کلاه آماری بر سر مسکن

آماردهی دولت باز هم مورد نقد کارشناسان قرار گرفته است. از آمارهای دولتی در زمینه رشد اقتصادی ، تورم و ادعای بهبود وضعیت تا آمارهایی که درباره مسکن و فعالیت‌های دولت در زمینه اعطای زمین و ساخت و ساز به بیرون درز می‌کند، با تردید کارشناسان رو به رو ست. سخنگوی دولت در دانشگاه امیرکبیر ادعا کرده کاهش نرخ خرید و فروش مسکن در ماه‌هایی که تحت عنوان رکود از آن سخن گفته شده به دلیل ساخت و ساز دولت و به ثمر رسیدن وعده‌هاست. این ادعا با واکنش کارشناسان رو به رو شده است. ستاریان در خصوص صحبت سخنگوی دولت معتقد است:« بازار راکد شده و بعد حرف از کاهش رشد نرخ مسکن می‌زنید؟ رکود تورمی است. آماری که می‌دهید این را نشان می‌دهد. دولت نباید خود را فریب بدهد. جای تعجب دارد که در رکود، آمار می‌گیرید و اعلام می کنید! در رونق باید آمار گرفت و بعد ارزیابی کرد. همیشه مسکن این حالت را داشته است. به دلیل اینکه متقاضی موثر خارج شده و حضور ندارد؛ توان خرید وجود ندارد. متاسفانه دولت کاری در حوزه مسکن نکرده است. این مردم هستند که توان خرید را از دست داده‌اند. یک روزی اگر رونق در اقتصاد شود دوباره این حوزه اوج می‌گیرد.

بازهم مردم مقصرند؟

استاد دانشگاه تهران و کارشناس برجسته مسکن با رد ادعاهای دولت مبنی بر کاهش رشد قیمت مسکن و نشدنی دانستن واگذاری 2 میلیون قطعه زمین مسکونی، می‌گوید: «دولت کاری در حوزه مسکن نکرده و این مردم هستند که توان خرید ندارند! مگر چند واحد مسکونی ساخته‌اید؟ دو میلیون واحد مسکن تحویل دادید که قیمت مسکن کاهش یابد؟ واقعا خنده دار است. یک بخشی را دولت درست می‌گوید؛ متقاضیان را برده اند در انتظار! یعنی در واقع سر آنها را کلاه گذاشته‌اند. یک وعده داده شد و با این وعده آنها بنشینند که دولت می‌خواهد مسکن را ارزان کند. بعدها می بینند اگر آن زمان می‌توانستند ده متر بخرند الان همان میزان هم نمی‌توانند بخرند! قیمت مسکن در کجا پایین آمده است؟ در حوزه مسکن رکود تورمی است. یعنی تورم خودش را دارد. ستاریان در گفت و گو با جماران تاکید می‌کند: «نه کاهش قیمتی در مسکن داریم و نه وضع قیمت مسکن ربطی به عملکرد دولت دارد؛ اصلا تولید مسکن دولت کجاست؟ چقدر تحویل داده اند که کاهش قیمتی ایجاد شده باشد؟! روشی که در دوران رکود، آمارگیری می‌کنید با روشی که در دوران رونق آمارگیری می‌کنید متفاوت است. نباید خودتان را گول بزنید. مثلا اگر در تهران 10 هزار معامله مسکن انجام می شده و الان شده باشد 100 معامله مسکن در ماه، نمی توانیم بگوییم قیمت مسکن کاهش داشته است، این معیار درستی نیست، چون شرایط معاملات فراهم نبوده و این مقدار اعداد کم همواره در میان کل معاملات هست که طرف به هر دلیلی پول لازم دارد و مجبور شده ملکش را ارزان بفروشد. اینها که در آمار قیمتی معامله محسوب نمی شوند؛ اصلا خیلی از این معاملات در شرایط کنونی باید از آمارگیری حذف شود. بعد شما می خواهید با استناد به این بگویید قیمت مسکن کاهش یافته است؟! اساسا شما باید روش آمار گیری را درست و در زمان درست انجام دهید.»

وی ادامه داد: علت افزایش قیمت مسکن نسبت به کالاهای دیگر و بالاتر بودن نسبت به شاخص تورم در عدم توانایی عرضه و تقاضای انبوهی است که وجود دارد و منجر به عوارض حاشیه‌نشینی شهر و گسترش حاشیه‌نشینی، شبه کپرنشینی، چادرنشینی، پشت‌بام نشینی و غیره می شود. این موارد طبیعت مسکن است؛ به دلیل اینکه کالای زیستی و حیاتی به شمار می آید. مسکن کالای فرعی نیست. دولت وظایف خاصی دارد. دولت وظیفه دارد زمین به اندازه فضای مسکونی در اختیار بگذارد و مرحله بعدی که وظیفه اصلی هر دولت است و متاسفانه انجام نداده، تسهیل در ارائه ابزارهای مالی به بخش خصوصی است که متاسفانه در دولت‌ها این بخش‌ مغفول مانده است. به دولت چه ربطی دارد مسکن ثبت‌نام کند، پول بگیرد و بسازد؟ دولت‌ها باید روابط بخش خصوصی را تسهیل کنند تا تولید انجام شود. مشکل ما در اینجاست. دولت هر طرحی دارد مطمئناً توان تولید ندارد. به دلیل اینکه خود بودجه چقدر است که بخواهد مسکن هم تولید کند؟ 100 میلیارد دلار بودجه دولت است. همین مقدار واحد مسکونی مورد نیاز ما را آمریکایی‌ها تا سال قبل تولید کرده اند یعنی یک میلیون و 300 هزار و اندی را تولید کرده است. چقدر گردش مالی بود؟ دو هزار میلیارد دلار گردش مالی داشته است و توانسته این میزان را تولید کند! دولتی که 100 میلیارد دلار بودجه دارد جایی برای حرف زدن در بخش مسکن دارد؟ چطور می‌خواهد مشکل مسکن را حل کند. بخواهد تولید یک میلیون واحد مسکن داشته باشد باید گردشی معادل این مقدار یعنی دو هزار میلیارد را داشته باشد. در کشوری مثل آمریکا و اروپا ارزان‌سازی خیلی بیشتر از ما است. متاسفانه ما روش ساخت سنتی داریم که در بخش مسکن فاجعه است. با روش ساخت ارزان‌سازی توانسته با آن گردش مالی این میزان را تولید کند.

ستاریان در ادامه درباره ادعای سخنگوی دولت مبنی بر اینکه « اقدامات دولت در زمینه ساخت مسکن به این شکل بوده حدود 500 هزار قطعه زمین واگذار شده و حدود یک و نیم میلیون قطعه زمین آماده واگذاری است.» به خبرنگار جماران گفت: واگذاری 500 هزار قطعه زمین را ما نشنیدیم؛ یعنی 500 هزار زمین مسکونی 300-200 متری را تحویل داده‌اند؟ آخر این مقدار زمین مسکونی را از کجا آورده‌اند؟! در کدام شهر است؟ در کدام شهرک است؟ شما 500 هزار (قطعه زمین) را ضربدر 200 (بر فرض حداقل متراژ زمین قابل واگذاری) هم که بکنید، ببینید چه عدد بزرگی می شود!

صحبت این بود که مشکل مسکن را به چند روش حل کنیم که یک مورد خانه‌های ویلایی بود که زمین می‌دهیم تا بسازند. این روشی که همه جا اجرا می‌شود اما در حد 20-10 هزار قطعه یا بر فرض 50 هزار تا 100 هزار قطعه زمین. بیشتر از این که برایتان امکان پذیر نیست و از کجا می خواهید بیاورید؛ مگر اینکه مجبور شوید عمودی‌سازی و بلندمرتبه‌سازی کنید. نمی‌توان با ادعا کار کرد. « 500 هزار قطعه برای 500 هزار واحد مسکونی تحویل دادیم و یک میلیون و 500 هزار قطعه برای یک میلیون و 500 هزار واحد مسکونی هم می خواهیم تحویل دهیم! از شما می پرسم این اصلا شدنی است؟!

این چه ادعایی است؟! « این کارشناس تصریح کرد: این حرف ها مورد قبول نیست. ادعاهای دولت غیرمنطقی است. با این عدد و رقم ها نمی‌توان جلو رفت. دولت عدد و رقم ها را مثلا 500 هزار و یک میلیون را در حوزه زمین و مسکن نمی‌شناسد.