ماجراجویی آرای باطله در انتخابات

«آرای باطله» یکی از چالش‌های انتخابات در ایران است که در انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم این آرا دیگر تنها بخشی از آمار نبود و همواره به عنوان یکی از آسیب‌های انتخاباتی در جدول آرا جا خوش کرد و همچنان هم در بسیاری از حوزه‌ها در رتبه‌های اول، دوم و سوم ایستاده است. در انتخابات اخیر نیز بحث آرای باطله بار دیگر به‌عنوان یک آسیب جدی در رسانه‌های اصولگرا مطرح شد. این مسئله از آن جهت اهمیت پیدا کرده است که برای به دست آوردن میزان مشارکت در انتخابات، باید میزان آرای باطله را از آرای صحیح جدا کرد. چون آرای باطله، نام‌شان در میان مشارکت‌کنندگان ثبت شده است. با توجه به آمار حدود ۴۰ درصدی که از مشارکت در کل کشور ارائه شده، میزان آرای باطله اهمیت بالایی دارد. با توجه به اینکه چند روز از انتخابات گذشته است ولی خبری رسمی از سوی ستاد انتخابات کشور در مورد تعداد آرای باطله اعلام نشده است.

دوم شدن آرای باطله در یزد بازتاب زیادی در رسانه‌ها داشته است. در یزد میزان آرای باطله ۲۹ هزار و ۳۰۳ رای اعلام و به عبارتی دوم شده است. از این شهر، محمدصالح جوکار با تعداد ۸۱ هزار و ۶۳۴ رای به مجلس راه یافته است. کاندیداهای بعدی با اختلاف زیاد، تنها از ۱۹ هزار تا سه هزار رای آورده‌اند. هنوز مشخص نیست در انتخابات اخیر چند درصد آرا، باطله هستند، اما در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰، آرای باطله رتبه دوم جدول رده‌بندی آرا را به خود اختصاص داد. بر اساس آمار اعلام شده در استان تهران یک میلیون و ۸۱۳ هزار نفر رای داده‌اند. تعداد کل واجدین شرایط حدود ۱۰ میلیون و ۳۰ هزار نفر بوده و با این حساب مشارکت در استان تهران حدود ۱۸ درصد برآورد می‌شود. با توجه به نزدیکی تعداد آرای ماخوذه با دوره قبل و کاهش بی‌سابقه رای نامزدها به نظر می‌رسد بخش بزرگی از آرا باطله بوده باشد. تا حدی که برخی شائبه پیشتاز بودن یا دوم بودن آرای باطله در حوزه انتخابیه تهران را مطرح کرده‌اند.

جزئیات آرای باطله حوزه تهران، تعداد آرای باطله مأخوذه از شمارش بیش از ۴۹۰۰ صندوق رأی را اعلام کرد که بر اساس آن تعداد رأی باطله مأخوذه ۲۷۶۶۵۸ عدد بوده است. بر اساس آرمار منتشر شده تعداد آرای باطله مأخوذه تهران از شمارش بیش از ۴۹۰۰ صندوق رأی به شرح زیر است: تعداد رأی باطله مأخوذه: ۲۷۶۶۵۸، آرای باطله ناخوانا: ۱۴۰۶۶، آرای باطله اسامی غیر از کاندیدها: ۵۷۷۵۴، آرای باطله سفید: ۲۰۴۶۸۲ . این تعداد آرای باطله مأخوذه از شمارش بیش از ۴۹۰۰ صندوق رأی در تهران ثبت شده است.

خودنمایی آرای باطله در برخی از شهرستان‌ها

خبرگزاری مهر، ارگان رسانه‌ای سازمان تبلیغات اسلامی هم به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: «برخلاف گمانه‌زنی‌ها که میزان آرای باطله انتخابات دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی در حوزه انتخابیه تهران، شمیرانات، ری و اسلامشهر را بالای ۴۰ درصد اعلام می‌کنند، شنیده‌ها حاکی از آن است که آرای باطله فقط کمتر از ۱۲ درصد کل آرای ماخوذه در این حوزه را شامل می‌شود.»

خبرگزاری دانشجویان ایران در گزارشی به این موضوع پرداخته است. ایسنا در این مورد نوشت: «اسناد منتشر شده فارس در خصوص سه حوزه مرودشت،پاسارگاد و ارسنجان شایعه آرای باطله یک کاندیدای رد صلاحیت‌شده استان فارس بیش از نفر اول را رد کرد. بعد از اتمام رأی‌گیری و شمارش آرا شایعه‌هایی مبنی بر رای بالا به یکی از نامزدها که توسط شورای نگهبان در مرودشت ردصلاحیت شده‌ بود، بر سر زبان‌ها افتاد. اسناد منتشر شده استاندای استان فارس از صورت‌جلسه نتیجه انتخابات در خصوص سه حوزه مرودشت،پاسارگاد و ارسنجان شایعه آرای باطله برای رفتن به دور دوم انتخابات را رد کرد. بعد از پایان اتمام رأی‌گیری و شمارش آرا شایعه‌هایی مبنی بر رای بالا به یکی از کاندیداهایی که توسط شورای نگهبان در مرودشت رد صلاحیت شده‌ بود، در فضای مجازی پیچید، این در حالی است که طبق آمار این موضوع صحت ندارد. از تعداد ۱۲۶۴۳۷ رای مصرف شده ۱۲۶۱۴۱ رای به داخل صندوق‌ها انداخته شده است. تعداد آرای باطله مأخوذه ۸۴۶۹ رأی و تعداد آرای باطله غیر مأخوذه ۱۴۱ رای غیر بوده است که این آرا متعلق به فرد رد صلاحیت شده نبوده‌است.»

از سوی دیگر نتیجه انتخابات در برخی حوزه‌ها نیز حاکی از قدرت عمل آرای باطله در این دوره است. برای نمونه در یزد آرای باطله رتبه دوم را کسب کرده است. محمدصالح جوکار با ۸۱ هزار و ۶۳۴ رأی بیشترین رأی را در حوزه انتخابیه یزد، اشکذر و ندوشن به دست آورده و پس از او آرای باطله با ۲۹ هزار و ۳۰۳ رأی دوم شده است.

در شهریار وضعیت عجیب‌تر است. نماینده اصولگرای این شهر با ۵۶ هزار و ۵۲۹ رأی وارد مجلس شده؛ در حالی که آرای باطله ۵۴ هزار و ۱۹۵ رأی بوده است؛ یعنی فاصله‌ای دو هزار تایی با نماینده منتخب. در قم، فرماندار میزان مشارکت را ۴۹ و هفت دهم درصد اعلام کرد. در حالی که مشارکت مردم قم در انتخابات مجلس سال ۹۸ ، ۴۳ درصد اعلام شده بود. نگاه به آرا اما نشان می‌دهد که علی‌رغم اعلام افزایش مشارکت، میزان آرای منتخبین افت کرده است.

منبع:آرمان امروز