حدود یک ماه قبل بود که بالاخره شهریه‌های مدارس غیردولتی برای سال تحصیلی 1403 ، معاون وزیرآموزش و پرورش و رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی، شهریه مدارس غیردولتی را اعلام کرد. نرخ‌هایی که به‌نظر می‌رسد باز هم امسال بدون توجه به هزینه‌های زندگی و شرایط اقتصادی، در سکوی بالاتری نسبت به تورم قرار داشته باشد. شهریه‌هایی که ادعا شده برای سال تحصیلی پیش رو چیزی بین 10 تا 80 میلیون تومان تعیین شده است. گرچه گزارش های مردمی حکایت از آن دارد که نه تنها مدارس یردولتی ارقامی بسیار بالاتر از اینها را دریافت می کنند که مدارس دولتی هم ارقامی بین 8 تا 15 میلیون را به عناوین مختلف از والدین برای ثبت نام دانش آموزان و بخصوص دانش آموزان پیش دبستانی طلب می کنند.

شهریه مدارس غیردولتی 1404-1403

احمد محمودزاده، معاون وزیر و رئیس سازمان مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی درخصوص میزان متغیر‌های شهریه مدارس غیردولتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۴- ۱۴۰۳ به رسانه‌ها گفته است: «نزدیک به ۴۰ درصد شهریه‌های مدارس غیردولتی در کشور بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان برآورد شده و قریب به ۳۴ درصد شهریه‌های مدارس نیز بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان تعیین شده‌است.» او ادامه داد: «حدود ۱۴درصد مدارس نیز بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان و ۶درصد دیگر بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان شهریه دریافت می‌کنند؛ ضمن آنکه ۵/۲ درصد مدارس شهریه‌هایی بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان خواهند داشت.» معاون وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: «در کنار این موارد 5/۱ درصد شهریه‌های مدارس بین ۶۰ تا ۷۰ میلیون تومان تعیین شده و فقط نرخ شهریه کمتر از یک‌درصد مدارس بین ۷۰ تا ۸۰میلیون تومان است.»

با این حال به‌گفته این مقام مسئول، شهریه حدود نیم‌درصد از مدارس هنوز در دست بررسی قرار دارد، بنابراین ممکن است که مدارس خاص‌تری نیز وجود داشته باشند که مجوز دریافت شهریه بیش از ۸۰ میلیون تومان را بگیرند.

مدارسی که شهریه‌های بی‌ضابطه می‌گیرند

ادعای تعرفه های یاد شده در حالی از سوی این مقام مسئول عنوان شده که به‌گفته والدین دانش‌آموزان، بسیاری از مدیران این مدارس خودسرانه شهریه‌های خود را 40تا 50درصد افزایش داده‌اند و قبل از آغاز سال جدید تحصیلی – و حتی در پایان اسفند ماه سال گذشته - آن را به والدین اعلام کرده‌اند. در شرایطی که حدود6ماه به آغاز سال تحصیلی سال آینده مانده است، آیا این میزان افزایش شهریه و دریافت زودهنگام آن، تخلف نیست و از آن مهم‌تر اینکه وزارت آموزش و پرورش با متخلفان برخورد نخواهد کرد؟

اما در این میان همچنان یک سؤال مهم باقی می‌ماند. اینکه پرداخت هزینه‌های سرسام‌آور، ضامن ارتقای‌ کیفیت آموزش در مدارس غیردولتی کشور است؟ یااینکه افزایش سطح کیفی مدارس غیردولتی، شکافی عمیق میان مدارس دولتی و غیردولتی ایجاد نمی‌کند؟

با این وجود هنوز هم بسیاری از والدین به دلایل مختلفی مانند پایین بودن کیفیت آموزش و عدم‌پیشرفت تحصیلی مناسب دانش‌آموزان، ضعف در سیستم آموزشی، رفتار نامناسب کادر مدرسه و تعداد زیاد دانش‌آموزان در هر کلاس، ترجیح می دهند که فرزندانشان را در مدارس یردولتی ثبت نام کنند!

احسان یکی از والدینی است که پسرش در مقطع ابتدایی مدرسه غیردولتی در منطقه دو تهران درس می‌خواند. این پدر هم از افزایش بی‌حساب شهریه مدارس غیردولتی گلایه دارد و  می‌گوید: «نرخ شهریه‌ها هر سال از سوی آموزش و پروش اعلام می‌شود، اما مدارس غیردولتی اصلا به سقف شهریه‌ها توجهی نمی‌کنند. هر مدرسه‌ای برای خودش قانون خاصی دارد و کاملا بدون حساب، شهریه را افزایش می‌دهند. سال گذشته برای مقطع ابتدایی دخترم 35میلیون تومان پرداخت کردم، اما امسال که پیش‌ثبت‌نام‌ها از بهمن ماه شروع شده است، گفته‌اند 72میلیون تومان شهریه باید پرداخت کنیم. این شهریه هم شامل هزینه سرویس مدرسه و ناهار نیست. برای آنها هم هزینه‌های جدا می‌گیرند که به‌طور دقیق هنوز اعلام نکرده‌اند اما تصور می‌کنم برای هزینه سرویس 30میلیونی باید پرداخت کنیم.»

 سارا یکی دیگر از والدینی است که دخترش در یکی از مدارس معروف پایتخت درس می‌خواند و سال گذشته برای مقطع اول ابتدایی 80میلیون شهریه پرداخت کرده است. 80میلیون تومان بدون سرویس و ناهار! او می‌گوید: «پیش‌ثبت‌نام‌ها از بهمن شروع می‌شود. برای مقطع اول ابتدایی، 20میلیون تومان برای پیش‌ثبت‌نام پرداخت کرده بودیم و مابقی شهریه را در 3چک 15، 15و 30میلیونی در پایان هر فصل یعنی تابستان، پاییز و زمستان می‌دهیم. هزینه ناهار هم جداست! فهرست غذا برای هر روز از 120هزار تومان برای نیم‌پرس غذا شروع می‌شد و تا 460هزار تومان می‌رسید.»

نفسی چاق می‌کند و ادامه می‌دهد: «اما امسال برای مقطع دوم دبستان 25میلیون شهریه پرداخت کردیم. گفته‌اند شهریه‌ها 40درصد افزایش پیدا خواهد کرد یعنی حدود 140میلیون تومان. رقم خیلی بالایی است واقعا از توان ما خارج است. امسال دخترم اصرار داشت در کنار دیگر همکلاسی‌هایش درس بخواند. درواقع مجبور شدم دوباره همانجا ثبت‌نامش کنم. از آنجایی که 3فرزند دارم از پس پرداخت این شهریه‌های کمرشکن بر نمی‌آیم. فکر کنم با این روند، سال دیگر مجبور خواهم شد او را به مدرسه دولتی بفرستم. هرچند که آموزش در مدارس غیردولتی بالاست و من از آموزش این مدرسه راضی هستم.»

از حرف تا حرف

مدیر یکی از مدارس متوسطه دوره اول پسرانه غیرانتفاعی در منطقه غرب تهران در این زمینه به «روزان » می‌گوید: «سال گذشته شهریه 73میلیون بود. هم‌اکنون قرار است والدین«فعلا» همان شهریه سال گذشته را پرداخت کنند تا شهریه سال تحصیلی 1403-1404مشخص شود. درواقع والدین به‌صورت علی‌الحساب شهریه را پرداخت می‌کنند.»
دولتی ها هم.....

اما این فقط مدارس غیرانتفاعی نیستند که شهریه می‌گیرند بلکه به‌گفته والدین، در سال‌های اخیر حتی گروهی از مدارس دولتی هم شهریه‌های نسبتا قابل توجهی را برای ثبت نام دانش‌آموزان طلب می‌کنند

 این در حالی است که وزارت آموزش و پرورش تأکید دارد که مدارس عادی دولتی به هنگام ثبت‌نام نباید از والدین دانش‌آموزان پولی دریافت کنند.امید پدر دانش‌آموزی که برای ثبت‌نام فرزندش در پیش‌دبستانی عادی دولتی در منطقه 8 تهران مراجعه کرده است به «روزان» می‌گوید: «چند هفته پیش بود که برای پیش‌ثبت‌نام پسر کوچک‌ترم در مقطع پیش‌دبستانی، به‌صورت حضوری به مدرسه‌ای دولتی در منطقه ۴ تهران رفتم. مسئول پیش‌ثبت‌نام، برگه‌ای را که روی آن شماره حساب نوشته بود، به من داد و گفت برای ثبت‌نام در این پایه باید 13میلیون تومان پرداخت که مقداری از این پول را حالا به این شماره حساب واریز کنید. وقتی هم اعتراض کردم که اینجا مدرسه عادی و دولتی است و نباید هزینه‌ای دریافت کنید، پاسخش این بود که «پول برای کمک به مدرسه است و باید پرداخت کنید..!»

رضوان هم مادر دیگری در مورد اخذ پول در مدارس دولتی است که می‌گوید: «وقتی برای گرفتن کارنامه به مدرسه رفتم درخواست یک‌میلیون و پانصد هزار تومان کردند. مدعی شدند که برای ترم اول هم پولی پرداخت نکرده‌ام و باید این مبلغ را پرداخت کنم تا بتوانم کارنامه را بگیرم. با سماجت من کارنامه را دادند ولی تهدید کردند که اگر تا آخر خرداد هزینه کمک به مدرسه را پرداخت نکنم نمی‌توانم دخترم را ثبت‌نام کنم!»

تعطیلی 250مدرسه غیردولتی متخلف

طبق اعلام وزارت آموزش و پرورش، هم‌اکنون 18هزار مدرسه غیردولتی در کشورفعال است و تعداد کارکنان این مدارس نیز حدود 200هزار نفر است.
احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی آموزش و پرورش در رابطه با هزینه‌های بالای مدارس غیردولتی می‌گوید: «در تعیین شهریه این مدارس تاب‌آوری مردم درنظر گرفته و مبالغ تعیین‌شده برای تحصیل در مدارس غیردولتی زیاد نیست. نباید انتظار داشته باشیم مدرسه‌ای که مجهز به استخر و آزمایشگاه است و فعالیت‌های فوق برنامه دارد، شهریه پایینی داشته باشد. به‌گفته این مقام مسئول، شهریه حدود نیم درصد از مدارس که هنوز در دست بررسی قرار دارد ممکن است ۹۴ میلیون تومان باشد، اما هنوز مشخص نیست و تصویب نشده است.»

او معتقد است مدارسی که در مسیر قانون و سیاست‌های اصلی وزارت آموزش و پرورش نباشند، شناسایی و فعالیت‌های آنان مورد رصد و بررسی قرار می‌گیرد: «سال گذشته ۲۵۰ مدرسه غیردولتی متخلف که بیش از نرخ مصوب، شهریه دریافت کرده بودند در سراسر کشور تعطیل شدند. اولیا درصورت مشاهده، مدارسی که نقض قانون رفتار می‌کنند، می‌توانند گزارش‌های خود را به مناطق و اداره کل آموزش و پرورش استان‌ها در سراسر کشور گزارش کنند.»