اروپا قصد دارد هواپیمایی ایران‌ایر را به اتهام ارسال موشک بالستیک به روسیه تحریم کند. این تحریم پیامدهای متعددی برای ایران خواهد داشت که از جمله آنها می‌توان به احتمال تحریم ورود هواپیماهای ایران ایر به آسمان هشت کشور اروپایی اشاره کرد.

تحریم‌ها علیه ایران ادامه دارد. گویا قرار نیست سناریو «دیپلماسی فدای میدان» دست از گریبان مردم ایران بکشد. مردمی که به دلیل تورم افسارگسیخته و فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل مدت‌هاست در تهیه بلیط هواپیما و رفع نیاز خود برای استفاده از هواپیماهای مسافری با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند، این بار نیز باید تحریم دیگری را تحمل کنند و احتمالاً از ورود به هشت کشور اروپایی حداقل با هواپیماهای ایران‌ایر منع شوند.

وزارت خارجه آلمان به نمایندگی از تروئیکای اروپایی یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس، طی بیانیه‌ای بیستم شهریور اعلام کرد ایران به ارسال موشک بالستیک به روسیه طی جنگ روسیه و اوکراین متهم بوده و شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران را به همین دلیل تحریم می‌کنند.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه در کنفرانس خبری مشترک با وزیر امور خارجه بریتانیا خبر از وضع تحریم جدید علیه تهران داد. او ضمن تایید گزارش‌های روزنامه‌هایی مانند نیویورک تایمز در مورد ارسال موشک‌های بالستیک ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، اعلام کرد روسیه اکنون نیز محموله‌های این موشک‌های بالستیک را دریافت کرده و در جنگ علیه اوکراین از آنها استفاده خواهد کرد.

در کنار خبر تحریم شرکت هواپیمایی ایران‌ایر، این دولت‌ها اعلام کردند برای لغو قراردادهای دوجانبه خدمات هوایی با ایران، تعیین افراد و اشخاص مهم مرتبط با برنامه موشکی بالستیک ایران و انتقال موشک‌های بالستیک و سایر تسلیحات به روسیه، پیگیری‌های لازم را انجام خواهند داد. این موضوع نشان از محدودیت‌های جدید برای خدمات هوایی ایران دارد. 

البته این برای اولین بار نیست که به دولت‌ ایران چنین اتهاماتی وارد می‌شود. پیشتر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت دوازدهم، در فایل صوتی منتشرشده در اسفند 1399 عنوان کرده بود که از طریق هواپیمای مسافربری ایران‌ایر، کمک‌های تسلیحاتی به سوریه فرستاده شده است.

او ضمن انتقاد از این رویه، اعلام کرد نباید دیپلماسی فدای میدان می‌شد، اما همواره این امر رخ داده است. اکنون نیز به نظر می‌رسد بار دیگر با چنین رویکردی مردم ایران باید هزینه حمله نظامی روسیه به اوکراین را بپردازند. 
تحریم تنها گریبان‌گیر مردم است

تهدید به تحریم شرکت‌های هواپیمایی پیش از ایران‌ایر احتمالاً شهروندان ایرانی را دچار دردسر کند چراکه با اجرای اولین تحریم، روند پروازها مختل خواهد شد.

جدا از لغو پروازهای ایران‌ایر، باید توجه داشت در چنین شرایطی قیمت بلیط دیگر هواپیمایی‌ها نیز به سبب کم شدن اصلی‌ترین گزینه موجود و حرکت به سمت انحصار بیشتر، افزایش خواهد یافت.

البته ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه کشور، با رد هرگونه ادعایی مبنی بر فروش موشک‌های بالستیک به روسیه از سوی ایران اعلام کرد تحریم ایران‌ایر از سوی تروئیکای اروپایی با اقدام متناظر و متناسب ایران روبه‌رو خواهد شد.

این موضوع نشان می‌دهد اگر ایران‌ایر تحریم شود، دست‌کم پروازها به هشت مقصد فرودگاهی در اروپا تعطیل و مسافران مجبور به انتخاب شرکت هوایپمایی دیگری خواهند شد. اگر ایران قصد اقدام متناظر را داشته باشد، احتمال دارد تمامی پروازهای شرکت‌های هواپیمایی اروپایی مانند لوفت‌هانزا به ایران لغو شود. این موضوع مستقیماً بر قیمت بلیط هواپیما تاثیر می‌گذارد و روند پرواز مردم را مختل خواهد کرد.
تکذیب عجیب تحریم از جانب مقامات

البته برخی از مقامات ایران تحریم ایران‌ایر را طی چند روز گذشته تکذیب کرده‌اند. حسام قربان‌علی، سخنگوی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرد تمام پروازهای ایرلاین ملی در شبکه داخلی و خارجی به صورت عادی در حال انجام است و هنوز هیچ‌گونه موضوعی درباره تحریم به ما اعلام نشده است.

شمس‌الدین فرزادی‌پور، مدیرعامل شرکت ایران‌ایر، نیز در گفت‌وگو با ایلنا ارسال موشک بالستیک به روسیه را تکذیب کرد و ضمن اعلام نبود محدودیت برای پروازهای خارجی ایران‌ایر، موضوع تحریم را ناشی از جو رسانه‌ای دانست.

این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که دولت‌های اروپایی درباره اعمال لحظه‌ای این تحریم‌ها صحبتی به میان نیاوردند و صرفاً با تایید گزارش‌های منتشرشده، قصد خود را در تحریم شرکت هوایپمایی ایران اعلام کردند. چنان‌که دیوید لامی، وزیر امور خارجه بریتانیا، پس از دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، صراحتاً اعلام کرد این ممنوعیت 12 ماه طول می‌کشد تا اجرا شود.

به نظر می‌رسد بار دیگر مسئولان بدون توجه به جزئیات موضوع و صرفاً به این خاطر که با دیگر دولت‌ها مقابله‌به‌مثل کنند، خبر منتشرشده را تکذیب می‌کنند. اما نکته درخور توجه آنجاست که اگر اتهامات وارده به ایران واهی است، چرا مستنداتی ارائه نمی‌شود و این خبر صرفاً در حد اظهارات کوتاه تکذیب می‌شود.