عَلَمِ مصباح بر دوش

همدلی| محمد مهدی میرباقری نامی است که در یک سرعت روزافزون در فضای سیاسی ایران مشهور شده است. برخی امکانات رسانه‌ای کشور نیز گویی در این شهرت ناگهانی نقش مهمی داشته اند. پخش همزمان سخنان او در روزهای منتهی به اربعین از چند شبکه تلویزیونی از جمله مواردی بوده که آن روزها جلب توجه می‌کرد. در فضای رسانه‌ای و مجازی نیز به ناگهان کاربران و فعالان مربوط به یک طیف خاص ( نزدیک به جبهه پایداری و هواداران سعید جلیلی) این وضعیت را به شکل بی‌سابقه‌ای پشتیبانی کردند.
شاید یکی از مهم‌ترین نشانه‌های حمایت یک جریان خاص از او انتشار سخنان او در بیلبوردهای شهر تهران توسط زاکانی در ماه رمضان بود. تابلوهای شهرداری تهران با موضوع «تهران، شهر نور» با موضوعات مذهبی تصویر و سخنان سید محمد مهدی میرباقری را نیز در میان علمای مشهور و مراجع عظام گنجانده بود. در چند روز اخیر نیز انتشار برخی سخنان و ویدیوهایی از سخنرانی‌های او جنجال برانگیز شد.

 میرباقری کیست و چه می‌گوید؟

خبرانلاین چندی پیش در گزارشی درباره او نوشت: او  که سال ۱۳۹۲ از کاندیداتوری سعید جلیلی و در سال ۱۳۹۶ از ریاست جمهوری سید ابراهیم رئیسی حمایت کرد و تا قبل از آن که نماینده خبرگان شود هیج منصب حکومتی نداشت از جانب حامیان برای جانشینی مرحوم رییسی پیشنهاد شد و نپذیرفت. در فاصله مرحله اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری اما به صحنه آمد و از کاندیداتوری سعید جلیلی حمایت کرد و برخی رسانه‌ها هم این تیتر را بر پیشانی خبر خود نشاندند:«حمایت مصباح یزدی جدید از سعید جلیلی.» در شرح مسئولیت‌های او  ریاست فرهنگستان علوم اسلامی قم، نمایندگی استان سمنان در مجلس خبرگان رهبری و مدرس درس خارج فقه آمده است.

او از نظر سیاسی مخالف هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و حسن روحانی  و از حامیان محمود احمدی‌نژاد، سعید جلیلی و سید ابراهیم رئیسی بوده است.
از مصباح یزدی تا منیرالدین حسینی
 او از سوی حامیانش «مصباح جدید» خوانده می‌شود و در در چند دهه اخیر نیز در مواضع سیاسی با او همسو بوده است. به مانند مصباح یزدی از احمدی نژاد حمایت کرد وهمانند او جلیلی را  بهترین چهره برای ریاست جمهوری ایران می‌دانست. اما مهم ترین وجه تشابه او با آیت اله شیخ محمدتقی مصباح یزدی، این است که در غیاب او به رهبر معنوی ومرجع فکری جبهه پایداری تبدیل شده است.

 او اما در وجهی دیگر به یک روحانی مشهور دیگر نیز شباهت و نسبت‌هایی دارد ومیراث داری فکری او به شمار می‌رود؛ سید منیرالدین حسینی.  او که در سال۱۳۷۹ درگذشت بنیانگذار فرهنگستان علوم اسلامی قم بود. همان که اکنون تحت مدیریت میرباقری است. حسینی به روایت خواهرزاده است، شهاب‌الدین حایری شیرازی چنین شخصیتی بود:« از نظر شخصی آدم دلنشین ومتواضعی بود اما از نظر فکری به قدری جمود و عدم انعطاف داشت که منکر علوم حوزوی از منطق گرفته تا علم اصول که مبتنی بر آنست بود؛ او منطق ارسطویی متداول را دکانی در مقابل علوم نقلی اهل بیت می‌دانست. آقا سید منیر یک در خود فرورفتگی فکری داشت که وی را به نتایجی غیر کاربردی می‌رساند  قدرت تحلیل و شاید توهم وتخیل، او را به سمت اثبات امور غریبه و عجیبه برده بود.»

 برخی از مواضع پیشین میرباقری

میرباقری در چند دهه اخیر تریبون های متعددی داشته است، هم از رسانه ملی استفاده کرده و هم در گردهمایی‌های برخی از گروه های خاص سخنران بوده است . او از این موقعیت ها استفاده کرده و نقطه نظرات خود را به گوش دیگران رسانده است. برخی از مواضع او در یک دهه اخیر در این جملات دیده می شود: مأموریت تاریخی مردم ایران حرکت به سمت ظهور است. علم سکولار با دین جمع نمی‌شود اما علم دینی با متافیزیک الهی هماهنگ است.  مردم دولت مدرن نمی خواهند، دولت اسلامی درگیر با کفر می‌خواهند. اینترنت بساط شیطان است. اطلاعات آزاد از شوخی‌های عصر مدرن است. پشت پرده‌ تعطیلی مدارس در دوران کرونا می‌تواند یک توطئه باشد.

 چشم‌انداز هواداران میرباقری برای او
او که در چندسال اخیر در میان لایه هایی از حکومت حامیان مهمی به دست اورده است، توانسته سخنان خود را در تیراژ وسیع تری به مخاطبانش برساند. از سوی دیگر انتشار مواضع او ، برخی از بدنه اجتماعی یک طیف خاص از اصولگرایان را به وجد آورده و آنان را به این صرافت انداخته است که او را در جایگاهی بالاتر از نماینده خبرگان ببینند و بنا بر همین تحلیل‌ها گمانه‌زنی‌هایی نیز در جامعه مطرح و منتشر می‌کنند.

نظرات جنجالی جدید
 میرباقری به تناسب فرصت‌ها و موقعیت‌هایی که در فضای رسانه‌ای کشور به دست آورده، نظراتش نیز با واکنش‌های بیشتری مواجه شده است. او در چند ماه اخیر سخنانی برزبان آورده است که انعکاس گسترده‌ای در فضا سیاسی و رسانه‌ای کشور داشته است.

او در تازه ترین سخنان خود که روز شانزدهم و بیست‌ و سوم مهرماه در اوج تنش های خاورمیانه و  التهاب میان ایران واسرائیل در شبکه یک سیما بر زبان آورده از «طرح بزرگ خدا» برای مومنان وکافران سخن بر زبان آورده و در توضیح آن گفته است:« خدا یک طرح بزرگ برای مردم جهان دارد و آن عبارت از جنگ میان کافران و مومنان است که از آغاز خلقت تا پایان جهان ادامه دارد و پیروزی نهایی در این جنگ برای مومنان است و این پیروزی هم قطعی است.»

او بر کلیدواژه «خالص‌سازی» که در توصیف برخی تحرکات تندروها در ایران ابداع شده، تاکید می‌کند و می‌گوید: «‌جنگ میان کافران و مومنان برای خالص‌سازی است تا صف مومنان از کافران جدا شود. مقصد این جنگ قرب خداست.»
 نگاه آخرالزمانی به اتفاقات خاورمیانه
میرباقری از این فراتر می‌رود و آن را پروژه‌ای الهی نیز می‌داند که کشته شدن هرتعداد از اهالی غزه هم در آن اهمیتی ندارد: «برای رسیدن به مقصد قرب الهی حتی اگر نصف مردم جهان کشته شوند، می‌ارزد؛ لذا کشته شدن 42 هزار نفر از مردم غزه در قبال آن مقصد بزرگ اهمیت ندارد. البته کشته شدن شکست نیست؛ بلکه احدی الحسنیین است و در هر حال، پیروزی است. به ویژه آنکه کسانی که کشته شوند، نمی‌میرند؛ بلکه زنده‌اند.» او از برنامه‌‌هایی در این باره نیز سخن می‌گوید:« ما می‌خواهیم با تشکیل جبهه متحد پیروان ادیان الهی و مسلمانان نظم جهانی جدیدی را در منطقه خاورمیانه پدید بیاوریم و آن محوریت داشته باشد. کما اینکه این منطقه در گذشته هم محور جهان بوده است. در اینجا انبیاء ظهور کردند و ظهور آخرالزمانی در این منطقه رخ می‌دهد.»

 واکنش به سخنان اخیر میرباقری
 بیان این مواضع با این صراحت، واکنش گسترده‌ای در میان صاحب‌نظران داشته است که در روزهای گذشته در فضای کشور منتشر شده است. محمدعلی ابطحی چهره سیاسی اصلاح طلب در واکنش به سخنان اخیر او نوشت:«آقای میرباقری نورچشمی جبهه پایداری که گفته برای دیدگاهی که حق می‌داند می‌ارزد نصف جهان کشته شوند، گمان نمی‌کنم نصف خانواده خودش هم آمادگی پذیرفتن این نظرات را داشته باشند.» محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا در یادداشتی تلگرامی، در این باره نوشت:« آقای محمدمهدی میرباقری نماینده محترم مجلس‌خبرگان در سخنانی از ضرورت جنگ با استکبار سخن می گوید و معتقد است باید این جنگ انجام شود حتی اگر نصف مردم جهان کشته شوند.تا اینجای حرف او محل بحث نیست. اعتبار این سخنش هم مانند همان ادعایش در باره کروناست که می‌گفت خبر کرونا را ساخته‌اند که وحشت ایجاد کنند.آنچه موضوع این نوشته است نسبت دادن این جمله به امام خمینی است:«امام می‌فرمودند گیرم ابرقدرتها همه ما بسیجیهای جهان اسلام را به دار بکشند و زنان‌مان را به اسارت بگیرند. برای رسیدن به مقصد به این نیاز هست.» ممنون اگر جناب میرباقری سند این جمله را که امام گفته باشند ارائه دهند.» مهاجری ادامه داد:« بر فرض محال که امام چنین هم گفته باشند. آیا برنظر خودشان تا آخر مانده اند؟ مگر همین امام تا دوهفته قبل از پذیرش قطعنامه، نظرشان بر ادامه جنگ تا آخرین نفر و نفس نبود؟ پس چرا دستور به پذیرش قطعنامه دادند؟ جز این است که برای ایشان جان مردم مهم بود؟»  این فعال رسانه ای اصولگرا در پایان نوشت:« می خواهید تئوریسین جنگ باشید بسم‌الله. می‌خواهید بکشید و کشته شوید بسم‌الله. اما چرا از امام خرج می‌کنید؟»

حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، نیز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:«نه به آن‌هایی که با مرگ دیگران زنده‌اند. دولت باید از نظریات پیش رونده حجتیه‌ای اعلام برائت کند. چگونه انتظار دارید وقتی جریانی ذی‌نفوذ برای مرگ نیمی از بشر ایدئولوژی سازی می‌کند دیپلماسی بی‌رمق دولت در ۹ کشور نتیجه دهد.»

آیت‌الله محسن غرویان، استاد حوزه علمیه قم نیز درباره این سخنان گفت:« ز جانب خداوند سخن گفتن کار آقای میرباقری و امثال ایشان نیست.» این استاد حوزه علمیه با اشاره به این اظهارات گفت: «نظر مقام معظم رهبری این است که اگر بتوانیم مشکلات را با گفت‌وگو و مذاکره حل کنیم، نوبت به جنگیدن نمی‌رسد. هدف جنگیدن انسان‌ها با یکدیگر نیست، ولو انسان‌های دیگر با عقاید و اندیشه‌های دیگر. انسان‌ها برای جنگ با هم خلق نشدند.» محمدتقی فاضل میبدی؛عضو مجمع محققین  نیز در این باره گفت:«همه ما دغدغه مردم غزه و لبنان را داریم اما جداً اگر آقایان دغدغه مردم غزه و لبنان را دارند، بلند شوند و به بیروت بروند مقابل اسرائیل بجنگند. اینکه در ایران بنشینی و با ردیف بودجه کلان، زندگی در رفاه و آسایش داشته باشی و دم از صلح و جنگ بزنی، کار غلطی است.»