شمارش معکوس برای اعلام اسامی نامزدها/مشارکت در گِرو تصمیم شورای نگهبان
در ادوار اخیر انتخابات مشاهده می‌کنیم که مشارکت همواره یکی از چالش‌های موجود بوده است و اگر چه مقام‌های عالیرتبه جمهوری اسلامی همواره بر حضور شهروندان در تصمیمات سیاسی و مشارکت پذیری آنها در رویدادی مانند انتخابات تاکید دارند ولی باز هم شاهد گرم شدن تنور انتخابات آنچنان که باید نبودیم. مانند انتخابات دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی که همانند انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در محدوده ۴۰ درصد باقی ماند. از این رو برخی از تحلیل‌گران معتقدند که عدم حضور نامزدهای انتخاباتی از جریان‌های مختلف یکی از دلایل کاهش محسوس مشارکت است. شورای نگهبان به‌عنوان متولی بررسی صلاحیت‌ها نامزدهای انتخاباتی همواره مورد انتقاد تحلیل‌گران و چهره‌های سیاسی قرار دارد. آنها معتقدند این شورا با ردصلاحیت کاندیداها باعث کاهش مشارکت شده است البته موردی که مسوولان شورای نگهبان آن را رد می‌کنند و همچنان تاکید دارند که بر اساس قانون صلاحیت‌ها را بررسی می‌کنند.
روزنو :
سه تئوری مشارکت پذیری
در مورد این که تایید صلاحیت‌ها چه نقشی در افزایش مشارکت دارد باید بگوییم که اگر همه جریان‌ها بتوانند چهره‌های مستقلی را برای انتخابات معرفی کنند با مشارکت حداکثری روبه‌رو خواهیم بود. در ادامه اگر تایید صلاحیت‌ها به‌صورت موردی باشد و موجب ائتلاف جریان‌های سیاسی شود می‌توانیم شاهد یک انتخابات با مشارکت متعادل باشیم ولی اگر باز هم شاهد باشیم که تنها چهره‌های شاخص اصولگراها در رقابت‌ها حضور دارند همچنان باید به درصد حدود ۴۰ درصدی عادت کنیم. در این مورد باید اضافه کنیم که برای انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری ۸۰ نفر از اردوگاه‌های اصلاح‌طلبی، اصولگرایی، میانه‌روها و مستقلین ثبت نام کرده‌اند.
مشارکت در گِرو تصمیم شورای نگهبان
«حشمت‌الله فلاحت پیشه»، تحلیلگر مسایل سیاسی و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در مورد اینکه تایید صلاحیت‌ها یا رد صلاحیت‌ها چه تاثیری بر درصد مشارکت دارد، می‌گوید: «توجه داشته باشید که اگر چهره‌های مختلف از گرایش‌های متفاوت توسط شورای نگهبان تایید شوند امکان اینکه یک مشارکت در حد انتخابات ریاست جمهوری داشته باشیم وجود دارد. ولی اگر همچنان با ردصلاحیت‌های گسترده روبه‌رو باشیم قطعا باز هم با مشارکت پایین روبه‌رو خواهیم بود.»
این تحلیلگر در مورد حضور چهره‌هایی که در انتخابات ثبت‌نام کرده‌اند ادامه می‌دهد: «در مورد گزینه‌ها فقط زمانی می‌توان صحبت کرد که صلاحیت‌ها را اعلام کنند. ما می‌بینیم از جناح‌های مختلف افراد مختلف آمدند. در صورتی که در یک نظام حزبی از هر حزب حداقل یک نفر می‌آید. اما در ایران ما یک آشفتگی سیاسی داریم. اگر بگوییم کاندیداهای قوی و واقعی دو جناح، واقعا وجود داشته باشد در نهایت ما یک رقابت اصلی بین اصولگراها و اصلاح‌طلب‌ها خواهیم داشت و دیگرانی که تأیید صلاحیت شوند، احتمالا نمی‌توانند موجی ایجاد کنند.»
اگر کاندیدای شاخصی در جناح اصلاح‌طلب تایید صلاحیت و معرفی شود، امکان اینکه اصلاح‌طلبان یک جریان مستقل را شکل بدهند وجود دارد. اما اگر کاندیدای شاخصی نداشته باشند، بخش عمده‌ای از جریان اصلاح‌طلب مشارکت نخواهند کرد. در جریان اصلاح‌طلب خواهان مشارکت نوعی عملگرایی حاکم می‌شود و آنها سعی می‌کنند با کسانی همراه شوند که منتقد وضع موجود هستند و به نوعی سهم سیاسی را در دولت آینده برای جریانات باقی‌مانده اصلاح‌طلب قائل شوند. به همین دلیل امکان اینکه اگر چهره شاخصی تایید صلاحیت نشود باز هم با چالش مشارکت روبه‌رو خواهیم بود.»
با نگاه بازتری صلاحیت‌ها
را بررسی کنند
«ابولقاسم رئوفیان»، تحلیلگر مسایل سیاسی در مورد نقش شورای نگهبان در افزایش مشارکت گفت: «برای افزایش میزان مشارکت در انتخابات شورای نگهبان باید با نگاه وسیع تر و بازتری به شرایط جامعه و البته شرایط نامزدهای انتخاباتی توجه کند. از شورای نگهبان می خواهیم تا با نگاه گسترده‌تر خود به همه طیف‌های سیاسی اجازه حضور در انتخابات را بدهد تا مردم حق انتخاب بیشتری داشته باشند. هیچ ارگان یا نهادی حق ندارد، با کج سلیقگی از پرشور شدن انتخابات جلوگیری کند.»
تمدید زمان بررسی صلاحیت‌ها
هادی طحان نظیف عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان ظهر شنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۳ با اشاره به پایان مهلت ۵ روزه شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت داوطلبان نامزدی انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری از تمدید این مهلت بر اساس قانون خبر داد.
شورای نگهبان با اشاره به پایان مهلت ۵ روزه شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت داوطلبان نامزدی انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری از تمدید این مهلت بر اساس قانون خبر داد.
هادی طحان نظیف عضو حقوقدان و سخنگوی شورای نگهبان در بخش خبری ساعت ۱۴ بیان کرد: همانطوری که مستحضر هستید شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت داوطلبان چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری پنج روز مهلت قانونی داشت که این مهلت امروز به پایان می‌رسد. جلسات شورای نگهبان به صورت فشرده و پی در پی ادامه دارد و بنابر قانون امکان استفاده از مهلت پنج روزه دوم برای شورای نگهبان وجود دارد.
وی افزود: تصور بنده این است که بخشی از مهلت پنج روزه دوم نیز برای بررسی صلاحیت‌ها استفاده شود.
سخنگوی شورای نگهبان اظهار کرد: از آنجا که تعداد کاندیداها و حجم پرونده‌ها بالاست تمام تلاش ما این بوده تا در اسرع وقت جمع‌بندی لازم صورت گیرد و در کوتاه‌ترین زمان نتایج اعلام شود. پرونده افراد تک به تک مطرح می‌شود ممکن است پرونده‌ای نیاز به بررسی و پیگیری بیشتر داشته باشد، اما در نهایت در انتهای فرآیند نتیجه از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور اعلام خواهد شد و نتیجه به صورت یکجا به مردم اعلام می‌شود.
