گزینه جدی جانشینی سیدحسن نصرالله مشخص شد / شیخ نعیم قاسم کیست؟

  نعیم قاسم و هاشم صفی الدین دو گزینه احتمالی حسن نصرالله برای دبیرکلی حزب الله لبنان هستند. اخبار غیرسمی از ابهام در وضعیت صفی الدین بعد از حمله عصر روز جمعه اسرائیل خبر می‌دهد، با این حساب نعیم قاسم گزینه اصلی چهارمین دبیرکل حزب الله لبنان خواهد بود.

معاون ۷۱ ساله حسن نصرالله که رویترز از او با عنوان «مرد شماره دو» این جنبش یاد کرده است، سابقه طولانی در فعالیت های سیاسی شیعه دارد.

زاده جنوب لبنان و پیروز مکتب امام موسی صدر

نعیم قاسم، زاده استان نبطیه در کفارکیلا، روستایی در جنوب لبنان که بار‌ها زیر حملات اسرائیل رفته، به دنیا آمد. نعیم رابطه خویشاوندی نیز با حسن نصرالله دارد. لیسانس شیمی خود را به زبان فرانسه از دانشگاه لبنان دریافت کرد و در کنار تحصیلات دانشگاهی در حوزه علمیه لبنان نیز دروس دینی را فرا گرفت.

قاسم از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۶۷ ریاست انجمن معارف دینی اسلامی را بر عهده داشت و به عنوان مشاور مدارس المصطفی خدمت کرد.

او نیز همچون نصرالله در دهه ۱۹۷۰، به جنبش امام موسی صدر پیوست که در نهایت بخشی از جنبش امل، یک گروه شیعه در لبنان شد. گفته می‌شود قاسم در تشکیل جنبش امل یا حرکة المحرومین همراهی زیادی با امام موسی صدر داشت.

او بعد از مدتی، اما امل را ترک کرد و در اوایل دهه ۱۹۸۰ به تأسیس حزب الله کمک کرد و به یکی از علمای مذهبی بنیادین این گروه تبدیل شد.

الجزیره در گزارشی درباره نعیم قاسم نوشته است که «او تحت تعالیم آیت‌الله محمدحسین فضل‌الله از علمای برجسته بیروت بود که در میان مردم مورد احترام و اعتماد بود. خود قاسم چندین دهه در بیروت در کلاس‌های مذهبی تدریس کرده است.»

علاوه بر این بر اساس گزارش الجزیره، قاسم، در مقطعی، بخشی از شبکه آموزشی حزب‌الله را زیر نظر داشت و همچنین در نظارت بر فعالیت‌های پارلمانی این گروه مشارکت داشت.

قاسم در سال ۱۹۹۱ در زمان دبیرکل وقت عباس الموسوی که او نیز توسط اسرائیل ترور شد، به عنوان معاون دبیرکل انتخاب شد و در دوران دبیرکلی حسن نصرالله نیز این جایگاه را حفظ کرد.

او در طول سال‌ها نقش مهمی در حضور مردم در حزب‌الله داشته است و همچنین یکی از اعضای مجلس شورای این گروه بود.

هاآرتص، رسانه اسرائیلی در گزارشی در سال ۲۰۱۳ نوشته است که در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸ شمسی) وقتی مصطفی بدرالدین جایگزین عماد مغنیه به عنوان رئیس فعالیت‌های نظامی حزب الله شد، نعیم قاسم از این حرکت حمایت نکرد و از بستگانش سمیر شهاده حمایت کرد.

موضع گیری‌های قاطع در برابر تلاش برای خلع سلاح حزب الله

از زمانی که شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه ۱۵۵۹ را در سال ۲۰۰۴ تصویب کرد و خواستار انحلال شبه نظامیان لبنانی و غیر لبنانی شد، فشار بر حزب الله برای خلع سلاح افزایش یافته است. نعیم قاسم در سال ۲۰۰۵ در گفت و گویی با الجزیره ستدلال کردکه سازمان او دلایل موجهی برای موضع خود در مورد نگهداری سلاح دارد.

او در بخشی از این گفتگو تاکید کرده است: «لبنان از جهان جدا نیست و گاهی اوقات نمی‌تواند با برخی شرایط بین المللی مخالفت کند. اما این بدان معنا نیست که ما باید در کاری که انجام می‌دهیم، دیکته شویم و از موضع ثابت خود دست برداریم. جایگاه ثابت ما باید خط قرمز باشد. به همین دلیل است که وقتی ما قطعنامه ۱۵۵۹ سازمان ملل را رد می‌کنیم، این کار را انجام می‌دهیم، زیرا معتقدیم که لبنان در درجه اول مسئولیت لبنان است. حفاظت از کشور بر عهده ارتش و مردم است و بنابراین مقاومت یک مسئله داخلی است. به همین دلیل است که قطعنامه بین المللی که خواستار خلع سلاح حزب الله است، مداخله در امور داخلی است و جایزه‌ای است که به اسرائیل اعطا می‌شود».

سخنرانی نعیم قاسم در مراسم تشییع عقیل

نعیم قاسم، نخستین روز مهرماه سال جاری در مراسم تشییع پیکر دو تن از نیروهای حزب الله، ابراهیم عقیل و محمود یاسین حمد در ضاحیه جنوبی بیروت گفت:« رژیم صهیونیستی دارای بالاترین درجات توحش است که در عصر حاضر مشابه آن را ندیده‌ایم. دشمن صهیونیستی قصد کشتار ۵۰۰۰ نفر در انفجار پیجرها را داشت اما موفق به این کار نشد.هدف دشمن از ترور فرماندهان یگان رضوان، تضعیف و فلج کردن مقاومت و توقف جبهه پشتیبانی از غزه بود اما مبارزان مقاومت این طرح را ناکام گذاشتند.

او همچنین تاکید کرد که مجروحان جنایات دشمن صهیونیستی اعلام کرده‌اند که به زودی به میادین جهاد بازخواهند گشت.

نعیم قاسم، نویسنده کتاب رهبر احیاگر

قاسم در سال ۲۰۰۵ کتابی به نام «حزب الله، داستان از درون» منتشر کرد که به چندین زبان ترجمه شد. در  سال ۲۰۱۱(۱۳۹۰ میلادی) قاسم در مراسمی برای چاپ هشتم کتابش شرکت کرد و گفت: «میلیارد‌ها دلار به ما پیشنهاد شده است تا جنوب محروم لبنان را بازسازی کنیم و در ازای آن اسلحه خود را تسلیم کنیم و کار لبنان را متوقف کنیم. اما ما به آن‌ها گفتیم که به [پول آنها]نیاز نداریم و مقاومت بدون توجه به عواقب آن ادامه خواهد داشت»

همچنین نعیم قاسم کتابی تحت عنوان «الولی المجدد» درباره آیت الله خامنه ای نوشته‌است که ترجمه فارسی آن در ایران با نام «رهبر احیاگر؛ سیری در اندیشه‌های راهبردی امام خامنه‌ای» توسط انتشارات خبرگزاری تسنیم به چاپ رسیده‌است.

در بخشی از مقدمه این کتاب آمده است: «خداوند اراده کرده بود از آتش فراق خمینی، ققنوس‌وار خمینی دیگری سر برآورد و شب هجران پیر جماران را با طلوع «خورشید انقلاب» به روشنی سحر دولت خامنه‌ای عزیز، پیوند زند و چشمان انقلابیون را که میهمان ژاله‌های اشک عزای خمینی بود، به انتخاب خلف صالح او، روشن ساخته و گل لبخند بر لبانش نشانده و سرود خوش «الیوم یئس الذین کفروا» را ورد زبانشان سازد».

این کتاب از ۶ فصل با عنوان‌های احیاگری دین، برنامه‌ریزی راهبردی، مردم سالاری و نصرت الهی، مقابله با جنگ نرم، مولفه‌های تربیت اجتماعی و ۳ پیوست تشکیل شده است.

پیش بینی اسرائیل از گزینه بعدی دبیرکلی حزب الله لبنان

یدیعوت اخرونوت، پرتیراژترین روزنامه اسرائیلی اخیرا در گزارشی درباره او نوشته است که « احتمال زیادی داده می‌شود هاشم صفی‌الدین، مرد شماره دو حزب‌الله لبنان در زمان فرماندهی حسن نصرالله که روابط نزدیکی نیز با جمهوری اسلامی ایران دارد، رهبری این گروه شبه‌نظامی را بر عهده بگیرد».

این رسانه اسرائیلی همچنین تاکید کرده است که «هاشم صفی‌الدین دبیر شورای اجرایی حزب‌الله لبنان که نقش کلیدی در تشکیلات سیاسی و اجتماعی مقاومت حزب‌الله دارد در ساختمانی که توسط ارتش اسرائیل در ضاحیه هدف حمله قرار گرفت حضور نداشته است.»

به نوشته این رسانه، هاشم صفی‌الدین تاکنون بر سیستم آموزشی و امور مالی حزب‌الله لبنان از جمله سرمایه‌گذاری این گروه برای «تامین مالی فعالیت‌ها» نظارت داشته است. او از سال ۲۰۱۷ در فهرست تروریستی آمریکا قرار دارد.

بنا بر نوشته رسانه‌های اسرائیلی، هاشم صفی‌الدین که رئیس شورای اجرایی حزب‌الله بوده، در حمله روز جمعه اسرائیل به پناهگاه حزب‌الله زنده مانده یا اساساً در آن محل حضور نداشته است. نیویورک‌تایمز به‌نقل از سه مقام ارشد رژیم صهیونیستی نوشت: «هاشم صفی‌الدین دبیر شورای اجرایی حزب‌الله لبنان که نقش کلیدی در تشکیلات سیاسی و اجتماعی مقاومت حزب‌الله دارد در ساختمانی که توسط ارتش اسرائیل در ضاحیه هدف حمله قرار گرفت حضور نداشته است.»