رامتین موثق

با گذشت چندین ماه از اعلام قیمت خرید تضمینی گندم، دولت امسال هم مانند سال‌های گذشته در پرداخت مطالبات کشاورزان کوتاهی می‌کند. افزون بر موضوع بدهی؛ دولت امسال به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، قیمت خرید تضمینی را بسیار کم اعلام کرده که حتی نیازگوی معیشت کشاورزان هم نیست. با این حال باز هم بدهی‌های دولت در حال افزایش است.

اما در کنار این مسأله، دیروز یکی از نمایندگان مجلس در صحن علنی از واردات بی‌رویه گندم خبر داد. به گزارش ایلنا، رحمت‌الله نوروزی اظهار کرد: در شرایط سخت فعلی به جای اینکه خرید از کشاورز انجام شود چند دلال و سلطان اقدام به واردات می‌کنند حال آنکه در فصل برداشت قرار داریم و باید به کشاورز در هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت کمک شود.

او در نشست علی دیروز، خطاب به رئیس مجلس، گفت: ما چندین بار در زمینه خرید تضمینی جو و گندم تذکراتی داده‌ایم، قرار بود دولت برای گندم ۳۴ هزار میلیارد تومان تامین کند اما نکته مهم‌تر موضوع جو است که روی دست کشاورزان مانده است.

او تصریح کرد: ما انتظار داریم الان که در فصل برداشت جو قرار داریم برای این مسئله جلسه گذاشته شود. همدردی با مردم سیل زده مردم مشهد کار خوبی است و ما نیز همدرد مردم مشهد هستیم اما شما به استان خودتان توجه کردید نه آقای رئیس جمهور نه آقای مخبر و نه کس دیگری از کشاورزان حمایت نمی‌کند و دولت در خواب به سر می‌برد.

از 30 همت گندم خریداری، 2.3 آن پرداخت شده!

ازسوی دیگر،‌ مدیرعامل بنیاد ملی گندم‌کاران از خرید ۱.۹ میلیون تن گندم خبر داد و گفت: باوجود اینکه مطالبات بیش از ۳۰ همت است؛ اما فقط ۲.۳ همت پرداخت شده است.

علی‌قلی ایمانی در گفت‌وگو با مهر، افزود: اولین خرید از گندم‌کاران سیستان و بلوچستان هفتم فروردین انجام شد؛ اما تا امروز ریالی به کشاورزان این استان پرداخت نشده است. همچنین بیش از ۴۰ روز از برداشت گندم در استان کرمان می‌گذرد ولی پولی بابت خرید تضمینی این محصول به کشاورز پرداخت نشده است.

گفتنی است خرید تضمینی جو هم وضعیت بهتری از گندم ندارد و طبق قانون، وزارت جهاد کشاورزی باید در ابتدای هر فصل زراعی یعنی اول مهر، قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی را اعلام کند اما با گذشت هشت ماه از این مهلت قانونی هنوز قیمت خرید تضمینی جو اعلام نشده است. کمبود این نهاده به‌عنوان یک مولفه مهم در تولید گوشت قرمز، می‌تواند همچون بهار ۱۴۰۲، زمینه جهش قیمت این ماده پروتئینی در سال آینده را فراهم کند؛ هر چند دولت تدابیری در این حوزه داشته تا آن اتفاق دیگر تکرار نشود.

توجهی به معیشت کشاورز نمی‌شود

عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره اهمیت تولید گندم عنوان کرد: با توجه به استراتژیک بودن گندم و اهمیت آن در امنیت غذایی، هدف‌گذاری برای افزایش تولید، منطقی‌ترین راه است.

هامان هاشمی با اشاره به اینکه در بخش کشاورزی، به شدت محدودیت ضریب نفوذ دانش داریم، اظهار کرد: متاسفانه شاهد این هستیم که اقتصاد کشاورزی تبدیل به اقتصاد معیشتی شده، کشاورزی مهمترین رکن توسعه است و در ایران به جای اینکه با مکانیسم‌های نظارتی و حمایتی دنبال این باشیم که یک اقتصاد پویا و زنده برای توسعه داشته باشیم، به یک اقتصاد معیشتی تبدیل شده‌ایم.

نایب‌ رئیس دوم کمیسیون کشاورزی اتاق ایران: نرخ خرید تضمینی جو، عدد مشخصی نیست که هم مدنظر کشاورز باشد و هم با قیمت تمام شده همخوانی داشته باشد. همین مشکل در حوزه گندم وجود دارد که هم قیمت با قیمت شورای قیمت‌گذاری اختلاف داشته و هم بعد از کشت گندم، قیمت اعلام شد و اکنون هم کشاورزان دغدغه این را دارند که نحوه تسویه حساب با آنها چگونه خواهد بود که دولت برای این هم برنامه مشخصی ندارد

او افزود: یکی از ایرادات این حوزه، این است که فقط به مسائل دخیل در تولید برای کشاورزی اهمیت می‌دهیم و به زندگی روزانه کشاورز توجهی نمی‌کنیم. در واقع ضریب افزایش قیمت محصولات کشاورزی با هزینه‌های زندگی کشاورز همخوانی ندارد.

این عضو اتاق بازرگانی گرگان تاکید کرد: اگر در یک قالب برنامه مدلسازی شده، به سمت این برویم که بتوانیم رابطه معقولی در قیمت‌گذاری برای کلیه محصولات کشاورزی که خرید تضمینی می‌شوند، برقرار کنیم، این امکان را داریم که با حجم بالای تولید در کشاورزی، زمینه‌ساز توسعه پایدار باشیم.

تحت‌الشعاع قرار گرفتن محصول داخلی در رقابت با ارز یارانه‌ای

هاشمی درباره اظهارات دیروز نماینده مجلس درباره واردات گندم، بیان کرد که اساسا این دغدغه همیشه وجود داشته که محصول خارجی با تخصیص ارز یارانه‌ای برای واردات، در رقابت با تولید داخل قرار می‌گیرد.

او ادامه داد: مسئله مهمتر از هزینه تولید، معیشت کشاورز با تورم فعلی است، وقتی هزینه زندگی کشاورز با ارز آزاد تامین می‌شود، هر محصولی که در رقابت با محصول تولیدیش با ارز یارانه‌ای وارد شود، باعث مشکل می‌شود.

این فعال اقتصادی با اشاره به ممنوعیت واردات خودرو برای حمایت از تولید داخل و اشتغال، تصریح کرد: در کمال تعجب شاهد این هستیم که در حوزه کشاورزی، ارز یارانه‌ای برای واردات اختصاص داده می‌شود که باعث آسیب‌پذیری محصولات داخلی در رقابت می‌شود.

شاهد یک فاجعه هستیم

هاشمی درباره بدهی دولت به گندم‌کاران اذعان کرد: علیرغم اینکه چندین بار اتاق ایران در این حوزه پیگیری کرده، متاسفانه ثمربخش نبوده است.

هامان هاشمی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: مسئله مهمتر از هزینه تولید، معیشت کشاورز با تورم فعلی است، وقتی هزینه زندگی کشاورز با ارز آزاد تامین می‌شود، هر محصولی که در رقابت با محصول تولیدیش با ارز یارانه‌ای وارد شود، باعث مشکل می‌شود. ازسوی دیگر، استیصال کشاورزان در تأمین نیازهای اولیه معیشتی خود، زیاده‌خواهی دلالان را تقویت می‌کند

او با اشاره به اینکه در ابتدا قیمت پایینی برای خرید تضمینی اعلام شد، درباره دیگر مشکلات خرید تضمینی اظهار کرد: امسال شاهد این بودیم علیرغم اینکه در بسیاری از استان‌ها به لحاظ بارش، در دوره داشت وضعیت خوبی داشتیم، اما در حین برداشت، سیاست‌های بالادستی باز طبق معمول درگیر تصمیم‌های خلق‌الساعه بود.

این عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران اضافه کرد: در استان‌ها در قالب الگوی کشت، وزارتخانه تکلیفی را برای تولید هر استان اعلام کرده که توسط مدیران استانی در قالب سیاست و نقشه راه پیاده شده است. بر مبنای این برنامه‌ها، برخی استان‌ها کشت جو داشتند. زمان برداشت جو رسیده اما متولی خرید آن توسط وزارتخانه مشخص نشده.

هاشمی با تاکید بر اینکه نرخ خرید تضمینی جو، عدد مشخصی نیست که هم مدنظر کشاورز باشد و هم با قیمت تمام شده همخوانی داشته باشد، ادامه داد: همین مشکل در حوزه گندم وجود دارد که هم قیمت با قیمت شورای قیمت‌گذاری اختلاف داشته و هم بعد از کشت گندم، قیمت اعلام شد و اکنون هم کشاورزان دغدغه این را دارند که نحوه تسویه حساب با آنها چگونه خواهد بود که دولت برای این هم برنامه مشخصی ندارد.

او به قوانین خرید تضمینی اشاره کرد و گفت: باید در سراسر کشور، بر اساس قانون، قبل از زمان کاشت قیمت تضمینی را اعلام کنیم که طبق مصوبات قانونی، کشاورز برای کشت حق انتخاب داشته باشد. همچنین قبل از شروع برداشت وزارتخانه باید با شفافیت مکانیسم خرید را اعلام کند که در زمان برداشت دچار مشکل نباشیم.

این عضو اتاق بازرگانی تصریح کرد: به‌رغم اینکه گندم و جو نقش اساسی و کلیدی در سفره مردم دارند، کشاورزان مظلوم واقع شده‌اند و شاهد فاجعه در معیشت آنها هستیم.

دست دلالان باز می‌شود

هاشمی درباره تاثیر رفتار دولت بر دلالی عنوان کرد: قطعا از هر بخشی شفافیت و قابلیت‌پیش‌بینی را بگیریم، سودجویی‌هایی بر مبنای رانت‌ به وجود می‌آید.

او افزود: نبود شفافیت و عدم اعلام سیاست‌های کلان توسط وزارتخانه و دستگاه‌های ذی‌ربط و عدم پایبندی به اجرای صددرصدی مصوبات، زمینه‌ساز گسترش دلالی در بازار می‌شود.

به گفته نایب‌رئیس دوم کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، استیصال کشاورزان در تأمین نیازهای اولیه معیشتی خود، زیاده‌خواهی دلالان را تقویت می‌کند.