آیا دانشمندان هیربدِ انسان شامپانزه خلق کردهاند؟ / ادعای جنجالی گوردون گالوپ درباره «هیومنزی»
گوردون گالوپ گفت که دانشمندان در آزمایشگاهی در فلوریدا موفق به تولید موجودی هیبرید از انسان و شامپانزه شدند که به دلایل اخلاقی نابودش کردند. توسعه فناوریهای ویرایش ژنتیک، به ویژه تکنولوژی CRISPR، امکان دستکاری ژنومها را به طور دقیق فراهم و ایده ترکیب گونهها را به احتمالی عملی تبدیل کرده است.
سال 2018، گوردون گالوپ، محقق دانشگاه آلبانی، ادعا کرد که دانشمندان در آزمایشگاهی در فلوریدا موفق به تولید موجودی هیبرید از انسان و شامپانزه شدند که به دلایل اخلاقی نابودش کردند. این ادعایی جنجالی گالوپ بازتابهای فراوانی در رسانهها و جامعه علمی داشت. این موجود، که «هیومنزی» شناخته میشود، نهتنها موجب طرح سؤالاتی درباره مرزهای علمی شد، بلکه نگرانیهای عمیقی را درباره پیامدهای اخلاقی این دستاورد به وجود آورد .
جزئیات ادعای انسان شامپانزه گالوپ
گالوپ مدعی شد که داستان ایجاد هیومنزی به سالها قبل برمیگردد. او بیان کرد که یکی از استادانش در دانشگاه فلوریدا از پروژهای سخن گفت که در آن با استفاده از اسپرم انسانی، یک شامپانزه ماده باردار شد. به گفته گالوپ، محققان این موجود را پس از چند هفته زندگی به دلایل اخلاقی نابود کردند. او به رسانهها گفت: «اگر ما بهراستی در زمینه ترکیب ژنتیکی بین انسان و حیوانات بهپیش برویم، باید درباره پیامدهای آن نیز عمیقاً بیندیشیم.»
چالشهای اخلاقی و نگرانیها
این ادعا موجب نگرانیهای زیادی در میان دانشمندان و متخصصان اخلاق شد. دکتر مایکل دالی، متخصص اخلاق زیستی، در این باره گفت: «ایجاد موجودات هیبرید انسان-حیوان میتواند پیامدهای غیرقابلپیشبینی و پیچیدهای داشته باشد که باید با احتیاط به آن نزدیک شد.» او همچنین تأکید کرد که اگر چنین موجوداتی احساس و شعور داشته باشند، باید حقوق خاصی برای آنها در نظر گرفت.
به گفته دکتر جیمز لی، متخصص زیستشناسی مولکولی، این نوع تحقیقات میتواند به ارتقاء پزشکی کمک کند، اما «باید در چهارچوب اخلاقی و قانونی مشخصی انجام شوند». این نظرات نشاندهنده ابعاد پیچیده و چندوجهی این موضوع است.
پیشرفتهای جدید در فناوریهای ژنتیک و تأثیرات آنها
توسعه فناوریهای ویرایش ژنتیک، به ویژه تکنولوژی CRISPR، امکان دستکاری ژنومها را به طور دقیق فراهم و ایده ترکیب گونهها را به احتمالی عملی تبدیل کرده است. در سالهای اخیر، پروژههای مشابهای در زمینه ترکیب سلولهای بنیادی انسانی و حیوانی در حال انجام بودهاند. در سال 2021 یکی از این پروژهها به ایجاد «کایمرای» انسان و ماکاکو منجر شد که به دلیل نگرانیهای اخلاقی ادامه پیدا نکرد .
دیدگاههای مخالف و تردیدهای علمی
ادعای انسان شامپانزه گالوپ با نقدهای زیادی از سوی دانشمندان مواجه شد. بسیاری از محققان بر این باورند که چنین ادعاهایی باید با شواهد علمی معتبر پشتیبانی شوند. دکتر سارا جونز، متخصص زیستشناسی تکاملی، به این نکته اشاره کرد که «بدون مدارک دقیق، نمیتوان به این ادعا اعتماد کرد. ما نیاز به شواهد ژنتیکی و بیولوژیکی معتبر داریم.» این نظرات به انتقاداتی اشاره دارند که ممکن است ادعای گالوپ بیشتر به جذابیت رسانهای و ایجاد سر و صدا کمک کند تا این که پایهای علمی و مستند داشته باشد.
چشمانداز آینده
پیشرفتهای علمی در زمینه زیستشناسی و ژنتیک مرزهای جدیدی را به روی دانشمندان باز کرده، اما همزمان با این پیشرفتها، مسائل اخلاقی، حقوقی و اجتماعی نیز به شدت مورد توجه است. این ادعاها میتواند شروعی برای بحثهای عمیقتر درباره مرزهای علم و اخلاق باشد. آیا علم، صرفنظر از عواقب اخلاقی، باید هر مسیری را دنبال کند؟