تعویض شناسنامه‌های قدیمی در ایران یکی از پروژه‌های مهم و گسترده‌ای است که با هدف به‌روزرسانی و بهبود دقت اطلاعات هویتی افراد اجرا می‌شود. شناسنامه‌های قدیمی جلد قرمز که در بسیاری از موارد به دلیل گذر زمان و استفاده مکرر دچار فرسودگی و آسیب‌های مختلف شده‌اند، نیاز به جایگزینی دارند. این اقدام به منظور جلوگیری از مشکلات احتمالی در ارائه خدمات دولتی و عمومی و همچنین افزایش امنیت اطلاعات شخصی شهروندان ایرانی صورت می‌گیرد.

در حقیقت یکی از دلایل اصلی تعویض شناسنامه‌های قدیمی، ارتقاء امنیت این مدارک است. شناسنامه‌های جدید با استفاده از فناوری‌های نوین و ویژگی‌های امنیتی پیشرفته‌تر مانند استفاده از کاغذهای مخصوص و هولوگرام‌ها تولید می‌شوند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود تا امکان جعل و تقلب در این مدارک کاهش یابد و از این طریق هویت افراد به شکل بهتری حفاظت خواهد شد.

فرآیند تعویض شناسنامه‌های قدیمی نیازمند ارائه مدارک و اطلاعات دقیق از سوی متقاضیان است. افراد باید با مراجعه به دفاتر ثبت احوال، مدارک شناسایی فعلی خود را به همراه مدارک مورد نیاز دیگر مانند کارت ملی، عکس جدید و فرم‌های مخصوص ارائه دهند. پس از بررسی و تأیید اطلاعات، شناسنامه جدید صادر و به متقاضی تحویل داده می‌شود. 

یکی از چالش‌های اصلی در تعویض شناسنامه‌های قدیمی، افزایش حجم کار و تعداد متقاضیان است. این امر ممکن است باعث تأخیر در ارائه خدمات و طولانی شدن مدت زمان انتظار برای دریافت شناسنامه‌های جدید شود. به همین دلیل، سازمان ثبت احوال تلاش کرده است تا با افزایش تعداد دفاتر و استفاده از سیستم‌های الکترونیکی و آنلاین، این فرآیند را تسهیل و سرعت بخشد.

در نهایت، تعویض شناسنامه‌های قدیمی یک اقدام ضروری و موثر در جهت بهبود خدمات هویتی و امنیت اطلاعات شخصی در کشور محسوب می‌شود. این اقدام نه تنها به کاهش مشکلات ناشی از شناسنامه‌های فرسوده و آسیب‌دیده کمک می‌کند، بلکه با استفاده از فناوری‌های جدید، دقت و امنیت این مدارک را افزایش می‌دهد. از این رو، تشویق افراد به تعویض شناسنامه‌های قدیمی و همکاری در این فرآیند، می‌تواند به بهبود نظام ثبت احوال کشور کمک شایانی کند.

شناسنامه‌های جدید که در اندازه و شکل شبیه «گذرنامه» است، بر اساس گروه سنی زیر ۱۵ سال و بالای ۱۵ سال به ترتیب با رنگ‌های سبز و قهوه‌ای صادر می‌شود. سازمان ثبت احوال در فاز اول این طرح برای نوزادان اقدام به صدور شناسنامه‌های رایانه‌ای کرد این شناسنامه‌ها با جلدی به رنگ سبز و بدون فضای عکس صادر می‌شود. همچنین ثبت احوال در این مرحله برای آن دسته از متقاضیانی که با رسیدن به سن ۱۵ سالگی برای عکس‌دار کردن شناسنامه خود مراجعه کنند نیز شناسنامه‌هایی با جلد قهوه‌ای صادر می‌کند.

شناسنامه‌های جدید از نظر اطلاعات مندرج تفاوتی با شناسنامه‌های قبلی ندارند و تنها فضایی برای ثبت کد ملی دارد که در شناسنامه‌های قبلی وجود ندارد. ارتقای ضریب ایمنی و امنیتی شناسنامه‌ها و درج مشخصات سجلی و هویتی افراد به صورت ماشینی از مهمترین ویژگی‌های شناسنامه‌های جدید است و وجود لمینیت و الصاق هولوگرام در صفحه اول شناسنامه‌های رایانه‌ای از دیگر ویژگی‌های این شناسنامه‌ها است.

هاشم کارگر رییس سازمان ثبت احوال کشور در گفت‌وگو با ایسنا، درباره اجباری بودن تعویض شناسنامه‌های قدیمی می‌گوید: سالانه حدود ۳میلیون و ۵۰۰هزار تا ۴ میلیون شناسنامه جدید صادر می شود؛ اما امکان دارد این شناسنامه ها درخواست های تکراری هم باشند یعنی مثلا مواردی که فرد قصد عکس دار کردن شناسنامه را دارد و یا شناسنامه مخدوش یا مفقود شده است.

وی درباره تعیین بازه زمانی برای تعویض شناسنامه ها نیز گفت: قطعا الزام برای جدید کردن شناسنامه‌ها وجود دارد، در حالی که بازه زمانی برای آن تعریف نشده است؛ توصیه این است که افراد هرچه سریع تر مراجعه کنند و شناسنامه‌های جدید را دریافت کنند چرا که باعث می شود در کشور راحت تر خدمات دریافت کنند و مشکلی برای آنها ایجاد نشود و از سوی دیگر پایگاه اطلاعاتی سازمان ثبت احوال نیز کامل تر شده و برای ارائه خدمات الکترونیک به شهروندان نیز کار تسهیل می‌شود.

انتهای پیام

رئیس سازمان ثبت احوال کشور از صدور هشت میلیون کارت ملی هوشمند معوق خبر داد و از شهروندان خواست نسبت به تعویض شناسنامه‌ها اقدام کنند.

هاشم کارگر، رئیس سازمان ثبت احوال کشور در جمع خبرنگاران و در خصوص تعیین تکلیف کارت‌های هوشمند ملی معوق گفت: وعده دادیم که ۱۰ میلیون کارت ملی هوشمند معوق را صادر کنیم و تا این لحظه هشت میلیون کارت ملی هوشمند تحویل شده است و الباقی در اسرع وقت تحویل خواهد شد و انشالله تا پایان سال انجام خواهد شد.

رئیس سازمان ثبت احوال کشور خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه شناسنامه‌های قدیمی دست‌نویس هستند لذا امکان جعل و سواستفاده وجود دارد اما شناسنامه‌های جدید خیلی از آسیب‌های شناسنامه‌های قبلی را نخواهد داشت و از طرفی پایگاه‌های اطلاعات هویتی کشور تکمیل خواهد شد، لذا از شهروندان خواسته می‌شود نسبت به تعویض شناسنامه‌ها اقدام کنند.

وی در خصوص افراد فاقد شناسنامه نیز گفت: این موضوع چندین سال در کشور گریبانگیر بوده است و در دولت سیزدهم یکی از تأکیدات تعیین تکلیف افراد فاقد شناسنامه است و این افراد با اینکه مدت زیادی است در کشور زندگی می‌کنند اما از خدمات اجتماعی محروم هستند.

کارگر خاطرنشان کرد: در تابستان امسال تخصیص شناسه واحد و طراحی و تولید کارت برای افراد فاقد شناسنامه آغاز شد و در حال حاضر اولین سری کارت این افراد طراحی شده که امروز به دست وزیر کشور رونمایی خواهد شد.

رئیس سازمان ثبت احوال کشور با بیان اینکه تاکنون بیش از ۱۰ هزار شناسه برای این افراد ایجاد شده است، گفت: وزیر کشور طی نامه‌ای ابلاغ کردند تا این فرایند تسریع شود و آن‌هایی که بتوان در ثبت احوال تعیین تکلیف کرد را انجام خواهیم داد.

وی در خصوص اعطای شناسنامه به کودکان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی اظهار کرد: این موضوع کماکان مطابق قانون ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در حال انجام است.

کارگر در بخش پایانی گفت: کارت‌های ملی که تا پایان ۴۰۳ منقضی می‌شود و قبل از آن تا پایان ۴۰۵ تمدید شد. بیش از ۵۰ میلیون کارت هوشمند ملی تا این لحظه صادر شده و فکر می‌کنم حدود شش میلیون نفر باید ثبت نام کنند.

مدارک لازم برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی

با توجه به تاکید رئیس سازمان ثبت احوال کشور برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) و مشکل در اخذ خدمات در صورت نداشتن شناسنامه جدید، روند تعویض شناسنامه‌ها، مدارک مورد نیاز و محل مراجعه برای این کار از دغدغه‌هایی است که اکثر شهروندان مطرح کرده و می‌خواهند بدانند که برای تعویض شناسنامه با چه مدارکی به کجا مراجعه کنند.

پیش از هرچیز نیاز است بدانیم در چه مواردی می‌توانیم نسبت به تعویض شناسنامه اقدام کنیم؛ در حال حاضر شهروندان می‌توانند برای تعویض شناسنامه‌هایی که به دلیل قرار گرفتن در شرایط نامناسب مستعمل و فرسوده شده اند، شناسنامه‌هایی که به علت مرور زمان عکس ملصق به آن با صاحب شناسنامه تطبیق ندارد، شناسنامه‌های دو برگی که صاحبان آن به سن پانزده سال تمام رسیده باشند، شناسنامه‌هایی که صاحب آن تغییر مشخصات سجلی نام و نام خانوادگی و تغییر سن با رأی مراجع ذی‌صلاح را دارد. (شناسنامه‌هایی که با رأی مراجع ذیصلاح از حیث مشخصات هویتی دارای تغییراتی شده اند) و همه شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) که به فرمت جدید شناسنامه‌ها تبدیل نشدند، اقدام کنند.

برای تعویض شناسنامه باید صاحب شناسنامه به دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی مراجعه کرده و درخواست تعویض را با تکمیل مدارک مورد نیاز ارائه کند.

برای تعویض شناسنامه باید چکار کنیم؟

اینفوگرافیک زیر شما را با مدارک و راه‌هایی که برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی، مستعمل و مشکل‌دار باید انجام شود، آشنا می‌کند.

طبق اعلام سازمان ثبت احوال کشور، صاحبانِ شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) و شناسنامه‌های دارای مشکل، با مراجعه به دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی باید درخواست خود برای تعویض شناسنامه را ثبت کنند.

در این اینفوگرافیک به مدارک و راه‌هایی که برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی، مستعمل و مشکل‌دار باید انجام شود، اشاره شده است.