اگرچه به گفته مدیران شهری ورود تاکسی‌های برقی به ناوگان حمل‌ونقل پایتخت، نویدبخش آینده‌ای بهتر و کاهش آلودگی هوا بود، اما هزینه بالای خرید این خودروها و بازپرداخت تسهیلات بانکی و عدم پایبندی شهرداری تهران به تعهداتش و وعده‌هایی که برای پرداخت وام بلاعوض به تاکسیرانان داده بود، چالشی جدی برای بسیاری از تاکسیرانان ایجاد کرده است و باعث شده در روزهای اخیر و هم‌زمان با نزدیک شدن به بازپرداخت قسط سه ماهه اول این خودروها، تاکسیرانان تجمعاتی را در مقابل سازمان تاکسیرانی شهرداری تهران، کرمان‌موتور و سازمان ناوگان اسقاط داشته‌اند.

به عنوان مثال روز چهارشنبه بود که تعدادی از رانندگان تاکسی برقی در پیگیری مطالبات شأن در اجرای قانون و تحقق وعده اجرای ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، درخواست دریافت پیش بینی بودجه حمایتی دولت در جهت افزایش استفاده از خودروهای سوخت پاک و برقی را مطرح کردند.

بسیاری از کشورهای جهان با توجه به افزایش گازهای گلخانه‌ای در سطح جهان به دلیل استفاده از سوخت‌های فسیلی به ویژه در صنعت حمل و نقل درون و برون شهری، برای ورود به عرصه سوخت پاک و تولید خودروهای برقی و هیبریدی اقدام کرده اند. در همین راستا به دلیل تکنولوژی این خود روها قیمت تمام شده خودرو در سراسر جهان به نسبت خودروهای سوخت فسیلی بالاتر بوده و دولت‌های جهت ترغیب شهروندان برای ورود به این عرصه اقدام به اعطای کمک‌های مالی به انواع مختلف می‌نماید.

دولت نیز پس از تصویب ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور و پیش بینی بودجه حمایتی در جهت افزایش استفاده از خودروهای سوخت پاک و برقی توسط مردم ورود آنها توسط سرمایه گذاران و متولیان مدیریت شهری (شهرداری‌ها) با تصویب مصوبه ۵۷۸۲۳۷ مورخ ۲۵/‏۱۰/‏۱۴۰۱ شورای اقتصاد وزارت نفت را به عنوان متولی اصلی بازپرداخت منابع حاصل از صرفه جویی سوخت به سرمایه گذاران و متقاضیان طرح (شهرداری‌ها و …) تعیین نمود.

از سوی دیگر تشویق شهروندان به ورود به این طرح نیازمند اعطای مشوقات مورد نظر در مصوبه موصوف در بدو خرید خودرو (کاهش قیمت خریدار) بوده که در این زمینه مکاتبات و پیگیری‌های عدیده از سوی شهرداری تهران صورت پذیرفته که اقدام مؤثری از مرجع ذیربط صورت نپذیرفته است.

به نظر می‌رسد دولت با تلاش برای تحقق ماده ۱۲ می‌تواند هم به کاهش آلودگی هوا کمک کند و هم با اجرای آن و کاهش قیمت خودرو به مطالبات رانندگان تاکسی برقی نیز جامه عمل بپوشاند.

در روز دوشنبه بیست و یکم خردادماه، در حالی که کمتر از یکماه تا انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری مانده بود، مراسم رو نمایی از هزار دستگاه تاکسی برقی با حضور علیرضا زاکانی شهردار تهران که در آن زمان نامزد انتخابات ریاست جمهوری بود و سایر مدیران شهری برگزار شد. در این مراسم ۲۰۰ تاکسی برقی جایگزین تاکسی‌های فرسوده تهران شدند. ۲۰۰ دستگاه تاکسی برقی از نوع KMC E ۵۰ A در روز دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳ به مالکان تاکسی‌های فرسوده واگذار شد. طبق تفاهم برقرارشده میان شهرداری تهران و یکی از شرکت‌های خودروساز، ۲۰۰۰ دستگاه از تاکسی‌های برقی این شرکت جایگزین تاکسی‌های فرسوده پایتخت می‌شوند.

از گلایه تا تجمع

حالا اما مالکان تاکسی‌‌های برقی که این خودروها را دریافت کرده اند به شدت از وضعیت خدمات رسانی و ایرادهای فنی این ماشین‌ها گلایه دارند.یکی از این تاکسیرانان درباره مشکلاتش می‌گوید: «ما می‌خواستیم خودرو‌های اسقاطی‌مان را بدهیم و بجای آن ماشین نو تحویل بگیریم، قرار بود خودروی سمند سورن پلاس بگیریم، اما وقتی ما رفتیم خودرو‌های سمند را تحویل بگیریم به دلیل اینکه نزدیک به تبلیغات ریاست جمهوری بود از طرف شهرداری تهران و آقای زاکانی به ما گفتند که حتما باید این تاکسی‌ها را بردارید و گفتند دیگر خودروی سمند سورن دوگانه سوز به ما نمی‌دهند.»

وی با بیان اینکه ما با خودرو‌های اسقاطی‌مان کار می‌کردیم و درآمد داشتیم، ادامه می‌دهد: «خودروی سمند سورن ۴۰۰ لیتر بنزین داشت دوگانه سوز بود کپسول داشت ما می‌توانستیم با آن خودرو هزار کیلومتر برویم. اما اجازه نداند ما خودروی سمند بگیریم و به جای آن به ما خودرویی دادند که روی آن نوشته است ۴۵۰ کیلومتر فول شارژ پیمایش دارد درحالی که با توجه به خراب بودن باتری‌های خودرو در نهایت ۲۰۰ کیلومتر پیمایش داشته باشد.

این تاکسیران درباره مشکلات خودری برقی‌اش می‌گوید: «باتری ماشین‌ها خراب شده و این باعث شده است که ما تاکسیرانان روزی دوبار برای شارژ برویم و این دوبار شارژ هر سری ۴ الی ۵ ساعت اسیر می‌شویم و روزمان از بین می‌رود. ما چطور باید کار کنیم. مشکل دیگر ما این است شارژری که به ما داده‌اند شارژر اصلی نیست و شارژر مپنای ایرانی است که ۱۸ ساعت طول می‌کشد باتری شارژ شود، مگر تاکسیران چقدر وقت دارد که ۱۸ ساعت منتظر شارژ بماند تا بخواهد حرکت کند. در دنیا الان ماشین‌های برقی در عرض دو دقیقه و سی ثانیه شارژ می‌شوند، اما ما باید برای شارژ این همه وقت صرف کنیم.»

وام بلاعوض که سرگردان است

این تاکسیران با اشاره به وعده‌های شهرداری تهران درباره ارائه تسهیلات برای واگذاری خودرو‌های برقی به تاکسیرانان خاطرنشان می‌کند: «شهردار و مسئولان تاکسیرانی به ما قول دادند که اگر این ماشین را ما بگیریم ماده ۱۲ (قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور) را برای ما اجرا می‌کنند و مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان به ما بلاعوض می‌دهند. قیمت کل ماشین یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان است با اقساط برای ما یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان تمام می‌شود. در این میان هم یک ماده دوازده هم داشتند که ظاهرا مربوط به قانون هوای پاک است و براساس آن آنطور که گفته‌اند باید مبلغ ۵۰۰ تومان در عرض یک ماه به ما می‌دادند. اما الان سه ماه است که یک ریال هم از این ۵۰۰ میلیون تومان بلاعوض به ما پرداخت نشده است. هر جا می‌رویم می‌گویند هنوز معلوم نیست این ۵۰۰ میلیون پرداخت شود و گاهی هم می‌گویند شاید پرداخت نشود یک بار گفته‌اند شاید ۴۰۰ میلیون به ما بدهند، اما هنوز که هنوز است یک هزار تومان به ما نداده‌اند و چک قسط سه ماهه اول ما که مبلغ ۶۰ میلیون تومان است همین ۲۵ این ماه فرا خواهد رسید.»

این تاکسیران خاطرنشان می‌کند: «یکشنبه ۲۵ شهریور است و چک ۶۰ میلیون تومانی ما فرا رسیده، اما دریغ از یک ریال پول که از تاکسیرانی و شهرداری و شورای شهر به ما پرداخت شده باشد چند روز قبل از انتخابات، شهرداری این ماشین‌ها را به ما داد و ما در خیابان‌ها می‌چرخیدیم و مسافر سوار می‌کردیم تا مردم خودرو‌های برقی را ببینند، اما بابت آن هیچ هزینه‌ای به ما ندادند. یک تاکسیران که این ماشین را خریده است باید ۲۰ میلیون قسط بدهد ۱۰ میلیون اجاره خانه، خرج و هزینه خانه هم اضافه می‌شود یعنی تاکسیران باید در ماه ۶۰ میلیون درآمد داشته باشد تا بتواند این هزینه را تامین کند، اما متاسفانه درآمد اینقدر پایین است که نمی‌تواند حتی چک‌ها را پرداخت کند.»

باتری‌های خودرو خراب است

مشکلات فنی از جمله دیگر گلایه‌‌های این رانندگان است. تاکسیران مورد مصاحبه ما در این زمینه تصریح می‌کند: «علاوه بر مشکلات باتری ماشین و شارژر اصلی که به ما نداده‌اند ما جایگاه سوخت نداریم. در کل ایران ما سه جایگاه شارژ داریم، ماشین‌های شخصی برقی وارد کرده‌اند و این ماشین‌های شخصی برقی اجازه نمی‌دهند که ما برق بزنیم من دیشب رفته‌ام که برق بزنم ۹ ماشین جلوی من بوده است هر فست شارژ یک ساعت زمان می‌برد تا ماشین پر شود من تاکسیران چگونه می‌توانم بعد از ۹ نفر بایستم تا آن‌ها شارژ کنند در واقع باید ۹ ساعت در صف باشم و بعد برای شارژ هم معطل شوم من اگر در خانه بخواهم این شارژ را انجام دهم یک روز از ما زمان می‌برد اگر بخواهیم در خیابان هم در جایگاه بزنیم همینقدر زمان می‌بردو باید معطل شوم.»

وی با بیان اینکه برای هر سری شارژ هم ۲۰ الی ۳۰ هزار تومان پرداخت می‌کنیم، می‌گوید: «قرار بود این شارژ رایگان شود، اما هر بار از ما پول می‌گیرند. جالب اینجاست که ما یک ماشین میلیاردی خریده‌ایم، اما نمی‌توانیم مسافر شهرستان ببریم حتی تا قم نمی‌توانیم برویم، چون مشکلات شارژر و باتری دارد نمی‌توانیم کار بکنیم. مشکل باتری خیلی حاد است ۸۰۰ میلیون پول باتری این ماشین‌ها است مگر تاکسیران چقدر درآمد دارد و چقدر باید پول جمع کند تا بتواند این باتری را تعویض کند البته با اینکه می‌گویند گارانتی دارد، اما نمی‌توانند باتری‌های خودرو‌های ما راتعویض کنند.»

وی با تاکید بر مشکلات شارژ خودرو تصریح می‌کند: «من یک بار صبح ماشینم را به شارژ می‌زنم و دو الی سه ساعت اسیر وگرفتار هستم یعنی از ۵ صبح در ایستگاه شارژ می‌ایستم و ۸ الی ۹ صبح نوبت من می‌شود که شارژ بزنم ساعت ۱۰ شروع به کار می‌کنم، اما بعد از ظهر شارژ خالی می‌شود. دوباره دو الی سه عصر می‌روم به ایستگاه شارژ، اما تا ده شب دوباره باید گرفتار شوم تا ماشین شارژ شود من با این وضعیت چطور باید کار کنم. یکسری از بچه‌ها علاوه بر ماشین قسط دیگر هم دارند برخی‌ها قرض کرده‌اند و برخی‌ها مشکل بیماری و شیمی درمانی دارند، برخی پول بهره‌ای گرفته‌اند، تاکسیرانان با این وضعیت خودرو‌های برقی گرفتار شده‌اند.»

این تاکسیران می‌گوید: «مسئولان شهرداری مدام به وعده‌های بی‌سرانجام می‌گویند، این‌ها باعث شد که ما در مقابل تاکسیرانی، کرمان خودرو و سازمان ناوگان اسقاط تجمع کنیم. ما مشکلات‌مان را به چه کسی باید بگوییم هیچ کسی به ما گوش نمی‌دهد. ما دنبال اغتشاش نیستیم ما حق‌مان را مطالبه می‌کنیم. این مطالبه حق ما از سازمان تاکسیرانی و شهرداری تهران است.»

خودرو به دلیل مشکلات باتری، ناگهان در خیابان قفل می‌کند

یکی دیگر از تاکسیران‌ها نیز با اشاره به اینکه تاریخ باتری‌های خودرو برای ۲۰۲۳ است، می‌گوید: «یعنی این خودرو‌ها یک سال پیش وارد شده و به ما تیرماه امسال این خودرو‌ها تحویل داده‌اند حدود یکسال این باتری‌ها خوابیده بوده و افت باتری پیدا کرده و سلول‌های باتری از بین رفته است. وقتی این باتری گاز بیش از حد به آن داده می‌شود خالی می‌کند ما بیش از ۱۵ مورد داشته‌ایم که وسط اتوبان امام علی یا کردستان ایست کامل کرده‌اند یعنی شارژ ماشین تمام و قطع شده است، راننده مجبور می‌شود مسافر را پیاده کند و منتظر جرثقیل بماند تا خودرو را جابجا کند. لاستیک‌های ماشین قفل می‌شود یعنی وقتی آلارم داده می‌شود که باتری تمام می‌شود با اینکه ۵۰ درصد شارژ باتری هست، اما چون باتری مشکل دارد یکباره صفر می‌شود و ماشین در حال حرکت قفل می‌شود، این صفر شدن شارژ باتری باعث می‌شود ماشین وسط اتوبان با سرعت ۱۲۰ کیلومتر قفل شود و ممکن است باعث تصادف شود متاسفانه هیچ کسی به ما پاسخگو نیست.»

وی درباره مسیر ترددشان می‌گوید: «ما در فرودگاه کار می‌کنیم و فقط باید مسافر تهران بزنیم یعنی اگر یک مسافر از شهری همین اطراف تهران مانند قم و ساوه داشته باشیم نمی‌توانیم او را ببریم چراکه ماشین نمی‌کشد چراکه بچه‌ها رفته‌اند و گیر کرده‌اند و مجبور شدند سه الی چهار میلیون پول جرثقیل دهند. راننده یک میلیون می‌گیرد و مسافر را تا قم می‌برد، اما مجبور است سه میلیون به جرثقیل بدهد تا به تهران برگردد تا بتواند ماشین را شارژ کند.»

این تاکسیران با اشاره به پول پیش‌پرداخت خودروی برقی‌اش می‌گوید: «ابتدا از ما ۴۰۰ میلیون گرفتند با ماشین اسقاط‌مان که حدود ۲۰۰ الی ۳۰۰ میلیون می‌ارزید، اما به ما گفتند که ۱۰۰ الی ۱۰۰ خرده‌ای بابت آن می‌دهند که آن را هم هنوز به ما نداده‌اند در اصل ۴۰۰ میلیون به اضافه پول اسقاط از ما گرفته‌اند که تقریبا حدود ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلیون می‌شود و باید ماهیانه ۲۰ میلیون تومان هم پرداخت می‌کردیم که برای آن چک‌های سه ماهه ۶۰ میلیون تومانی داده‌ایم. این ماده ۱۲ هم هنوز مشخص نیست که چه زمانی پرداخت می‌شود.»

وی با اشاره به تجمع‌شان در مقابل کرمان خودرو می‌گوید: «روزی که در مقابل کرمان خودرو تجمع کردیم همه کلید‌های خودروهایمان رادر یک کیسه ریختیم و به کرمان خودرو تحویل دادیم، اما قبول نکرد و گفتند ما ماشین را پس نمی‌گیریم این‌ها به ما ماشینی را تحویل داده‌اند که یکسال تاریخ آن گذشته است یعنی ماشین ۲۰۲۴ را به ما ماشین ۲۰۲۳ داده‌اند و این یک معضل بزرگ است و حدود ۱۰۰ الی ۱۵۰ تومان میلیون تومان برای راننده تاکسی ضرر است هر ماشین ۱۰ درصد افت قیمت می‌خورد و باید این ۱۵۰میلیون تومان را هم به ما برگردانند که نمی‌کنند.»

وی درباره درآمدش با این خودرو می‌گوید: «من در فرودگاه کار می‌کنم در روز دو سرویس به ما می‌خورد که هر سرویس حدود ۳۵۰ هزار تومان می‌شود یعنی هر روز درآمد من اگر از صبح تا شب در فرودگاه باشم کمتر از یک میلیون تومان است، اما من با آن ماشین اسقاطی دوبار می‌توانستم شهرستان بروم و حداقل روزی ۵ میلیون تومان درآمد داشته باشم. من که در روز ۷۰۰ هزار تومان کار می‌کنم اگر ۴ جمعه را هم به سرکار نروم می‌شود ۲۶ روز اگر روزی یک میلیون تومان هم این ۲۶ روز را حساب کنیم که ما روزی ۷۰۰ هزار تومان درآمد داریم می‌شود ۲۶ میلیون تومان در ماه، ۶ میلیون آن که هیچی صرف روزمره شود بنابراین من خودم را بکشم ۲۰ میلیون تومان هم در نمی‌آورم با این همه هزینه‌ای که داریم. من اگر این پول را در بانک می‌گذاشتم و سود آن را می‌گرفتم که برایم بهتر بود. برخی از تاکسیرانان بیمار شیمی درمانی دارند و با مشکلات بسیاری مواجه هستند.»