بنا بر تجربه سال‌های گذشته آلودگی هوا در ماه‌های آذر و دی به اوج خود می‌رسد. به گفته رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران وضعیت هوا تا فردا در شهرهای صنعتی و پرجمعیت به ویژه تهران، کرج، اراک و اصفهان با افزایش غلظت آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت هوا مواجه هستند. بر اساس داده‌های سامانه کیفی پایش هوای کشور، تعدادی از ایستگاه‌های کنترل کیفیت هوا در شهر تهران، اصفهان و اهواز روز گذشته در وضعیت قرمز قرار داشت. شاخص آلودگی هوا در این ایستگاه‌ها بالاتر از عدد 150 که برای همگان آلوده و ناسالم و خطرناک بود. بر اساس آمار رسمی وزارت بهداشت در سال 96 30 هزار نفر و در سال 1400؛ 21 هزار نفر ایرانی به دلیل مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند و هزاران نفر دچار بیماری‌های ریوی ناشی از آلودگی هوا شده‌اند. در این ارتباط رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: ایران سالانه ۵ میلیارد دلار به دلیل فلرسوزی دچار عدم‌ نفع اقتصادی می‌شود، یعنی هر سال به‌اندازه کل میزان صادرات گاز، گازهای قابل استحصال از طریق فلرسوزی به هدر می‌رود. در ادامه گزیده نظرات وی را به نقل از ایلنا می‌خوانید:

تأثیر فلر سوزی در آلودگی هوا

داریوش گل علیزاده درباره زیان‌های اقتصادی و زیست‌محیطی ناشی از فلرسوزی در واحدهای نفتی گفت: منظور از فلرینگ کردن، سوزاندن برخی گازهای همراه با نفت یا گاز در مرحله استخراج و فرآوری یعنی در واحدهای استخراج نفت یا پالایشگاه‌های نفت و گاز است و هرچه فناوری یک واحد استخراج یا یک پالایشگاه قدیمی‌تر باشد، میزان فلرسوزی یا همان مشعل سوزی در آن بیشتر است. فلرسوزی هم به لحاظ تشدید آلودگی هوا در مناطق دارای واحدهای نفتی و پالایشگاهی و هم از نظر انتشار گازهای گلخانه‌ای و هم به لحاظ زیان اقتصادی، به کشور آسیب می‌زند. برآوردهای رسمی حاکی از آن است که ایران سالانه ۵ میلیارد دلار به دلیل فلرسوزی دچار عدم‌اصلاح اقتصادی می‌شود، یعنی اگر فلرسوزی انجام نمی‌دادیم و می‌توانستیم با فناوری‌های نوین، گازهای همراه با نفت را در مرحله استخراج یا فرآوری، بجای سوزاندن، استحصال کنیم، می‌توانستیم هر سال حدود ۵ میلیارد دلار به درآمدهای کشور اضافه کنیم. گل علیزاده بابیان این‌که روزانه ۴۲ میلیون مترمکعب فلرسوزی در سطح کشور انجام می‌شود، عنوان کرد: عمده فلرسوزی در واحدهای استخراج نفت یا پالایشگاه‌های کشور صورت می‌‌گیرد، اگرچه در واحدهای پتروشیمی نیز کمابیش این اتفاق رخ می‌دهد، ولی با توجه به این‌که پتروشیمی‌ها می‌توانند از گازهای همراه با نفت به عنوان خوراک استفاده کنند و استحصال این گازها می‌تواند باعث کاهش هزینه‌هایشان شود، سعی می‌کنند تا حد امکان از مشعل سوزی پرهیز کنند، ولی در واحدهای نفتی و پالایشگاهی، با توجه به پایین بودن قیمت سوخت و انرژی در کشور، متأسفانه نسبت به هدر رفت منابع بر اثر فلرسوزی بی‌توجهی می‌شود. در حال حاضر، سالانه به‌اندازه میزان صادرات گاز طبیعی کشور، گازهای قابل استحصال از طریق فلرسوزی به هدر می‌رود.

ضرورت پایان دادن به فلر سوزی

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست با تأکید بر این‌که می‌توان برای کاهش میزان فلرسوزی در کشور، از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرد، اظهار داشت: با توجه به این‌که استحصال گازهای همراه با نفت ممکن است برای واحدهای نفتی و پالایشگاهی کشور صرفه اقتصادی نداشته نباشد، باید مشوق‌هایی را ایجاد کنیم که بخش خصوصی وارد این فرآیند شود و بتواند از طریق استحصال و فروش این گازها به درآمدزایی بپردازد و البته سهم مشخصی از درآمدهای خود را نیز به خزانه دولت واریز کند تا هم میزان عدم‌اصلاح اقتصادی کشور و هم مقدار آلودگی هوای ناشی از فلرسوزی کاهش یابد. باید قیمتی اقتصادی و به‌صرفه برای استحصال گازهای فلر تعیین شود که انجام اقدامات مربوط به کاهش مشغل‌سوزی برای بخش خصوصی جذابیت مالی داشته باشد.

چند استان در معرض خطر فلر سوزی

گل علیزاده افزود: بسیاری از کشورها، قیمت سوخت و انرژی آن‌قدر بالاست که به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهند گازهای همراه با نفت از طریق فلرسوزی به هدر برود. اما در ایران، در اغلب واحدهای نفتی و پالایشگاهی، شاهد تداوم فلرسوزی هستیم و این مسئله، به تشدید آلودگی هوا در برخی شهرهای ما دامن زده است. آلودگی هوای ناشی از فلرسوزی اکنون در مناطقی مثل عسلویه و ماهشهر و برخی از دیگر نقاط استان‌های بوشهر و خوزستان مشهود است و اهالی این مناطق را آزار می‌دهد. یکی از علت‌های حجم بالای فلرسوزی در ایران، عدم دسترسی واحدهای نفتی و پالایشگاهی به فناوری‌های روز بر اثر تحریم‌هایی است که بر کشورمان اعمال‌شده است.