نرگس رضایی:مهاجرت دسته جمعی موشها در حالیکه شال و کلاه کردهاند و بار پنیر همراه دارند، تصویری است که در کارتونها بخشی از دنیا و زندگی موشها را تصویر می کند. موشهایی که اگر گربه ها دنبالشان می کردند یا آب فاضلاب بالا می آمد، تصمیم به مهاجرت می گرفتند.کمتر کسی اما در دنیای واقعیت باور می کند که موشها مهاجرت کنند. آن هم در تهران، شهری که جویها و زبالههایش به مذاق موشها خوش آمده و خانواده بزرگ موشها در آن زندگی راحت و بی دغدغهای دارند.
به گزارش خبرنگار روز نو، می گویندتهران بهشت موشهاست و موشهای آن به قدری پروار شده اند که گربه ها حتی جرات نزدیک شدن به آنها ندارند. با همه اینها مدتی قبل جمع زیادی از موش های ساکن در محله های جنوب شهر تهران تصمیم گرفتند، مهاجرت کنند، دسته جمعی از محلهای به محله دیگر. اما چه اتفاقی افتاد که صحنه درام مهاجرت موشها بیرون از جعبه تلویزیون در دنیای واقعیت نیز تکرار شد؟
پای گربهای در میان نبود.سیل فاضلاب هم خانهشان را خراب نمی کرد تا دنبال سرپناه از محلی به محل دیگر بروند. ماجرا زمانی آغاز شد که آقای شهردارتهران تصمیم گرفت پارکی بسازد. وقتی قرار شد در محل پادگان قلعه مرغی پارک بزرگی ساخته شود و یک باره گل و سیمان و ماشینهای بزرگ و کوچک راهی جنوب تهران شدند، وقتی صدای ماشینها در پادگان پیچید و چنگال آهنینشان خاکی را که کلونی بسیاری از موشهای شهر بود کاوید، چه ترسی به جانشان افتاد. مثل موشها در فیلمهای کارتونی نگاهشان ثابت ماند و ضربان قلبشان بالا رفت.شاید هم بر عکس موشهای کاغذی کارتون که در شرایط بحرانی در خانه موش بزرگ گرد هم می آیند و با هم تصمیم می گیرند فرصت همفکری هم پیدا نکرده و با اولین ضربههای آهن در قلمرو کلونیهایشان پا به فرار گذاشته باشند. به هرحال هر چه که هست با آمدن لودرهای شهرداری موش ها که خانههای گرم و نرمشان را در خطر دیدند،دسته جمعی کوچ کردند.
مقصد مهاجرت
در گیرودار ساخت بوستان ولایت به خاطر عملیات های اجرایی مختلفی که شهرداری در این منطقه انجام داد پناهگاه موشها در این نقطه از بین رفته و آنها به نقاط دیگر شهر می روند. نقاطی که مسئولان محیط زیست شهرداری احتمال می دهند محدوده مناطق 9 و 10 باشد. چرا که درست در همان روزها که پناهگاه موشها در محدوده ساخت بوستان تخریب شد در این مناطق شهروندان گزارشهایی از افزایش تعداد موشهای محل زندگی شان داده اند و حتی برای از بین بردن آنها از شهرداری خواسته اند سمهایی را در اختیارشان قرار دهد. افزایش تعداد موشها در این مناطق به قدری ملموس بوده که شهروندان به کرات این موضوع را گزارش داده و خواستار امحاء آنها می شوند. یکی از شهروندان ساکن منطقه 10 تعریف میکند اگر قبلا چند تا موش در خیابان می دیده امروزه جمعیت زیادی از آنها را می بیند که از سطلهای زباله بالا و پایین می روند و ترس آن را دارد که موشها داخل خانه هم بیایند. آنطور که این شهروند میگوید همسایه ها هم ترسی مشابه دارند و انگار این فقط ماشین ها نیستند که ترس به جان موشها انداخته و آنها را به مناطق 9 و 10 فراری داده اند. موشها هم با کوچ دسته جمعی به مناطق دیگر شهر مردم را وحشت زده کرده اند. آنها نمی دانند چه تعداد به جمعیت موشهای محل زندگی شان اضافه شده و حتی به طور تقریبی حدس هم نمی توانند بزنند اما می دانند که این افزایش اخیر در مقایسه با روزها و سالهای قبل بسیار محسوس بوده و طبیعی به نظر نمی رسد. مشکلی که البته منحصر به این منطقه نبوده و هرجا که ساخت و سازی در ابعاد گسترده صورت می گیرد موشها اقدام به جابجایی و به اصطلاح مهاجرت می کنند.
جمعیت موشها
به گزارش روز نو، نه تنها در مورد افزایش جمعیت موشهای مناطق 9 و 10 که پس از اجرای پروژه بوستان ولایت افزایش یافته، آماری وجود ندارد و به طور تخمینی هم نمیتوان آماری در این رابطه ارائه داد. بلکه در خصوص کل جمعیت موشهای پایتخت هم تاکنون تحقیقی صورت نگرفته تا دامنه فراوانی آن را مشخص کند. با این حال به رغم این خلاء آماری که در برنامه ریزیها برای امحاء نیز مشکلاتی ایجاد می کند یکی از کارشناسان قدیمی شهرداری تهران که نمی خواهد نامش ذکر شود، تخمین می زند به تعداد هر شهروند سه موش در تهران وجود داشته باشد و اگر جمعيت شهر را 12 ميليون نفر در نظر بگيريم با این حساب جمعيت موشهاي پايتخت به 36 ميليون می رسد که رقم قابل توجهی است و این در حالیست که باید توجه داشت مطابق مطالعات پزشكي توليد مثل موشها سريع و در طول يك سال 5 بار و هربار 6 تا 12 بچه به دنيا مي آورند كه در سه ماهگي قادر به توليد مثل هستند و با توجه به اينكه در اطراف جویها و خیابان ها شرايط خوبي براي تغذيه دارند جمعيت شان در سال به 500 عدد می رسد. شرایط خوبی که البته فقط افزایش تعداد جمعیت موشها را در پی نداشته بلکه باعث تغییر رفتارشان نیز شده است
فست فود به جای پنیر
چیزی که در فیلمهای کارتونی در مورد تغذیه موشها نشان داده می شود این است که همیشه از پنیر تغذیه می کنند و همیشه در خانه هایشان چند قالب آن را ذخیره دارند. در واقعیت هم اغلب از پسمانده های غذای موجود در زباله ها برای تغذیه استفاده می کنند که در زباله های تهران به وفور یافت می شود و سر همین مسئله است که از تهران به عنوان بهشت موشها نام می برند. بهشتی که دیگر موشهای آن پسماند غذا و میوه نمی خورند بلکه مثل مردم فست فود خور شده اند. مسئولان محیط زیست می گویند به دلیل افزایش تغذیه شهروندان از فست فود که متعاقبا پسماندهای آن را افزایش داده موشها هم از فست فود تغذیه می کنند و این موضوع باعث تغییر رفتارشان هم شده است.به طوریکه بیشتر از همیشه در معابر رفت و آمد می کنند و گاه باعث ترس شهروندان هم می شوند که این موضوع نگران کننده است و ضرورت امحاء موشها را ایجاب می کند.
موشهای مهارنشدنی
به گزارش روزنو،کارشناسان محیط زیست می گویند موش برای زندگی به آب، غذا و پناهگاه نیاز دارد. آب که در جویها و کانالهای درون شهری وجود دارد. غذا هم که به خاطر رعایت نکردن بهداشت توسط مردم همیشه در دسترس موشها هست و پناهگاه هم همین طور. ساختمانهای در حال ساخت، زیرپلها و جداول کنار پیاده روها که سوراخی در آن وجود دارد.علاوه بر این برخی از اصناف زمینه مناسبی را برای زندگی و ادامه حیات موشها فراهم میکنند که مبارزه با این حیوان بدون کمک آنها امکان پذیر نیست.
به عنوان نمونه میوه فروشیها معمولا سبزیها و کاهو را تمیز میکنند و داخل جویهای آب یا کنار پیادهرو میریزند. کاهو سرشار از ویتامین کاست که به ویتامین انعقاد خون هم معروف است. سمومی که برای موش استفاده میشود سبب خون ریزی داخلی در او میشود که با خوردن کاهو این خونریزی قطع میشود و عملا طعمه گذاری برای موش را بیاثر میکند.به گفته ملوک نجفی، کارشناس محیط زیست، در گذشته اگر موش در شب تردد میکرد به خاطر دسترسی به غدا در شب بود اما حالا با وفور پسماندهای غذا در روز این حیوان همیشه و در همه ساعات در سطح شهر تردد میکند. همچنین دشمنان طبیعی این حیوان مانند جغد در شهر زندگی نمیکنند و گربهها هم تا غدای آماده در دسترسشان باشد دنبال شکار موش نمیروند و سم هم کارساز نیست. چون موش تا لاشه هم نوع خودش را ببیند از خوردن طعمه خودداری می کند و مجموع این موارد مهار موش در تهران را سخت می کند.
از سم کشی و موش سوزی تا تیراندازی با اشعه مادون قرمز
به گزارش روزنو،با افزایش جمعیت موشها،شهرداری روشهای مختلفی را به کار گرفت تا این جانوران موذی را از بین ببرد.ابتدا از سم های شیمیایی به این منظور استفاده کرد که نتیجه ای نداشت. بعد تله های چسبی را برای کشتن موشها آزمایش کرد که باز اثرگذار نبود و بعد به موش کشی با اسلحه روی آورد که توجه خیلیها را جلب کرد.به این صورت که تعدادی شکارچی موش شبها به نقاطی که بیشترین جمعیت موشها را دارد رفته و آنها را ساچمه باران می کردند و بعد از اینکه شكارهايشان را با تفنگ از پا در می آوردند آنها را بدون كم و زياد يكجا به بیمارستان تحویل می دادند و رسید می گرفتند. در بیمارستان هم دستگاههای مخصوصی وجود دارد که با این دستگاهها لاشه را ضد عفونی کرده و می سوزانند. اخیرا هم شهرداری تک تیراندازهای حرفهای استخدام کرده تا با اشعه مادون قرمز در شب این موشها را هدف قرار دهند که از نقطه نظر کارشناسان محیط زیست چندان کمکی به حل مشکل نخواهد کرد
چرا که یکی از مهمترین موانعی که برنامه مبارزه با موش ها در شهرهای بزرگ را با مشکل مواجه می کند، پیچیدگی زندگی موش هاست، مثلا اینکه آنها نوعی زندگی شبکه ای دارد. برخی مطالعات نشان می دهد احتمال بسیار کمی وجود دارد که تعداد زیادی از موشها با یک طعمه مسموم شوند، چرا که با مسوم شدن اولین یا دومین موش، موش های دیگر به باقی جامعه موشهای شهرنشین اعلام خطر می کنند و به این ترتیب موشها جان همدیگر را نجات می دهند.
مردم کمک کنند
کارشناسان محیط زیست چاره مهار موشهای شهر را همکاری مردم می دانند و معتقدند: در صورتيكه مردم همكاري كرده و در نهرها زباله نريزند موشها نيز رشد نميكنند؛ چرا كه هر جا زباله زياد باشد موش نيز زياد است و این روزها که به پایان سال نزدیک است و میزان زباله ها تا چندین برابر افزایش می یابد نیاز به همکاری بیشتری از سوی شهروندان وجود دارد. در این رابطه اقدامات آموزشي براي كاهش تعداد موشها یک ضرورت بوده و بايد به شهروندان آموزشهاي لازم داده شود تا با رعایت بهداشت مانع از رشد هر روزه جمعیت موشها شد
موشهای ماشین خوار
ظاهرا موشها فقط برای مردم دردسر ساز نیستند و سلامتی و بهداشت آنها را به خطر نمی اندازند. بلکه برای ماشین های شهر هم مشکل ساز شده اند و شاید فرد باور نکند ممکن است موشها تا این حد مخرب باشند.واقعیت این است موشها برای ماشین هایی که در خیابان پارک می شوند مشکل ایجاد می کند به این صورت که وارد موتور آن شده و بخشهاي پلاستيكي آن را كه به مذاقشان خوش ميآيد، ميجوند و با اين كار به مهمترين بخش خودرو آسيب وارد ميكنند كه به راحتي نميتوان مشكل آن را شناسايي و رفع كرد.
به گزارش روز نو، بنابراین موشها فقط برای مردم مضر نبوده و مشکلات این چنینی را حتی برای ماشینهای شهر ایجاد می کنند. اینجاست که باید گفت موشهای تهران علاوه بر فست فود پلاستیک هم می خورند و به گونه ای همه چیز خوارند و شهرداری تهران در تازه ترین اقدام می خواهد این موشهای خطرناک را از شهر اخراج کند.
حال باید از رضا قدیمی ،مدیرعامل شرکت ساماندهی مشاغل شهرداری تهران که گفته می خواهد لانه موشهای تهران را تخریب و ظرف شش ماه آنها را از تهران فراری دهد پرسید آیا تجربه بوستان ولایت که به خاطر تخریب لانه موشها شهروندان چندین مناطق شهر را دچار دردسر کرد کافی نبود و آیا به این فکر کرده اند موشهایی که از تهران فراری داده خواهند شد مردم شهرهای مجاور مثل کرج را به دردسر خواهند انداخت و مشکل نه تنها حل نشده بلکه به نقطه ای دیگر منتقل خواهد شد و چه بسا برای مردم این شهر سرنوشت آن روستا که موشها به آن حمله کرده اند را رقم بزند.
آیا مدیریت شهری تهران که در مورد انسان ها همواره روش اخراج و تخریب را در پیش گرفته اطمینان کامل دارد که این روش در مورد موش ها کارساز خواهد بود و آیا به پیامدهای این طرح غیرکارشناسی اندیشیده اند. به شهرهای همسایه تهران که مورد هجوم آنها قرار خواهند گرفت.