ندا جعفري

روز گذشته يكي از سياه‌ترين روزهاي بورس رقم خورد، روزي كه شاخص كل بيش از ۶۲ هزار واحد ريزش داشت و همه نماگر‌ها قرمزپوش شدند و ۹۳ درصد نماد‌ها قرمزپوش به بازار پايان دادند. اين سنگين‌ترين ريزش بورس از تيرماه سال گذشته تاكنون است كه باعث شد شاخص كل تا محدوده از دست دادن مرز ۲ ميليون و ۱۰۰ هزار واحدي نيز پيش برود.

شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با ريزش ۲۰ هزار و ۴۶۴ واحدي در ارتفاع ۶۹۴ هزار و ۵۳۸ واحدي قرار گرفت.ارزش بازار بورس تهران به بيش از ۷۲ هزار ميليارد تومان رسيد؛ تعداد ۳۴۲ هزار و ۱۷۶ معامله مورد دادوستد قرار گرفت و ارزش معاملات در اين روز به ۴۲ هزار و ۴۱۷ ميليارد تومان رسيد.شاخص كل فرابورس ايران نيز در پايان معاملات روز گذشته بازار سرمايه با ريزش ۶۶۸ واحدي در ارتفاع ۲۳ هزار و ۱۳۲ واحدي قرار گرفت؛ ارزش بازار اول و دوم فرابورس ايران هم به ۱۲ هزار و ۷۴۳ ميليارد تومان رسيد.

خروج ۳۷۷ ميليارد تومان پول حقيقي

از بازار سرمايه

روز گذشته شاهد خروج ۳۷۷ ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سرمايه بوديم و ۹۳ درصد نماد‌ها قرمزپوش بودند. ۶۲۳ نماد اُفت بيش از ۲ درصدي را تجربه كردند. از اين تعداد ۱۸۸ نماد در صف فروش بودند و همچنين ارزش صف‌هاي فروش در روز جاري بيش از ۵۳۶ ميليارد تومان بود. كارشناسان اين حوزه بر اين باورند كه فشار دولت براي عرضه و خريداري اوراق خود، بر بازار همچنان وجود دارد و اين مساله شركت‌هاي حقوقي را فروشنده هم كرده است، چراكه به صورت دستوري مجبور به برداشت اين اوراق هستند و از طرفي سود آن نيز براي صندوق‌ها جذاب است و نرخ‌ها به بالاي ۳۰ درصد رسيده است و اين عوامل بازار را تحت فشار قرار داده و از رشد آن جلوگيري كرده است و زماني كه سياست بر بالا بردن نرخ بهره و فشار بر بازار براي تأمين مالي وجود دارد درعمل براي خريد اوراق ميزان هم تعيين مي‌شود.

اما چه موارد ديگري بر ريزش‌هاي بورس اثرگذار بوده است؟ گفته مي‌شود كه عقب‌نشيني نرخ دلار به كانال ۵۶هزار تومان يكي از عوامل اثرگذار بعدي در وضعيت امروز بازار سهام بوده. جايي كه چندي پيش اميد به كاهش شكاف ميان نرخ دلار دستوري و دلار مركز مبادله قوت گرفته بود و حالا كاهش نرخ دلار آزاد در كنار رويكرد سياست‌گذار و اصرار به سياست‌هاي گذشته سبب شده تا احتمال تغيير سياست‌هاي ارزي و كاهش شكاف ارزها كاهش پيدا كند.

اما وب‌سايت فرداي اقتصاد نوشته كه كلافگي سرمايه‌گذاران بورس از اوضاع و احوال اين بازار و جاماندگي جدي آن از ديگر بازارهاي دارايي، يك عامل مهم در بيش‌واكنشي به هر رخداد و تحول منفي در اين بازار است كه ريشه اصلي آن به چالش‌هايي بازمي‌گردد كه اقتصاد دستوري متهم رديف اول آن است.

ضمن اينكه سود اسناد خزانه نيز به رشد ادامه داده و ديروز نرخ سود اخزاهاي جديد به ۳۷ درصد رسيد تا ميانگين سود در اين بازار در ركوردي تاريخي به ۳۶ درصد افزايش پيدا كند. در اين خصوص فرابورس ايران در اطلاعيه‌اي با تأكيد بر اينكه ميزان انتشار و سررسيد اسناد خزانه اسلامي خارج از اختيارات فرابورس است، عنوان كرد پذيرش اخزاها در فرابورس با توجه به دستورالعمل پذيرش و معاملات اسناد خزانه اسلامي و صرفا با هدف فراهم كردن بازار ثانويه اين اوراق با مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار انجام مي‌شود. موضوعي كه همچنان بورسي‌ها نگران آن هستند.

علت ريزش بورس در روز گذشته چه بود؟

حسين ايزدي، كارشناس بازار سرمايه در خصوص ريزش‌هاي روز گذشته بورس به «اعتماد» گفت: علت اصلي اين ريزش‌ها افت نرخ دلار به دليل زمزمه‌هاي مذاكرات غيرمستقيم ايران با امريكا بود كه همين موضوع باعث افت سهام‌هاي دلاري مانند پتروشيمي‌ها و فولادي‌ها نيز شد و همين مساله باعث شد تا ريزش‌هاي روز گذشته بورس سرعت بيشتري به خود بگيرد.

اين كارشناس بازار سرمايه در ادامه افزود: سهم‌هايي همچون فولاد، فملي، شپنا، پارسان، شستا و وبملت بيشترين تاثير بر ريزش شاخص كل بورس تهران را در روز گذشته داشتند كه همه اين سهم‌ها هم دلاري هستند و هر كدام اين سهم‌ها بين 5 تا 6 هزار واحد افت داشته‌اند و همين مساله بر ريزش‌هاي بورس اثرگذار بوده است.

گسترش سايه ريسك‌هاي سيستماتيك

بر بازار سرمايه

ايزدي در مورد وجود ريسك‌هاي سيستماتيك بر بازار سرمايه نيز تصريح كرد: افزايش ماليات‌ها در سال جاري يكي از ريسك‌هاي بازار بود اما با اخبار مثبتي كه از مذاكرات ايران و امريكا به گوش مي‌رسد در نهايت اين اخبار به نفع شركت‌هاي ايراني در بورس خواهد شد و مطمئناآينده بهتري را هم مي‌توان براي اين بازار متصور شد.

اين كارشناس بازار سرمايه خاطرنشان كرد: با توسعه روابط بين‌المللي نرخ دلار هم افت خواهد كرد و موضوع تورم هم فروكش مي‌كند و وضعيت بورس هم بهتر خواهد شد.

ضرورت افزايش ارتباطات بين المللي

ايزدي تصريح كرد: البته در حال حاضر به نظر مي‌رسد با وجود عدم قطعيتي كه در بازار سرمايه به وجود آمده است ريزش‌هاي بورس ادامه‌دار باشد كه عمده اين مساله هم به دليل بن‌بست‌ها در سياست خارجي است اين در حالي است كه همه كشورها با جهان در ارتباط هستند كه همين مساله بر روي ميزان صادرات‌شان هم اثرگذار است.

اين كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه بايد براي كالاهاي ايراني به دنبال بازارهاي جديدي در دنيا بود، تصريح كرد: البته يكي از مواردي كه اخيرا بحث برانگيز هم شد اختلاف نظر در مورد تعطيلي روزهاي پنجشنبه و شنبه بود و اينكه تعداد روزهايي كه بايد با كشورهاي ديگر مراودات مالي داشته باشيم محدود است و بايد تعطيلي‌ها به گونه‌اي باشد تا اين ارتباطات هم گسترش پيدا كند.

خريد سهم‌هاي بانكي يا پتروشيمي؟

ايزدي ادامه داد: در صورتي كه مذاكرات ايران و امريكا گسترش پيدا كند ممكن است از يك مسيري به بعد وضعيت بورس هم بهبود يابد و اين بازار هم با روزنه‌هاي اميدي روبرو شود.

اين كارشناس بازار سرمايه تصريح كرد: البته روز گذشته سهم‌هاي دلاري ريزش بيشتري داشته‌اند و آن هم به دليل نرخ گذاري اين سهم‌هاست و توصيه مي‌شود سرمايه‌گذاران براي ورود به اين بازار با كمي تامل وارد شوند تا اين بازار هم كف خود را پيدا كند.

او افزود: با توجه به ريزش‌هاي نرخ دلار بهتر است سهامداران فعلا از خريد سهم‌هاي دلاري خودداري كنند و بيشتر به سمت سهم‌هاي بانكي بروند و بيشتر بر روي اين سهم‌ها سرمايه‌گذاري كنند.

بازار سرمايه و بازار پول رقيب يكديگرند

مصطفي صفاري، كارشناس بازار سرمايه در مورد ريزش‌هاي اخير بورس به «اعتماد» گفت: آنگونه كه در ادبيات اقتصادي مطرح شده است، بازار سرمايه و بازار پول رقيب يكديگر هستند و در دو كفه ترازو قرار دارند و نرخ بهره تعيين كننده آن است كه اين پس اندازها به سمت بورس حركت كند يا بازار پول و اين مساله جزو ادبيات اوليه در اقتصاد محسوب مي‌شود و معمولا پول‌ها به سمت بازدهي بدون ريسك حركت مي‌كنند.

اين كارشناس بازار سرمايه خاطرنشان كرد: زماني كه بانك‌ها نرخ اوراق قرضه را 37 تا 38 درصد اعلام مي‌كنند به اين معني است كه p/e بازار بايد بر روي 3 باشد اين در حالي است كه امروز p/e حدود 7 است هر چند تكرار سياست‌هاي اشتباه در ابتدا در دولت آقاي روحاني شكل گرفت كه باعث يك ركود وحشتناك شد و امروز هم متاسفانه اين ركود در بازار همچنان وجود دارد.

او با بيان اينكه اولويت اين روزهاي رييس‌جمهور بورس نيست، گفت: آنگونه كه اعلام شده كنترل نرخ تورم بر رشد بورس ارجحيت دارد و به همين منظور بايد منابع مالي در بانك‌ها حبس شود و با نرخ بهره بالا اين منابع به سمت بانك‌ها حركت كنند كه به ركود گسترده نيز منجر خواهد شد.