عکس گرفتن از زنان ؛ قانونی یا غیر قانونی؟

رها معیری: جامعه با یک پدیده جدیدی روبه‌رو است و افراد گوشی به‌دست برای ثبت بی‌حجابی آستین‌ها را بالا زدند. اخبار متناقضی در رابطه با رسمیت داشتن آنها از لحاظ قانونی منتشر شده، اما طی چند وقت اخیر، انتشار ویدئویی از درمانگاهی در قم که فردی طلبه در حال عکس و فیلم گرفتن از زنی است که در حال نگهداری از فرزندش در گوشه‌ای نشسته و سهوا یا عمدا روسری از سرش افتاده، باعث بروز درگیری میان آنها شد. طولی نکشید که این درگیری به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نیز کشیده شد و دو دسته از اقدام آن زن یا آن طلبه به هر شکلی دفاع و طرف مقابل را به بی‌قانونی و هنجار شکنی متهم کردند. این در حالی است که برخی از مخاطبان روزنامه «آرمان امروز» طی چند وقت اخیر از وجود موتورسوارانی که پلیس یا لباس نظامی برتن آنها نیست، در اتوبان‌های تهران خبر می‌دهند که پلاک آنها را یادداشت می‌کنند یا عکس می‌گیرند و مدتی بعد پیامک اخطار بدحجابی و توقف خودرو برای آنها ارسال می‌شود. اما قانون در این رابطه چه می گوید؟ باید گفته شود تا لحظه تنظیم این گزارش لایحه حجاب که از سوی مجلس شورای اسلامی به شورای نگهبان برای سومین بار ارسال شده، مُهر تایید نگرفته و به دستگاه‌های نظارتی یا فراجا ابلاغ نشده است و صحبت‌ها در این خصوص به شکل دستورالعمل یا بخشنامه است.

این برخوردها اشتباه است

وزیر کشور، در فروردین ماه امسال گفته بود که به استناد قانون کشور، کشف حجاب جرم محسوب و با هنجارشکنان برخورد می‌شود. وی در ادامه صحبت‌هایش گفت: «در لباس روحانیت این‌گونه برخوردها اشتباه است. این‌گونه برخوردها مردم را از دین گریزان می‌کند. بنده انگیزه این روحانی را نمی‌دانم اگر قصد ش نهی از منکر بود که راهش این نیست. برخوردهایی که در بحث حجاب پیش آمده ، بسیار خطرناک است زیرا پیامدهای منفی در جامعه دارد. شاید بهتر بود آن روحانی تنها به یک تذکر جزئی بسنده می‌کرد. اما تصویربرداری از یک زن بسیار کار زشت و ناپسندی است که این روزها شاهد آن هستیم. متاسفانه این نوع برخوردها جامعه را دو قطبی می‌کند.»

قانون چه می‌گوید؟‌

اما قانون در این رابطه چه می‌گوید؟‌ برای بررسی این موضوع به سراغ عبدالصمد خرمشاهی، حقوقدان رفتیم و وی در این رابطه به «آرمان امروز» می‌گوید: چند وقتی است که این موضوع مرسوم شده و مشکلات زیادی نیز به همراه داشته و یک مقدار آشفتگی روحی و روانی در جامعه ایجاد کرده است. ما یک مکان عمومی داریم و یک حریم خصوصی، اگر فردی در حریم خصوصی خود حضور دارد، کسی حق ندارد به آن سرک بکشد و با آبروی افراد بازی کند.

این در تمام دنیا یک اصل مسلم است، چند سال پیش یک خبرنگار از داخل حیات خانه و استخر یک هنرپیشه مشهور آمریکایی بدون اجازه عکسبرداری کرد و جنجال بزرگی در این کشور برپا شد. جریاناتی که اخیرا در کشور ما رخ داده نه با قانون انطباق دارد و نه شرع، نه عرف، نه اخلاق جامعه؛ و کاملا خلاف و تضییع کننده اصل حقوق شهروندی است. صحنه‌های که اخیر در شهر قم در شبکه‌های اجتماعی دیدیم، نشان می‌داد که مادری در حال نگهداری از نوزادش در گوشه‌ای نشسته و یک آقای روحانی از او فیلم می‌گیرد. این نوع اتفاقات هم باعث تشویش اذهان عمومی می‌شود و هم خلاف قانون است، خصوصا اگر آن فرد بخواهد، از این فیلم و عکس (مستندات) برعلیه آن شخص استفاده نماید. نه تنها در قانون این موضوع خلاف است، بلکه مساله انسانی نیست. طبق قانون باید با آن فرد (حالا که روحانی و در لباس قابل احترام است) باید برخورد شود، مگر اینکه ضابط قضائی باشد. قانون با این موضوع که به آن اشاره می‌کنم مشکلی ندارد که فردی در منظر عام، خود را برهنه ‌کند یا عریان باشد و دیگران از او فیلم و عکس بگیرند، اگر از این عکس و فیلم استفاده شود، نمی‌تواند ادعا یا شکایتی به قانون ببرد چراکه خود خواسته است و خود او مجرم است که قانون را زیر پا گذاشته است اما نمی‌تواند از افرادی که عکس یا فیلم او را منتشر کرده‌اند، شکایتی به قانون ببرد، اما در موضوعی که اخیرا رخ داده این موضوع صادق نیست و آن زن در حریم خود حضور داشته و سهوا یا عمدا روسری او افتاده است. چه قانونی و براساس کدام ماده و تبصره این اجازه را به آن فرد طلبه داده شده که فیلم یا عکس از زن و دختر مردم بدون اجازه بگیرد و از آن برعلیه فرد استفاده کند؟.‌

وی با اشاره به اینکه هنوز قانون و لایجه حجاب در شورای نگهبان تایید نشده تا در اختیار مراجع ذیربط قرار بگیرد، می‌افزاید: این قانون یک‌سری مقرارت در خود دارد که براساس آن باید با افراد بی‌حجاب برخورد شود. متاسفانه یک‌سری از مسئولان و مقامات محترم، مسائلی را مطرح می‌کنند که در واقع به اینگونه ایجاد هرج و مرج کمک می‌کند. ما باید ببینیم حکومت قانون است یا حکومت هرج و مرج. شاید یک سری افراد با دشمنی قبلی یا سابقه عداوت به خود اجازه بدهند دست به این کار بزند، آن زمان سنگ روی سنگ بند نمی‌شود. حتی این موضوع برخلاف دستورات قرآن و بزرگان دین ما است نه اینکه عکس و فیلم بگیرند. قانون از شرع مقدس اسلام سرچشمه می‌گیرد و من فکر نمی‌کنم در قانون حجاب نیز اجازه عکس و فیلم گرفتن از زنان و دختران داده شده باشد. باید دید که در این قانون به چه شکلی نوشته شده که ما چگونه امر به معروف یا نهی از منکر انجام دهیم. آیا قانون این اجازه را به من می‌دهد که موبایلم را دست بگیرم و از هر فردی که بدحجاب است، عکس و فیلم بگیرم؟ اگر این گونه باشد، سنگ روی سنگ بند نمی‌شود و با اصل و روح قانون تناقض جدی دارد.

قانون به‌خاطر تنسیق روابط مردم با مردم یا مردم با حکومت است یا از خواسته‌های عام مردم حمایت می‌کند تا نظم و آرامش در جامعه حکمفرما شود و اگر قانونی با خواسته‌های مردم در تناقض باشد، آن قانون لغو خواهد شد. متاسفانه برخی از قوانین یا قواعد امر به معروف سوبرداشت می‌کنند و این امر به ایجاد هرج و مرج در جامعه می‌کند. در عمل هم دیدیم با اقدام آن فرد در قم، چه وضعیتی در جامعه به‌وجود آمد. امیدواریم مسئولان مربوطه چاره‌ای بیندیشند چون مساله حجاب نه‌تنها با این گونه اقدامات حلذ نمی شود، بلکه در آینده‌ای نه چندان دور جامعه با مشکلات فراوانی همراه خواهد شد.

منبع:آرمان امروز