اطلاعات جمع‌آوری‌شده از قیمت‌های خرده‌فروشی مواد غذایی نشان می‌دهد در یک هفته منتهی به جمعه هفته گذشته (23 اسفندماه سال‌جاری)، تنها گروه مواد خوراکی که با افزایش نسبی قیمت مواجه بود، گروه «میوه‌های تازه» بوده است که متوسط قیمت‌ها در آن حدود 3/1 درصد بالا رفت. این در حالی است که بررسی آمارهای مربوط به سال‌های گذشته نشان می‌دهد معمولا در چنین روزهایی، اقلام خوراکی تغییرات نسبتا شدیدتری را در جهت افزایش تجربه می‌کردند. به‌عنوان مثال در یک هفته پایانی سال گذشته، قیمت‌ها در 7 گروه از 11 گروه مورد بررسی افزایشی بود و قیمت «میوه‌های تازه» نیز تنها طی یک هفته، به میزان 9 درصد افزایش یافت. در سال 1390 نیز وضعیت نسبتا مشابه و حتی شدیدتری وجود داشت و از بین گروه‌های خوراکی مورد گزارش، متوسط قیمت‌ها در 10 گروه از 11 گروه با افزایش در هفته پایانی سال مواجه بود.

ثبات و کاهش قیمت مواد غذایی در بازار شب عید

بر اساس تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی از قیمت خوراکی‌ها در میادین شهرداری و همچنین سطح شهر تهران، در هفته گذشته (هفته منتهی به جمعه، 23 اسفندماه) قیمت اغلب گروه‌های مواد غذایی یا ثابت مانده یا کاهش یافته است. از بین 11 گروه از موادغذایی که بانک مرکزی تغییرات هفتگی قیمت آنها را بررسی می‌کند، در هفته گذشته، متوسط قیمت‌ها در 7 گروه ثابت بوده، در 3 گروه کاهش یافته و تنها در یک گروه افزایش پیدا کرده است. بر اساس این گزارش، در هفته گذشته گروه «میوه‌های تازه»، در بین اقلام خوراکی تنها موردی بوده که متوسط قیمت‌ها در آن به میزان 3/1 درصد افزایش پیدا کرد. این در حالی است که در این هفته، متوسط قیمت‌ها در گروه‌های «لبنیات»، «برنج»، «حبوب»، «گوشت قرمز»، «قند و شکر»، «چای» و «روغن نباتی» بدون تغییر بوده است. در این هفته متوسط قیمت‌ها در سه گروه «سبزی‌های تازه» (منفی 2/2 درصد)، «گوشت قرمز» (منفی 8/0 درصد) و «تخم‌مرغ» (منفی 7/0 درصد)؛ کاهشی بوده است. این موضوع نشان‌دهنده آرامش نسبی در بازار مواد غذایی در روزهای پایانی سال بوده است. معمولا در سال‌های گذشته در چنین روزهایی، قیمت مواد‌غذایی با افزایش نسبی مواجه می‌شد. به‌عنوان مثال، بر اساس گزارش‌های پیشین، در هفته پایانی سال گذشته (هفته منتهی به 25 اسفند 1391)، از بین 11 گروه خوراکی مورد بررسی، متوسط قیمت‌ها در 7 گروه افزایشی بود؛ به‌طوری‌که حتی بر اساس گزارش‌های رسمی، میانگین قیمت «میوه‌های تازه» در آن مقطع، در حدود 0/9 درصد در یک هفته رشد پیدا کرد که تفاوت قابل توجهی را در شرایط فعلی بازار اقلام غذایی با شرایط پیشین، نشان می‌دهد. در هفته پایانی دو سال قبل نیز اوضاع قیمت‌ها در بازار موادغذایی، شرایط مشابهی داشت؛ به‌طوری‌که بر اساس آمارهای پیشین بانک مرکزی، در یک هفته منتهی به 26 اسفندماه سال 1390، از بین 11 گروه مواد غذایی مورد بررسی، متوسط قیمت‌ها در 10 گروه افزایشی بود و به‌عنوان مثال متوسط قیمت‌ «میوه‌های تازه» در هفته پایانی سال 1390، بیش از 0/5 درصد افزایش پیدا کرده بود.

  پنج گروه افزایشی و پنج گروه کاهشی

گزارش بانک مرکزی از ثبات نسبی مواد غذایی در اسفندماه خبر می‌دهد. این موضوع را قسمتی از آمارهای این گزارش نشان می‌دهد که قیمت‌ها در یک هفته پایانی (منتهی به 23 اسفندماه) را با قیمت‌ها در هفته مشابه ماه قبل (بهمن‌ماه) مقایسه کرده است. این مقایسه نشان می‌دهد با وجود نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و افزایش نسبی تقاضای مواد غذایی، در این یک ماه، قیمت‌ها روندی نسبتا متعادل را طی کرده‌اند؛ به‌طوری‌که از بین 11 گروه مورد بررسی، متوسط قیمت‌ها در پنج گروه افزایش یافته، در پنج گروه با کاهش مواجه بوده و در یک گروه نیز متوسط قیمت‌ اقلام غذایی، ثابت بوده است. بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده از سوی «دايره شاخص بهاي کالاها و خدمات مصرفي بانک مرکزی»، در یک ماه گذشته متوسط قیمت‌ها در گروه «میوه‌های تازه» به میزان 9/9 درصد، «گوشت قرمز» به میزان 7/1 درصد، «تخم‌مرغ» به میزان 5/1 درصد، «چای» به میزان 5/0 درصد و «لبنیات» به میزان 2/0 درصد افزایش یافته است. این آمارها همچنین بیانگر کاهش قیمت در پنج گروه از 11 گروه از مواد غذایی مورد گزارش است و بر اساس آنها، در اسفندماه، متوسط قیمت‌ها در گروه «حبوب» به میزان منفی 3/4 درصد، «سبزی‌های تازه» به میزان منفی 5/1 درصد، «گوشت مرغ» به میزان منفی 3/0 درصد و «برنج» و «قند و شکر» نیز به میزان منفی 1/0 درصد کاهش پیدا کرده است. علاوه‌بر این در ماه گذشته متوسط قیمت‌ها در گروه «روغن نباتی»، تقریبا بدون تغییر بوده و رشد «صفردرصدی» را برای قیمت روغن نباتی طی اسفندماه، رقم زده است.

سه گروه ارزان‌تر از پارسال

بر اساس آمارهای ارائه شده، می‌توان متوسط قیمت‌ها در هفته گذشته را با متوسط قیمت‌ها در هفته مشابه سال قبل نیز مقایسه کرد. این مقایسه نشان می‌دهد قیمت خوراکی‌ها در هفته پایانی اسفندماه سال‌جاری، به‌طور متوسط در 4 گروه، پایین‌تر از متوسط قیمت‌ها در هفته پایانی اسفندماه سال گذشته بوده است. بر اساس این گزارش، قیمت «لبنیات» در مقیاس سالانه با افزایشی 2/20 درصدی مواجه بوده است. به‌عنوان مثال، متوسط قیمت هر لیتر «شیرپاستوریزه» در سطح شهر تهران در این هفته اندکی بیش از 2400 تومان گزارش شده، حال آنکه متوسط قیمت این کالا در هفته پایانی سال قبل، در حدود 2100 تومان (هر لیتر) گزارش شده بود. البته بیشترین افزایش قیمت در گروه لبنیات، برای «کره پاستوریزه» رخ داده است. قیمت هر کیلوگرم از این کالا در این روزها در سال 1391، در حدود 12 هزار تومان بود. حال آنکه در حال حاضر «کره پاستوریزه» در «میادین شهرداری» و «سطح شهر»، به قیمت 24 هزار تومان، یعنی دو برابر، به فروش می‌رسد. البته باید توجه کرد که رشد تقریبا 20 درصدی قیمت لبنیات نسبت به قیمت مشابه سال گذشته در حالی است که متوسط لبنیات در روزهای پایانی سال گذشته نسبت به هفته آخر سال 1390 در حدود 45 درصد بالاتر گزارش شده بود. مطابق این آمار، متوسط قیمت تخم‌مرغ نیز در روزهای گذشته با نرخ تقریبا 9 هزار تومانی (برای شانه حدودا دو کیلویی)، در مقایسه با روزهای مشابه سال گذشته در حدود 3/26 درصد بالاتر بوده است. اختلاف قیمت مشابه بین سال 1391 و سال 1390 در قیمت‌های این محصول غذایی، به میزان 2/37 درصد گزارش شده بود. در روزهای گذشته گروه غذایی «حبوب» یکی از گروه‌هایی بود که در مقایسه با سال 1390، قیمت‌های «پایین»تری را تجربه می‌کرد و با کاهش 2/5 درصدی در مقیاس سالانه مواجه بود. به جز این گروه، گروه‌های «چای» و «روغن‌نباتی» نیز با تغییرات قیمتی منفی 2/0 درصدی و منفی 1/9 درصدی در مقیاس سالانه مواجه بودند که بیانگر ارزان‌تر بودن قیمت‌های متوسط اقلام آنها در مقایسه با سال گذشته بوده است. غیر از این سه گروه، قیمت‌های اقلام غذایی در هشت گروه دیگر در مقایسه با سال قبل، به‌طور متوسط بالاتر بوده است.