مناظره اول دور دوم انتخابات برخلاف مناظره‌های دور اول، پرشتاب و گزنده بود. هیچ‌یک از دو نامزد نهایی توان بالایی در سخنوری ندارند و مانند اسلاف‌شان بر تکنیک‌های مناظره و اسکات‌خصم سوار نیستند اما باز، در نبود نامزدهای پوششی و نامزدهای وسط‌باز توانستند از خجالت یکدیگر درآیند.

رویداد ۲۴| محمد نوذری: نیمه‌های شب یازدهم تیرماه، تلفن‌ها به صدا در آمد. مردم به یکدیگر زنگ می‌زدند تا درباره مناظره دو کاندیدای نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری حرف بزنند. مناظره اول دور دوم انتخابات مانند یک برنامه کمدی جذاب، آنقدر تکه و طعنه داشت که به اندازه کافی مواد و مصالح برای یک گفتگوی تلفنی پرخنده فراهم آورد.

مناظره اول دور دوم انتخابات برخلاف مناظره‌های دور اول، پرشتاب و گزنده بود. هیچ‌یک از دو نامزد نهایی توان بالایی در سخنوری ندارند و مانند اسلاف‌شان بر تکنیک‌های مناظره و اسکات‌خصم سوار نیستند اما باز، در نبود نامزدهای پوششی و نامزدهای وسط‌باز توانستند از خجالت یکدیگر درآیند. اما برنده‌ها و بازندگان این مناظره کسانی ورای دو نامزد شرکت‌کننده بودند. در این گزارش برندگان و بازندگان را بررسی می‌کنیم.

برندگان

مسعود پزشکیان: او بی‌تردید برنده این مناظره بود. از لاک دفاعی‌اش بیرون آمد و حریف را بارها با خونسردی به چالش کشید. جمله قصاری از او بیرون نیامد –غیر از اینکه در پایان مناظره شرط کرد در صورتی که حریفش بدون برجام و FATF رشد ۸درصدی را محقق کند همین امشب از انتخابات انصراف خواهد داد و در غیر این صورت جلیلی را باید اعدام کنند!

مسعود پزشکیان در همان دور اول کمپین موفقی داشت. او از یک نماینده محلی که در سطح ملی ناشناخته بود توانست به جایی برد که پیشتاز دور اول شود؛ آن‌هم در انتخاباتی کم‌رمق. اما کمپین او شور و علاقه‌ای در میان هواداران سنتی اصلاح‌طلبی و طبقه متوسط شهرهای بزرگ برنینگخت. آنان که در این سال‌ها زیر ضرب سیاست‌ّهای تهاجمی و سرکوب‌گرانه بوده‌اند نامزدی می‌خواستند که به رقیبش تندتر حمله کند و مطالبات این طبقه را صریح‌تر در مناظره‌های ملی بیان کند. پزشکیان از این جهت، در مناظره‌های قبلی کارنامه مورد قبولی نداشت اما در این مناظره تا حد زیادی این کمبود را جبران کرد.

مهم‌تر از توان مناظره، پزشکیان در مقام یک رئیس‌جمهور ظاهر شد. همچون یک مقام بالادست از جلیلی سئوال پرسید و جلیلی هم ناخودآگاه به رابطه فرادست-فرودست تن داد و در طور مناظره سعی کرد جواب سئوالات پزشکیان را بدهد. خیال‌ها تا حدی راحت شد که پزشکیان در جلسات حساس می‌تواند نیروهای مقابلش را کنترل کند.

صداوسیما: به شکل غیرقابل انتظاری، مدیریت مناظره‌ها خوب بود. مجری سئوالات مربوط و درست پرسید. وقتی مجری صداوسیما در مناظره موسوی/احمدی‌نژاد را به یاد می‌آوریم که هیچ از مدیریت برنامه نمی‌دانست و دائم در صحبت‌های موسوی می‌پرید یا سئوالات مناظره‌های سال ۹۲ را به یاد می‌آورد که مناظره را با برنامه «مسابقه هفته» اشتباه گرفته بود، واقعا می‌توانیم از یک پیشرفت بزرگ در مدیریت سیاسی در این نهاد صحبت کنیم. البته مشارکت کم مردم هم در این زمینه بی‌تاثیر نبود و مدیران صداوسیما هم متوجه شده بودند با جای سفتی برخورد کرده‌اند!

مردم: مردم به خصوص آن‌هایی که در دور اول شرکت نکرده بودند، برای اولین‌بار در صداوسیما صدایش شنیده شد. غافلگیرانه بود که مجری در اولین یا دومین سئوال، دلیل مشارکت پائین مردم در انتخابات را از دو نامزد پرسید.

بازندگان

سعید جلیلی: او نه تنها از نظر طرفداران پزشکیان شکست خورده که از نظر هواداران خودش هم پیروزی‌ای به دست نیاورده است. رصد و بررسی فعالان هوادار او نشان می‌دهد آن‌ها برای جدال‌های مجازی بعد از مناظره سکوت کرده‌اند و حرفی زیادی برای گفتن ندارند. حجم تولید محتوای آن‌ها در طول مناظره هم اندک بود.

جلیلی نشان داد که توان سلفش یعنی احمدی‌نژاد را در مناظره‌ها ندارد. او از پس سئوالات پزشکیان برنیامد و بدتر اینکه گرفتار تاکتیک‌های او شد.

نامزدهای پوششی: آن‌ها نمی‌توانند در برابر نهادهای تائیدصلاحیت‌کننده از حضورشان دفاع کنند. آن‌ها به دلایلی تائیدصلاحیت شده بودند اما حالا معلوم شده که در ماموریت خود به‌شدت ناکام مانده‌اند. در دور اول نتوانستند پزشکیان را به دام بیاندازند و او پیشتاز دور اول شد. حالا هم معلوم شد، مشکل خنک و یخ‌بودن مناظره‌های دور اول آن‌ها بودند؛ امری که فارغ از مشکلات پایداری که مردم را سرخورده کرده بود، در کاهش مشارکت نقش داشت.

ستاد‌های دو نامزد: ظهور و بروز دو نامزد نشان داد که خودشان بودند و ستادها و اتاق‌های فکرشان نتوانسته‌ بودند روی آن‌ها تاثیری بگذارند. ستاد جلیلی دو جلد سیمی‌شده از نظرات مردم تهیه کرده بود که به ادعای آن، توهین به جلیلی بوده است اما در جلیلی جز نشان دادن آن کاری دیگری انجام نداد. در صورتی که پزشکیان به صراحت به دروغ‌هایی که علیه‌اش پخش شده بود، اشاره کرد.

نتیجه مناظرات کم‌رمق دور اول منجر به مشارکتی اندک شد. باید دید مناظره‌های دور دوم تاثیری در مشارکت مردم در انتخابات می‌گذارد؟