گروه ویژه اقدام مالی (اف‌ای‌تی‌اف) اعلام کرد که ایران همچنان در فهرست سیاه این گروه باقی خواهد ماند. این در حالی است که به گفته برخی از کارشناسان ایران در حال حاضر به بسیاری از مفاد اف ای تی اف عمل می کند اما به طور رسمی آن را نپذیرفته است و به این ترتیب همچنان محدودیت های ناشی از آن باز هم شامل حال ایران می شود؛ اما این نهاد همچنین اعلام کرد که امارات متحده عربی را از فهرست خاکستری خود خارج کرده است.

کارشناسان معتقدند؛ مزایای ایران به عنوان یک کشور الحاق به گروه اقدام مالی‌تروریسم (FATF) شامل افزایش اعتبار بین‌المللی، تسهیل در تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی، کاهش ریسک تبعات مالی و ارتقای همکاری‌های بین‌المللی برای مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است. این مزایا می‌توانند به توسعه اقتصادی و افزایش امنیت مالی کشور کمک کنند.در مقابل، عدم الحاق به FATF ممکن است باعث شود موانعی در مسیر تجارت بین‌المللی ایجاد کند. همچنین، این عدم الحاق ممکن است باعث افزایش ریسک‌های مالی شود.

خودتحریمی با عدم پذیرش FATF

به گزارش «آرمان ملی»، تازه‌ترین تحولات در زمینه الحاق ایران به گروه اقدام مالی‌تروریسم (FATF) نشان می‌دهد که عدم پذیرش ایران در این گروه ممکن است چالش‌هایی برای توسعه کشور ایجاد کند. یکی از دلایل اصلی مخالفت ایران با الحاق به FATF، مسائل امنیت ملی و نقض حقوق بشر اعلامی کشور است. عدم پذیرش ایران در FATF موجب محدودیت‌هایی در تجارت بین‌المللی و سرمایه‌گذاری می‌شود که ممکن است به کاهش فرصت‌های اقتصادی و افزایش ریسک‌های مالی منجر شود. همچنین، این وضعیت ممکن است باعث ایجاد شکاف در تعاملات مالی بین ایران و دیگر کشورها شود و تأثیرات منفی بر توسعه تجارت خارجی این کشور بگذارد. از طرف دیگرالحاق به FATF می‌تواند فرصتی فراهم کند تا ایران به عنوان یک کشور با اطلاعات مالی شفاف و قابل اعتماد مورد توجه بین‌المللی قرار گیرد که این امر به افزایش اعتبار و جذب سرمایه‌گذاری خارجی کمک کند. با این حال، نقدها نسبت به فرآیند تصمیم‌گیری در FATF و مختصر بودن مزایا در کوتاه‌مدت نیز وجود دارد. با در نظر گرفتن همه این عوامل، انتظار می‌رود که مذاکرات بین المللی بر سر این مسئله ادامه یابد و تازه‌ترین تحولات راهی را برای هماهنگی بین ایران و FATF نشان دهند.

دستاورد الحاق به پیمان های بین المللی

الحاق ایران به پیمان هایی نظیر بریکس و شانگهای و ... در حالی با واکنش های بسیار رسانه ای همراه است که همچنان از برقرای مبادلات تجاری شفاف با دیگر کشورهای جهان به دلیل عدم پذیرش اف ای تی اف محروم هستیم . این در حالی است که در حال حاضر به بسیاری از مفاد آن پایبند هستیم ولی به دلیل عدم پذیرش برخی از موارد آن، از مزایای برقراری تجارت در عرصه بین المللی محروم هستیم . کارشناسان معتقدند مخالفت ایران از افشای اطلاعات مالی و یا طرف های معامله خود در دنیایی که دولتمردان در آن به طرق مختلف به ریزترین اطلاعات کشورهای دیگر آگاهی دارند، قدری غیرمنطقی به نظر می رسد، از این رو مطلوب است جهت گشایش در اقتصاد و توسعه روابط اقتصادی مانند بسیاری از کشورها متعهد به اجرای FATF نیز شویم.

شفاف سازی اعتبار ملی و خلق پول با کمک FATF

به گفته کارشناسان؛ ایران در بسیاری از موارد به برخی از مفاد موجود در تفاهم نامه FATF متعهد شده است، البته از این امر نیز نباید غافل شد که پذیرش اف ای تی اف به ما در در شفاف سازی اعتبار ملی و بین المللی و خلق پول و فرصت های مالی جدید کمک بسیاری خواهد کرد . در حقیقت الحاق ایران به بسیاری معاهده و پیمان ها تا زمانی که FATF را نپذیرد دستاوردی برای ایران به همراه نخواهد داشت و حتی چین و روسیه نیز به صورت علنی اظهار کرده اند که به دلیل پایبند نبودن ایران به FATF امکان برقرای روابط اقتصادی آشکار با ما را به دلیل واهمه از اِعمال جرایم تحریم ها علیه خودشان را ندارند . بر اساس این گزارش؛ دغدغه اصلی ایران در خصوص پذیرش اف تی اف این است که؛ در صورت پذیرش کامل FATF مدیریت مالی و معاملات تجاری و غیرتجاری ایران در اختیار دیگران به ویژه کشورهای متخاصم قرار می گیرد، اما صاحبنظران معتقدند؛ در حقیقت با توجه به پیشرفت های دنیای فناوری و تجهیزات موجود در این بخش، دیگر رصد فعالیت های تجاری – اقتصادی دیگر افراد حقیقی و حقوقی رویکردی غیرقابل دسترس برای کشورهای پیشرفته دیگر و دولتمردان آن ها نیست، از این رو ایران با عدم پذیرش FATF فقط باعث محدودیت مبادلات تجاری و منتفع شدن کشور در عرصه معاملات بازرگانی در سطح کلان خواهد شد و به نظر می رسد این امر مسئله ای غیر منطقی باشد و در نتیجه تحریم ایران به دلیل نپذیرفتن اف ای تی اف با وجود اینکه بسیاری از مفاد آن را در حال حاضر اجرا می کند، باعث می شود که هر روز دایره صادرات و واردات و همچنین درآمدزایی از این محل را محدودتر کند ، هر چند که مسئولان در صدد هستند تا دامنه ارتباطات تجاری خود را با دور زدن قوانین گسترده تر کنند؛ اما قطعاً دراین میان دچار ضرر و زیان های مالی می شوند که حتی با وجود کمک برخی از کشورهای به ظاهر دوست ایران نیز قادر به جبران آن در عرصه بین المللی نیستیم، چرا که به راستی برقراری مبادلات کالا و .... با کشورهای نظیر چین برای ایران آورده مالی چندانی به همراه ندارد، چون بنا بر شرایط مجبور ناچار به تهاتر کالا با کالا و یا انجام معاملات مالی با نرخی بسیار کمتر از نرخ متعارف بین المللی هستیم.

وحید شقاقی‌شهری درباره پذیرش استانداردهای FATF از سوی ایران و تصویب لوایح مرتبط با پالرمو و CFT اظهار داشت: وزارت اقتصاد پذیرش استانداردهای FATF را رد کرد و تصمیم‌گیری درباره دو موضوع پالرمو و CFT در حد وزارت اقتصاد نیست و در مجمع تشخیص مصلحت مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. دولت گذشته لوایح مرتبط را ارایه داده بود اما در هیات عالی نظارت مجمع به دلایل مختلف متوقف شد و در حال حاضر هم تصمیم گیری در این باره در اختیار دولت نیست. دولت یا باید همان لوایح قبلی را پیگیری کند یا اینکه لایحه جدیدی در هیات دولت تهیه شود. وی درباره اظهارات اخیر وزیر اقتصاد و رییس مرکز مبارزه با پولشویی مبنی بر اینکه درباره FATF به ایران نگاه فنی نمی‌شود و رفتار سیاسی است، گفت: حدود ۵٠ مقرره و لایحه در بحث FATF وجود دارد و کشورها برای خروج از لیست سیاه FATF باید این مقررات و لوایح را در مقررات داخلی خود مصوب و اجرا کنند. در کشورمان بخش عمده از این مقررات از گذشته اجرا می‌شد و ربطی هم به FATF ندارد. این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه پالرمو و CFT مقرراتی درباره پولشویی و تامین مالی تروریسم است، ادامه داد: شرط خروج از لیست سیاه FATF این است که این مقررات و قوانین در کشور تصویب شود. دولت گذشته هم لوایح مرتبط را ارائه داد اما در مجمع تشخیص مصلحت، تصویب آن متوقف شد و حالا هر دولتی بخواهد این مسیر را برای پذیرش استانداردهای FATF طی کند یا باید بررسی و تصویب همان لوایح را دنبال کند یا اینکه لایحه جدیدی را تدوین و تنظیم کند.

محدودیت در تعاملات بانکی

شقاقی‌شهری با بیان اینکه FATF وضعیت کشورها را در سه دسته لیست سفید، خاکستری و سیاه قرار می‌دهد و این دسته‌بندی و وضعیت کشورها را اعلام می‌کند و هیچ وظیفه‌ای به غیر از این ندارد، اظهار داشت: همکاری بانکی با بانک‌هایی که در لیست سیاه قرار دارد، تنزل اعتبار را برای بانک‌های جهانی در پی دارد. وقتی کشوری در لیست سیاه قرار می‌گیرد بدون اینکه دولت‌ها دستوری درباره همکاری بانکی با بانک‌های این کشورها بدهند، خود بانک‌ها از همکاری با نظام بانکی این کشورها گریزان خواهند شد چراکه اعتبار خود را از دست می‌دهند به عبارتی به این بانک‌ها انگ همکاری با بانک‌های کشورهای حاضر در لیست سیاه زده‌می‌شود.وی افزود: وقتی کشوری در لیست خاکستری قرار می‌گیرد به این معناست که این کشور مسیر شفافیت را طی می‌کند و بانک‌های دنیا در مسیر سهل‌تری با بانک‌های کشورهای در لیست خاکستری همکاری می‌کنند. وی درباره افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران در شرایط قرار گیری کشور ما در لیست سیاه FATF اظهار داشت: در این باره موضوع تنها FATF نیست، سرمایه گذاری خارجی برای سرمایه‌گذاری در کشوری چند شاخص را مورد بررسی قرار می‌دهد از جمله شاخص آزادی اقتصادی، حاکمیت قانون، ریسک اقتصادی، سهولت محیط کسب و کار و کنترل فساد و در این بین شاخص‌های مهم یکی از موارد FATF و دسته بندی در لیست‌های FATF است. طبیعتاً وقتی کشوری در لیست سفید قرار دارد یعنی بانک‌های دنیا با بانک‌های این کشور در تعامل هستند و مشکلی در این باره وجود ندارد و ریسک تعاملات پولی و بانکی برای سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند. اما کشوری که در لیست سیاه قرار دارد، یک کشور پرریسک محسوب می‌شود و سرمایه‌گذاران هم معمولا در کشورهایی که شاخص‌های ریسک آنها بالاست، سرمایه‌گذاری نمی‌کنند بنابراین FATF از این جهت بر روی جذب سرمایه‌گذار تاثیر دارد. وی تاکید کرد: در این بخش اختلافات درباره مفاهیم است و زمانی که درباره لوایح پالرمو و CFT در مجمع تشخیص مصلحت بررسی و بحث انجام می‌شد، طبیعی بود که در این باره اختلاف نظر زیاد باشد و از این منظر بررسی لوایح متوقف شد. شقاقی‌شهری تاکید کرد: واژه گروه‌های تروریستی در پذیرش استانداردهای FATF مسأله است. وقتی ایران در لیست خاکستری قرار گرفت این فرصت به کشورمان داده شد که لوایح مذکور را تصویب کند و وقتی این دوره به پایان رسید و یا عدم تصویب این لوایح ایران دوباره به لیست سیاه قرار گرفت. وی ادامه داد:باید توجه داشت که مسأله FATF به راحتی حل نخواهد شد و کار دولت‌ها هم نیست و موضوع مهم اختلاف در مفهوم تروریسم است. اما می‌توان راهبرد کج‌دار و مریزی را دنبال کرد و با تفاهم داخلی در لیست خاکستری قرار بگیریم و با قرارگیری در این لیست و با اعلام شواهد برای طی مسیر شفافیت، زمان بخریم.

منبع:آرمان ملی