مراحل گزینش
سال‌هاست که گزینش در آموزش و پرورش، به یکی از چالش‌‌‌های علاقه‌مندان به تدریس در مدارس بدل شده است. برای همین بد نیست ابتدا نگاهی داشته باشیم به این فرآیند. فرآیند گزینش جدید آموزش و پرورش یک ماراتن حدوداً هشت ساعته است که در سه مرحله طراحی شده است. هدف از این گزینش جدید شناسایی تمامی ظرفیت‌ها، ویژگی‌های شخصیتی و اعتقادی و همچنین بررسی توانمندی علمی و عملی داوطلب برای معلم شدن است.
 مرحله اول که به آن مرحله مصاحبه عمومی هم می‌گویند مرحله شناسایی توانمندی داوطلب در ارائه مطلب است. داوطلب باید در این مرحله نشان دهد تا چه میزان توانایی تدریس و ارائه مطلب را دارد. همچنین در این مرحله نحوه ارتباط‌گیری داوطلب با کودک مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
 در مرحله دوم نحوه ارتباط داوطلب با والدین دانش آموز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. نقش والدین را ارزیابان آموزش و پرورش بازی می‌کنند. یک سناریو از پیش طراحی شده در برابر داوطلب قرار می‌گیرد.
این سناریو حاوی شرایط ویژه ای است که یک دانش آموز دارد یا مشکلی است که برای کودک پیش آمده است. داوطلب لازم است به خوبی شرایط دانش آموز را برای والدین فرضی تشریح کند، توضیحات آنان را بشنوند و با کمک همدیگر برنامه‌ای برای بهبود وضعیت دانش آموز طراحی کند.
 مرحله سوم شباهت‌هایی با بازی مافیا دارد؛ چند نفر از داوطلبان که به نوعی رقیب یکدیگر محسوب می‌شوند گرد یک میز می‌نشینند و همراه با تعدادی ارزیاب در خصوص یک موضوع بحث گروهی خواهند داشت. شناسایی نظرات و اعتقادات داوطلب و همچنین میزان سواد، دانش و اطلاعات داوطلب در این مرحله رصد خواهد شد.
...و بالاخره اینکه رصد آنلاین وضعیت ارزیابی داوطلبان به صورت کشوری است و هر ۶۰۰ تیم ارزیاب به سیستم‌های کامپیوتری و اینترنتی متصل هستند و تمامی فرم‌های ارزیابی به محض تکمیل برای مرکز پشتیبان ارسال می‌شوند.
تکذیب یک ادعا
قانون گزینش آموزش و پرورش سال ۱۳۷۴ در مجلس تصویب شد و بعد از مدتی به تمام وزارتخانه‌ها تسری یافت همچنین سال ۷۷ آیین‌نامه اجرایی قانون تصویب شد بر همین اساس هر اقدامی در بخش گزینش باید مطابق قانون باشد.
با تمام این تفاصیل به نظر می‌رسد گزینش پذیرفته شده در آزمون‌‌‌های استخدامی آموزش و پرورش، تا حدودی سلیقه ای شده باشد. همانگونه که گفته شد، برخی از کاربران فضای مجازی که در این آزمون پذیرفته شده‌اند، مدعی‌اند که به دلایل  واهی مانند اینکه عکس‌‌‌های بی حجاب در فضای مجازی داشته‌اند، رد صلاحیت شده‌اند!
با این حال، سید امیرمحمدخرازانی؛ نماینده وزیر آموزش و پرورش در هیأت مرکزی گزینش و دبیر هیأت مرکز گزینش وزارت آموزش و پرورش درباره طرح ادعایی مبنی بر «مخالفت با استخدام قطعی به دلیل عکس پروفایل» گفت: ادعای تأیید نشدن وضعیت استخدامی دانشجومعلمان به دلیل عکس پروفایل را رد می‌کنم در این مورد مطرح شده باید کل پرونده فرد بررسی شود، این موضوع که دانشجو فقط به دلیل عکس پروفایل در گزینش رد شود، صحت ندارد.
وی افزود: دانشجو معلمان در دوران تحصیل استخدام آزمایشی هستند و پس از چهارسال مجدد گزینش می‌شوند، در مواردی شاهد بودیم که فرد مشکوک به اعتیاد پس از انجام آزمایش، اعتیادش مثبت شد و طبق قانون نمی‌توانیم به فرد دارای اعتیاد اجازه حضور در کلاس درس را بدهیم.
دبیر هیأت مرکز گزینش وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که آیا نسبت به عکس پروفایل یا گذاشتن تصاویر بدون حجاب در پروفایل هم حساسیت نشان می‌دهید؟ مطرح کرد: در این موارد ابتدا به فرد تذکر می‌دهیم، اگر دانشجو معلمی بعد از ۴ سال ضوابط گزینش را نداشت، طبق قانون اجازه داریم درباره او تصمیم‌گیری کنیم اما شیوه رفتار بدین صورت است که به افراد فرصت می‌دهیم.
وی ادامه داد: طبق قانون مدیریت خدمات کشوری می‌توانیم فرد را به مدت یک سال استخدام رسمی نکنیم اما او همچنان می‌تواند شاغل باشد و در این مدت وضعیت او را رصد می‌کنیم.
خرازانی تأکید کرد: روال کار بدین گونه است که ابتدا به افراد تذکر و فرصت می‌دهیم مگر در موارد خاص همچون اعتیاد، استعلام از دستگاه‌های امنیتی و محکومیت قضایی.
وی با اشاره به اینکه تا به امروز در آرای صادره توسط هیئت مرکزی گزینش مشاهده نکردم که فردی از دانشجو معلمان به خاطر تصویر پروفایل و بدون تذکر قبلی دچار مشکل شده باشد، گفت: اگر فردی دراین باره ادعایی دارد به هیئت مرکزی گزینش وزارت آموزش و پرورش مراجعه کند.البته در مورد پذیرفته شدگان آزمون استخدامی ممکن است مواردی در حوزه فضای مجازی وجود داشته باشد که آن هم حتماً بررسی دقیق می‌شود.
دبیر هیأت مرکز گزینش وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: یکی از وزرای سابق آموزش و پرورش مدتی قبل اعلام کرده بود که یک دانشجو معلم به دلیل نگه‌داری از گربه در منزل رد گزینش شده است، این دانشجو معلم نزد بنده آمد و پرونده او را مجدد بررسی کردم، این دانشجو معلم می‌گفت « تصور کردم چون به مصاحبه‌گر گفته بودم در خانه گربه دارم من را در گزینش رد کرده‌اند» اما دلیل رد شدن او موضوع دیگری بود که در بررسی مجدد توسط گزینش، تأیید شد و  هم اکنون به عنوان معلم شاغل است.
خرازانی درباره ادعای مطرح شده مبنی بر رد شدن ۸ هزار دانشجو معلم در گزینش گفت: این عدد صحیح نیست، در دو سال گذشته از بین ۵۰ هزار فارغ  التحصیل دانشگاه فرهنگیان، پرونده ۸۰۰ نفر در هیئت مرکزی گزینش بررسی شده که مشکل ۷۰ درصد حل شده است و پرونده سایر افراد در دست بررسی است.
وی درباره ادعای مطرح شده مبنی بر دریافت جریمه ۶۰۰ میلیون تومانی مطرح کرد: فردی که بعد از ۴ سال تحصیل از ادامه اشتغال انصراف می‌دهد باید هزینه دوران تحصیل را پرداخت کند.
مختصری از گزینش
این درحالی است که وی قبلا در مورد اینکه آیا در قانون گزینش به‌صورت مصداقی ذکر شده که چه مواردی منجر به رد گزینش افراد می‌شود؟ گفته بود: خیر؛ این‌ها نکاتی است که برخی افراد بیان می‌کنند به عنوان مثال یکی از معلمان پذیرفته شده در آزمون اخیر که موفق به اخذ حدنصاب لازم برای تایید نهایی در گزینش نشده بود، مدعی بود که به دلیل «عدم خلوص در نماز» رد گزینش شده‌! اما وقتی پرونده او را بررسی کردم مشخص شد که اصلاً اینگونه نبوده است!
سخنان مصاحبه‌گران ممکن است باعث ایجاد شبهاتی برای افرادی که رد گزینش شده‌اند، بشود و ما هیچگاه به دلیل مثلاً مشخص بودن ریشه مو و مسائلی از این دست، افراد را رد گزینش نمی‌کنیم.
ابزار گزینش شامل «تحقیق، مصاحبه و استعلام از وزارت اطلاعات» است همچنین طبق ماده ۲ قانون گزینش، صلاحیت‌های عمومی افراد بدین شرح است:
اعتقاد به دین اسلام یا یکی از ادیان، التزام عملی به احکام اسلام، اعتقاد و التزام به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی، عدم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق، عدم محکومیت به سابقه کیفری موثر و عدم اعتیاد به مواد مخدر همچنین عدم وابستگی به تشکیلات، هواداری از احزاب و سازمان‌ها که این موارد را از وزارت اطلاعات استعلام می‌کنیم.
وی آن زمان درباره انتشار اخباری در خصوص اینکه برخی از رد صلاحیت شدگان آزمون به خاطر اینکه در مراسم‌‌‌های مذهبی و نمازهای جماعت شرکت نکرده‌اند گفته بود: قانون گزینش، آیین‌نامه اجرایی دارد و در آنجا ضوابط انتخاب اصلح تعیین شده است همچنین مشاغل آموزشی جزو مشاغل خاص و حساس تعریف شده‌اند و از این رو، انتخاب اصلح برای آنها مطرح است؛ انتخاب اصلح در موارد کثرت تقاضا یا در آزمون‌های استخدامی برای جذب معلم ملاک است.
به گفته وی، ضوابط انتخاب اصلح بدین شرح است: موضعگیری درباره ولایت فقیه، فعالیت داوطلبانه در نهادهای انقلابی، فعالیت داوطلبانه در نهادهای مذهبی، شرکت در نماز جمعه و جماعت، شرکت در راهپیمایی، انتخاب پوشش چادر ( البته این بدان معنا نیست، اگر فردی پوشش چادر نداشت رد گزینش می‌شود بلکه امتیاز آنها کمتر خواهد شد)، تقید به رعایت پوشش اسلامی و انتخاب دوستان مناسب، کسب رتبه‌های علمی، مذهبی و فرهنگی مناطق محروم.
اگر امتیاز کسب شده توسط فردی کمتر از ۵۶ باشد، او دارای شرایط انتخاب اصلح نیست همچنین تا زمانی که وضعیت استخدام معلمان رسمی قطعی نشده است، گزینش اجازه ورود به پرونده آنها را دارد اما بعد از تبدیل وضعیت استخدامی به رسمی قطعی، دیگر اجازه ورود نداریم مگر در شرایط خاص مانند تغییر سمت یا مأمور شدن به خارج از کشور.
وی همچنین گفته بود، گزینش، ابزارهایی را در اختیار دارد به عنوان مثال برای کشف اشتهار به فسق از ابزار تحقیق استفاده می‌کنیم. تحقیقات از محل سکونت، کار و تحصیل به همراه مصاحبه و استعلام، ابزارهای در اختیار گزینش است البته قانون تأکید دارد تجسس ممنوع است و اجازه این کار را نداریم.
همچنین اگر فردی نسبت به رد پرونده خود در هسته‌های گزینش معترض است می‌تواند درخواست تجدیدنظر ثبت کند تا پرونده او مجدد توسط مصاحبه‌گر دیگری بررسی شود.