آرمان ملی- مطهره شفیعی: یکی از سوالاتی که این‌ روزها از سوی سیاسیون مطرح می‌شود، ماهیت معاون اولی است که پزشکیان معرفی خواهد کرد.

بر طبق قانون معاون اول وظیفه اداره هیأت وزیران درغیاب رئیس‌جمهور و مسئولیت هماهنگی سایر معاونان رئیس‌جمهور را برعهده دارد. رئیس‌جمهور می‌تواند برای انجام وظایف قانونی خود معاونانی داشته باشد. معاون اول رئیس‌جمهور با موافقت وی اداره هیأت وزیران و مسئولیت هماهنگی سایر معاونت‌ها را به‌عهده خواهد داشت.
*محسن هاشمی معاون اول پزشکیان می‌شود؟

این روزها اخبار زیادی درباره پیشنهاد معاون اولی به محسن هاشمی شنیده می‌شود. شخصیت آرامی که نشان داده همانند پدرش اهل تعامل است و از تنش دوری می‌کند. ویژگی بارز محسن هاشمی به تعاملی بازمی‌گردد که حتی با رقیب دارد. به اعتقاد او ساخت ایران پیشرفته در سایه وحدت همه گروه‌ها و اقوام است و نباید منحصر به یک طیف خاص شود که این ویژگی نیاز در اختیارگرفتن سمت‌هایی مانند معاون اول رئیس‌جمهور است. نمی‌توان به مدیریت او اشکالی وارد کرد؛ چرا مدت زیادی به این کار مشغول و موفق بوده است.  او که اکنون رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران است؛ در رزومه خود ریاست دفتر رئیس‌جمهور را  دارد و در آن دوره شکایتی از او نشد که نشان‌دهنده توانایی مدیریتی اوست. علاوه بر این او در ۲۸ سالگی رئیس دفتر بازرسی ویژه رئیس‌جمهور شد و به مدت ۸ سال این سمت را برعهده داشت. او سمت‌های دیگری مانند رئیس دفتر مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو هیأت مدیره سازمان صنایع دفاع هم داشته است. وی در سن ۳۶ سالگی مدیر عامل شرکت راه‌آهن تهران و حومه شد و تا ۱۳ اسفند ۱۳۸۹ عهده‌دار این سمت بود. محسن هاشمی در طول دو سال شهرداری محمود احمدی‌نژاد همچنان پست خود به‌عنوان مدیرعامل قطار شهری تهران را حفظ کرد و احمدی‌نژاد استعفای او را نپذیرفت. از دیگر سوابق مدیریتی محسن هاشمی می‌توان به ریاستش بر شورای شهر تهران از شهریور ۱۳۹۶ تا مرداد ۱۴۰۰اشاره کرد که این شورا بدون تنش توانست تصمیمات خوبی برای کشور اتخاذ کند. محسن هاشمی رفسنجانی همزمان یک مؤسسه انتشاراتی به نام دفتر نشر معارف انقلاب اسلامی را اداره می‌نماید که کتاب‌های مهم سیاسی، مذهبی و اخلاقی منتشر می‌کند و البته از جمله مهم‌ترین کتاب‌هایی که تابه‌حال منتشر کرده است، مجموعه خاطرات آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی در قبل و بعد از انقلاب اسلامی است.

*شباهت‌های عملکردی هاشمی و پزشکیان

مسعود پزشکیان با آیت‌ا... هاشمی و خانواده ایشان رابطه گرمی داشت و دارد چرا که مولفه‌هایی مانند صداقت، راستگویی، پاکدستی، تاکید به استفاده از نظر متخصصان برای اتخاذ تصمیمات ساختار حاکم و.. از ویژگی‌های مشترک آیت‌ا... هاشمی ، محسن هاشمی و مسعود پزشیکان است. پسر ارشد مرحوم آیت‌ا... هاشمی در زمان انتخابات ریاست جمهوری تلاش زیادی برای رای آوری پزشکیان کرد به‌عنوان نمونه 3 تیر در در اجتماع حامیان مسعود پزشکیان در ورزشگاه شیرودی،  6 تیر در گردهمایی حامیان پزشکیان در گنبدکاووس ، 13 تیر در گردهمایی بزرگ طرفداران مسعود پزشکیان در همدان و... حضور یافت و از هر فرصتی برای دفاع از حق او استفاده می‌کرد مانند دفاع از او در مناظره‌ها. او درباره مناظره دوم گفت: «از همان ابتدا تند شد و به‌نظر می‌رسید مقداری هیجانی شد و همچنین مجری نقص داشت. به این معنی که مجری از مجری‌گری درآمد و حالت جانبه‌دارانه به خودش گرفت، از ابتدا مقداری مشکوک شد، به این ترتیب که به‌نظر می‌رسید سوالات از پزشکیان با هدف تخریب و شبهه‌افکنی است اما سوالاتی که از جلیلی می‌پرسد، در راستای رفع شبهه در اجتماع است.» وطن‌دوستی او زمانی نمایان می‌شود که در دوران جنگ ایران و عراق در اروپا و آمریکای شمالی بود و در اواخر جنگ به کشور بازگشت. از سال ۱۳۵۹–۱۳۶۳ در بلژیک در مقطع لیسانس مکانیک و از ۱۳۶۳–۱۳۶۶ در کانادا در مقطع فوق‌لیسانس مکانیک تحصیل کرد و به توصیه پدرش تحقیقاتی را در خصوص نحوه ساخت موشک انجام داد. او در سال ۱۳۶۶ (1987) فوق‌لیسانس مهندسی مکانیک از پلی‌تکنیک مونترال کانادا را دریافت کرد و به ایران بازگشت.

*نام این افراد هم مطرح بود

تاکنون برخی اسامی به‌طور جدی مطرح شده‌اند که هر کدام شرایط خاص خود را دارند. محمدجواد ظریف شخصیت شناخته شده‌ای است که بسیاری تصور می‌کردند معاون اول خواهد شد اما او بارها حضور خود در دولت را رد کرد و گفت: «بنا داریم دولت جوانی تشکیل شود و واقعا قرار نیست افرادی مانند من که بارها مسئولیت داشته‌ایم دوباره در این دولت مسئولیت بگیریم، در دوره تبلیغات ریاست جمهوری بارها تاکید کرده‌ام که منِ ظریف در دولت مسئولیتی نمی‌خواهم و برای پست و مقام نیامده‌ام، حتی پست معاون اولی را به‌خاطر پست و مقامش حاضر نیستم، بپذیرم.» بنابراین باید ظریف را لیست گمانه‌زنی معاون اولی دولت پزشکیان حذف کرد. نام اسحاق جهانگیری هم این روزها برای تصدی معاون اولی به گوش می‌رسد. او یک چهره سیاسی، اقتصادی است که به‌واسطه مسئولیت‌هایی که داشته، توانایی مدیریت و برنامه‌ریزی در سایر  حوزه‌ها را هم دارد اما تمایلی برای پذیرش پست معاون اولی پزشکیان از سوی او مشاهده نمی‌شود که علل مختلف دارد از جمله تخریب‌هایی که از سوی اصولگرایان تندرو علیه او صورت می‌گیرد به‌عنوان نمونه کیهان در ۱۹ تیر نوشت: «در روز ۲۳ تیر ۱۳۷۸ که آشوبگران را مزدوران آمریکا و اسرائیل خوانده بود، به شدت عصبانی بودند اما همان‌ها در انتخابات ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ از روحانی با ادبیات موهن «نامزد اجاره‌ای» و «رحم اجاره‌ای» حمایت کردند، در همین مسیر اصلاح‌طلبان به‌خاطر رأی نداشتن مجبور شدند عارف و جهانگیری را در دو انتخابات وادار به انصراف کنند، آنها سهم خود را از شرکت سهامی قدرت گرفتند ولی بعدا که ناکارآمدی دولت و نارضایتی شدید مردم آشکار شد، از پذیرش مسئولیت طفره رفتند و گفتند دولت روحانی، دولت ما نبود! و از کارنامه‌اش برائت جستند.» و همچنین جهانگیری می‌داند با پذیرش این مسئولیت دولت چهاردهم را با ادعای دولت سوم روحانی به چالش خواهند کشید. نام محمدرضا عارف هم مطرح است اما با جلوس او بر کرسی معاون اولی پزشکیان موجی از تخریب با ادعای دولت سوم خاتمی به راه خواهد افتاد. طیب‌نیا  هم نامش مطرح است چنانکه صابرین‌نیوز در خبری مدعی شد که علی طیب‌نیا به یکی از جدی‌‌ترین گزینه‌ها برای معاون اولی دولت چهاردهم بدل شده است که نمی‌توان به این خبر استناد کرد. محمد مخبر، علی‌اکبر صالحی، علی عبدالعلی‌زاده، محمدجواد آذری‌جهرمی، غلامحسین کرباسچی و آذر منصوری به‌عنوان گزینه‌های احتمالی معاون اولی کابینه دکتر پزشکیان نام برده شده‌اند.