در انتظار کابینه ملی

پس از آنکه خبر پیروزی مسعود پزشکیان در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم منتشر شد و پس از آنکه هیجانات ناشی از این رخداد خوابید و بحث‌ها حول محور نحوه انتخاب مردم، دلیل انتخاب و میزان مشارکت و تلاش‌ها برای جلوگیری از افتادن کشور در دام تمامیت‌خواهی و رادیکالیسم بنیادگرا به سمت تحلیل‎های کارشناسانه رفت؛ موضوع نوع تعامل دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم که سال فعالیت‌شان همزمان است و پایان کارشان هم یکی است از جمله موارد قابل تأمل و نگران‌کننده است. معمولاً شاهد آن بودیم که دولت‌هایی که روی کار آمدند با فاصله اندکی فرصت فعالیت در دوران مجلسی معمولاً همسو را تجربه کردند و حالا براساس رخدادهای اخیر این فرصت به شکل سابق مهیا نیست و بسیاری از فرازونشیب‌های احتمالی این مجلس سخن گفته‌اند؛ از امید به همراهی مجلس به ریاست و نقش‌آفرینی محمدباقر قالیباف و اقلیتی اثرگذار تا برخوردهای تندروانه مجلسی که بخش قابل‌توجهی از آن توسط اصولگرایان رادیکال پر شده است.

در همین روزهای پربحث و مباحثه، رهبری در اولین دیدار رئیس و نمایندگان مجلس دوازدهم با تبیین به این موارد و موضوع تعامل دولت و مجلس ورود کردند. ایشان در بخشی از سخنان‌شان با حمایت از دولت چهاردهم خواهان همراهی و همکاری مجلس و دولت شدند. رهبری در این زمینه گفتند:«ارکان مختلف نظام باید یک مجموعه واحد را شکل دهند که تحقق این هدف، نیازمند تعامل و همکاری و حتی گاهی اغماض و چشم‌پوشی است.»

رهبری موفقیت مسعود پزشکیان در مسائل اقتصادی،‌ فرهنگی، بین‌المللی و دیگر عرصه‌ها را موفقیت همه خواندند و گفتند:«باید همه به رئیس‌جمهور منتخب در ادای وظایف کمک کنیم و از بُن دندان باور کنیم که موفقیت ایشان، پیروزی همه ماست.»

یکی از موضوعاتی که تحلیلگران و دولتمردان ادوار مختلف به آن نقد داشتند؛ چندگانگی صدایی است که گاهی در موضوعات حساس و اساسی از سوی مسئولان به جهان مخابره می‎شود. در این راستا نیز رهبری با اشاره به ضرورت شنیده‌شدن صدای واحد در مسائل مهم از همه ارکان کشور، گفتند:«برخی در دنیا گوش تیز کرده‌اند تا نشانه‌های اختلاف را در حرف‌های مسئولان پیدا کنند؛ ارکان نظام با صدای واحد آنها را مأیوس کنند.»

ایشان در ادامه درباره نظارت مجلس بر قوه مجریه با استفاده از ابزارهایی همچون سوال، تذکر و تحقیق و تفحص دو تذکر خطاب به نمایندگان بیان کردند:«اول، هدف از نظارت ارتقاء کارآمدی دولت است؛ بنابراین مطلقاً نباید مسائل سیاسی، شخصی و جناحی باعث استفاده از ابزارهای نظارتی شود، و دوم: پرهیز از افراط و تفریط و رعایت انصاف در نظارت.»

رهبری در بخش دیگری از سخنان‌شان بر ضرورت همکاری مجلس و دولت در خصوص تعیین کابینه تاکید کردند و با بر شمردن معیارها و ویژگی‌هایی برای اعضای آن گفتند:«در این زمینه هم نمایندگان مجلس و هم رئیس‌جمهور منتخب و محترم، مسئولیت‌های سنگینی دارند.»

سخنان رهبری از آن جهت که همراه با تذکر و تاکید بر همراهی میان نمایندگان مجلس با دولت بود، این امید را برای جامعه ایجاد می‎کند که نمایندگانی که خود را انقلابی می‎دانند و مدعی آن هستند که گوش به فرمان رهبری هستند در پی این تذکرات هم از سنگ‌اندازی در مسیر دولت غیرهمسو اجتناب کنند.

درباره این سخنان رهبری و آینده تعامل دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم هم‌میهن گفت‌وگویی با مهدی شیرزاد، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، مجتبی شاکری، فعال سیاسی اصولگرا و دبیرکل جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی و جواد هروی، سخنگوی حزب اعتدال و توسعه داشته است که در ادامه می‎آید.

*رهبری در دیدار با نمایندگان مجلس به ۸ نکته اشاره کرده‌اند که تقریباً در نیمی از آنها به روابط مجلس و دولت یا نقش مجلس نسبت به دولت تاکید داشته‌اند. با توجه به وجود مجلس تندرو اصولگرا و رویکرد پزشکیان که احتمالاً دولتی اصلاح‌گرا را شکل می‌دهد، پیش‌بینی شما از نوع تعامل دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم چیست؟

 مهدی شیرزاد: من قبول ندارم که مجلس دوازدهم تندتر از مجلس یازدهم باشد. فکر می‌کنم در مجلس اقلیت خوبی شکل گرفته است و به‌خصوص بعد از انتخابات اخیر، تلقی من این است بر تعداد این فراکسیون اقلیت اضافه خواهد شد و همین یک مقدار کمک خواهد کرد تا به شکل بهتری تعامل بین دولت و مجلس برقرار شود. نکته دیگر این است که در این انتخابات جریان جبهه پایداری که احساس می‌کرد قدرت زیادی دارد، یک مقدار ضعیف‌تر و به عبارتی وزن سیاسی این جریان واقعی‌تر شد؛ یعنی حتی در شرایطی که تمام رای سازماندهی شده جریان اصول‌گرا هم پشت سر آقای جلیلی آمد، جریان جبهه پایداری توفیقی نداشت و رای آقای جلیلی هم بیشتر رای اصول‌گرایان سنتی و تشکیلاتی بود.

با توجه به این موضوع و فضای رقابتی که بین خود اصول‌گرایان شکل گرفت و نقشی که دکتر قالیباف در مجلس دارد، تلقی من است که آقای پزشکیان چالش بزرگی در تعامل با مجلس دوازدهم نخواهد داشت و فکر می‌کنم حمایت رهبری و رهنمودهایی که به مجلس و دولت کردند، شرایط را برای تعامل تسهیل می‌کند به شکلی که تعامل بین این قوه در پیش گرفته شود. نکته دیگر تا وقتی که کابینه معرفی نشده، خیلی نمی‌توان قضاوت کرد که دولت اصلاح‌طلب است یا نیست و رویکرد ایشان در انتخاب کابینه چه بوده است ولی نکته این است که آقای پزشکیان با شعار کارکردن با همه نیروها روی کار آمده، دنبال توافق‌سازی است  و اینکه فارغ از خط و ربط‌های سیاسی و بر مبنای کارشناسی از نیروها استفاده کند.

لذا شاید خیلی محکم نتوان گفت که دولت آقای پزشکیان حتماً یک دولت اصلاح‌طلب خواهد بود، شاید بهتر باشد که دولت آقای پزشکیان را یک دولت میانه‌ توافق‌سازِ حتی ائتلافی بدانیم و پیشنهادم به دوستان اصلاح‌طلب به خصوص اعضای جبهه اصلاحات این است که سطح انتظارات و توقعات را بالا نبرند و طوری برخورد نکنند که گویا آنها پزشکیان را رئیس‌جمهور کرده‌اند و آنها قرار است دولت تشکیل دهند.

مجتبی شاکری: نکاتی که مقام معظم رهبری فرمودند با توجه به اینکه خودشان هم در جایگاه نمایندگی مجلس بودند و در جایگاه ریاست‌جمهوری و دوره طولانی رهبری را هم پشت سر گذاشتند، در نتیجه با تمام ظرافت‌های این گروه‌ها و تنظیم روابط‌شان با هم مطلع و آشنا هستند و فکر می‌کنم میدان بازی را برای آقای پزشکیان فراهم کردند که بتوانند منطقی و با همان اصولی که گفتند کار خود را انجام دهند. اینکه می‌فرمایید مجلس دوازدهم مجلس تندرویی است، داده‌های شما و روزنامه هم‌میهن است، نه تعابیر مقام معظم رهبری و با تعابیر آقای پزشکیان هم سازگار نیست چراکه خودشان را حزبی و از جنس اصلاح‌طلبانی که ایشان را پیشنهاد کردند، نمی‌دانند.

لذا موقعیت آقای پزشکیان یک موقعیت تاریخی و استثنانی است و ایشان معتقد به وفاق است و می‌خواهد از نیروهای باانگیزه استفاده کند. طیف اصلاح‌طلبان نیز که طیفی از تغییر جمهوری اسلامی تا تغییر رفتار جمهوری اسلامی را شامل می‌شدند، برخی معتقد بودند تاریخ انقضای جمهوری اسلامی گذشته و نمی‌تواند پاسخگوی اداره جامعه باشد و برخی شعار نه غزه نه لبنان می‌دادند و حالا می‌بینیم که آقای پزشکیان با دبیرکل حزب‌الله لبنان صحبت می‌کنند و اصلاح‌طلب‌ها از ظن خود به دنبال پزشکیان خود هستند و آقای پزشکیان به دنبال خود واقعی‌اش که دولت وفاق است می‌گردد. با انعطافی که آقای پزشکیان تاکنون نشان داد، پس از مراسم هفتم و نهم مردادماه هم ایشان نشان خواهد داد که در کجا ایستاده است.

جواد هروی: کاملاً روشن است که مجلس دوازدهم اصولگراست و گروه‌های تندرو اصولگرا در مجلس حضور دارند که به‌هیچ‌عنوان با مقولاتی همچون سیاست خارجی، FATF، برجام و... سر سازگاری ندارند. پیام‌های آقای پزشکیان در انتخابات و پس از آن مشخص می‌کند که به دنبال رفع تعارضات منطقه‌ای و بین‌المللی است. در بحث داخلی نیز به جای تشنج می‎خواهد به سمت آرامش پیش برود. در این زمان که ارتباط بین دو قوه مقننه و مجریه در حال شکل‌گیری تدریجی است، نگاه‌های مثبت‌اندیشانه مقام معظم رهبری مانند روغن‌کاری چرخ‌دنده‌ها عمل می‌کند. نگاه هوشمندانه ایشان معیارهایی است که می‌تواند برای تعاملی سازنده و به سمت توسعه برای کشور راهگشا باشد.

ایشان هم می‌دانستند که نگرش سیاسی مجلس با دولت چهاردهم کاملاً متفاوت است. به جای تاکید بر هر کدام‌یک از این جناحین قدرت سیاسی، به بحث میانه و بحث محوری اشاره کردند و آن در واقع شاخصه‌هایی است که می‌توانند نگاه مثبت میان دو طیف سیاسی جامعه به وجود آورند و از این تقابل و تعارضی که به سرعت شکل می‌گیرد نیز کاستند. ایشان به اینکه امین، صادق، متدین و با ایمان بودن رئیس‌جمهوری اشاره کردند و اینکه اعضای کابینه نیز امیدوار به آینده، و سوءسابقه نداشته، متشرع، کارآمد و تا بن دندان به نظام، میهن و ملت معتقد باشند.

این نگاه بین تمام قوای سیاسی و جناح سیاسی کشور مشترک است. متاسفانه در سالیان اخیر شاید یکی از مهم‌ترین دلایل رنجش احزاب و طیف‌های سیاسی از یکدیگر کمرنگ شدن این معیارها بوده است. زمانی که گروه‌ها به تعارض و مقابله با همدیگر می‌پردازند، طبیعتاً پاکدستی و صداقت، کمرنگ می‌شود و به همین دلیل ایشان می‌گویند که موفقیت دولت چهاردهم موفقیت کل ملت است. این نگاه به نظر من در زمانه کنونی آفت‌زدایی بود از بستر جریانات سیاسی اصولگرایی و اصلاح‌طلبی که حرارت‌های متعصبانه از خودشان نشان ندهند.

*رهبری در این سخنان بر بلند شدن صدای واحد از کشور تاکید کرده‌اند. اصولاً این صدای واحد چگونه تعیین و تعریف می‌شود؟ با توجه به پایان دوران یکدست‌سازی حاکمیت و تفاوت گرایش دولت و مجلس جدید، چگونه می‌توان انتظار صدای واحد را از مجموعه حاکمیت داشت؟ به عبارت دقیق‌تر، آیا صدای یکدست از حاکمیت غیریکدست ممکن است؟

 مهدی شیرزاد: ممکن بودنش بله ممکن است منتهی نباید درباره صدای واحد سوءتفاهم شود. صدای واحد به این معنا نیست که شما صداهای مختلف را باید خفه کنید یا به نظرات کارشناسی متفاوت توجه نکنید. جامعه از نزاع‌های گروهی و جناحی خسته و رنجیده است و این موضوع یک واقعیت اجتماعی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. اینکه دعواهای بین گروه‌های سیاسی بخواهد به عرصه عمومی جامعه، مطبوعات و صداوسیما کشیده شود، جامعه را دلسرد و ناامید می‌کند. مهم‌تر از این، به‌خصوص تلقی من این است که شاید احیاناً مدنظر رهبری در حوزه سیاست خارجی بوده است که منافع ملی ایجاب می‌کند اینطور باشد.

یعنی ایجاب منافع ملی در این است که شما در وزارت خارجه و شورای عالی امنیت ملی، نظرات کارشناسی متفاوت را داشته باشید اما در نهایت در جمع‌بندی که به تایید مقام معظم رهبری می‌رسد، آن مبنای عمل باشد و در آن چارچوب پیام جمهوری اسلامی ایران به جهان مخابره شود. ما در موضوع برجام دیدیم که این اتفاق نیفتاد و به‌رغم اینکه تاییدات نظام را هم داشت، باز عده‌ای تحت عنوان دلواپسان و مباحث دیگر، مدام دولت را زیر ضرب بردند و در شرایطی که فرزندان کشور در عرصه دیپلماسی در حال مذاکره بودند، با تیترهای درشت در روزنامه‌های خاص از پشت به سربازان وطن در حوزه دیپلماسی خنجر می‌زدند. شما دیدید بعد از فرمایشات رهبری، آقای ظریف درباره قانون اقدام راهبردی موضعی گرفتند که من این موضع را در همین راستا ارزیابی می‌کنم.

مجتبی شاکری: جامعه و انقلاب و جمهوری اسلامی و ماهیت سیاست‌ورزی خواص و عموم جامعه ما به‌گونه‌ای است که بیشترین ورود را به مباحث سیاسی دارند و کشوری که ۱۵ همسایه دارد و اندیشه‌ها و نحله‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را دارد، لذا هیچ‌گاه فکر نمی‌کنم مردم ما در نقطه‌ای قرار بگیرند که حق انتخابی وجود نداشته باشد مثلاً در چین، تک‌حزبی است و اصلاً انتخاباتی صورت نمی‌گیرد. یکی از جمله‌های مهم آقای پزشکیان این است که به دنبال عدالت هستند و به دنبال آن هستند که حق مردم داده شود و قائل به قانون اساسی و اجرای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری هستند و دیگران نیز روی همین متمرکز هستند و همین مطالبه را از ایشان دارند. ضمن اینکه همه سیاسیون و احزاب باید بدانند که دیگر در دهه اول، دوم، سوم و چهارم نیستیم و وارد مرحله‌ای شدیم که کشور رشد کرده و یک کانال مجازی کار یک حزب را می‌کند.

مردم ما نه این مقدار اطلاع از زوایا و گوشه‌های حاکمیت و حکومت را داشتند و نه خودشان را موظف می‌دانستند که به این مسائل ورود کنند. هم برای جریان اصلاح‌طلب و هم برای نیروهای انقلاب کاملاً معلوم است تکثراتی که ایجاد می‌شود نشان‌دهنده این است که نظراتی دارند. تکثر در نیروهای انقلاب در زمان انتخابات نشان از این دارد که مجموعه حرف‌هایی دارند و در جبهه اصلاحات نیز همین است و آقای محسن هاشمی می‌گفت ما اصلاح‌طلبانی که می‌گویند در انتخابات شرکت نکنید را قبول نکنیم و حرف‌هایی که می‌زنند نشان می‌دهد که بین این نظرات ترک ایجاد می‌شود و باید همدیگر را قانع کنند. ضمن اینکه تمامیت مجلس اعتقاد به رهبری دارد و در قضایای کابینه مشخص خواهد شد که همین هشت نکته‌ای که حضرت آقا فرمودند چقدر روی افراد مؤثر هستند. فکر می‌کنم هم‌صدایی به معنای بی‌صدایی نیست و زمانی که بخواهد یک هارمونی ایجاد شود هر کدام سازهای خود را می‌نوازند اما در مجموع یک هماهنگی ایجاد می‌شود و نباید همه یکسان بنوازند بلکه باید هماهنگ بنوازند.

جواد هروی: امکان‌پذیر است، چراکه دنیای سیاست به معنای روابط انسانی است نه روابط مکانیکی. برخی از جناح‌های قدرت یا اقلیت در قدرت تصور می‌کنند که اگر نگرش و رویکرد غیرتمامیت‌خواه نداشته باشند، ضرر کرده‌اند، یا ممکن است گروه‌های دیگری تصور کنند هر کسی با ما نیست، دشمن ماست. این نگرش‌ها امروزه مشکلی را در کشور ما به وجود آورده که متاسفانه به جای دشمن فرض کردن قدرت‌های استعماری، برادران مسلک، هموطن و هم طیف‌های خود را  دشمن فرض می‌کنیم آن‌هم فقط به دلیل تفاوت جناح سیاسی. این نگرش تمام قدرت، پتانسیل، انرژی و سرمایه کشور را می‌بلعد. شاید بزرگ‌ترین آفت جامعه تعارضات بی‌خود، نگرش‌های سطحی، تعصبات بی‌جا و مباحثی از این دست است که در واقع جامعه از آن رنج می‌برد.

اگر این نگاهی که امروز در فرمایشات مقام معظم رهبری وجود دارد و امروز آقای دکتر پزشکیان به عنوان یک انسان صادق و پاکدست در پیش گرفته، همچنین مجلس با این توصیه‌هایی که رهبری فرمودند بر این منوال حرکت کند، این امیدواری ایجاد می‌شود که به جای صرف انرژی در تنش‌های داخلی، در راستای از بین بردن ایران‌هراسی حرکت کنیم. در واقع این روش موجب تخلیه آفت‌های درونی جامعه و پس از آن پیدا کردن موقعیت مناسب در فضای منطقه و بین‌الملل می‌شود.

*رهبری در بخشی از این سخنان‌شان به بُعد نظارتی مجلس در قبال دولت اشاره کردند و آنها را از افراط و تفریط برحذر داشتند و گفتند: «هدف از نظارت ارتقای کارآیی دولت است. مبادا خدایی‌ناکرده سوال و استیضاح و... ناشی از هدفی غیر از این باشد‌.» تحلیل‌تان از تک‌تک مطرح کردن این موارد به شکل تذکر از سوی رهبری چیست؟ آیا با توجه به چیدمان مجلس رهبری نگران رفتار مجلس در قبال دولت هستند؟

 مهدی شیرزاد: این نوع نصحت‌هایی که آیت‌الله خامنه‌ای مطرح کرده‌اند، مسبوق به سابقه است و خیلی اختصاص به این مجلس ندارد. ایشان قبلاً هم این نصیحت‌ها را داشته‌اند که البته نصیحت مفید و مبتنی بر منافع ملی است. وزیری که قرار باشد هر روز از ترس سوال و استیضاح نتواند تصمیم شجاعانه و ضروری برای کشور بگیرد، یا سوال و استیضاح ابزاری باشد که یک وزیر هر روز باج دهد؛ نمی‌تواند کارهای اساسی و تصمیمات مهم بگیرد. در بحث تصمیم‌گیری برای حل بحران‌های بزرگی که کشور دارد، نیازمند عزم ملی هستیم؛ یعنی همه جناح‌ها همانطور که رهبری فرمودند، باید توفیق دولت را توفیق خودشان بدانند. هر کدام از این ابرچالش‌ها بخش بزرگی از جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و نمی‌توان با ترس، تصمیمات ضروری معطوف به خیر همگانی را معطل گذاشت. دولت خیلی متعهد به گروه‌های خاص نیست، دولت متکفل تمام ایرانیان است و باید بر مبانی خیر همه ایرانیان تصمیم بگیرد و وزیری می‎تواند این کار را انجام دهد که هر روز نگران سوال و استیضاح نباشد، البته در حالتی که از این موارد به عنوان چماق استفاده شود وگرنه فی‌نفسه سوال و استیضاح ابزار نظارت است و این ابزار می‌تواند کارآیی دولت را بالا ببرد.

مجتبی شاکری: این نکته درباره همه‌ رؤسای‌جمهور ما مطرح شده است. در زمان شهید رئیسی هم این نگرانی بود که برخی از نمایندگان می‌خواهند در اجرا دخالت کنند و گاهی برخی از آن‌ها از حدی بالاتر می‌روند و وزیر مربوطه را تهدید می‎کنند و یا به رئیس‌جمهور بگویند با ابزاری که داریم می‌توانیم جلوی شما را بگیریم اما مقام معظم رهبری به کسانی که می‌خواهند در اجرا دخالت کنند تشر زدند و می‌دانیم برخی از نمایندگانی که نتوانستند به مجلس دوازدهم ورود یابند به دلیل برخی از این رفتارها بوده و این از درایت و بزرگ‌منشی حضرت آقاست که به آن‌ها هشدار دادند و از آن طرف هم مانعی ایجاد نکردند که تذکر ندهند یا تفحص نکنند و به مسائل نظارتی ورود نکنند، بلکه هم خود مجلس را به‌عنوان اینکه خودکنترلی در مجلس وجود داشته باشد و از بیرون نیز تذکر دادند که افراد از روی حب و بغض کار نکنند و هم نظر کارشناسی بدهند. ما از شرایطی آمده‌ایم که یارانه ما ۴۵ هزار تومان بوده و معادل ۴۵ دلار می‌شده، یعنی هر دلار هزار تومان بوده است و الان این عدد ۴۵ هزار تومان می‌شود ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و لذا هر دولتی با این مشکل روبه‌رو است و باید درباره آن فکر کرده باشد نه اینکه در میدان عمل بخواهند فکر کنند.

جواد هروی: نه‌تنها در رهبر، بلکه در تمام دلسوزان نظام این نگرانی به وجود آمده است. مجلس دو وظیفه اساسی، یکی قانون‌گذاری و دوم، از بُعد نظارتی بر عهده دارد اما متاسفانه این دو وظیفه به تدریج کمرنگ شده و می‌توان گفت یکی از مهم‌ترین شالوده‌های فسادپذیری در جامعه عدم جنبه نظارتی یا عدم کارآمدی جنبه نظارت در سطح کشور و ملی است. در حالی که یکی از مهم‌ترین دستگاه‌ها و نهادهای اساسی کشور که می‌تواند روی این موضوع کار کرده و امنیت، معیشت و نهایتاً پیشبرد جامعه به سمت اهداف عالی نظام را از کف جامعه ربوده، جنبه نظارتی است. متاسفانه مجلس در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده و به خصوص بعضی از مواقع می‌بینیم که مجلس گرفتار تحزب و تعصب می‌شود و این تعصب آفتی است که دامن جامعه را گرفته و نه‌تنها  بین قوه مقننه و قوه مجریه بلکه در برخی مواقع دامن قوه مقننه و قوه‌قضائیه را هم می‌گیرد.

بنابراین رویکرد توصیه به قوه مقننه از جنبه نظارتی تیزبینی و هوشیاری رهبری بود. توصیه ایشان این بود که هدف ما این هست که اساساً مبنای پیشبرد و توسعه کشور و به وجود آمدن شرایط مناسب برای مردم به وجود می‌آورد قوه مجریه و دولت است. بنابراین مجلس باید به جهت داشتن جنبه نظارتی خودش فعال باشد اما در چرخ‌دنده‌های دولت دخالت نکند. گاهی شاهد این هستیم که نمایندگان مجلس به جای اینکه قانون‌گذاری و تدوین بهترین و مناسب‌ترین قانون‌ها در اسرع وقت و مبتنی بر نیاز جامعه، به دنبال تحقیق و تفحص، استیضاح و... هستند که رویکرد مناسبی نیست. به همین جهت، وقت اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی جامعه تلف می‌شود و به هدر می‌رود. به همین دلیل معتقدم نگرانی جامعه درباره جنبه نظارتی مجلس بر زبان رهبری جاری شد.

*رهبری در این سخنان بر مسئولیت سنگین دولت و مجلس در تعیین کابینه تاکید داشتند و در بخشی از این گفتار تصریح کردند: «اگر ما توانستیم جوری رفتار کنیم که دولت موفق شود این موفقیت همه ماست.» ایشان همچنین بر «نگرش ملی و نه جناحی وزرای پیشنهادی» تاکید کرده‌اند. با توجه به تعریفی که جواد ظریف از دولت چهاردهم به‌عنوان دولت وحدت ملی داشته‌، آیا می‌توان سخنان رهبری را به‌نوعی تایید همین مفهوم دانست؟ اگر چنین باشد، چه انتظاری از ترکیب و رویکرد کابینه آینده می‌توان داشت؟

 مهدی شیرزاد: همانطور که گفتم؛ وقتی می‌توانیم اسمی روی دولت بگذاریم که ترکیب دولت مشخص شده باشد. رهبری خطوط و جهت‌گیری‌های کلی را نشان می‌دهند و علی‌القاعده آقای رئیس‌جمهور با توجه به رهنمودهای ایشان تلاش می‌کنند بر مبنای قول و شعارهایی که داده‌اند، کابینه‌ای را به جامعه معرفی کنند. هر چقدر این کابینه فراگیرتر باشد، به این معنا که بخش‌های بزرگی از جامعه حس کنند در کابینه نماینده دارند، دولت زمینه اجتماعی بهتری برای اداره کشور و اجرای سیاست‌هایش خواهد داشت. حالا اینکه اسمش را کابینه میانه یا وحدت ملی بگذاریم، اسامی مختلفی است که می‌توان گذاشت اما نباید خیلی در قید و بند اسامی بود، بیشتر باید به خروجی توجه کرد. این نکته مهمی است که گروه‌ها و جناح‌های سیاسی کشور، دنبال مچ‌گیری از هم نباشند و موفقیت دولت را موفقیت خودشان بدانند.

مجتبی شاکری: موفقیت دولت، قوه قضائیه، قوه مقننه و... موفقیت همه ما است چراکه نتیجه تمام تلاش‌ها در کشور می‌خواهد مورد بهره‌مندی مردم شود. اما اینکه این را به کاری که آقای ظریف انجام می‌دهد نسبت دهیم، حضرت آقا به این تیمی که کابینه را تعیین می‌کند ورود پیدا نکردند و به نقشی که رئیس‌جمهور بالای سر آن‌ها دارد اشاره داشتند. همه ما ۴۵ سال است که همدیگر را تجربه می‌کنیم و سیاست‌ورزی را در قضایای مختلف در این سال‌ها دیده‌ایم و آدم‌ها را می‌شناسیم. علت اینکه برخی از دوستان پرونده گذشته‌ را بازخوانی می‌کنند و به آقای پزشکیان یادآوری می‌کنند به این دلیل است که به این مسائل توجه کنند. امیدوارم همه‌ سال‌های ریاست‌جمهوری برای آقای پزشکیان سال‌های طلایی باشد و همکاران ایشان هم متوجه باشند و مجلس نیز در همین جهت تلاش کند که سال‌های طلایی رقم بخورد. اصول کلی و سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری معلوم است و هرکس علمدار و میدان‌دار این کار است روی کار بیاید و کسی وقت مردم را تلف نکند چراکه این مردم هستند که با هر رفت و آمدی ممکن است وضعیت آن‌ها دچار تزلزل شود.

جواد هروی: تمام کشورهایی که دارای سابقه سیاسی هستند منافع ملی، ارجح بر منافع جناحی است. امروز کشورهای پیشرفته دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که منافع ملی می‌تواند جامعه را به سمت پیشرفت و اهداف هدایت کند نه نگرش‌های جنایی. به همین دلیل نگرش‌های ملی بر نگرش‌های جناحی و سیاسی تقدم دارد. به عنوان سخنگوی حزب اعتدال معتقدم تمام احزاب و جریان‌ها قبل از اینکه سیاسی ببینند و سیاسی سخن بگویند، باید ملی سخن بگویند و ملی ببینند. این همان موضوعی است که در دولت چهاردهم نیز باید بروز پیدا کند. پزشکیان، ظریف، آذری‌جهرمی و دیگران نیز در صحبت‌های خود به این موضوع اشاره می‌کردند و به آن اتکا داشتند. نگاه و باور پزشکیان نیز نگاه و باوری ملی است نه نگاه اصلاح‌طلبانه.

مباحث ملی باید محور اساسی تمام تعاملات سیاسی در کشور باشد که سلایق جناحی در کنار آن قرار می‌گیرد نه اینکه جایگزین نگاه ملی شود پس بنابراین سلایق جناحی نباید باری بر دوش نگاه ملی ایجاد کند. در فرمایشات مقام معظم رهبری نیز تاکید شد که جناح‌های سیاسی براساس اساسنامه و اهداف خود اقدام کنند. اما در واقع هیچ‌گاه نباید بر نگرش‌های ملی سبقت بگیرند و آنها را کنار بگذارند. تجربه تاریخی نیز حاکی از آن است که هرگاه ما نگرش‌های ملی و وطنی را کنار گذاشتیم، آماده شدیم که به تسخیر دولت‌های بیگانه دربیاییم. همواره تاریخ ایران مشحون از این موضوع است که هرگاه باور به نگاه ملی در درون جامعه و سیاستمداران ضعیف شده، قابلیت تسخیر از جانب دولت‌های بیگانه به وجود آمده و ایران تبدیل شده به پل پیروزی برای قدرت‌های دیگر. در مقطع زمانی کنونی نگاه ملی، وطن‌گرایی، وطن‌پرستی، دوست داشتن مردم و باور تمام طیف‌ها، باور وحدت ملی است و فرمایشات رهبری نیز دقیقاً در راستای آرمان‌های بلندمدت و عظیمی است که امیدواریم پزشکیان بتواند آن را در دولت خود به ظهور برساند.