احسان اسقایی: شرایط در حوزه گفتمانی برجام درحال تغییر است. گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که تا چندی قبل خبر از مرگ برجام می‌داد و آشکار و پنهان اعلام می‌کرد که ایران در حال کم کردن فاصله خود با ساخت سلاح هسته‌ای است، چندی است با ادبیات متفاوتی در ارتباط با ایران و تعامل سازمان انرژی اتمی کشورمان با نهاد زیر نظر خود در سازمان ملل سخن می‌گوید. به طوری که می‌توان مدعی شد وزن مثبت پالس‌هایی که او می‌فرستد بیش از ابعاد منفی سخنانش در ارتباط با تعاملات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.

*تغییر دیدگاه گروسی با سفر به ایران

البته این تغییر دیدگاه احتمالا بعد از سفر اخیر او به تهران صورت گرفته است. سفری که البته در مورد جزئیات آن اخباری به بیرون درز نکرده است اما احتمالا عدم درز اطلاعات در مورد قول‌های ایران به آژانس، بخشی از دیپلماسی پنهانی است که بین طرفین برای حل و فصل پرونده‌های باقی در دستورکار قرار گرفته است. درگذشته و بعد از اینکه ایران و آمریکا در کشورهای عربی منطقه اقدام به مذاکراتی غیرمستقیم با یکدیگر داشتند در نهایت مقرر گردید در کارگروه‌های مختلف اقدام به مذاکرات تخصصی در ارتباط با موضوعات چالشی در پرونده هسته‌ای داشته باشند. اکنون به نظر می‌رسد این گفت‌وگوها از سوی غرب به ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سپرده شده تا دو پرونده باقی مانده بین ایران و آژانس بسته شود.

*گروسی: وارد مرحله متفاوتی با ایران می‌شویم

مدیرکل آژانس اخیرا اعلام کرده که ایران برای اولین بار در بیش از یک سال گذشته تمایل خود را برای شرکت در «گفت‌وگوی جدی» با این نهاد سازمان ملل نشان داده است و این نشانه‌ای است که تهران به دنبال کاهش تنش است. رافائل گروسی، به فایننشال تایمز گفت که تهران و آژانس که ماه‌ها روابط پرتنش را تحمل کرده‌اند، ممکن است پس از انجام مذاکرات او در ایران وارد «مرحله متفاوتی» شوند. من در آنها این درک را می‌بینم که بهتر است کمی تعامل داشته باشیم تا اینکه به مسیر کاملاً متفاوت ادامه دهیم که منجر به تشدید بیشتر و شاید خطرات بیشتر از جمله جنگ شود. این بسیار مهم است، زیرا ما پس از چندین ماه دوباره به هم متصل شده‌ایم.

* احیای برجام در گرو تعامل ایران و آمریکا

گروسی در بخشی دیگر از اظهارات خود تاکید کرده است واشنگتن و تهران همچنان به باز نگه داشتن یک کانال دوجانبه ادامه می‌دهند. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها خواستار گفت‌وگوهایی به هر طریق ممکن بین ایران و آمریکا شده است چرا که او در مقام مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به خوبی می‌داند که حل چالش هسته‌ای بین ایران و آمریکا تنها درگرو برخورد اراده طرفین این مناقشه با یکدیگر است. برخورد اراده‌ای که یک بار هم در سال‌ها قبل صورت گرفت و باعث شد که توافق وین خلق شود و از آن تاریخ تا زمان خروج آمریکا از برجام ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بالاترین سطح با یکدیگر تعامل داشتند تا جایی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی چند مرحله بر صلح آمیز بودن تحرکات هسته‌ای ایران صحه گذاشت و گزارش‌های مثبتی را به شورای امنیت سازمان ملل ارسال کرد که این گزارش‌ها موجب شد تحریم‌های فصل هفتمی ایران پایان یابد. اکنون نیز به نظر می‌رسد او این سر خط خبری را مداوم تکرار می‌کند که حل پرونده هسته‌ای ایران در گرو تعامل ایران و آمریکا و گفت‌وگوهایی در ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران است.

*شاید گروسی میانجی بزرگ باشد

حدود 6 ماه قبل که اخباری در مورد گفت‌وگوهای ایران و آمریکا به صورت غیرمستقیم در کشورهای عربی رسانه‌ای شد و نقش میانجی در این ارتباط بسیار برجسته شد. چرا که یک میانجی معتبر می‌توانست به نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌های طرفین به منظور احیای توافق هسته‌ای کمک کند. هر چند فایننشال تایمز اخیرا فاش کرد که مقامات ارشد ایالات متحده و ایران در ماه ژانویه در عمان گفت‌وگوهای غیرمستقیم محرمانه‌ای انجام دادند اما به نظر می‌رسد در بعد حل اختلاف تخصصی حل اختلافات ایران و آمریکا، این آژانس و بهتر بگوییم این رافائل گروسی است که نقش محوری دارد چرا که مهم‌ترین اخبار در ارتباط با گفت‌وگوهای ایران و آمریکا و تحرکات ایران در جهت حل پرونده‌های خود در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توسط او اطلاع‌رسانی می‌شود.

منبع : آرمان ملی