آتش سوزی جنگل­ها علاوه بر خطرات مستقیم آن برای مردم (همان گرفتار شدن انسان­ها در آتش سوزی) خطرات غیرمستقیم زیادی هم دارد. آتش سوزی، کیفیت هوا را کاهش می­دهند و روی سلامت ریوی انسان تاثیر می­گذارند. نابودی جنگل­ها به اکوسیستم آسیب می­زند و تعادل آن را از بین می­برد. حجم خسارات مالی یک آتش سوزی بزرگ برای مردم محلی به سختی قابل محاسبه است زیرا سوختن منزل و کار یک انسان، به راحتی تبدیل به اعداد نمی­شود. گسترش آتش سوزی­ها در دنیا به معنای گسترش فلاکت برای تعداد بسیار زیادی از مردم است.

اما چرا آتش سوزی در جنگل­ها و محیط­های طبیعی تا این حد رو به رشد است؟ چه عاملی توانسته محیط سبز و مرطوب جنگل را مترصد بزرگترین آتش سوزی­های ممکن نماید؟ چطور می­توانیم حجم خسارت­های یک آتش سوزی را تا حد امکان کاهش دهیم؟ در ادامه به تک تک این سوالات پاسخ خواهیم داد.

چرا تعداد و حجم آتش سوزی­ها رو به افزایش است؟

دلایل مختلفی برای توجیه افزایش میزان آتش سوزی در محیط طبیعی بیان می­شود اما در این بین، نقش دو عامل را از سایر عوامل بسیار مهم­تر می­دانند: تغییرات اقلیمی و عوامل انسانی

• عوامل انسانی: فعالیت بیش از حد انسان و بهره­برداری حساب نشده او از منابع طبیعی، همواره یک مشکل جدی برای محیط زیست تلقی می­شود. فعالیت­های صنعتی از یک سو آسیب­های شدیدی به طبیعت می­زنند و از سوی دیگر قطع درختان و حتی تفریحات انسان در جنگل نیز مسائل جدی برای جنگل هستند. انسان با بر هم زدن تعادل موجود بین اجزای محیط زیست، تغییرات زیادی را به آن تحمیل می­کند. یکی از این تغییرات، آتش سوزی در جنگل خواهد بود.
• تغییرات اقلیمی: منظور از تغییرات اقلیمی، هر نوع تغییر در آب و هوا، دما، شدت وزش باد، جریان­های هوایی و... است. این تغییرات به تبع فعالیت­های مخرب زیست­محیطی انسان نظیر انتشار کنترل نشده گازهای گلخانه­ای یا مسائل طبیعی نظیر فعالیت امواج خورشیدی یا آتشفشان­ها پدید می­آیند. حتی در این مورد نیز به صورت غیرمستقیم می­توانیم تاثیر انسان را مشاهده کنیم. به هر حال، داده­های زیر می­توانند حجم تغییرات اقلیمی در دهه­های اخیر را بهتر به نمایش بگذارند.
• از سال 1900، دمای کره زمین به طرز غیر عادی 1 درجه افزایش یافته است.
• از دهه آخر قرن بیستم تا سال 2007، یعنی در یک بازه زمانی 17 ساله، 10 مورد از گرم­ترین سال­های تاریخ کره زمین ثبت شده است.
• سال 2017، گرم­ترین دمای کره زمین از ابتدای اختراع ابزار اندازه­گیری دما به ثبت رسیده است

این داده­ها نشان می­دهند تغییرات اقلیمی منجر به افزایش دمای زمین شده و این وضعیت به صورت مستمر در حال بدتر شدن است. افزایش دمای زمین و به تبع آن، افزایش دمای جنگل­ها، درصدی از رطوبت هوا را کاهش می­دهد و به این وسیله، هوای محیط جنگل مقدار کمی گرم­تر و خشک­تر می­شود. این شرایط باعث می­شود به محض وقوع اولین جرقه، یک آتش خانمان­سوز به راه افتد. آتشی که تا زمان مهار شدنش، می­تواند خسارات زیادی به بخش­های مختلف وارد نماید؛ از کیفیت هوا گرفته تا پوشش گیاهی و جانوری.

چطور می­توانیم جلوی این روند را بگیریم؟

ایجاد تغییرات در محیط در مرحله اول نیاز به استمرار در انجام فعالیت­های دوستدار محیط زیست دارد. تاثیرات منفی انسان بر محیط زیست یک شبه ایجاد نشده­اند؛ به همین شکل تاثیرات مثبت نیز یک شبه ایجاد نخواهند شد. برای جلوگیری از آتش سوزی جنگل­ها، توقف جنگل­زدایی و دفع اصولی پسماندهای شهری و همچنین استفاده از آژیر صنعتی می­توانند مفید واقع شوند. کاهش سرعت آتش سوزی یا توقف زودهنگام آن به وسیله ابزار مدرن آتش نشانی نیز یکی دیگر از اقدامات مفید در زمینه خواهد بود.

چگونه می­توانیم خسارت­های ناشی از آتش سوزی را کاهش دهیم؟

مهار آتش سوزی توسعه­یافته معمولا نیاز به تجهیزات دارد و با دست خالی میسر نیست. از همین رو، افراد عادی بهتر است تلاش کنند جلوی خسارت دیدن را بگیرند. در صورتی که هر فرد تا حد ممکن جلوی خسارت دیدن خود را بگیرد، حجم خسارت کلی حادثه نیز کاهش خواهد یافت.

بخش بزرگی از خسارت­های آتش سوزی، به صنایع تحمیل می­شود. کارخانه­ها و کارگاه­هایی که در نزدیکی جنگل واقع شده­اند، مترصد دریافت خسارت مالی و جانی زیادی خواهند بود. یکی از وسایلی که صنایع می­توانند به کمک آن خسارت­های آتش سوزی را کاهش دهند، آژیر صنعتی است. آژیر صنعتی هم برای آتش سوزی طبیعی و هم برای آتش سوزی صنعتی، بسیار کاربردی می­باشد. آزیر صنعتی سیستمی است که در صورت مشاهده نشانه­های آتش سوزی، فورا سیستم­های اعلام خطر را فعال نموده و این امکان را به صاحبان صنایع می­دهد تا نیروی انسانی و سرمایه­های اصلی را از محدوده خطر خارج کنند. آژیر صنعتی برندها و انواع مختلفی دارد و می­تواند کمک زیادی به کاهش خسارات آتش سوزی داشته باشد.

جمع­بندی

آتش سوزی جنگل­ها، یکی از پرتکرارترین حوادث سال­های اخیر است. این واقعه سهمگین، خسارت­های زیادی را برای مردم و محیط به بار می­آورد. یکی از مهم­ترین عوامل این نوع آتش سوزی، تغییرات اقلیمی یا افزایش دمای محیط می­باشد که نرخ حوادث حریق در جنگل را بالا می­برد.

در اغلب آتش سوزی­های جنگلی، حجم و شدت آتش بسیار بالاست. از این رو، بهتر است مردم عادی و غیرمجهز اقدام به اطفای حریق نکنند زیرا ممکن است صدماتی به آنها وارد شود. در کنار خسارات جانی، خسارت مالی صنایع بزرگ نزدیک به جنگل­ها هم رقم بسیار بالاییست. یکی از روش­های کاهش این خسارات، استفاده از آژیر صنعتی است. آژیر صنعتی می­تواند اولین نشانه­های وقوع حریق در محیط را تشخیص داده و به سرعت همه افراد را مطلع کند. استفاده از سیستم­های آژیر صنعتی یکی از موثرترین اقدامات برای کاهش خسارات ناشی از حریق می­باشد.