‌افزاید: بعد از رسانه‌ای شدن موضوع حفاری تونل در جوار آرامگاه حافظیه مسئولان شهری همواره افشا‌کنندگان را با هدف سیاسی برشمردند؛ مشخص نیست چرا مسئولان شهری این پروژه‌ها را که آسیب زیادی به شهر وارد می‌کند در شیراز استارت می‌زنند.

موضوع حفر تونل مترو در جوارحافظیه قائل به نظر کارشناسان میراث است
رئیس کمیسیون اقتصاد و سرمایه‌گذاری شورای شهر شیراز نیز می گوید: طبق آخرین پیگیری هایی انجام گرفته شده است موضوع حفاری مترو در جوار حافظیه حل شده است.علیرضا اسکندری در گفت و گو با ایلنا می افزاید: جلسه ای در دفتر استاندار با حضور معاون وزیر میراث فرهنگی و شهرداری شیراز تشکیل شده که به بررسی ابعاد این موضوع پرداخته اند و موضوع حفاری در جوار آرامگاه حافظیه حل شده است.

وی ادامه می دهد: طی بازدیدی که کارشناسان میراث فرهنگی از روند پروژه داشته‌اند عنوان کرده‌اند که حفاری در جوار آرامگاه مشکلی ندارد.عضو شورای شهر شیراز با بیان اینکه اعضا شورای شهر در رابطه با موضوع حفر تونل مترو در جوار آرامگاه حافظیه قائل به نظر کارشناسان میراث هستند، می گوید: در صورتی که نظر کارشناسان این باشد که احداث خط مترو برای حافظیه خطر آفرین است آن را کاملا  خواهیم پذیرفت و در صورتی هم که نیاز به تمهیدات لازم باشد باز هم نظریات کارشناسان را می پذیریم.

وی با بیان اینکه مورد مشابه حفر تونل مترو شبیه به حافظیه در سال های گذشته هم در کنار ارگ کریم خان و بافت تاریخی انجام شده است، خاطرنشان می کند: حفر تونل زیر زمین  مربوط به امروز نیست و این موضوع از زمان های گذشته و در دهه ٨٠ نیز وجود داشته و مشکلی هم برای بناهای تاریخی ایجاد نکرده است و در حال حاضر هم این خط زیر بار قرار دارد.عضو شورای شهر شیراز  تصریح می کند:  قطعا نظر کارشناسان را به صورت دقیق می پذیریم اما نمی توانیم نظرات شخصی برخی افراد را اعمال کنیم.

پروژه خط دو مترو شیراز متوقف است
مدیرکل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی نیز در نشست با خبرنگاران درباره حواشی ایجاد شده درباره خط دو متروی شیراز می گوید: برای راه اندازی خط دو مترو شیراز صراحتا اعلام کرده ایم که باید مطالعات لازم و استعلامات کافی انجام شود و تا آن زمان پروژه متوقف شده است.
فاطمه داوری می افزاید: یک ظرفیت هایی در کشور به جهت قانونی وجود دارد که در فرایند‌های اجرایی بلوغ کافی ندارد یکی از مهمترین آن‌ها شکل گیری مطالعات فرهنگی تاریخی قبل از هر پروژه عمرانی بزرگ است.

وی ادامه می دهد: ما برای پیشگیری از اتفاقاتی، چون مترو شیراز پیش نویس آیین نامه مطالعات فرهنگی تاریخی استفاده کردیم به همین جهت پیوست میراث را برای عدم بروز اتفاقات ازاین دست در کمیسیون دولت داریم ملاحظات کمیسیون با همکاری همکاران پژوهشگاه در حال تدوین نهایی متن است. تصویب این آیین نامه در دولت زمینه بروز اتفاقاتی این چنینی را کاهش می دهد.

وزارتخانه کتبا درخواست توقف پروژه را داشته است
داوری می گوید: مترو شیراز در خط دو از بلوار آزادی شروع می شود وزارتخانه کتبا درخواست توقف پروژه را داشته است، تا فرصت مطالعات کافی برای همکاران پژوهشگاه انجام شود، پروژه متوقف شد و همکاران در بازدید استانی و جلسات ستادی به دقت پروژه را بررسی کردند و دراین ایام هم در نشستی که با حضور معاون وزیر میراث فرهنگی و شهردار شیراز برگزار شد، دارابی مثل همیشه صریحا اعلام کرده که نیاز است مطالعات لازم و استعلامات کافی انجام شود و فرایند کسب تاییدیه از وزارت میراث فرهنگی برای این پروژه اخذ و برای سایر خطوط در دست احداث شیراز هم قبل از هر اقدامی این مطالعات صورت بگیرد.

توسعه خطوط مترو شیراز باید با استعلام میراث فرهنگی انجام می‌گرفت
معاون میراث‌فرهنگی کشور هم پیش از این درباره وضعیت پروژه بحث‌برانگیز مترو حافظیه گفته بود« ایجاد و توسعه خطوط مترو شهر شیراز باید با استعلام، مطالعه و نظارت وزارت میراث فرهنگی انجام می‌گرفت تا با مسائل اینچنین مواجه نشود.»علی دارابی در دیداری که با شهردار شیراز داشته است با تاکید بر ارتقاء خدمات‌رسانی عمومی، اذعان کرده است که با توجه به اهمیت تاریخی و فرهنگی شهر شیراز، موضوع ایجاد و توسعه خطوط مترو شهر شیراز باید با استعلام، مطالعه و نظارت وزارت میراث فرهنگی انجام می‌گرفت تا با مسائل اینچنین مواجه نشود.