گزارش محرمانه آژانس انرژی اتمی: ایران ذخایر اورانیوم خود را افزایش داده است

جزئیاتی از گزارش محرمانه آژانس درباره ایران منتشر شد

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جدیدترین گزارش محرمانه خود مدعی شده ایران ذخایر اورانیوم خود را افزایش داده است.در این گزارش تصریح شده تا تاریخ ۱۷ اوت ایران ۱۶۴.۷ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد در اختیار داشته است.

طبق گفته آژانس ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده خودش را به میزان ۲۲.۶ کیلوگرم نسبت به گزارش قبلی این سازمان در ماه می‌افزایش داده است.

در این گزارش که برخی از رسانه‌های غربی از جمله آسوشیتدپرس می‌گویند به رویت آن‌ها رسیده ادعا شده که پیشرفتی در تحقیقات پادمانی از ایران حاصل نشده است.

روزنامه وال‌استریت‌ ژورنال، به نقل از رافائل گروسی، مدیر کل آژانس اتمی نوشته او ابراز امیدواری کرده که «دیدارم با رئیس‌جمهور پزشکیان با سفری زودهنگام به ایران و برقراری گفتگو‌های سازنده و پویا جهت رسیدن سریع به نتایج ملموس همراه شود.»

در بخشی از گزارش آژانس ادعا شده است: «ایران اظهار داشته که تمامی مواد، فعالیت‌ها و اماکن هسته‌ای که ذیل توافقنامه پادمانی لازم هستند را اعلام کرده است. این مسئله با یافته‌های آژانس در یافتن ذرات اورانیوم با منشا انسانی در اماکن اعلام‌نشده در ایران ناهمسو است.»

رافائل گروسی علاوه بر این ادعا کرده که هیچ پیشرفتی در موضوع لغو انتصاب بازرس‌های آژانس به وقوع نپیوسته است. وی تصریح کرده رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در نامه‌ای به تاریخ ۶ ژوئیه به مدیر کل آژانس اطلاع داده که موضع ایران در قبال آن بازرس‌ها تغییر نکرده است.

در خصوص این موضوع گفتگویی با «طارق رئوف» رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام داده که در ادامه می‌آید.

«رئوف» مشاور پیشین هسته‌ای هیات کانادا و در حال حاضر رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم (سیپری) است.

«رئوف» در خصوص این گزارش گفت: شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ۹ تا ۱۳ سپتامبر و کنفرانس عمومی از ۱۶ تا ۲۰ سپتامبر تشکیل جلسه می‌دهد.

وی افزود: در گزارش ۲۹ اوت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آژانس تأیید می‌کند که راستی‌آزمایی و نظارت را بر اساس برجام در فردو در ۲۶ اوت، در نطنز در ۲۴ اوت و در نطنز در ۲۱ اوت انجام داده است. همچنین این راستی ازمایی و نظارت در خصوص سانتریفیوژ مرتبط با تحقیق و توسعه در ۲۱ اوت ۲۰۲۴ و ذخایر اورانیوم و سوخت در ۱۶ اوت ۲۰۲۴ انجام شده است.

رئیس برنامه خلع سلاح، کنترل سلاح و عدم اشاعه موسسه صلح استکهلم یادآور شد: این گزارش همچنین شامل خلاصه‌ای از ظرفیت غنی سازی ایران و فهرستی از تعداد آبشار‌های عملیاتی شامل تعداد سانتریفیوژ‌ها در هر آبشار عملیاتی برای اولین بار است.

در این گزارش آمده است که بر اساس گزارش‌های تغییر موجودی ایران، آژانس کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد را شامل ۱۶۴.۷ کیلوگرم (افزایش ۲۲.۶ کیلوگرم نسبت به ماه مه) و ۸۱۳.۹ کیلوگرم ۲۰ درصد (افزایش ۶۲.۶ کیلوگرم نسبت به ماه می ۲۰۲۴) برآورد کرده است.

وی افزود: اکنون موضوع گیج کننده‌ای که توسط آژانس ایجاد شده این است که ایران متعهد به اجرای کامل توافقنامه پادمان‌های NPT (INFCIRC/۲۱۴) شده است و بنابراین موظف است همه فعالیت‌های هسته‌ای و مواد هسته‌ای را تحت پادمان‌های آژانس قرار دهد از جمله هر میلی گرم اورانیوم غنی شده.

رئوف در ادامه تآکید کرد: در گزارش مرتبط با پادمان‌های ایران، آژانس هیچ اشاره‌ای به این موضوع ندارد که نمی‌تواند تأسیسات هسته‌ای و مواد هسته‌ای اعلام‌شده ایران را راستی‌آزمایی کند. از آنجایی که ایران به طور کامل برجام را در پاسخ به خروج آمریکا اجرا نمی‌کند، اما همچنان به ارائه گزارش‌ها و دسترسی به تاسیسات و مواد هسته‌ای اعلام شده خود ادامه می‌دهد.

وی گفت: با این حال، ایران دسترسی به تأسیسات ساخت و مونتاژ سانتریفیوژ‌ها را که طبق توافقنامه پادمان INFCIRC/۲۱۴ به عنوان تأسیسات «هسته‌ای» طبقه‌بندی نشده‌اند، لغو کرده است.

رئیس سابق بخش امنیت سیاسی و شفاف سازی آژانس بین المللی انرژی اتمی افزود: اظهارنظر آژانس در گزارش برجام (پاراگراف ۳۴) تا حدودی گیج کننده است، زیرا بیان می‌دارد که «آژانس تداوم دانش در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژ‌ها و روتور‌ها را از دست داده است.» از دست دادن تداوم دانش یک اصطلاح خاص برای اجرای پادمان‌ها است و استفاده از آن در رابطه با برجام نادرست است. آژانس در عوض می‌تواند بگوید «آژانس دیگر اطلاعات دقیق و به روزی در مورد تولید و موجودی ... ندارد.»

وی تأکید کرد: بنابراین، آژانس باید سردرگمی‌ها را برطرف کند و بر این اساس موارد پادمانی را در گزارش پادمانی گزارش کند، و برجام در گزارش برجام؛ و تعهدات برجام را که فراتر از دستور INFCIRC/۲۱۴ است متمایز کند.

مشاور پیشین هسته‌ای هیات کانادا در ادامه گفت: وضعیت این است که سردرگمی در آژانس، شورای حکام، رسانه‌ها و مفسران حاکم است. با این حال، ملاحظات سیاسی شرایط را پیچیده می‌کند و مانع از منطقی شدن این دو گزارش می‌شود.

وی افزود: آژانس در گزارش برجام (پاراگراف ۳۳) بیان می‌کند که مدیرکل پیام تبریکی به رئیس‌جمهور پزشکیان فرستاد و آمادگی خود را برای سفر به ایران و از سرگیری گفتگو‌ها اعلام کرد؛ و پاسخی از رئیس جمهور مبنی بر تایید موافقت وی برای ملاقات با مدیرکل در مقطع مناسب دریافت کرد.

رئوف یادآور شد: از اواخر سال ۲۰۲۳، پرونده ایران در وزارت امور خارجه آمریکا، با به حاشیه راندن رابرت مالی، هیچ رهبری نداشته است و در این سال دولت بایدن بر پرونده ایران تمرکز نکرده است، و تروئیکای اروپایی هم به حاشیه رانده شده است.

سیاست ایالات متحده در مورد ایران اکنون تنها در فوریه ۲۰۲۵ تحت ریاست جمهوری جدید ایالات متحده روشن خواهد شد، تا آن زمان ایران و اتحادیه اروپا/E۳ و آژانس باید پرونده ایران را در شورای حکام مدیریت کنند و شرایط را بدتر نکنند.

وی در پایان گفت: ایران برای ادامه همکاری در مورد برجام و حفظ ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۲۰/۶۰ درصدی‌اش، به طور مستمر باید تحت راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد و تروئیکای اروپایی از تحریکات یا هیجانات غیرضروری خودداری کند.