تورنمنت‌های بزرگ ملی می‌توانند برای باشگاه‌هایی که دست‌شان به خرج کردن می‌رود، وسوسه‌کننده باشند. بازیکنان در چنین صحنه‌هایی فرصت جلب توجه مخاطبان را در سراسر جهان به دست می‌آورند و تمرکز مشتریان را به سمت خودشان جلب می‌کنند. پس از آن هم پرده‌ها بسته می‌شوند و استعدادی که دنیا را به وجد آورده بود، جذب می‌شود. 

نمونه‌هایی از این پدیده را می‌توان بازیکنانی دانست که پس از درخشش در جام جهانی مورد توجه تیم‌های بزرگ قرار گرفتند. برای مثال، سامی خدیرا و مسوت اوزیل بعد از عملکرد خیره کننده برای آلمان در جام جهانی ۲۰۱۰ به رئال مادرید پیوستند. مورد دیگر، انزو فرناندز، ستاره آرژانتین در جام جهانی ۲۰۲۲ است که تنها یک ماه پس از قهرمانی با این تیم، با مبلغ هنگفت ۱۲۱ میلیون یورو (۱۳۲ میلیون دلار با نرخ ارز فعلی و در آن زمان رکورد نقل و انتقالات انگلیس با ۱۰۶.۸ میلیون پوند) از بنفیکا پرتغال به چلسی منتقل شد.

امسال قطعا تفاوتی نخواهد کرد، زیرا پس از درخشش بازیکنان بااستعداد در مسابقات شش هفته گذشته، یعنی یورو در آلمان و کوپا آمریکا در ایالات متحده، شاهد سیل اخبار در مورد انتقالات احتمالی هستیم. از یورو، می توان به وینگر قهرمان اسپانیا، نیکو ویلیامز و مدافع ایتالیا، ریکاردو کالافیوری اشاره کرد. جای تعجب ندارد که کالافیوری در لیست خرید آرسنال قرار دارد.

برای کسانی که تمام جزئیات لیگ‌های بزرگ فوتبال دنیا را دنبال نمی‌کنند، این تورنمنت‌ها فرصتی برای کشف استعدادهای جدید و در حال ظهور هستند. اما برای باشگاه‌های حرفه‌ای، دیگر دوران انتخاب بازیکنی گمنام صرفا بر اساس چند بازی ملی او گذشته است. برای مثال، کالافیوری مدت‌ها قبل از اینکه ماه گذشته زیر نظر لوچانو اسپالتی در ایتالیا بدرخشد، توسط آرسنال و سرمربی‌شان میکل آرتتا به دلیل عملکردش در مسیر رساندن بولونیا به لیگ قهرمانان فصل آینده زیر نظر گرفته شده بود. 

خاطره تلخ کالافیوری از یورو 2024

امروزه، شبکه‌های استعدادیابی فوتبال در سطح جهانی فعالیت می‌کنند و دسترسی به ویدیوها، داده‌ها و آمار بازیکنان فراگیر و ضروری است. همیشه راهی برای بررسی وجود دارد تا مشخص شود که درخشش یک بازیکن در تورنمنت صرفا یک دوره اوج کوتاه‌مدت بوده یا نشانه‌ای از توانایی‌های واقعی او است. تیم کیچ، بنیانگذار MRKT Insights، یک شرکت مشاوره فوتبالی مبتنی بر داده که به باشگاه‌ها و سرمایه‌گذاران در مورد جذب بازیکن مشاوره می‌دهد، می‌گوید:

به طور کلی، فکر نمی‌کنم عملکرد بازیکنان در تورنمنت‌ها تاثیر زیادی به اندازه گذشته داشته باشد. اما به نظر من هنوز هم می‌تواند بر ارزش یک بازیکن تاثیر بگذارد. 

با وجود این، عملکرد بازیکنان در تورنمنت‌ها همچنان می‌تواند تبعاتی در پی داشته باشد که در سراسر بازار نقل و انتقالات طنین‌انداز می‌شود. مهم‌تر از همه، آن‌ها می‌توانند روی قیمت بازیکنان تأثیر بگذارند. یکی از اعضای کادرفنی تیمی در لیگ برتر انگلیس که در مورد جذب بازیکن تخصص دارد، می‌گوید:

در چنین شرایطی، مدیربرنامه‌ها هر روز با بازیکنان خود در تماس هستند و دعا می‌کنند که عملکرد خوبی داشته باشند تا قیمت نهایی آن‌ها در بازار افزایش یابد.

با توجه به تعداد زیاد افرادی که تورنمنت‌های بزرگ را دنبال می‌کنند، عملکرد درخشان و توجهی که این مسابقات با خودشان به همراه می‌آورند، می‌توانند بر قیمت بازیکنان تاثیر بگذارند. تیم کیچ در ادامه صحبت‌هایش گفت:

اگر بازیکنی عملکرد خوبی در تورنمنت داشته باشد، همچنان عنصری وجود دارد که میزان تقاضا برای او را افزایش می‌دهد. فرض کنید در مورد خرید بازیکنی که در سطح متوسط قرار دارد تردید داشتید و احتمالا قرار بود اجازه دهید او به تیم دیگری برود. اما همان بازیکن ناگهان در یورو سه گل به ثمر می‌رساند. حالا با خودتان می گویید «شاید بهتر است برای جذب او اقدام کنیم.»

همیشه عوامل مختلفی وجود دارند که بر تصمیم‌گیری برای جذب یک بازیکن تأثیر می‌گذارند. یک جنبه منطقی و مبتنی بر داده وجود دارد. و بله، باید بگویم که عملکرد یک بازیکن در تورنمنت تأثیر چندانی ندارد. ارزش یک بازیکن نباید صرفاً بر اساس تعداد کمی بازی در مقابل حریفان ضعیف‌تر – مثلا اگر مقابل آلبانی بازی کند – نسبت به بازی در مقابل یک تیم برتر لیگ برتر سنجیده شود.

اما اگر بازیکن عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته باشد و شما قبلاً کمی به او علاقه‌مند بوده‌اید، تصور کنید مالک باشگاه متوجه این موضوع شود و با شما تماس بگیرد: «چه خبر از آن بازیکن؟ او فوق‌العاده است.» ممکن است همین عامل باعث ایجاد تفاوت شود. اگر دو یا سه باشگاه دیگر هم بر اساس عملکرد او چنین احساسی داشته باشند و به جای یک پیشنهاد، دو یا سه پیشنهاد برای جذب او ارائه شود، قیمت نهایی قطعاً بالاتر خواهد رفت. بنابراین، برای بازیکنانی که عملکرد خوبی دارند، همچنان یک نوع رابطه عرضه و تقاضا وجود دارد.

یورو 2024 مسیر زندگی ویلیامز را عوض می‌کند؟

بنابراین، عملکرد در تورنمنت‌ها می‌تواند باعث تسریع انتقالاتی شود که قبلاً در حال برنامه‌ریزی بودند، یا یک بازیکن را در لیست خریدهای اولویت‌دار شما قرار دهد. یکی دیگر از منابع بخش استعدادیابی که در لیگ برتر انگلیس کار کرده است، می‌گوید:

افراد شاخص در بخش استعدادیابی یک باشگاه، تحت تأثیر عملکرد بازیکنان در تورنمنت‌ها قرار نمی‌گیرند. احتمالاً نیکو ویلیامز در این تورنمنت کسی است که همه نگاه‌ها را به خود جلب کرده، زیرا بسیاری از باشگاه‌ها در مورد او مطمئن نبودند، اما حالا او داغ‌ترین گزینه‌ی موجود است.

من بازی‌های زیادی از او در اتلتیک بیلبائو تماشا کردم و خیلی تحت تأثیر قرار نگرفتم، زیرا او بسیار ناپایدار بود و عملکرد نهایی‌اش درخشان نبود. اما در هر تورنمنتی بازیکنانی وجود دارند که در نهایت به تیم‌های بزرگ منتقل می‌شوند - سفیان امرابط بعد از جام جهانی یکی از آن‌ها بود.

سوال کلیدی این است که آیا عاقلانه است که تحت تأثیر جو حاکم بر مسابقات قرار بگیرید و در نهایت بازیکنی را با قیمتی غیرواقعی خریداری کنید؟

به عنوان مثال، هامس رودریگز برای کلمبیا در جام جهانی ۲۰۱۴ که برای اولین بار به مرحله یک‌چهارم نهایی رسیدند و او کفش طلای این دوره را کسب کرد، عملکرد درخشانی داشت. او طی چند هفته بعد با رقم ۶۳ میلیون پوند از موناکوی فرانسه به رئال مادرید پیوست. اما رودریگز نتوانست در سه فصل اول حضورش در این تیم اسپانیایی عملکردی در حد و اندازه آن هزینه ارائه دهد و در نهایت به صورت قرضی دو ساله به بایرن مونیخ رفت و سپس تابستان ۲۰۲۰ به صورت رایگان به اورتون لیگ برتر منتقل شد.

نمونه‌ای بدنام‌تر، تصمیم باشگاه لیورپول برای جذب الحاجی دیوف از باشگاه فرانسوی لانس در جولای ۲۰۰۲ بود؛ بازیکنی به عنوان جای نیکولاس آنلکا، ملی‌پوش فرانسوی که فصل قبل به صورت قرضی در این تیم بازی کرده بود.

دیوف در جام جهانی ۲۰۰۲ برای سنگال که فراتر از انتظارات ظاهر شد و درخشید.  اما این مهاجم جنجالی در آنفیلد به چهره‌ای بحث‌برانگیز تبدیل شد و دوران حضورش در لیورپول به ثمر رساندن تنها ۶ گل در ۴۷ بازی در اولین فصل، بدون گل در ۳۳ بازی آخر و رسوایی‌هایی از جمله تف کردن به سمت هوادار حریف در یک بازی جام یوفا خلاصه شد. بعدا، ژرار هولیه، سرمربی وقت لیورپول، در سال ۲۰۱۵ از جذب دیوف ابراز پشیمانی کرد.

بدیهی است که می‌توانستیم در زمینه جذب بازیکن بهتر عمل کنیم. اما ما برای بررسی و انجام کارهای روتین که قبل از جذب یک بازیکن انجام می‌دهیم، وقت کافی نداشتیم.

یک نمونه ناکام از خریدهای پس از تورنمنت

داده‌ها به ما می‌گویند که خریدهای انجام‌شده بر اساس عملکرد در تورنمنت‌ها، همیشه هم بد نیستند. TransferRoom موسسه‌ای است که به باشگاه‌های سراسر دنیا در زمینه خرید، فروش و تبلیغ بازیکنان کمک می‌کند. آنها پیش از جام جهانی ۲۰۲۲، داده‌های مربوط به ۲۵۳ انتقال بعد از تورنمنت از سال ۲۰۱۴ و ۳۲۸۰ انتقال دیگر را از اول آگوست همان سال به بعد را مورد بررسی قرار دادند. 

این بررسی نشان داد که بازیکنانی که بعد از تورنمنت خریداری شده‌اند، به‌طور متوسط در دو فصل بعدی، نسبت به سایر خریدها دقایق بیشتری بازی کرده‌اند (۳۳۰۸ دقیقه در مقابل ۲۷۲۹ دقیقه)، مهاجمان این گروه به‌طور میانگین گل‌های بیشتری به ثمر رسانده‌اند (۰.۳۹ گل به ازای هر ۹۰ دقیقه در مقابل ۰.۳۷ گل) و بازیکنانی که در جناحین یا پست هافبک هجومی بازی کردند، پاس‌گل‌های بیشتری داده‌اند (۰.۲۱ پاس‌گل به ازای هر ۹۰ دقیقه در مقابل ۰.۱۸ پاس‌گل).

با این حال، نکته قابل توجه این است که چنین معاملاتی گران هستند. تحقیقات TransferRoom نشان داد که میانگین هزینه برای خرید بازیکن بعد از تورنمنت، ۵۴ درصد بالاتر از سایر نقل و انتقالات بوده است. دنیل بلیدز، یکی از مسئولان TransferRoom می‌گوید:

این موضوع بیشتر به این دلیل است که آن‌ها به طور کلی بازیکنان بهتر و گران‌تری هستند، نه اینکه ارزش آن‌ها در طول تورنمنت به طور چشمگیری افزایش یابد. با وجود این، معمولا شاهد افزایش ارزش بازیکنان در تورنمنت‌های بزرگ هستیم.

با پایان یافتن یورو ۲۰۲۴ در آخر هفته گذشته، معیار ارزش‌گذاری TransferRoom، یعنی «ارزش نقل و انتقالات مورد انتظار»، برای بازیکنانی مانند کول پالمر، لامین یامال، آردا گولر، بردلی بارکولا و نیکو ویلیامز افزایش یافته است. عوامل متعددی بر معیار ارزش‌گذاری بازیکن تأثیر می‌گذارند که فراتر از توانایی درک‌شده، سن، مدت قرارداد و داده‌های اقتصادی مرتبط با ثبت بازیکن است.

TransferRoom همچنین قادر است ارزش بازیکنان را با بازیکنان دیگر با پروفایل‌های مشابه مقایسه کند، در عین حال داده‌های منحصر به فرد پلتفرم خود را بر اساس نحوه‌ی پیشنهاد قیمت باشگاه‌ها و مدیران برنامه به یکدیگر و پاسخ‌های بعدی اعمال کند.

یک تورنمنت خوب (برای یک بازیکن) می‌تواند فقط می‌تواند باعث شود که ما فکر کنیم او چقدر خوب است. اما دوران قضاوت باشگاه‌ها در مورد یک بازیکن بر اساس سه تا هفت بازی (در چنین شرایطی) گذشته است. برای ارزیابی اینکه یک بازیکن چقدر خوب است، ما این کار را در طول دو تا سه سال انجام می‌دهیم، بنابراین نسبت به چند بازی واکنش بیش از حد نشان نمی‌دهیم.

اما برای بازیکنانی مانند یامال یا کوبی مینو که تنها یک سال سابقه بازی در تیم اصلی را دارند، آن سه تا هفت بازی بخش قابل توجهی از دوران حرفه‌ای آن‌هاست. بازی‌های ملی یک عامل تاثیرگذار هستند. نه لزوما به این دلیل که فکر می‌کنیم این بازیکن را بهتر می‌کند، بلکه با گذشت زمان، بازیکنانی که بازی‌های ملی بیشتری دارند، تمایل دارند با رقم گران‌تری جابجا شوند، صرف‌نظر از اینکه آن بازیکن چقدر خوب یا بد است.

به نظر می‌رسد که خرید بازیکن بر اساس عملکرد در تورنمنت به شکل سنتی، قطعا به گذشته تعلق دارد. اما عملکرد خوب در چنین رویدادهای بین‌المللی به طور واضح می‌تواند باعث افزایش تقاضا برای یک بازیکن در بازار شود و این تأثیر فقط منحصر به تقاضا نیست. هنگامی که جام و مدال‌ها اهدا می‌شوند و همه به خانه‌های خود باز می‌گردند، چرخه نقل و انتقالات با نزدیک شدن فصل جدید باشگاه‌ها، دوباره شروع به چرخیدن می‌کند.

از نظر فعالیت، در ماه می افزایش قابل توجهی وجود دارد، سپس در ژوئن و اوایل جولای (دوره) کاهش می‌یابد. ما اکنون پیش‌بینی می‌کنیم که تقاضا افزایش یابد و در اواخر جولای و اوایل آگوست اتفاقات زیادی رخ دهد. (پنجره نقل و انتقالات تابستانی امسال در تاریخ ۳۰ آگوست بسته می‌شود.)

با گرم شدن بازار، تعجب نکنید که ستارگان یورو و کوپا آمریکا را در حال جابه‌جایی ببینید.

به قلم پیتر روتسلر برای اتلتیک