سایه سنگین اتهامات علیه ایران

پس از حملات هوایی اخیر روسیه علیه شهرهای اوکراین، ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین بار دیگر از کشورهای غربی درخواست کرد تا به ارتش این کشور اجازه دهند به اهداف بیشتری در خاک روسیه حمله کند. به گفته زلنسکی «حملات هوایی مسکو تنها با حملات علیه فرودگا‌ه‌های نظامی روسیه در عمق خاک این کشور متوقف می‌شود». با هدف کسب چنین مجوزی، نمایندگانی از اوکراین با مقامات دولت بایدن مذاکره کردند. به گفته رسانه‌های اوکراینی، در این مذاکرات، نمایندگان اوکراین فهرستی از اهدافی را که می‌توان با موشک‌های دوربرد هدف قرار داد در اختیار آمریکا قرار دادند.

زلنسکی بر این باور است که  «پاکسازی حریم هوایی اوکراین از بمب‌های هدایت‌شونده روسیه گامی مهم برای اجبار روسیه به پایان جنگ است. برای حمایت از مردم اوکراین در برابر حملات روسیه ما به مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد نیاز داریم». تاکنون ارتش اوکراین برای حمله به خاک روسیه تنها از پهپادهای تولید داخل استفاده می‌کرد.

قدرت انفجار این پهپادها بسیار ناچیز است و به همین سبب، زلنسکی خواستار مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد علیه روسیه است. زلنسکی با این استدلال که محدودیت‌های اوکراین در استفاده از سلاح‌های دوربرد، روسیه را برای «شکار»۱ نیروهای اوکراینی بدون ترس از انتقام آزاد گذاشته است؛ بارها خواستار اجازه استفاده از موشک‌های دوربرد برای ضربه زدن به فرودگاه‌ها، پرتابگرهای موشک و مراکز فرماندهی و کنترل روسیه در مرز شده بود. رهبران کشورهای بالتیک از درخواست زلنسکی حمایت می‌کنند و بر این باورند که ترس واشنگتن از تشدید تنش‌ها، چندان معتبر نیست.

با هدف صدور چنین مجوزی و گفت‌وگو بر سر موضوعات مهم جنگ اوکراین و خاورمیانه روز جمعه، کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا به همراه اعضای بلندپایه کابینه خود برای دیدار با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا وارد واشنگتن شد؛ گفت‌وگوهایی که در فضایی کاملاً محرمانه انجام و هیچ جزئیاتی از آن منتشر نشد. در این مذاکرات قرار بر آن بود آمریکا و بریتانیا در تصمیمی سرنوشت‌ساز۲ به اوکراین اجازه دهند از موشک‌‌های دوربرد سایه طوفان بریتانیا علیه اهدافی در خاک روسیه استفاده کند.

کارشناسان نظامی بر این باورند که هر توافقی برای استفاده از موشک‌های دوربرد بریتانیا در نشست واشنگتن، می‌تواند راه را برای استفاده از موشک‌های ATACMS آمریکایی نیز هموار کند. نشست روز جمعه کاخ سفید نشان‌دهنده نقطه اوج یک هفته دیپلماسی پرفشار بین متحدان غربی بود. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا سه‌شنبه و چهارشنبه را با همتایان بریتانیایی و اوکراینی خود به گفت‌وگو پرداخت.

البته به گفته مقامات غربی، توافق احتمالی در واشنگتن نمی‌تواند جریان جنگ را به‌طور کامل تغییر دهد اما بر روند درگیری‌ها در شرق اوکراین اثرگذار خواهد بود. گرچه پیش از این و در دولتی محافظه‌کار، وزیر خارجه بریتانیا به صراحت از حق اوکراین برای حمله به خاک روسیه دفاع کرده بود؛ اما آمریکا به سبب نگرانی از تشدید تنش‌ها، تاکنون از پذیرش این حق خودداری کرده است. به نظر می‌رسد اکنون زمان این تصمیم فرارسیده است.

پس از انجام این گفت‌وگوها، مقامات بریتانیا مدعی شدند که آمریکا به اوکراین اجازه خواهد داد تا از موشک‌های دوربرد علیه اهدافی در خاک روسیه استفاده کند. با وجود این، انتظار بر آن است که هر توافقی برای استفاده از موشک‌های دوربرد، همچنان محدودیت‌هایی را بر سر نوع اهدافی که در خاک روسیه باید هدف قرار گیرند، اعمال کند. با تحقق این پیش‌بینی و در صورتی که غرب سیاست خود در استفاده از موشک‌های دوربرد علیه روسیه را تغییر دهد، اوکراین قادر خواهد بود به پایگاه‌های هوایی روسیه، انبارهای مهمات و سایر اهداف نظامی این کشور حمله کند.

ارتش اوکراین بر آن است تا با استفاده از موشک‌های دوربرد به‌طور خاص، بمب‌افکن‌های روسیه که  «بمب‌های گلاید»۳ را شلیک می‌کنند، نابود سازد؛ بمب‌هایی ارزان و هدایت‌شونده که شلیک آن‌ها پیامدهایی ویرانگر برای اوکراین داشته‌اند. کارشناسان نظامی بر این باورند که اگر اوکراین مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد را به‌دست آورد، روسیه ناچار خواهد شد، نیروی هوایی خود را از مرز عقب براند؛ این بدان معناست که روسیه برای حمله هوایی به اوکراین نیازمند سوخت بیشتری خواهد بود و اینکه تعداد حملات هوایی به خاک اوکراین نیز کاهش خواهد یافت.

به گفته یک مقام اوکراینی «با تغییر سیاست غرب و مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد، می‌توانیم از حملات هوایی روسیه جلوگیری و توان بازدارندگی‌مان را افزایش دهیم. همه این‌ها می‌تواند ما را به پایان جنگ نزدیک‌تر کند».  پیش از این، بریتانیا ارتش اوکراین را به موشک‌های «طوفان سایه»۴ مجهز کرده بود، موشک‌هایی با برد ۱۵۵ مایل یعنی بردی بیش از سه برابر موشک‌هایی که اکنون ارتش اوکراین از آنها استفاده می‌کند. افزون بر این، ایالات متحده آمریکا نیز دوربردترین نسخه موشک بالستیک ATACMS را در اختیار اوکراین قرار داده است، موشک‌هایی که قادرند ۱۹۰ مایل (۳۰۰ کیلومتر) را طی کنند.

اگرچه اوکراین می‌تواند از سایر تسلیحات غرب نیز برای حمله به خاک روسیه استفاده کند اما تاکنون به سبب نگرانی‌ها از تشدید جنگ، مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد را نداشته است. با وجود این، به سبب تعداد کم موشک‌های دوربرد اوکراین به نظر می‌رسد استفاده از این تسلیحات، صحنه جنگ را به‌طور کامل تغییر نخواهد داد. آلمان همچنان به دلیل نگرانی از پیامدهای جنگ، موشک‌های دوربرد «تاروس»۵ را در اختیار اوکراین قرار نداده است. ارزیابی‌های کارشناسان نظامی نشان می‌دهد که اوکراین تنها ۶۰۰ موشک دوربرد را در اختیار دارد که تنها نیمی از آن‌ها عملیاتی هستند.

به گفته یک مقام غربی و دو تن از افرادی که به جریان مذاکرات نزدیک هستند، چند تن از مقامات کاخ سفید طرحی را نهایی کرده‌اند که براساس آن اوکراین می‌تواند از طریق موشک‌های بریتانیایی و آمریکایی اهدافی را در خاک روسیه هدف قرار دهد. پیش از این زلنسکی هشدار داده بود که «هرگونه تأخیری در تصمیم‌گیری سبب می‌شود تا روسیه اهداف مورد نظر را به داخل خاک خود منتقل کند. رفع محدودیت به معنای رفع محدودیت‌ است. من نیز علاقه‌مندم که این تصمیم، تصمیمی استراتژیک برای پیروزی در جنگ باشد».

با وجود این، اجازه دادن به اوکراین برای حمله به اهدافی در داخل خاک روسیه با موشک‌های طوفان سایه، پیچیدگی‌هایی نیز دارد؛ از جمله هزینه بالای هر موشک و این واقعیت که چندین سیستم نظامی که معمولاً در کنار این موشک‌ها استفاده می‌شوند، ساخت ایالات متحده آمریکا است. مقامات آمریکایی همچنان نگران هستند که خطرات حاصل از این تصمیم از منافع آن بیشتر باشد.

با در نظرداشت این محدودیت، استارمر نیز به صراحت تأکید کرد که «ما آموزش‌ها و توانمندی‌های لازم را در اختیار اوکراین قرار داده‌ایم. اکنون باید درباره ماهیت این توانمندی‌ها بیشتر گفت‌وگو کنیم. آنچه می‌خواهیم انجام دهیم این است که مطمئن شویم این بحث‌های تاکتیکی در چارچوب یک استراتژی مناسب با وضعیت اوکراین تنظیم شده است». مقامات بریتانیا بر این باورند که مذاکرات روز جمعه گفت‌وگویی استراتژیک و فراتر از بحث بر سر استفاده از موشک‌های دوربرد بود. استارمر اعلام کرد که هدف از این سفر، «بحثی استراتژیک»۶ با بایدن بر سر موضوعات خاورمیانه و جنگ اوکراین است.

در این مذاکرات بیش از همه چگونگی تداوم جنگ در سال ۲۰۲۵ محل بحث و گفت‌وگو قرار گرفت. آمریکا و بریتانیا امیدوار هستند که رهبران اوکراین برای چگونگی مدیریت جنگ، استراتژی جامعی عرضه کنند. مقامات بریتانیا و آمریکا به ولودیمیر زلنسکی یادآور شده‌اند که هرگونه استفاده‌ای از موشک‌های دوربرد برای هدف قرار دادن خاک روسیه باید بخشی از یک استراتژی کلان‌تر برای وادارکردن مسکو به پایان جنگ باشد. هیچ کنفرانس خبری برای دیدار استارمر و بایدن پیش‌بینی نشده بود. بدین‌سان تصمیم نهایی برای استفاده از موشک‌های دوربرد علیه روسیه را تنها باید در میدان جنگ مشاهده کرد.

از دید کارشناسان، مهمترین خطر تغییر سیاست غرب و استفاده اوکراین از موشک‌های دوربرد، تهدید روسیه به شلیک سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی است. پوتین روز پنج‌شنبه در واکنش به تصمیم آمریکا و بریتانیا تهدید کرد: هرگونه اقدام غرب برای اجازه استفاده از موشک‌های دوربرد علیه روسیه به این معناست که ناتو در «جنگ» با مسکو قرار گرفته است. پوتین تأکید کرد: «این تصمیمِ غرب به گونه‌ای چشمگیر ماهیت جنگ را تغییر خواهد داد؛ این بدان معناست که اعضای ناتو، آمریکا و کشورهای اروپایی در حال جنگ با روسیه هستند. روسیه برای مقابله با چنین تهدیدی اقدامی متناسب را انجام خواهد داد».

این شدیدترین تهدید پوتین از زمان آغاز جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲۲ است. با وجود این، برخی ناظران بر این باورند که تهدید استفاده پوتین از سلاح‌های هسته‌ای تهدیدی اغراق‌آمیز است. در مقابل و در پاسخ به این تهدید کی‌یر‌ استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا نیز در مسیر دیدار از واشنگتن در اظهاراتی به صراحت تأکید کرد که پوتین جنگ در اوکراین را آغاز کرده و می‌تواند در هر زمانی به آن پایان دهد.

جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نیز در برابر این پرسش که پوتین تحویل موشک‌های دوربرد به اوکراین را به معنای جنگ کشورهای ناتو با روسیه تفسیر کرده است، پاسخ داد: «من خیلی به ولادیمیر پوتین فکر نمی‌کنم»۷. وی همچنین در پاسخ به این پرسش که چه زمانی اجازه استفاده از موشک‌های دوربرد علیه خاک روسیه را خواهد داد، گفت، «درحال بحث بر سر این موضوع هستیم». استارمر نیز در سخنانی پس از این نشست تصریح کرد: «هیچ تصمیم نهایی درباره موشک‌های طوفان سایه گرفته نشده است و اینکه ممکن است در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در اواخر ماه جاری، تحولات بیشتری رخ دهد». سخنان استارمر در آنجا قابلیت تأمل بیشتری دارد که مدعی شد: «این نشست تنها گفت‌وگویی بر سر یک قابلیت خاص نبود بلکه ما اکنون در موضع قوی‌تری قرار گرفته‌ایم».

وی از بحث درباره تحولات چند هفته و چند ماه آینده و احتمال پیروزی دونالد ترامپ و پیامدهای آن برای جنگ اوکراین اجتناب و تأکید کرد، «صرف‌نظر از اینکه چه زمانبندی‌ای در کشورهای دیگر وجود داشته باشد [منظور انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است] اگر به وضعیت جنگ اوکراین و خاورمیانه نگاهی بیاندازید، متوجه خواهید شد که تحولات مهمی در پیش است».   

مقامات بریتانیا و آمریکا همچنان بر این باورند که تصمیم نهایی درباره استفاده اوکراین از موشک‌های دوربرد علیه روسیه در روز جمعه و در جریان مذاکرات استارمر و بایدن اتخاذ نخواهد شد. به گفته جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی دولت بایدن: «روز جمعه، نظر خود درباره استفاده از موشک‌های دوربرد علیه روسیه را اعلام نخواهیم کرد. سیاست ما تغییری نکرده است». 

در واکنش به این سخنان ولودیمیر زلنسکی نیز در پیامی در شبکه ایکس (توئیتر سابق) با لحنی انتقادآمیز تأکید کرد:  «درحالی‌که پوتین به بمباران و سوزاندن شهرها و روستاهای ما ادامه می‌دهد، شنیدن این سخنان تکراری که ما در حال کار روی این موضوع هستیم دشوار است». در این بین، مسکو نیز روز جمعه اعلام کرد که شش دیپلمات انگلیسی را به اتهام جاسوسی اخراج کرده است.

در تحولی دیگر بوریس جانسون، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا روز جمعه در دیدار با زلنسکی از بریتانیا و ایالات متحده آمریکا درخواست کرد تا به اوکراین اجازه دهند از موشک‌های دوربرد، Storm Shadow، SCALP و ATACMS علیه اهدافی در خاک روسیه استفاده کند. گرانت شاپس، وزیر دفاع پیشین و محافظه‌کار بریتانیا نیز گفت: «دیدار بایدن و استارمر باید یک نتیجه را به همراه داشته باشد: اوکراین باید از موشک‌های سایه طوفان علیه خاک روسیه استفاده کند، زیرا از این مکان‌ها است که مسکو به اوکراین حمله می‌کند».  پیش از این اشاره شد که استفاده از موشک‌های سایه طوفان تا حدی به فناوری ایالات متحده آمریکا وابسته است، به همین دلیل برای استفاده از آن‌ها تأیید دولت بایدن ضروری است. اما مهمترین مانع بر سر راه استفاده از این موشک‌ها، اختلافات دیپلماتیک است.

به گفته دو تن از مقامات بریتانیا، واشنگتن و لندن می‌کوشند تا اختلافات خود را بر سر این موضوع پنهان کنند. به گفته این دو مقام گرچه زلنسکی بر این باور خود پافشاری می‌کند که تحویل تعداد کافی از موشک‌های دوربرد به اوکراین و اجازه استفاده از آن‌ها می‌تواند صحنه جنگ را تغییر دهد، اما به نظر می‌رسد این موشک‌ها به تنهایی قادر به چنین تغییری نیستند.  

پیتر ریکتس، مشاور پیشین امنیت ملی بریتانیا با تأکید بر ضرورت همکاری با آمریکا گفت اکنون که بایدن برای دور بعد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نامزد نشده است، می‌تواند بر میراث خود متمرکز شود. استارمر بر آن است تا بایدن را به انجام اقدامات بیشتر در جنگ اوکراین تشویق کند. گرچه پس از نشست روز جمعه، آمریکا و بریتانیا به صراحت تصمیم نهایی درباره استفاده اوکراین از موشک‌های دوربرد را اعلام نکردند اما با در نظر داشت اظهارات آنتونی بلینکن و دیوید لمی در سفر همزمان به اوکراین و دیدار با ولودیمیر زلنسکی چنین برمی‌آید که تحولی مهم در پیش است.

بریتانیا مدت‌هاست که می‌کوشد خود را پیشرو حمایت‌های نظامی از اوکراین معرفی کند. این ارسال موشک‌های طوفان سایه بریتانیا در سال ۲۰۲۳ بود که راه ارسال موشک‌های بالستیک   ATACMS آمریکا به اوکراین را هموار کرد. افزون بر این تصمیم بریتانیا برای ارسال تانک‌های چلنجر۸ به اوکراین بود که آمریکا و آلمان را به انجام اقدامی مشابه تشویق کرد. برخلاف آمریکا، جایی که دونالد ترامپ، قول داده در صورت پیروزی در انتخابات، رویکردی متفاوت از بایدن را در مقابل روسیه در پیش خواهد گرفت، استارمر همچنان از سیاست‌های دولت محافظه‌کار پیشین پیروی می‌کند.

استارمر همان وعده دولت محافظه‌کار برای افزایش حمایت‌ها از اوکراین را در پیش گرفته است. استارمر تأکید کرد که حمایت از اوکراین یک دیدگاه مشترک در بین تمام احزاب سیاسی بریتانیا است. وی هشدار داد «مماشات با پوتین»، مشکلات بزرگتری را در پی خواهد داشت. تحلیل‌گران بر این باورند که دورنمای تغییر در کاخ سفید در پی انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا، سبب شده تا استارمر ضرورت دیدار با بایدن را بیش از پیش احساس کند. هدف بریتانیا و کشورهای اروپایی این است که اوکراین با کسب پیروزی در برخی جبهه‌های جنگ، برای مذاکرات احتمالی در آینده، موقعیت بهتری را کسب کند.

نگرانی عمده در اروپا احتمال پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است و اینکه ترامپ با واگذاری سرزمین‌های اوکراین به روسیه، مذاکرات برای پایان جنگ را انجام دهد. اینکه دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا اولین مقصد سفر خارجی خود را آلمان انتخاب کرد و استارمر نیز اولین دیدارهای خود را با امانوئل مکرون و اولاف شولتز انجام داد، همگی نشان از ترسی مشترک در بین رهبران کشورهای اروپایی و نگرانی از انتخابات آمریکا و پیامدهای آن بر جنگ اوکراین است. به باور تحلیل‌گران یکی از دلایل نزدیکی بریتانیا به فرانسه و آلمان در دولت استارمر، تضمین حمایت اروپا از اوکراین در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا و خودداری از واشنگتن از حمایت‌های نظامی از کی‌یف است.  
سایه سنگین اتهامات علیه ایران

کوشش غرب برای تغییر استراتژی خود در جنگ اوکراین دستاویزی برای طرح اتهامات جدید علیه جمهوری اسلامی ایران بوده است. پیش از این غرب ایران را به فروش پهپاد به روسیه متهم و با اتکاء بدان تحریم‌هایی را علیه ایران وضع کرده بود. این‌بار و همزمان با اعلام موضع جدید غرب در جنگ اوکراین، مقامات غربی در کوششی هماهنگ ایران را به فروش موشک‌های بالستیک به روسیه متهم می‌کنند.

مقامات بریتانیا و برخی دیگر از کشورهای غربی، مهمترین عامل تغییر استراتژی خود در جنگ اوکراین را اتهام دستیابی روسیه به موشک‌های بالستیک ایران می‌دانند. به گفته یک مقام بریتانیایی: «با توجه به دستیابی روسیه به موشک‌های بالستیک ایران، اوضاع تغییر کرده است. آمدن بلینکن به بریتانیا و تأیید اینکه ایران موشک‌های بالستیک را در اختیار روسیه قرار داده است، لحظه‌ای مهم برای تصمیم‌گیری بود».

یکی از مقامات منطقه بالکان نیز با تکرار اتهام فروش موشک‌های بالستیک ایران به روسیه مدعی شد: «محاسبات واشنگتن به سبب این تحول، تغییر کرده است. اکنون بحث بر سر آن است که اوکراین باید چه اهدافی را در خاک روسیه هدف قرار دهد و اینکه تا چه حد اجازه نفوذ خواهد داشت. اما همچنان این نگرانی در واشنگتن وجود دارد که تعیین اهداف حمله، ایالات متحده آمریکا را درگیر برنامه‌ریزی و مداخله مستقیم در جنگ خواهد کرد؛ امری که دولت بایدن در پی اجتناب از آن است». با وجود این به گفته یکی از مقامات دولت بایدن، «گرچه ارسال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه، آمریکا را نگران کرده اما این تحول، به تنهایی سیاست واشنگتن در جنگ اوکراین را تغییر نداده است». به گفته این مقام، «آمریکا به خوبی می‌داند که روسیه و ایران مدتی طولانی است که بر سر ارسال موشک‌های بالستیک با یکدیگر همکاری می‌کنند» (حداقل از پاییز سال گذشته). 

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی دولت بایدن نیز در اظهارنظری درباره وضعیت کنونی جنگ در اوکراین، تأکید کرد: «دورنمای امنیتی تغییر کرده است، نه اینکه درحال تغییر است یا در آینده تغییر خواهد کرد بلکه در واقع اکنون تغییر کرده است، به همین دلیل است که هر اقدامی که برای دفاع از اوکراین لازم است را انجام خواهیم داد». مقامات بریتانیا و آمریکا بر آنند تا تصمیم خود را در صدور مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد علیه روسیه با اتهام فروش موشک‌های بالستیک ایران به مسکو توجیه کنند.

دیوید لمی، وزیر امور خارجه بریتانیا، که به همراه تیم بارو مشاور امنیت ملی بریتانیا و کارن پیرس سفیر بریتانیا در واشنگتن در آخرین جلسه روز جمعه شرکت داشت، پیش از این در دیداری مشترک با آنتونی بلینکن در کی‌یف در سخنانی مدعی شده بود که «عامل تشدید تنش‌ها پوتین است. پوتین با خرید موشک بالستیک از ایران، تنش را تشدید کرده است».

وزیر امور خارجه بریتانیا حتی پا را از این فراتر نهاد و تصریح کرد: «بریتانیا و ایالات متحده آمریکا باید تسلیحات مورد نیاز اوکراین برای شکست روسیه را در اختیار کی‌یف قرار دهند. اکنون لحظه‌ای حیاتی در جنگ است. باید اقداماتی را انجام دهیم تا از برتری روسیه در زمستان جلوگیری کنیم. روسیه در زمستان از موشک‌های بالستیک ایران علیه اوکراین استفاده خواهد کرد. باید اقدامات لازم برای برتری اوکراین علیه روسیه را پیش‌بینی و انجام دهیم». طرح چنین اتهام سنگینی علیه جمهوری اسلامی ایران پیامدهای مهمی را در پی خواهد داشت.

افزون بر تهدید کشورهای اروپایی به اعمال تحریم‌های هوایی علیه ایران، انتظار می‌رود در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز کشورهای حامی اوکراین با اعلام عمومی و تکرار اتهامات، تحرکات دیپلماتیک برای افزایش فشارها علیه ایران را ادامه دهند.

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد شبح پیروزی احتمالی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، بر سیاست‌های کشورهای اروپایی در حمایت از اوکراین سایه‌ای سنگین افکنده است. کابوس پیروزی ترامپ خواب نوشین رهبران اروپایی را آشفته و آن‌ها را به تحکیم پیوندهای نظامی برای حمایت از اوکراین ناگزیر کرده است. کی‌یر استارمر با هدف کسب حمایت‌های آمریکا در آخرین ماه‌های ریاست‌جمهوری بایدن به واشنگتن سفر کرد.

از اظهارنظرها پس از نشست روز جمعه چنین برمی‌آید که بایدن همچنان در صدور مجوز برای استفاده اوکراین از موشک‌های دوربرد علیه روسیه تردید دارد. مقامات بریتانیا می‌کوشند این تردید را رفع کنند. به نظر می‌رسد گفت‌وگوها بر سر این موضوع در هفته‌های آینده و در جریان برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد همچنان ادامه خواهد داشت.

به نظر می‌رسد استراتژی کشورهای اروپایی این است که تا پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، با کسب مجوز دولت بایدن، امکان حملات موشکی اوکراین به خاک روسیه را فراهم کنند تا از مجرای انجام این حملات، مسکو را وادار به عقب‌نشینی و پوتین را به انجام مذاکرات صلح ناچار سازند. چنین استراتژی‌ای ممکن است پیامدهایی پیش‌بینی‌ناپذیر همچون استفاده روسیه از سلاح‌های تاکتیکی هسته‌ای و یا حمله به اعضای ناتو را در پی داشته باشد؛ امری که مهمترین نگرانی دولت بایدن است.

صرف‌نظر از هر احتمالی در میدان جنگ اوکراین، آنچه مهم می‌نماید این است که شوربختانه روایت حمایت نظامی ایران از روسیه و تحویل موشک‌های بالستیک به مسکو به روایتی غالب و پذیرفته‌شده در بین کشورهای اروپایی و آمریکا تبدیل شده است. تکوین چنین روایتی می‌تواند پیامدهایی سنگین برای جمهوری اسلامی ایران داشته باشد. افزون بر تحمیل تحریم‌، مجازات‌های روسیه در فردای پس از جنگ دامنگیر ایران نیز خواهد شد.

اروپا و آمریکا به‌خوبی می‌دانند که جنگ اوکراین هیچ پیروز نهایی نخواهد داشت. هدف، تنها بازپس‌گیری سرزمین‌های اوکراین و وادارکردن روسیه به پذیرش توافق صلح است. حمایت‌های آمریکا و اروپا از اوکراین تا رسیدن به چنین هدفی ادامه خواهد داشت. هدف غرب این است که در فردای پس از صلح، با تشدید تحریم‌های اقتصادی و سیاسی، روسیه را به کشوری منزوی و ورشکسته تبدیل کند.

بی‌تردید اعمال تحریم‌ها علیه روسیه و یا دعاوی حقوقی علیه نظامیان این کشور، ایران را نیز درگیر خواهد کرد. با در نظرداشت چنین پیامدی، در پیش‌گرفتن یک دیپلماسی فعال برای زدودن غبار اتهام‌ها از دامن جمهوری اسلامی ایران مهمترین وظیفه دستگاه سیاست خارجی دولت جدید است.