در روزهای خلوت و بی‌ماجرای تهران، فضای پارلمان شهری پرالتهاب و پرماجرا بود. چهارمین سؤال از شهردار تهران به هیئت‌رئیسه ارائه شد و به‌زودی علیرضا زاکانی برای پاسخ به اینکه آدرس 200 هزار واحد مسکونی که سال گذشته در یکی از شنبه‌های امید و افتخار کلنگش را به زمین زده، به صحن شورای شهر خواهد آمد.

نورا حسینی: در روزهای خلوت و بی‌ماجرای تهران، فضای پارلمان شهری پرالتهاب و پرماجرا بود. چهارمین سؤال از شهردار تهران به هیئت‌رئیسه ارائه شد و به‌زودی علیرضا زاکانی برای پاسخ به اینکه آدرس 200 هزار واحد مسکونی که سال گذشته در یکی از شنبه‌های امید و افتخار کلنگش را به زمین زده، به صحن شورای شهر خواهد آمد. همچنین تلاش‌های دقیقه 90 شهردار در دولت گذشته برای مجوز به سازمان جدید فناوری‌های نوین با نه شورا به انحلال شرکت یادمان سازه به در بسته خورد. سازمان فناوری‌های نوین و نوآوری شهری در شهرداری مشروط به انحلال این شرکت و جایگزینی این سازمان بود.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، در این زمینه گفته است: «از همان ابتدا که لایحه تأسیس سازمان فناوری‌های نوین و نوآوری شهری به شورا آورده شد، نگرانی برای فعالیت سازمان فاوا که یکی از قدیمی‌ترین سازمان‌ها در شهرداری تهران است، به وجود آمد و معتقد بودیم مأموریت‌های سازمان جدید می‌تواند بخشی از مأموریت‌های این سازمان باشد. اما ایجاد این سازمان و اساسنامه آن در شورا‌ رأی آورد».

امانی درخصوص اینکه در یک سال گذشته وظایف یادمان سازه به سایر بخش‌های شهرداری واگذار شده و عملا یادمان سازه منحل شده است نیز توضیح می‌دهد: این انحلال غیررسمی، غیرقانونی بوده و دلیل غیرقانونی‌بودن آن این است که شهرداری این لایحه را به شورا آورد.

به گفته این عضو شورای شهر تهران، سابقه نداشته است‌ وزارت کشور مجوز یک‌ساله برای ایجاد یک سازمان به شهرداری‌ها بدهد. امانی درباره انتصاب سرپرست برای سازمان فناوری‌های نوین نیز می‌گوید: این سازمان با توجه به شروط وزارت کشور از نظر شورا در حال حاضر غیرقانونی است.

اعضای شورا در جریان بررسی انحلال شرکت یادمان سازه به ابهامات رئیس جدید سازمان فناوری‌های نوین هم اشاره کردند. ارتباط وی با پیمانکار سامانه شهرزاد یکی از تذکرات اعضا بود. برخی از اعضا می‌گویند هنوز حکم صادر‌شده به طور رسمی به دست آنها نرسیده و از فضای مجازی متوجه این انتصاب شده‌اند. اما جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران، در صحن شورا این انتصاب را تأیید می‌کند و با انتقاد از انتصاب پیمانکار نرم‌افزار سامانه شهرزاد به‌عنوان مدیرعامل سازمان جدید می‌گوید: در روزهای اخیر شاهد برخی از انتصابات در مجموعه شهرداری تهران بوده‌ایم که این انتصابات مورد انتقاد هستند.

علی‌اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران نیز از این انتصاب گلایه می‌کند. او با انتقاد از تغییر نام سامانه «تهران من» و نام‌گذاری سامانه‌ای تحت عنوان «شهرزاد» می‌گوید: چرا این‌‌چنین سرویس‌های شهروندی به سازمان فناوری‌های نوین واگذار شده است؟ مگر قرار نبود در کار سازمان فاوا دخالتی صورت نگیرد؟ نام سامانه شهرزاد از یک برند چای گرفته شده و نام شهر تهران حذف شد و پس از آن به یک مجموعه‌‌ واگذار شده که پیمانکار این سامانه نیز حکم مدیرعاملی دریافت کرده است.

تولید صندلی‌هایی که 4 برابر یک درخت اکسیژن تولید می‌کنند

مدیران شهری بارها درخصوص نگرانی اعضای منتقد گفته‌اند که مسئولیت‌های فاوا و سازمان فناوری‌های نوین یکسان نیست. مجید باقری، معاون شهرداری تهران، باز در صحن شورا تأکید می‌کند که هیچ‌کدام از این سازمان‌ها تداخل مأموریتی ندارند. او مثالی از فعالیت‌های سازمان جدید شهرداری می‌زند و می‌گوید: شهرداری تهران با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان قصد دارد نیمکت‌های جلبکی نصب کند که به اندازه چهار درخت، اکسیژن تولید می‌کند.

علی‌اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران نیز در واکنش به صحبت‌های باقری درباره نصب نیمکت‌های جلبکی در پایتخت می‌گوید: از آقای باقری در این زمینه تشکر می‌کنم! امیدواریم این ایده عملیاتی شود تا ببینیم چه چیزی به شهر اضافه خواهد شد. این عضو شورای شهر تهران از همان ابتدا با ایجاد این سازمان جدید مخالفت کرد و نه به ایجاد و نه به اساسنامه آن رأی نداد. او می‌گوید: فعالیت‌های سازمان جدید مشخص نیست و گفته می‌شود مأموریت‌هایی خاص مانند تعریف مدل‌های جدید برای کاهش آلودگی هوا و... برای آن تعریف شده است.

او با اشاره به شرط سازمان امور استخدامی کشور برای عدم توسعه تشکیلات شهرداری می‌گوید: ‌شهرداری قصد داشت از شرکت یادمان سازه به‌عنوان پوسته سازمان جدید استفاده کند که مورد موافقت شورای شهر قرار نگرفت. همچنین پیمانکار اپلیکیشن تازه شهرداری را که نام نامناسبی هم دارد و مأموریت‌هایی را انجام می‌دهد که مأموریت ذاتی شهرداری نیست، مانند فروش گوشت، لوازم خانگی و...، به‌عنوان سرپرست این سازمان انتخاب کرده‌اند. به گفته او، در این دوره معماری حوزه هوشمندسازی شهر تهران به هم ریخته شده که حاصل تصمیمات پنهان برخی از افراد است.

برخی از اعضای شورای شهر در جریان مخالفت‌های خود کنایه‌هایی به تصمیم‌گیری‌های پنهان در حوزه هوشمندسازی شهر زدند. اشاره آنها به نقش‌آفرینی غیررسمی داماد شهردار تهران در این حوزه است. زاکانی در همان روزهای نخست ورود به شهرداری، حکمی برای داماد خود به‌عنوان مشاور و دستیار ویژه شهردار در حوزه هوشمندسازی، فناوری‌های نوین و نوآوری شهری زد که به دلیل غیرقانونی‌بودن حکم، آن را لغو کرد؛ اما هیچ‌گاه رد نکرد که از مشاوره‌های وی در حوزه هوشمندسازی استفاده نمی‌کند. برخی از اعضای شورای شهر تهران 22 مرداد سال گذشته در تذکر جمعی اعلام کردند داماد زاکانی همچنان در شهرداری در حوزه هوشمندسازی منشأ تصمیم‌گیری‌هایی است. تذکری که البته بی‌پاسخ ماند.

برخی معتقد بودند ایجاد سازمان فناوری‌های نوین در شهرداری تهران نیز حاصل همین دخالت‌ها و تصمیم‌گیری‌های پنهان است. برای همین هم از همان ابتدای ایجاد، این سازمان با حاشیه‌هایی همراه بود. علیرضا نادعلی، ‌عضو شورای شهر تهران، درباره مخالفت‌ها با ایجاد این سازمان و راستی‌‎آزمایی نقش داماد شهردار در ایجاد سازمان جدید می‌گوید:

همه کارها در نقاطی که اتفاق می‌افتد و در ایستگاه‌هایی که دارد پیش می‌رود، مسئول دارد و در‌واقع مجموعه‌هایی حمل‌کننده اتفاقاتی هستند که در این دو حوزه مربوط به فناوری نوین یا فاوا رخ می‌دهد. این کارها مسئول دارد. مسئول‌شان مشخص است و کارها قابل سؤال‌کردن و توضیح خواستن است. باید توجه داشت اینکه پشت هر کاری فکری باشد و جمعی باشد که روی کار نظارت انجام می‌دهند. حال فرض کنید داماد آقای زاکانی باشد یا هر‌کسی که بیرون مجموعه طراحی می‌کند. اگر کار خوبی انجام می‌دهد، همه باید کمک کنند؛ همچنان که در مجموعه‌های دیگر هم افراد از فرزند و خویشاوندان بوده‌اند و کمک کردند. اگر کار مثبت‌کردن در کنار عزیز و دوستی ایراد است، برای دیگران هم ایراد بوده... به نظر من اینها حاشیه‌سازی‌هایی است که از ابتدای شورا برخی دوستان آنها را دنبال کردند تا مسائل را چند برابر جلوه بدهند.‌ البته اگر در نقطه‌ای حضور چنین افرادی باعث شود‌ کار ایراد پیدا کند، ما باید روی آن ایراد دست بگذاریم و همان را نقد کنیم و اینجا چک سفید نمی‌توان داد.‌ اما اگر فعالیتی به صلاح شهروندان است، نباید به دلیل جریانات سیاسی‌ مخالفت کرد و باعث درجازدن شد.

او معتقد است برخی از سر لجبازی یا رقابت‌های جریانی به انحلال یادمان سازه نه گفتند و شهرداری تهران به سازمان جدید در حوزه فناوری‌های نوین نیاز دارد.

شورا به دنبال آدرس 200 هزار واحد مسکونی

شورای ششم چهار بار از حق سؤال از شهردار استفاده کرده است. از شورای دوم به بعد، کمتر عضوی از این ابزار نظارتی برای پاسخ دقیق‌تر به تذکراتش استفاده کرده بود. چهارمین سؤال از شهردار را سوده نجفی، عضو هیئت‌رئیسه شورای شهر تهران، مطرح کرد. او در این زمینه می‌گوید: ما در سه سال دوره مدیریت شهری خود تذکرات و سؤالات زیادی را از شهردار تهران داشتیم که این سؤالات و تذکرات را در قالب تذکر‌ یا در‌ مکاتبات اداری خدمت ایشان ارسال کردیم، ولی متأسفانه یا پاسخی دریافت نکردیم‌ یا پاسخ‌ها قانع‌کننده نبوده است. او ادامه می‌دهد: من به‌عنوان عضو شورای شهر در راستای وظیفه‌ای که دارم، در قالب ماده ۸۳ قانون تشکیلات، درباره وعده‌ای که ایشان در‌خصوص ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب ۲۶ شهرک دادند، سؤال خود را مطرح کردم که از طرف ریاست شورا هم اعلام وصول شد. شهردار تهران مکلف است بعد از ۱۰ روز کاری به صحن بیاید و پاسخ‌گوی سؤال بنده باشد.

نجفی درخصوص اینکه اگر از پاسخ شهردار قانع نشد چه خواهد کرد؟‌ توضیح داد: یک عضو شورا اگر از پاسخی که شهردار تهران می‌دهد قانع نشود، در مرحله بعدی به سمت استیضاح خواهد رفت. اگر خود بنده قانع نشوم قطعا به سمت استیضاح پیش خواهم رفت.

به گفته او، با توجه به اینکه پاسخ قانع‌کننده‌ای به مکاتبات ما داده نشده، ناچار به طرح سؤال از شهردار شدیم. برخی وعده‌های ایشان مانند همین مسئله ساخت مسکن با توجه به مشکلات امروز وعده بزرگی است و با توجه به مسئله مسکن برای مردم، ایجاد انتظار و امید می‌کند. اما اینکه چطور قرار است با آن عمل کنند برای ما هم سؤال است. امیدواریم آقای زاکانی ظرف 10 روز نحوه اجرای وعده خود در موضوع ساخت ۲۶ شهرک مسکونی و پیشرفت را توضیح دهد. ناصر امانی، عضو دیگر شورای شهر تهران نیز درباره این وعده شهرداری تهران که منجر به طرح سؤال از زاکانی شده است، توضیح می‌دهد: حدود سه ماه قبل و در آستانه ورود به انتخابات ریاست‌جمهوری، شهرداری تهران و معاون اول وقت ریاست‌جمهوری به منطقه ۲۱ رفتند و اعلام کردند که می‌خواهند کلنگ ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب ۲۶ شهرک را زمین بزنند و ظاهرا زمین هم زدند. اما همان‌طور که می‌دانید حتی پیگیری‌های صدا‌و‌سیما نیز به این جمع‌بندی رسید که هیچ اثری از این ۲۶ شهرک نیست و صرفا یک زمین در منطقه ۱۹ است که حدود یک متر هم گودبرداری شده‌. حتی در اصرار خبرنگار از شهرداری‌ مبنی بر اینکه یک آدرس از این شهرک‌ها ارائه شود نیز جز زمین منطقه ۱۹ آدرس دیگری داده نشده است.

او ادامه می‌دهد: از همان روز اول که بحث قرارگاه مسکن در شهرداری مطرح شد، پیشنهادم به شهرداری تهران این بود که این موضوع جزء اولویت‌های شهرداری تهران نیست. نمی‌گویم مسکن جزء مشکلات شهر تهران نیست، حتما‌ مسکن از مشکلات شهر تهران است و‌ مردم در این زمینه مشکل دارند و در این هم تردیدی نیست، اما وظیفه تأمین مسکن بر عهده وزارت راه و شهرسازی است. البته آنها هم می‌گویند ‌این کار را تسهیل می‌کنیم و قرار است بخش خصوصی در این زمینه فعال شود.

من پیشنهاد دادم به شهرداری که اگر قرار است شهرداری تهران در بحث تأمین مسکن در شهر تهران کمک کند، اولا مراحل صدور پروانه را کاهش دهد که هنوز علی‌رغم اینکه می‌گویند مسیر صدور پروانه کوتاه شده، اما مشکل وجود دارد و در‌واقع صدور پروانه دو‌مرحله‌ای و کوتاه نشده است. همچنین اگر زمینی در اختیار شهرداری است که برای خدمات دیگر شهر مورد نیاز نیست که به اعتقاد ما‌ برای بسیاری از خدمات زیربنایی در شهر تهران دچار مشکل هستیم، برای ساخت مسکن در اختیار بخش خصوصی قرار دهد. البته ما همین الان در همین منطقه ۲۱ که کلنگ ساخت مسکن را بر زمین زده‌اند، بسیاری از زیرساخت‌ها را نداریم. بنابراین اگر زمینی دارند که نیاز سرانه‌ها نیست که من می‌گویم هست، آن زمین را در اختیار بخش خصوصی برای ساخت مسکن قرار دهند نه اینکه خود شهرداری متولی ساخت مسکن شود. ما الان داریم نتیجه این تصمیم را می‌بینیم که تا امروز که سه سال می‌گذرد هیچ نمونه‌ای از خروجی قرارگاه مسکن شهرداری مشاهده نمی‌کنیم.

شهردار تهران تا آخر می‌ماند؟

مهدی اقراریان، رئیس کمیته نظارت شورای شهر تهران نیز درباره اینکه سؤال چهارم از شهردار ممکن است به استیضاح ختم شود؟ توضیح می‌دهد: اینکه سؤال چهارم به پایان کار زاکانی در شهرداری تهران ختم شود، باید صبر کرد. این مسئله تنها با تصمیم ۱۴ نفر از اعضای شورای شهر تهران امکان‌پذیر است. او ادامه می‌دهد: برخی از دلسوزان معتقدند‌ عزل شهردار به صلاح نیست، اما به اعتقاد ما بهترین گزینه استعفای خود ایشان است تا در زمان باقی‌مانده شهرداری بیاید که به قول خانم سلیمانی، عضو دیگر شورا، عطاری خاموش باشد و شاهد وعده‌های مکرر ایشان نباشیم. به گفته اقراریان، از تمام ظرفیت‌ها برای فشار بر منتقدان عملکرد شهردار تهران استفاده می‌شود. با وجود انتقادهای پی‌در‌پی برخی از اعضا، این پرسش مطرح است که آیا زاکانی در شهرداری تهران ماندنی است؟ به نظر می‌آید شهردار تهران اگر حادثه‌ای غیر‌قابل پیش‌بینی رخ ندهد، در بهشت خواهد ماند. همچنان موافقان او بیش از مخالفان عملکردش هستند و به نظر نمی‌آید حتی بخشی از منتقدانش هم علاقه‌ای به خداحافظی او از شهرداری داشته باشند. هرچند رأی 10 به 10 به لایحه‌ای که منجر شد سازمان محبوب شهردار تهران با چالش تازه‌ای روبه‌رو شود، نشان می‌دهد روزهای سختی در ماه‌های پیش‌رو داشته باشد.