«میوه‌ها» رکوردداران تورم خوراکی‌ها در پایان خرداد ماه سال جاری بودند. داده‌های رسمی نشان می‌دهد تورم میوه‌ها و به طور مشخص مرکبات در بهار امسال بی‌سابقه بوده و قیمت‌های رسمی بازار میوه و تره‌بار نیز گواهی برای اثبات این ادعاست که میوه‌های تابستانی در سبد خرید دهک‌های کم‌درآمد، 

جایی ندارند.

طبق گزارش مرکز آمار از تورم ماهانه کالاهای خوراکی در خردادماه ۱۴۰۳، میانگین قیمت کالاهای خوراکی در خرداد امسال نسبت به اردیبهشت حدود ۴.۳درصد رشد کرده و در این میان، قیمت میوه‌ها و مرکبات با فاصله زیادی از سایر کالاهای خوراکی، در حال پیشتازی‌ست و مرزهای نرخ‌های نجومی را جابه‌جا کرده‌اند.

در خرداد، برخی از کالاهای خوراکی حتی تا بیش از ۳۰درصد تورم ماهانه را تجربه کرده‌اند و دو کالای خوراکی که بیشترین تورم ماهانه را در خردادماه تجربه کرده‌اند عبارتند از «پرتقال» و «لیموترش». تورم ماهانه «پرتقال» در خردادماه امسال ۳۲.۵درصد و تورم ماهانه «لیموترش» در این ماه معادل ۲۱.۳درصد بوده و به عبارتی در این ماه مرکبات بیش از ۲۰درصد افزایش قیمت را نسبت به اردیبهشت داشته‌اند.

    اگر از ارزان‌ترین نقاط شهر خرید کنید، برای یک سبد دو کیلویی از میوه‌های فصل باید حداقل 331 هزار تومان بپردازید که این رقم 1.3 برابر دستمزد روزانه یک کارگر حداقل‌بگیر است

اما قطار تندروی قیمت‌ها در پایان بهار متوقف نشده است. در روزهای سپری شده از تیرماه، میوه‌ها باز هم گران‌تر شده‌اند به گونه‌ای که یک سبد ساده‌ از میوه‌های تابستانی قیمتی فضایی پیدا کرده است. بد نیست نگاهی به قیمت میوه‌ها در ۱۷ تیرماه بیندازیم.

در هفدهم تیر، قیمت برخی از میوه‌ها در مناطق مرکزی و پایین پایتخت به این ترتیب بوده است: هر کیلوگرم انجیر سیاه ۲۹۸، آلو زرد و سیاه ۹۸ تا ۱۲۰، انگور عسگری ۱۱۸ تا ۱۹۸، سیب گلاب ۷۵ تا ۱۴۸، گیلاس ۱۴۸ تا ۱۶۸، توت فرنگی ۱۸۸، زردآلو ۶۸ تا ۱۹۸، هلو ۵۵ تا ۹۸، گلابی ۴۰۰، پرتقال جنگلی ۷۹، شلیل ۷۱ تا ۹۸ و آلبالو ۷۹ تا ۱۲۵هزار تومان. در بازار میوه‌های آبدار هر کیلوگرم هندوانه بین ۱۵ تا ۲۲.۸۰۰، خربزه ۴۹هزار و جانا ۴۴.۸۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده است. در بازار میوه‌های وارداتی هم موز هر کیلوگرم ۷۵.۸۰۰ تا ۸۹.۸۰۰، انبه ۱۱۵ تا ۱۹۸ و ۲۰۰ گرم بلوبری ۱۳۰ تا ۳۰۰هزار تومان به فروش می‌رسد.

پول دو کیلو میوه بیشتر از دستمزد یک روز یک کارگر

نگاهی به قیمت‌های چند صد هزار تومانی اثبات می‌کند که کارگران به خصوص حداقل‌بگیران که در پرداخت اجاره خانه و پول نان و تخم‌مرغ درمانده‌اند، توان خرید میوه ندارند. با این وضعیت، میوه‌های تابستانی برای پولدارها و بالانشین‌ها شده و فرودستان حتی از خوردن میوه‌های فصل محرومند.

دستمزد روزانه یک کارگر حداقل‌بگیر در سال جاری، ۲۳۸هزار تومان است که با الحاق تمام متعلقات و مزایای مزدی در هر روز به زحمت به ۲۵۰هزار تومان می‌رسد. فرض کند کارگر وقتی از سر کار به خانه برمی‌گردد، تصمیم می‌گیرد یک سبد کوچک از میوه‌های تابستانی برای فرزندانش بخرد. این سبد فقط شامل نیم کیلو انجیر، نیم کیلو آلو زرد، نیم کیلو گیلاس و در نهایت نیم کیلو انگور است. او اگر از ارزان‌ترین نقاط شهر خرید کند، برای یک سبد دو کیلویی از میوه‌های فصل باید حداقل 331 هزار تومان بپردازد که این رقم 1.3 برابر دستمزد روزانه این کارگر است.

    توفیقی: در سال‌های اخیر، قابلیت‌های جسمی و روحی طبقه کارگر افول کرده است. کاهش نرخ زاد و ولد، پایین آمدن بهره‌وری و رشد حوادث مرگ‌بار شغلی، از نتایج تلخ همین شرایط است

فقر غذایی سنگین، از گوشت گرفته تا میوه‌ها

اعداد این معادله نشان می‌دهد که بازگشت این کارگر با دست پر به خانه ممکن نیست و نهایت چیزی که در سراسر تابستان داغ نصیب فرزندان این کارگران می‌شود، هندوانه یا خربزه است.

این شرایط البته مختص تهران نیست و کارگران در همه جای کشور در تامین نیازهای خوراکی خانوار و به طور مشخص میوه‌های فصل ناتوانند. «حسن عزتی»، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی بانه در استان کردستان در این زمینه می‌گوید: امسال کارگران ساختمانی یا فصلی در شهرستان بانه نسبت به سال گذشته در وضعیت معیشتی تاسف‌بارتری به سر می‌برند. یک کارگر ساختمانی به سختی می‌تواند در هفته دو روز کار پیدا کند که مجموع دستمزد دو روز کارش نهایت به یک میلیون و 200 یا یک میلیون و 300هزار تومان می‌رسد و تمام هفته را باید با همین پول سر کند، در نتیجه در سبد خرید فقط ضروریات می‌گنجد و بس.

عزتی اضافه می‌کند: به علت افت شدید ساخت و ساز، بسته شدن مرزها در شهرستان بانه و تورم هر روزه، شاهد کاهش قدرت خرید کارگران فصلی هستیم. یک خانواده کارگری ساختمانی به زحمت می‌تواند در هفته دو بار میوه بخرد، آن‌هم میوه‌هایی که نه درجه یک بلکه درجه چند هستند.

سلامت در تهدید

حذف میوه و صیفی‌جات از سبد خرید روزانه، سلامت طبقه کارگر را در معرض خطر قرار داده و این خطر جدی نادیده گرفته می‌شود چون حیات جریان اصلی در سپهر سیاسی بی‌توجه به وضع ناگوار معاش کارگران ادامه دارد. «فرامرز توفیقی»، فعال کارگری، در این رابطه می‌گوید: یکی از عوامل تاثیرگذار در سلامت، مصرف مواد غذایی مورد نیاز و مغذی‌ست که میوه‌ها و سبزیجات، در صدر جدول نیازها قرار دارند. متاسفانه با گران شدن وحشتناک میوه‌ها و سبزیجات، این اقلام از سبد غذایی کارگران حذف شده‌اند.

او اضافه می‌کند: از آنجایی‌که تامین هزینه‌های مسکن و اقلام ساده خوراکی به کارگران فشار آورده، خانواده‌های کارگری به ارزان‌خری روی آورده‌اند و ارزان‌خری نتیجه‌ای جز ناتوانی‌های جسمی و روحی ندارد. در سال‌های اخیر، قابلیت‌های جسمی و روحی طبقه کارگر افول کرده است. این شرایط بغرنج، تبعات دردناک کمی ندارد؛ کاهش نرخ زاد و ولد، پایین آمدن بهره‌وری و رشد حوادث مرگ‌بار شغلی، از نتایج تلخ همین شرایط است.

مواد غذایی سفره‌ها؛ یکی یکی پر

از سال‌های ابتدای دهه ۹۰ شمسی و به دنبال در پیش گرفتن شوک‌درمانی‌های ارزی و انقباضات بودجه‌ای، کالاهای خوراکی در صف خروج از سبد خرید طبقه کارگر قرار گرفتند؛ اول، گوشت قرمز، آجیل و خشکبار، بعد مرغ و ماهی و حالا میوه‌ها و سبزیجات. در طول حدود ۱۰ سال، یک سبد خرید مغذی و آکنده از کالاهای گوناگون، آن‌چنان کوچک شده که امروز جز نان خالی و تخم‌مرغ و چند کیلو سیب‌زمینی چیزی در آن نمی‌گنجد!