دولت پس از ناآرامی‌های شهریور سال 1401 شبکه‌های اجتماعی را فیلتر و سرعت اینترنت را کند کرد. با این اقدام بازار فیلترشکن ها داغ و جیب فروشندگان فیلترشکن پر شد، زیرا هر خانواده به صورت متوسط ماهانه 150 تا 200 هزار تومان برای هر خط موبایل هزینه فیلتر شکن می‌پردازند. محدودیت‌های اینترنتی به کسب‌وکارهای اینترنتی خسارت وارد کرده است. افراد علاوه برهزینه اینترنت مجبورند فیلترشکن نیز خریداری‌کنند. نکته قابل تامل این است که استفاده نوجوانان از فیلتر شکن، بداخلاقی به دنبال دارد. نصب فیلتر شکن ممکن است حریم خصوصی گوشی‌های موبایل را به خطر اندازد. ما اکنون در جهانی زندگی می‌کنیم که کشورها برای دستیابی به تبادل اطلاعات،‌ پیشرفت و توسعه اینترنت را گسترش و ارزان در اختیار مردم قرار می دهند،اما در کشور به جای اینکه برای رفع فیلترینگ اقدام شود، قیمت اینترنت را 34 درصد به صورت رسمی و بیشتر از آن به صورت غیررسمی افزایش داده می شود. در ادامه واکنش وزیر پیشین ارتباطات و یک نماینده مجلس را در این ارتباط می‌خوانید.

سهامداران اپراتورها
چه کسانی هستند؟

محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در دولت روحانی درباره سهامداری دو شرکت اپراتور تلفن همراه و نوع ارتباط دولت با آن‌ها به آفتاب نیوز گفت: سهامدار ایرانسل بنیاد مستضعفان و وزارت دفاع است و اعتماد مبین شرکت سهامدار همراه اول نیز متعلق به ستاد اجرایی فرمان امام (ره) است. علاوه بر اعتماد مبین ۲۰ درصد از سهام متعلق به دولت و ۲۰ درصد هم سهام عدالت است، در دوره ما این دو مجموعه به صورت غیرقانونی تعرفه‌ها را افزایش دادند و ما با آن‌ها برخورد کردیم و مجبور شدند تعرفه‌ها را به نرخ سابق برگردانند و تعزیرات هم آن‌ها را جریمه کرد. عامل اصلی افزایش بی‌رویه تعرفه اینترنت، فیلترینگ است.

افزایش قیمت اینترنت

دولت سیزدهم با اعلام این مسئله که اپراتور‌های تلفن همراه درخواست افزایش ۱۰۰ درصدی تعرفه بسته‌های اینترنت را داشتند و ما تنها با ۳۴ درصد آن موافقت کردیم، تلاش کرد تا این افزایش را نوعی لطف عنوان نمایید، اما بر اساس واکنش‌ها در جامعه، این تاکتیک رسانه‌ای چندان کارگر نبود و سطح انتقادات به افزایش بی‌رویه نرخ تعرفه اینترنت بالا بود. علی‌رغم ادعای دو اپراتور تلفن همراه، این دو شرکت پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم نرخ تعرفه را بیش از ۳۴ درصد افزایش داده‌اند، بر اساس مقایسه نرخ تعرفه، شرکت همراه اول نرخ‌ها را به صورت میانگین بیش از ۱۵۰ درصد و ایرانسل بیش از ۱۱۰ درصد افزایش داده است. این دو اپراتور تلفن همراه اخیراً بسته‌های که سابق حذف کرده بودند را مجدداً فعال کرده‌اند، برای مثال، ایرانسل، بسته ۷۲ گیگ یک‌ساله را که در فروردین ۱۴۰۱ با نرخ ۱۵۵ هزار تومان عرضه کرده بود را مجدداً فعال کرده، اما با محدودیت ۱۲۰ روز و با نرخ ۴۳۵ هزار تومان!

قیمت کم اینترنت
در کشورهای توسعه‌یافته

هرچند مدیر حسابداری شرکت همراه اول در صداوسیما قیمت ۵ گیگ اینترنت را با نرخ یک بسته تخمه مقایسه نمود! اما مقایسه‌ها نشان می‌دهد که با توجه به سطح درآمد سرانه مردم در ایران، نرخ اینترنت در کشور مایکی از گران‌ترین نرخ‌های جهان است. قیمت هر گیگ اینترنت در ایتالیا با میانگین حقوق ۳۰۰۰ یورو ۵۰۰۰ تومان است، اما همین مقدار در ایران با میانگین حقوق ۲۵۰ دلار، قریب ۸۰۰۰ تومان است.

افزایش نرخ تعرفه اینترنت در ایران در حالی رخ‌داده است، که این مسئله در کشور‌های پیشرفته معکوس است، برای مثال در ایالات‌متحده آمریکا به دلیل وجود شرایط رقابتی و بازار آزاد، طی ۲۰ سال اخیر، نرخ تعرفه اینترنت ۹۸ درصد کاهش‌یافته است.

سرکوب بازار با فیلترینگ

آذری جهرمی افزود: شاید از بیرون این‌گونه به نظر برسد که حکومت و دولت این حوزه را در انحصار خود گرفته‌اند، اما ریز دینامیک و جزئیات نشان می‌دهد که این‌گونه نیست، عامل اصلی افزایش بی‌رویه تعرفه فیلترینگ است. عاملی که باعث به هم خوردن نظم مکانیزم تعرفه شده، فیلترینگ است. دولت با سیاست‌گذاری فیلترینگ باعث شده بازار سرکوب شود و نرخ تعرفه افزایش یابد.
وزیر پیشین ارتباطات گفت: فیلترینگ هم مردم و هم کسب‌وکار را آزار می‌دهد. دولت باید به جای افزایش تعرفه‌ها، سیاست فیلترینگ را موردبازنگری قرار دهد، فیلترینگ در دست دولت است. در رابطه با فیلترینگ‌های اخیر که مصوبه کارگروه تعیین مصادیق وجود نداشته، بلکه تصمیم وزارت کشور در زمان بحران بوده است، این تصمیم را نیز همچنان ادامه می‌دهد، حکم قضایی برای این فیلترینگ‌ها اخذ نشده و حکم قضایی نیز برای آن وجود ندارد.

خسارت افزایش قیمت اینترنت به کم‌درآمدها
یکی از اعضای گروه اقتصادی مجلس گفت: کیفیت اینترنت در ایران خوب نیست و افزایش قیمت اینترنت بی‌کیفیت به نارضایتی مردم می‌انجامد. فتح‌الله توسلی، عضو گروه اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با ایلنا درباره تلاش نمایندگان برای بازگشت قیمت اینترنت به ارقام پیشین و جلوگیری از افزایش 34 درصدی قیمت‌ گفت: روز یکشنبه 10 دی نمایندگان مجلس انتقادات خود را در این زمینه به دولت اعلام کردند و تذکرات لازم را دادند. کیفیت اینترنت در کشور ما خوب نیست و اگر قیمت این اینترنت بی‌کیفیت هم گران شود نارضایتی مردم را در پی دارد. مجلس این موضوع را پیگیری و از دولت بازگشت قیمت اینترنت به نرخ‌های پیشین را مطالبه خواهد کرد. گرانی اینترنت تأثیری همچون گرانی بنزین دارد و به افزایش قیمت کالاها و خدمات دیگر می‌انجامد، بسیاری کسب‌وکارها در بستر اینترنت فعال هستند و با گرانی اینترنت قیمت نهایی محصولات آنها افزایش خواهد یافت. مسئله این است که در آستانه دهه فجر و انتخابات مجلس نه زمان مناسبی برای افزایش قیمت اینترنت و نه‌رقمی که بر قیمت اینترنت افزوده‌شده موجه است. نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ گفت: امروز دانش‌آموزانی داریم که در دورافتاده‌ترین روستاهای کشور با اینترنت آموزش می‌بینند، افزایش بی‌رویه قیمت اینترنت بر کیفیت زندگی و آموزش تأثیر منفی می‌گذارد.