«با فیلترینگ عده ای کاسب فیلترشکن شدند». بیان این جمله از زبان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در دوران تبلیغات، به خوبی نشان می داد که مسعود پزشکیان پس از پیروزی چگونه به دنبال رفع فیلترینگ می رود. او در همین مدتی که از تشکیل کابینه اش می گذرد، بیش از هر مساله‌ای-حتی مسائل و مشکلات اقتصادی- در برابر این پرسش قرار گرفت که بالاخره چه زمانی فیلترینگ برداشته می شود؟

نه فقط او، که سایر اعضای کابینه هم هرگاه در معرض سوالات خبرنگاران قرار می گرفتند ناچار بودند که از تصمیمات دولت برای رفع فیلترینگ بگویند. در این میان سر و کار وزیر ارتباطات و سخنگوی دولت بیش از سایر اعضای کابینه با بحث فیلترینگ بود. 

ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت بارها از عزم دولت برای رفع فیلترینگ گفتند و تاکید کردند که دولت و شخص پزشکیان پیگیر این مطالبه مردمی است. حال هرچقدر زمان می گذرد، رسیدن به خبر رفع فیلترینگ، گویا بیشتر به واقعیت نزدیک می شود. این یعنی دولت نه تنها وعده سر خرمن نداده بلکه عزم خود را برای انجام یکی از وعده هایی که روزی می گفت گردنم را برای اجرای آنها گرو می گذارم، جزم کرده است.

در روزهای اخیر اما، سیگنال‌های قوی تری ارسال شد. از آن جهت قویتر که دایره اظهارنظرکنندگان از محدوده کابینه خارج شده و امثال علی لاریجانی، عزت الله ضرغامی و محمد سرافراز را هم وارد گود کرده است؛ کسانی که عضو شوراهای عالی موثری هستند و اظهارنظر آنها صرف نظر از بُعد حقیقی‌شان، به لحاظ حقوقی حائز اهمیت است؛ علی لاریجانی عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی است و ضرغامی و سرافراز اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی؛ هرچند که لاریجانی به لحاظ تاثیر بر تصمیم‌گیری نقشی ندارد اما مواضع او همچنان مهم به شمار می‌رود. این چهره ها هرکدام از لزوم رفع فیلترینگ گفته و جهت سخنان و مواضعشان مخاطب را به این نتیجه می‌رساند که قرار است به همین زودی این وعده محقق شود. 

این موضوع وقتی جدی تر می شود که توئیت علی ربیعی دستیار اجتماعی پزشکیان را هم کنار این اظهارات بگذاریم که خبر از برداشته شدن اقدامات موثر برای رفع فیلترینگ در آینده نزدیک داده است.

روایت علی لاریجانی از راه حل دبیر شورای عالی فضای مجازی

علی لاریجانی رییس سه دوره مجلس شورای اسلامی در گپ و گفتی که چند روز پیش با خبرگزاری خبرآنلاین داشته، از دیدارش با دبیر شورایعالی فضای مجازی و راه حل این شورا برای حل مساله فیلترینگ روایت کرد.

او گفت: مشکل عمده ای که متدینین در مورد فیلترینگ دارند این است که تصاویر مستهجن در فضای مجازی وجود دارد. ایشان(دبیر شورای عالی فضای مجازی) گفت راه حل هایی است. به هرحال عقاید مختلفی وجود دارد. مهم این است که از فضای مجازی درست استفاده شود.

لاریجانی با بیان اینکه کسی دنبال استفاده نادرست و این تصاویر در این فضا نیست، خبر داد که دبیر شورای عالی فضای مجازی راه حل هایی داشت و گفت دولت تصمیم می گیرد که هم نگرانی متدینین رفع شود و هم فضا باز شود تا راحت بتوان کسب و کار را راه انداخت.

رئیس اسبق صدا و سیما ادامه داد: به نظر من ۹۵ درصد مردم به دنبال تصاویر مستهجن نیستند. ولی می خواهند سرعت فضای مجازی به گونه ای باشد که کسب و کار خود را به راه بیندازند. حالا بخاطر ۵ درصد که نمی توانیم اینترنت را ببندیم. آن راهی که دوستان شورای عالی فضای مجازی در پیش گرفته اند، تا آنجایی که من شنیده ام، این بود که ما برای آن ۹۵ درصد کار را سهل می کنیم که بتوانند زمینه کار اقتصادی و علمی هم داشته باشند.

انتقاد ضرغامی از کاسبی فیلترشکن ها

عزت الله ضرغامی رییس پیشین سازمان صدا و سیما که حالا عضو شورای عالی فضای مجازی است هم در گفت و گو با رادیو تهران از کاسبی فیلترشکن ها انتقاد کرد و گفت: من چون عضو شورای عالی فضای مجازی هستم نظراتم را کاملا صریح و روشن در جلسات مطرح می کنم که معمولا هم اثرگذار است. امروز دیگر فیلتری وجود ندارد فقط گرفتار فیلترشکن‌هایی هستیم که یک کاسبی جدی را به راه انداخته‌اند.

وی در ادامه گفت: در بازدید از یک نمایشگاه صنایع دستی وقتی از آنها درباره نحوه عرضه محصولات و ارتباط با مشتری سوال می کردم، بدون استثناء از برنامه هایی نام می بردند که در کشور فیلتر است. بنده در جلسه ای بیان کردم مردم با این گرفتاری باید پول بیشتر هزینه کنند برای خرید فیلترشکن تا بتوانند تازه به فرض یک کوزه بفروشند.

این عضو شورای عالی فضای مجازی تاکید کرد: بنده در ماه‌های قبل و دولت‌های قبل بسیار حرص خوردم بخاطر کارهایی که باید انجام می‌شد و نشد. ضرغامی با انتقاد از فروش فیلترشکن‌ها وقتی مجری از او پرسید که آیا وضعیت در این زمینه تغییر خواهد کرد گفت: اتفاقات در مملکت حتما با مطالبات به حقی که مردم دارند به موقع و به درستی انجام خواهد شد.

روایت سرافراز از ناتوانی ایستادگی در برابر اینترنت

محمد سرافراز رییس‌ پیشین سازمان صدا و سیما و عضو شورای عالی فضای مجازی هم از مخالفان فیلترینگ است. او در گفت و گو با خبرگزاری خبرآنلاین، گفت: ذهن و فکر مسوولین ما این است که فیلترینگ اینترنت موجود را برطرف کنیم یا نه. یک عده‌ای محکم ایستاده‌اند که نه آقا! باید فیلترینگ را محکم ادامه‌اش بدهیم و اصلا نباید دست بزنیم و در مقابل عده زیادی از مردم و عده‌ای از آدم‌های دلسوز دیگر و صاحب‌نظران می‌گویند فیلترینگ را بردارید. یعنی این فیلترینگ نه تنها باعث نشد آن شبکه‌های اجتماعی که می خواستند ببندند، بسته شوند، بلکه بعد از یک دوره‌ای مخاطبان‌شان خیلی هم بیشتر شده و فقط هزینه‌های جاری مردم را دو برابر کرده است.

رئیس سابق صدا و سیما افزوده که الان من مخالف این نوع فیلترینگ هستم و بیشتر نگاهم به این است که اصلا تکنولوژی در حوزه هوش مصنوعی و استفاده از اینترنت به عنوان یک وسیله ارتباطی جهانی جوری دارد پیش می‌رود که ما اصلا دیگر نمی‌توانیم در مقابل آن بایستیم. خصوصا با این که عرض کردم دارد هزینه‌ها را در سطح جهان کاهش می‌دهد. بسیاری از اموری که به شکل فیزیکی و سنتی در جوامع وجود دارد از بین خواهد رفت. باید خودمان بنشینیم و تدبیر کنیم که چطور با این پدیده ها مواجه شویم و اگر نکنیم داخلش غرق می‌شویم.

در جلسه شورای عالی فضای مجازی چه می گذرد؟

فردا سه شنبه، احتمالا جلسه شورای عالی فضای مجازی برگزار می شود. جایی که رییس جمهور ریاست آن را برعهده دارد و محلی است برای رسیدن به یکی از وعده های او. اینکه آیا فیلترینگ‌های گسترده که بر فضای مجازی ایران سایه انداخته است، بالاخره برداشته می شود یا خیر، مساله‌ای است که شاید فردا خبر آن به سرخط خبرهای ایران و بلکه جهان بدل شود.

اگر تا حالا گمان می شد که اکثریت اعضا با فیلترینگ موافق هستند و عملا نمی شود کاری از پیش برد، حالا با موضعگیری های عزت الله ضرغامی و محمد سرافراز از اعضای این شورا، باید در آن تشکیک کرد. این دو عضو شورا که به قول یکی از آنها، نظراتشان در جلسه اثرگذار است، با مخالفت خود، مسعود پزشکیان را تا حد زیادی به تحقق اولین وعده خود نزدیک کرده اند؛ البته اگر مخالفان سرسخت داخل و خارج از این شورا بگذارند و زورشان به بقیه نچربد.