رامتین موثق

دیروز رئیس دولت سیزدهم لایحه بودجه 1403 را تقدیم مجلس کرد؛ بودجه‌ای که امسال بیشتر بر پایه مالیات بسته شده و شاید از این منظر واقعی باشد که ایران بر عدم توانایی خود به فروش نفت واقف شده. اما همین افزایش سهم مالیات‌ها بدون گسترده شدن حوزه مالیاتی از مسائلی است که برخی کارشناسان با استناد به آن، تورم‌زا بودن بودجه را هشدار دادند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌‍‌رسانی ریاست جمهوری، ابراهیم رئیسی با بیان اینکه تلاش ما در دولت این بود که اجرای قانون بودجه 1402 کاملا قابل سنجش و گزارش باشد، تصریح کرد: درباره لایحه بودجه 1403 نیز تلاش شده واقعیت‌ها دیده شود؛ هم در بخش هزینه‌ها و هم درآمدها و هم برنامه‌ها تلاش کردیم بودجه‌ای واقعی ارائه شود. او خاطرنشان کرد: لایحه بودجه سال 1403 مبتنی بر برنامه هفتم توسعه تنظیم شده است و در آن تلاش شده بسیاری از ناترازی‌ها که امروز موجب رنج همگان است با یک حرکت جهادی و نه معمولی رفع شود.

احسان سلطانی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: مشکل اقتصاد ایران این است که در عین بالا بودن نقدینگی، این نقدینگی به سمت دلالی و سفته‌بازی می‌رود. اکنون کسانی که مقداری پول و سرمایه دارند، ترجیح می‌دهند به جای اینکه در تولید و کار مولد سرمایه‌گذاری کنند، دلار و سکه و زمین بخرند

کنترل تورم با اصلاح نظام بانکی

رئیس دولت با اشاره به تلاش‌های دولت برای مهار تورم و با بیان اینکه کسری بودجه، رشد نقدینگی و ناترازی بانک‌ها عمده علل ایجاد تورم هستند، گفت: دولت پس از رفع کسری بودجه 480 هزار میلیارد تومانی باقی‌مانده از قبل در شش ماهه دوم سال 1400 از طریق ایجاد درآمد و نه استقراض و چاپ پول، تلاش کرد در سال‌های بعد ریشه‌های ایجاد تورم از جمله ناترازی بین منابع و مصارف را مهار کند و در این مسیر توانستیم توأمان رشد اقتصادی را که تقریبا برای یک دهه تعطیل و به طور متوسط زیر 1 درصد بود، در سال‌های 1400 و 1401 به 4 درصد برسانیم.

رئیسی افزود: دولت همچنین تلاش کرد با ایجاد انضباط مالی مسئله بی‌نظمی در برداشت بانک‌ها را برطرف کند و قانون جدید بانک مرکزی نیز اخیرا تصویب و برای اجرا ابلاغ شد. از ابتدای امسال همچنین ساماندهی وضعیت بانک‌ها آغاز شده و بدون ایجاد نگرانی برای سپرده‌گذاران و سهامداران در حال اجراست. در جریان اقدامات دولت در این زمینه هیچ فرد و سپرده‌گذاری متضرر نخواهد شد.

او تاکید کرد: طی این مدت و با اقدامات صورت گرفته تورم ماهانه، تورم سالانه و تورم نقطه به نقطه کاهشی شده و قطعا با استمرار این رویه خواسته رهبری، نمایندگان محترم مجلس و آحاد مردم در مهار تورم محقق خواهد شد

رئیس دولت سیزدهم همچنین به اقدامات دولت در راستای هدایت نقدینگی به سمت تولید اشاره و عنوان کرد: رشد تولید، ابزارآلات و تجهیزات تولید و احیای بیش از 6 هزار واحد صنعتی تعطیل و نیمه تعطیل از جمله دستاوردهای دولت در راستای کنترل و هدایت نقدینگی به سمت تولید بوده است و تمام تلاش دولت رفع مشکل تولیدکنندگان و تسهیل شرایط برای فعالیت آنها بوده است.

رئیسی پارسال دو شوک قیمتی با هم وارد کرد. هم قیمت کالاهای اساسی و غذایی را بالا برد و هم نرخ ارز را. و تا چندسال گرفتار این مصیب خواهیم بود

رئیسی، همچنان در راستای شعار قدیمی خود مبنی بر ریشه‌کن کردن فقر، مبارزه با فقر و کاهش فاصله طبقاتی را از جمله برنامه‌های محوری دولت برشمرد.

بانک مرکزی مستقل نیست

یک اقتصاددان در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» در واکنش به سخنان رئیسی در مجلس، هنگام تقدیم لایحه بودجه، تاکید کرد که بانک مرکزی در ایران استقلال ندارد و تاثیری بر کنترل تورم ندارد.

احسان سلطانی افزود: ما بانک مرکزی مستقلی نداریم که بگوییم برای تورم تصمیم بگیرد. کنترل تورم در ایران یک تصمیم حاکمیتی است که باید تصمیم بگیرد این وضعیت را کنترل کند.

او درباره سیاست‌های دولت برای کنترل تورم اظهار کرد: در عمل سیاست‌ها به سمت کنترل و کاهش تورم نیست. کورسویی از بهبود وضع پیداست اما ذی‌نفعان تورم همیشه از کاهش آن ممانعت کردند. تاکنون چیزی که ما می‌بینیم عملا تصمیمی برای کاهش تورم اتخاذ نشده است.

این پژوهشگر اقتصادی تصریح کرد: اگر زمانی بساط شوک‌های ارزی و قیمتی و دزدی جمع شد، می‌توان به کاهش تورم هم امید داشت.

بدون ثبات اقتصادی، نقدینگی به سمت تولید نمی‌رود

این اقتصاددان درباره نقدینگی موجود در اقتصاد ایران بیان کرد: آن چیزی که در صحنه اقتصاد رخ می‌دهد نقدینگی به سمت سفته‌بازی، نوسانگیری و دلالی و احتکار حرکت کرده و به سمت تولید نرفته است.

سلطانی افزود: وقتی که نقدینگی به سمت تولید حرکت کند نتیجه آن رشد تولید ناخالص داخلی است، ولی وقتی نقدینگی بالاست و از رشد تولید خبری نیست و قیمت‌ها هم بالاست، مشخص است که نقدینگی به سمت بخش غیرمولد می‌رود.

او خاطرنشان کرد: مشکل اقتصاد ایران این است که در عین بالا بودن نقدینگی، این نقدینگی به سمت دلالی و سفته‌بازی می‌رود. اکنون کسانی که مقداری پول و سرمایه دارند، ترجیح می‌دهند به جای اینکه در تولید و کارهای مولد سرمایه‌گذاری کنند، دلار و سکه و زمین بخرند.

این کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد: تا ثبات اقتصادی برنگردد، یعنی تا شوک‌های قیمتی تمام نشود، و این حالتی که انتظارات تورمی بالاست رفع نشود، نقدینگی به سمت تولید نمی‌رود.

سلطانی بیان کرد: اگر سرمایه‌گذار مطمئن باشد که تا دو سال دیگر هم قرار نیست قیمت زمین و مسکن و طلا گران شود، در تولید سرمایه‌گذاری می‌کند.

او درباره وضعیت فقر در عمر دولت سیزدهم گفت: فقر بسیار فراگیرتر و عمیق‌تر شده. هرکس هم با نگاه کردن به وضعیت خود سطح وخامت اوضاع را مشاهده می‌کند.

این اقتصاددان با اشاره به شوک‌های قیمتی اظهار کرد: رئیسی پارسال دو شوک قیمتی با هم وارد کرد. هم قیمت کالاهای اساسی و غذایی را بالا برد و هم نرخ ارز را و تا چندسال گرفتار این مصیب خواهیم بود.

سلطانی در پایان با اشاره به هزینه‌های زندگی و تورم اعلامی ۴۰ درصد، نرخ تورم را بین ۶۰ تا ۷۰ درصد دانست.